Blockchain Teknolojisinin Eser Sahibi Haklarına Hukuki Yansıması

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Şekiller Tablosu 11
Kısaltmalar Cetveli 13
Giriş 15
Birinci Bölüm
FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNUNA GÖRE
ESER SAHİBİNİN HAKLARI
I. ESER SAHİBİNİN HAKLARI 19
A. Manevi Haklar 20
1. Umuma Arz Hakkı 21
2. Eserde Adın Belirtilmesi Hakkı 22
3. Eserde Değişiklik Yapılmasını Men Etme Hakkı 23
4. Eserin Aslına Ulaşma Hakkı 25
B. Mali Haklar 26
1. İşleme Hakkı 28
2. Çoğaltma Hakkı 29
3. Yayma Hakkı 30
4. Temsil Hakkı 32
5. İşaret, Ses ve/veya Görüntü Nakline Yarayan Araçlarla Umuma İletim Hakkı 32
C. Eser Sahibi Haklarına Getirilen Sınırlama ve İstisnalar 34
1. Kamu Düzeni 34
2. Genel Menfaat Amacı ile Getirilen Sınırlandırmalar 34
3. Özel Menfaat Amacı ile Getirilen Sınırlamalar 36
4. Hükümete Tanınan Yetkiler 38
II. TEKNOLOJİK GELİŞMELER KARŞISINDA FİKİR VE SANAT ESERLERİ SAHİBİNİN HAKLARI 38
A. Maddi Haklara Etkisi 40
1. Eserin Dijitalleşmesi ve Kopyalamanın/Çoğaltmanın Kolaylaşması 40
2. World Wide Web Ortaya Çıkışı ve Dünya Çapında Yayın 41
3. Eşler Arası Ağlar (Peer to Peer) 42
B. Manevi Haklara Etkisi 44
1. Eser Sahibinin Belirlenmesinin Zorlaşması 44
2. Eserde Değişiklik Yapılmasının Kolaylaşması 45
İkinci Bölüm
DİJİTAL ÇAĞDA FİKRİ HAKLARIN KORUNMASINDA
TEKNOLOJİNİN KULLANILMASI
I. KODUN DAVRANIŞ KISITLAYICI OLARAK KULLANILMASI (CODE IS LAW) 47
II. DİJİTAL HAK YÖNETİM SİSTEMİ (DIGITAL RIGHT MANAGEMENT, DRM) VE DRM SİSTEMİNİN BİLEŞENLERİ 49
A. Kimliklendirme ve Doğrulama Sistemleri 51
B. Meta–Data Sistemleri 53
C. Hakların Yazılım Yolu ile İfade edilmesi (Hak İfade Dili, RML, REL) 54
D. Şifreleme 57
1. Parmak İzi Teknolojisi: İçerik Temelli Tanımlama (Fingerprinting) 59
2. Watermarking (Filigran) 59
3. Dijital İmza 60
E. Ödeme Sistemleri 61
F. Standardizasyon 62
III. DRM UYGULAMALARI 64
IV. TELİF HAKKI YASASININ SAĞLADIĞI DENGENİN YAZILIM YOLU İLE SAĞLANIP SAĞLANAMAYACAĞI 66
V. DRM SİSTEMLERİ VE GİZLİLİK 69
VI. DRM SİSTEMLERİ ÜZERİNE SON DEĞERLENDİRMELER 73
Üçüncü Bölüm
BLOCKCHAIN TEKNOLOJİSİ VE
AKILLI SÖZLEŞMELER
I. BLOCKCHAIN TEKNOLOJİSİNİN ÇALIŞMA PRENSİBİ 79
II. BLOCKHCAIN TEKNOLOJİSİNİN ÖZELLİKLERİ 80
A. Dağıtık Yapı (Distributed System) 80
B. Dağıtık Defter Teknolojisi (Distributed Ledger Tecnology– DLT) 81
C. Kayıtların Değişmezliği 82
D. Şeffaf ve Reddedilemez Veriler 82
III. BLOCKCHAİN AĞININ YAPISI 83
IV. BLOCKCHAİN TEKNOLOJİSİNİN SÖZLEŞMELER HUKUKU ALANINDA KULLANILMASI: AKILLI SÖZLEŞMELER 84
A. Dijital Teknoloji ve Sözleşmeler Hukukunun Evrimi 85
