Blokzincirine Dayalı Akıllı Sözleşmelerin Hukuki Nitelikleri, Kuruluşu, Yorumu, İfası ve Bazı Örnek Hukuki Uygulamalar

Doğa Ekrem Doğancı

Blokzinciri teknolojisinin önemi Bitcoin gibi kripto para uygulamalarının çok ötesindedir. Bu bağlamda sayısız potansiyel uygulama alanına ve büyük vaatlere sahip olan ve de Türkiye'nin dijital dönüşüm sürecinde önemli rol oynayan blokzinciri teknolojisine dayalı akıllı sözleşmeler ön plana çıkar. Diğer taraftan blokzinciri teknolojisine ilişkin birtakım teknik özellikler hukuk uygulamasında çeşitli belirsizlikler ve riskler meydana getirmektedir. Bu konuda gerek Kıta Avrupası gerekse Anglo Sakson hukuk sistemine bağlı ülkelerde çeşitli çalışma ve uygulamalar yürütülmektedir. Akıllı sözleşmelerin diğer hukuk alanları yanında özellikle medeni ve borçlar hukukuna yansımalarına yönelik yapılan akademik çalışmaların önemi hiç olmadığı kadar artmıştır. Blokzinciri teknolojisinin riskleri yanında sunduğu yüksek vaatler bizi bu çalışmayı yapmaya ve birtakım soruların cevabını aramaya yöneltmektedir. Medeni ve borçlar hukuku bağlamında akıllı sözleşmeler hakkında olan ve olması gereken hukuka ilişkin birtakım tespit ve önerilerimizi içeren çalışmamızın bilimsel bir yorum olarak öğreti ve uygulama için TMK m. 1 f. 3 anlamında tamamlayıcı ve yol gösterici nitelikte emsal bir kaynak olabilmesi arzusundayız.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
I. KONUNUN TAKDİMİ, ÖNEMİ VE GÜNCELLİĞİ
II. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI
III. İNCELEME PLANI
BİRİNCİ BÖLÜM
TEKNİK YÖNÜYLE BLOKZİNCİRİNE DAYALI AKILLI SÖZLEŞMELER
I. BLOKZİNCİRİ TEKNOLOJİSİ
A. Genel Olarak
B. Blokzinciri Türleri
C. Blokzincirinin İşleyişi
İKİNCİ BÖLÜM
HUKUKİ YÖNÜYLE BLOKZİNCİRİNE DAYALI AKILLI SÖZLEŞMELER
I. AKILLI SÖZLEŞMELERİN TANIMI, HUKUKİ NİTELİĞİ
A. Akıllı Sözleşmenin Tanımı ve Türleri
II. AKILLI SÖZLEŞMELERİN KURULUŞU
A. Genel Olarak
B. Akıllı Sözleşme Taraflarının Hak ve Fiil Ehliyeti
C. Hukuki İşlem İradesi
D. Sözleşme Dili Olarak Programlama Dili
E. Akıllı Sözleşmeye ilişkin Ayrımlar Çerçevesinde Akıllı Sözleşmenin Kuruluşu
III. DAR ANLAMDA AKILLI SÖZLEŞMELERİN ÖZELLİKLERİ
A. Hazır olmayanlar arası hukuki işlem olması
B. Bireysel Sözleşme veya Standart Sözleşme Niteliğinde Olabilmesi
C. Elektronik Sözleşme Olması
D. Mesafeli Sözleşme Olabilmesi
IV. AKILLI SÖZLEŞMELERDE YORUM
A. Genel Olarak
B. Görüşler
C. Değerlendirme
D. Üç Aşamalı İnceleme Modeli
E. "Kodun Önceliği" Yaklaşımı
F. Akıllı Sözleşmelerde Belirsiz Hukuki Kavramların Değerlendirilmesi
V. AKILLI SÖZLEŞMELERDE ŞEKİL
A. Genel Olarak
B. Akıllı Sözleşmelerde Adi Yazılı Şekil
VI. AKILLI SÖZLEŞMELERDE İFA VE İFA İHLALLERİ
A. Genel Olarak Akıllı Sözleşmelerde Borcun İfası
B. Ether'in Hukuki Niteliği
C. Borcun İfasının Hukuki Niteliğine İlişkin Görüşler Bağlamında Akıllı Sözleşmeler
D. Akıllı Sözleşmelerde İfa İhlalleri
VII. DAR ANLAMDA AKILLI SÖZLEŞMELERİ SONA ERDİRME
A. Genel Olarak
B. Değerlendirme
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AKILLI SÖZLEŞMELERE İLİŞKİN BAZI ÖRNEK HUKUKİ UYGULAMALAR
I. BLOKZİNCİRİNE DAYALI TAPU SİCİLİ UYGULAMASI
A. Genel olarak
B. Türk Hukukun'da Elektronik Tapu Sicili
C. Blokzincirine Dayalı Tapu Sicil Sistemi
II. AKILLI SÖZLEŞME UYGULAMALARININ KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI HAKKINDAKİ KANUN BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
A. Genel Olarak
B. KVKK'nun Kapsamı
C. Kişisel Veri
D. Veri sorumlusu ve Veri İşleyen
E. KVKK'da Genel Hukuka Uygunluk Sebepleri
F. Kişisel Verilerin İşlenmesinde Ilgili Kişinin Hakları
III. DAO UYGULAMASI VE ADİ ORTAKLIĞIN UNSURLARI İLE BAZI HÜKÜMLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ
A. Genel Olarak
B. DAO'nun Hukuki Niteliği
C. Adi Ortaklığın Unsurları Bağlamında DAO'nun Değerlendirilmesi
SONUÇ
TEKNİK SÖZLÜK
KAYNAKLAR