%10
Borçlar Hukuku Genel Hükümler Murat Doğan

Borçlar Hukuku Genel Hükümler


Basım Tarihi
2023-10
Sayfa Sayısı
368
Kapak Türü
Karton
Kağıt Türü
1.Hamur
Basım Yeri
Ankara
Stok Kodu
9789750288388
Boyut
16x24
Baskı
3



Prof. Dr. Murat DOĞAN

Doç. Dr. Gökhan ŞAHAN

Doç. Dr. İsmail ATAMULU

 

İÇİNDEKİLER
 
İkinci Baskıya Önsöz 
 
7
Önsöz 
 
11
Kısaltmalar 
 
31
Giriş
 
 
§ 1. BORÇLAR HUKUKUNUN TANIMI, KONUSU VE KAYNAKLARI 
 
33
I. Borçlar Hukukunun Tanımı ve Konusu 
 
33
II. Borçlar Hukukunun Kaynakları 
 
34
A. Asli Kaynaklar 
 
34
B. Tali Kaynaklar 
 
36
1. Örf ve Adet Hukuku 
 
36
2. Hâkimin Yarattığı Hukuk 
 
37
C. Yardımcı Kaynaklar 
 
38
§ 2. BORÇLAR HUKUKUNA HÂKİM OLAN İLKELER 
 
38
I. İrade Özerkliği 
 
39
II. Nisbilik 
 
42
III. Kusur Sorumluluğu 
 
43
IV. Üçüncü Kişi Aleyhine Borç Doğurucu İşlem Yapılamaması 
 
43
V. Dürüstlük Kuralı 
 
44
VI. Sözleşmelerde Karşılıklılık 
 
45
§ 3. BORÇLAR HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ 
 
46
I. Anayasa Hukuku ile Borçlar Hukuku Arasındaki İlişki 
 
46
II. Medeni Hukuk ile Borçlar Hukuku Arasındaki İlişki 
 
46
III. Ticaret Hukuku ile Borçlar Hukuku Arasındaki İlişki 
 
47
IV. İş Hukuku ile Borçlar Hukuku Arasındaki İlişki 
 
48
Birinci Bölüm
 
 
BORÇLAR HUKUKUNUN
 
 
TEMEL KAVRAMLARI
 
 
§ 4. BORÇ VE BORÇ İLİŞKİSİ KAVRAMLARI 
 
51
I. Genel Olarak 
 
51
II. Dar Anlamda Borç – Dar Anlamda Borç İlişkisi (Borç) ve Geniş Anlamda Borç İlişkisi 
 
51
III. BORÇ VE BORÇ İLİŞKİSİ ARASINDAKİ FARKLAR 
 
52
A. Doğum Anları Bakımından Farklar 
 
52
B. Muhtevaları Bakımından Farklar 
 
52
C. Devredilebilmeleri Bakımından 
 
53
D. Sona Erme Bakımından 
 
54
IV. Borç İlişkisinin Unsurları 
 
54
§ 5. BORÇ İLİŞKİSİNİN KONUSU OLARAK EDİM 
 
56
I. Edim Kavramı 
 
56
II. Edimin Unsurları 
 
57
A. Alacaklı Lehine Maddi ve Manevi Yarar Sağlamalı 
 
57
B. Belirli veya Belirlenebilir Olmalı 
 
57
C. İmkânsız Olmamalı 
 
58
D. Kanunun Emredici Hükümlerine, Ahlaka, Kamu Düzenine ve Kişilik Haklarına Aykırı Olmamalı 
 
58
III. Edim Türleri 
 
59
A. Verme Edimi – Yapma Edimi – Yapmama Edimi 
 
59
1. Verme Edimi 
 
59
2. Yapma Edimi 
 
59
3. Yapmama Edimi 
 
60