B. Sözleşmelerin Evrimi ve Akıllı Sözleşme Kavramı 85
C. Akıllı Sözleşmelerin Özelliklerinin Klasik Sözleşmelerden Farkı 88
1. Sözleşmenin Kuruluş Aşamasına ilişkin Farklar 88
a. Sınırlı Bir “Fark” Olarak Dijital Ortam 88
b. Yazılım Dilinin Kullanılması 89
2. Sözleşmenin Uygulanmasına İlişkin Farklar 91
a. Akıllı Sözleşmelerde Değişiklik Yapılamaması 91
b. Akıllı Sözleşmelerin Kendi Kendine Uygulanabilmesi 91
D. Akıllı Sözleşmelerin Sözleşmeler Hukuku Bakımından Konumu 92
1. Şekil Şartı Öngörülen Sözleşmelerde Uygulamanın Kısmen Olanaksızlığı 93
2. Kurucu Unsurlar Açısından Değerlendirilmesi 95
a. İcap ve Kabul 95
b. Karşılıklı İrade Beyanlarının Uyuşması 98
V. AKILLI SÖZLEŞMELERİN UYGULANMASI 101
1. Akıllı sözleşmelerin Uygulanması Sonucu Doğabilecek Sorunlar 101
a. Algoritmadan Kaynaklanan Hatalar 101
b. Yasal Yükümlülüklerin Yazılım Dili Tarafından Biçimlendirilmesinin Zor Olması 102
c. Kanunlara Aykırı Sözleşme Yapılma İhtimali 103
2. Akıllı Sözleşmelerin Uygulanmasından Doğabilecek Sorunlara Çözüm Önerisi 105
a. Geleneksel Sözleşmelerden Akıllı Sözleşmelere Kontrollü Geçiş “Hibrit Sözleşme” Önerisi 105
b. Yargı Kararlarının Uygulanamayacağı Yanılgısı 107
c. Özel Blockchain Ağı Kullanılarak Akıllı Sözleşme Yapılması 109
VI. DEĞERLENDİRME 109
VII. BLOCKCHAİN TEKNOLOJİSİ SAYESİNDE KODUN HAK YÖNETİMİNDE KULLANILABİLECEK OLMASI (LAW IS CODE) 110
Dördüncü Bölüm
DİJİTAL HAK YÖNETİM SİSTEMİNDE
BLOCKCHAIN TEKNOLOJİSİNİN KULLANILMASI
I. BLOCKCHAIN TEKNOLOJİSİNİN TELİF HAKKI YÖNETİMİNDE KULLANILMASI 115
A. Kayıt Sistemi ve Eser Sahipliğinin Belirlenmesi 115
B. Pay ve Takip Hakkını Kolaylaştırması 118
C. Kopyalar Üzerinde Kontrol Sağlanması 120
1. Tükenme İlkesinin Dijital Eserlerde Uygulanması 120
2. Blockchain E–Kitap 131
3. Blockchain E–Kitap ve “Dijital” Tükenme Prensibi 132
D. Adil Ücret Sağlanması 133
E. Otomatik Lisans 135
1. Müzik Lisanslarına İlişkin Blockchain Teknolojisinin Kullanımına Bir Örnek 135
a. Müzik Lisanları 135
b. Merkezi Olmayan Uygulama (Decentralized Application, DApp) 136
c. Otomatik Müzik Lisans Uygulaması 138
aa. Sistemin Yapısı 138
bb. Uygulama Depolaması 139
2. Legal Mühendislik 141
a. Lisans Sözleşmeleri ve Unsurları 142
b. Lisans Sözleşmelerinin Akıllı Sözleşme Şeklinde Yapılma İhtimalinin Değerlendirilmesi 143
II. BLOCKCHAIN TEKNOLOJİSİNİN TELİF HAKKI YÖNETİMİNDE KULLANILMASINDA ORTAYA ÇIKABİLECEK SORUNLAR 147
A. Metadata ve Veri Depolama 147
B. Yasal Sorunlar 148
C. Blockchain Teknolojisi ile Tutulan Kayıtların Değiştirilemezliği 150
D. Ağ Etkisi 150
Sonuç 153
Kaynakça 157
Kavram Dizini 165