Bona FidesDürüstlük Kuralı
Dr. Talya Şans UÇARYILMAZ
- | Bona Fides Kavramı |
- | Sözleşmeler Hukukunda Bona Fides'in Ortaya Çıkışı |
- | Sözleşmeler Hukukunda Bona Fides'in Uygulanması |
- | Roma Hukukundan Günümüz Hukukuna Dek Bona Fides'in İşlevleri |
- | Hukukun Uyumlaştırılması Açısından Bona Fides'in Önemi ve Buna İlişkin Önerilerimiz |
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR
KISALTMALAR CETVELİ
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM:
BONA FIDES KAVRAMI
I.Fides ve Bona Fides Terimleri
- AntikYunan Felsefesinde Bona Fides
- RomaFelsefesinde Bona Fides
- Cicero’nun EserlerindeBona Fides
- Klasik Dönem Hukukçularına GöreBona Fides
- OrtaçağIus Commune Hukukçularının Eserlerinde Bona Fides
- Doğal Hukuk AnlayışındaBona Fides
- Çağdaş Hukuk AnlayışındaBona Fides
III. Bona Fides’in Diğer Kavramlarla İlişkisi
- Bona Fides ve Aequitas (Hakkaniyet)
- Bona Fidesve Iustitia (Adalet)
- Bona Fides’in İçeriği
- Kavramın Objektif Açıdan Ele Alınması: Dürüstlük Kuralı
1.Dürüstlük Kuralı ile Ahlaka Aykırılık Arasındaki İlişki
- Dürüstlük Kuralının Emredici Olup Olmadığı Sorunu
- Dürüstlük Kuralı veVir Bonusİlişkisi
- Kavramın Sübjektif Açıdan Ele Alınması: İyiniyet
- Dürüstlük Kuralı ile İyiniyet Arasındaki İlişki
İKİNCİ BÖLÜM:
SÖZLEŞMELER HUKUKUNDA
BONA FIDES’İN ORTAYA ÇIKIŞI
I.Roma Hukukunda Bona Fides’in Doğuşu
- FormulaUsulünün Bona Fides Açısından Önemi
- Iudicium Stricti Iuris(Dar Hukuk Davası) ve
Iudicium Bonae Fidei (İyiniyet Davası) Kavramları - Negotium Stricti Iuris (Dar Hukuk Sözleşmesi) ve
Negotium Bonae Fidei (İyiniyet Sözleşmesi) Ayrımı - Ius Gentium ve Ius Naturale’nin Sözleşmelere Etkisi
II.Exceptio Doli Kavramı
- Roma Hukukundaki Önemi
- Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı
- Şekle Aykırılığın İleri Sürülmesinin Hakkın Kötüye Kullanılması Sayılması
- Venire Contra Factum Proprium(Çelişkili Davranış Yasağı)
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
SÖZLEŞMELER HUKUKUNDA
BONA FIDES’İN UYGULANMASI
I.Sözleşmenin Kurulması Aşamasında Bona Fides
A.Hukuki İşlemlerde Bona Fides’in Önemi
1.Hukuki İşlemlerin Geçerlilik Koşulları Bakımından
a.Reservatio Mentalis ve Iocandi Causa
(Zihni Kayıt ve Şaka Beyanı)
- Simulatio(Muvazaa)
- Error(Yanılma)
2.Condicio (Şart) Bakımından
- Sözleşme Serbestîsi ve Sözleşmelerin Rızailiği Bakımından
Bona Fides - Roma Hukukunda Sözleşmeler Sistemi
- Rızai SözleşmelerinBona Fides’in Gelişimine Etkisi
- Pactum’lar AçısındanBona Fides’in Önemi
- Bona Fides’ten Doğan Sözleşme Yapma Yükümlülüğü
- İfa AşamasındaBona Fides
- Bona Fides’e Dayanan Sözleşmelerin İfası
- Fiducia(İnançlı İşlem)
- Depositum(Saklama Sözleşmesi)
- Mandatum(Vekâlet Sözleşmesi)
- Societas(Ortaklık Sözleşmesi)
- Emptio Venditio(Satım Sözleşmesi)
- Malın Ayıplı Olmasından Doğan Sorumluluk
- Malın Zabtı Hâlinde Ortaya Çıkan Sorumluluk
- Laesio Enormis
- Locatio Conductio(Kira, Eser ve İş Sözleşmeleri)
- Locatio Conductio Rei(Kira Sözleşmesi)
- Locatio Conductio Operis(Eser Sözleşmesi)
- Locatio Conductio Operarum(İş Sözleşmesi)
- StipulatioBakımından Bona Fides
- İfa AşamasındaBona Fides’in Günümüz Hukuk Düzenlerinde
Genel Bir Yükümlülük Olarak Benimsenmesi Süreci
III. Sözleşme Sona Erdikten Sonra Bona Fides
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM:
ROMA HUKUKUNDAN GÜNÜMÜZ HUKUKUNA
DEK BONA FIDES’İN İŞLEVLERİ
I.Bona Fides’in İşlevleri
II.Yorumlayıcı İşlevi
A.Roma Hukukunda Sözleşmelerin Yorumu
B.Güven İlkesine Göre Sözleşmelerin Yorumu
III.Tamamlayıcı İşlevi
A.Roma Hukukunda Sözleşmelerde Boşluk Olması Hâlinde
Bona Fides’in Önemi
B.Çağdaş Hukukta Sözleşmelerin Tamamlanması ve Güven İlkesi
- Düzeltici İşlevi
- Pacta Sunt Servanda
- Clausula Rebus Sic Stantibus
- Genel İşlem Koşulları ve Haksız Şartlar
- Borç Doğurucu İşlevi
- Bona Fides’ten Doğan Yan Yükümlülükler
- Taraflar Arasında Kurulan Güven İlişkisi
- Culpa in Contrahendo
- Üçüncü Kişiyi Koruyucu Etkili Sözleşme Teorisi
BEŞİNCİ BÖLÜM:
HUKUKUN UYUMLAŞTIRILMASI AÇISINDAN
BONA FIDES’İN ÖNEMİ VE BUNA İLİŞKİN ÖNERİLERİMİZ
- Bona Fides’in Yeniden Doğuşu
- Doğal Hukukun Gelişimi ve Günümüzdeki Etkisi
- Bona Fides’in Hukuk ve Ekonomi Öğretisindeki Yeri
- Hukukun Uyumlaştırılması veBona Fides
- Roma Hukuku ve İngiliz Hukuku Arasındaki İlişkininBona FidesAçısından Değerlendirilmesi
- Amerikan HukukundaBona Fides
III. Lex Mercatoria Kapsamında Bona Fides
- Bona Fides’in Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Birleşmiş
Milletler Antlaşması (CISG) Açısından Değerlendirilmesi - UNIDROIT İlkeleri’ndeBona Fides
- Avrupa Sözleşme Hukuku İlkeleri (PECL)’ndeBona Fides
SONUÇ
KAYNAKÇA