4. Ayırımın Hukukî Sonuçları 
 
60
B. Şahsi Edim – Maddi Edim 
 
61
1. Şahsi Edim 
 
61
2. Maddî Edim 
 
61
3. Ayırımın Hukukî Sonuçları 
 
61
C. Bölünebilir Edimler – Bölünemez Edimler 
 
62
1. Bölünebilir Edimler 
 
62
2. Bölünemez Edimler 
 
62
3. Ayırımın Hukukî Sonuçları 
 
63
D. Ani Edim– Dönemli Edim –Sürekli Edim 
 
63
1. Ani Edim 
 
63
2. Dönemli Edim 
 
63
3. Sürekli Edim 
 
64
4. Ayırımın Hukukî Sonuçları 
 
64
E. Cins Borcu – Parça Borcu 
 
64
1. Çeşit Borcu (Cinsiyle Belirlenen Edim) 
 
64
2. Parça Borcu (Ferdiyle Belirlenen Edim) 
 
65
3. Sınırlı Çeşit Borcu 
 
65
4. Çeşit Borcu – Parça Borcu Ayırımının Misli Eşya – Misli Olmayan Eşya Ayırımı ile İlişkisi 
 
65
5. Ayırımın Hukukî Sonuçları 
 
66
F. Başlangıçta Belirli Edim – Seçimle Belirlenen Edim (Seçimlik Borç) 
 
67
1. Seçimlik Borç 
 
68
2. Seçimlik Yetki 
 
69
§ 6. BORÇ İLİŞKİSİNİN KAPSAMINDA YER ALAN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 
 
69
I. Borç İlişkisinin Kapsamında Yer Alan Haklar 
 
70
A. Alacak Hakkı 
 
70
1. Genel Olarak 
 
70
2. Alacak Hakkının Özellikleri 
 
70
3. Alacak Hakkının Nisbîliğinin İstisnaları 
 
71
a. Kuvvetlendirilmiş Alacak Hakları 
 
71
b. Eşyaya Bağlı Borçlar 
 
72
c. Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme 
 
73
B. Fer’i Haklar 
 
74
C. Tali Haklar 
 
74
1. Def’i Hakları 
 
74
2. Yenilik Doğuran Haklar 
 
75
a. Genel Olarak 
 
75
b. Türleri 
 
76
c. Özellikleri 
 
76
II. Borç İlişkisinin Kapsamında Yer Alan Yükümlülükler 
 
77
A. Edim Yükümlülükleri 
 
78
1. Aslî Edim Yükümlülüğü 
 
78
2. Yan Edim Yükümlülüğü 
 
78
B. Yan Yükümlülükler 
 
79
1. İfaya Yardımcı Yan Yükümlülükler 
 
80
2. Koruyucu Yan Yükümlülükler 
 
80
C. Tali Yükümlülükler 
 
81
§ 7. BORÇ İLİŞKİSİNDEN DOĞAN SORUMLULUK VE SORUMLULUĞUN OLMADIĞI BORÇ İLİŞKİLERİ (EKSİK BORÇLAR) 
 
82
I. Sorumluluk Kavramı 
 
82
II. Sorumluluğun Türleri 
 
83
A. Tazmin Yükümlülüğünün Kaynağına Göre Sorumluluk (“…Den” Sorumluluk) 
 
83
1. Sözleşme Sorumluluğu (Akdi Sorumluluk) 
 
83
2. Sözleşme Dışı Sorumluluk (Akit Dışı Sorumluluk) 
 
83
B. Tazmin Yükümlülüğünün Yerine Getirileceği Değere Göre Sorumluluk
 
 
(“…İle” Sorumluluk) 
 
84
1. Malvarlığı ile Sorumluluk 
 
84
a. Sınırsız Malvarlığı Sorumluluğu 
 
84
b. Sınırlı Malvarlığı Sorumluluğu 
 
85
aa. Miktar İtibariyle Sınırlı Sorumluluk 
 
85
bb. Konu İtibariyle Sınırlı Sorumluluk 
 
86
2. Şahısvarlığı ile Sorumluluk 
 
87
III. Sorumluluğun Olmadığı Borç İlişkileri (Eksik Borçlar) 
 
87
A. Genel Olarak 
 
87
B. Eksik Borçların Türleri 
 
87
1. Doğuştan Eksik Borçlar 
 
88
2. Geçici Eksik Borçlar 
 
88
3. Sonradan Eksik Borçlar 
 
89
§ 8. HUKUKİ İŞLEM KAVRAMI, UNSURLARI VE TÜRLERİ 
 
89
I. Hukuki Olay, Hukuki Fiil ve Hukuki İşlem Kavramları 
 
89
A. Hukuki Olay 
 
89
B. Hukuki Fiiller 
 
90
1. Hukuka Aykırı Fiiller 
 
90
a. Borca Aykırı Davranışlar 
 
90
b. Haksız Fiiller 
 
91
2. Hukuka Uygun Fiiller 
 
91
a. Duygu Açıklamaları (His Açıklamaları) 
 
91
b. Düşünce Açıklamaları (Tasavvur/Bilgi Açıklamaları) 
 
92
c. İrade Açıklamaları 
 
92
aa. Hukukî İşlemler 
 
92
bb. Hukukî İşlem Benzerleri 
 
93
cc. Maddî Fiiller 
 
93
II. Hukuki İşlemin Unsurları 
 
93
A. Kurucu Unsurlar 
 
94
1. İrade Açıklaması 
 
94
a. Genel Olarak 
 
94
b. İrade Açıklamasının Unsurları 
 
94
c. İrade Açıklamasının Türleri 
 
95
2. Hukukî Sonuç 
 
96
3. Diğer Kurucu Unsurlar 
 
96
B. Geçerlilik Unsurları 
 
96
1. Tüm Hukukî İşlemler Bakımından Aranan Geçerlilik Şartları 
 
96
a. Hukukî İşlemi Yapan Kişi Fiil Ehliyetine Sahip Olmalı 
 
96
b. Hukukî İşlem Emredici Hukuk Kurallarına, Kamu Düzenine, Ahlaka ve Kişilik Haklarına Aykırı ve İmkânsız Olmamalı 
 
97
c. Hukukî İşlem Muvazaalı Olmamalı 
 
98
d. Hukukî İşlemi Oluşturan İrade Açıklamaları Sakatlanmamış Olmalı 
 
98
2. Sadece Belirli Hukukî İşlemler Bakımından Aranan Geçerlilik Şartları 
 
98
a. Şekle Bağlı İşlemlerde Şekil Şartına Uyulmuş Olmalı 
 
98
b. Tasarruf İşlemini Yapanın Tasarruf Yetkisi Olmalı 
 
98
c. Karşılıklı Borç Doğuran Sözleşmelerde Aşırı Yararlanma Olmamalı 
 
99
d. Sebebe Bağlı Tasarruf İşlemlerinde Onun Dayandığı Borçlandırıcı İşlem Geçerli Olmalı 
 
99
C. Tamamlayıcı Unsurlar (Etkinlik Unsurları) 
 
99
III. Hukuki İşlemin Türleri 
 
100
A. Hüküm Doğuracakları Zamana Göre Hukuki İşlemler 
 
100
B. İvazlı Olup Olmamalarına Göre Hukuki İşlemler 
 
100
C. Meydana Gelmesi İçin Gerekli İrade Açıklamasının Sayısına Göre Hukuki İşlemler 
 
101
1. Tek Taraflı Hukukî İşlemler 
 
101
2. İki Taraflı Hukukî İşlemler 
 
101
3. Kararlar 
 
102
D. Malvarlığına Yaptıkları Etkiye Göre Hukuki İşlemler 
 
102
1. Borçlandırıcı İşlemler 
 
102
2. Tasarruf İşlemleri 
 
104
3. Kazandırıcı İşlemler 
 
105
E. Sebebe Bağlı Olup Olmamalarına Göre Hukuki İşlemler 
 
106
İkinci Bölüm
 
 
BORÇLARIN KAYNAKLARI
 
 
§ 9. SÖZLEŞMEDEN DOĞAN BORÇLAR 
 
109
I. Sözleşme Kavramı 
 
109
II. Sözleşme Çeşitleri 
 
110
A. Genel Olarak 
 
110
B. Tek Tarafa Borç Yükleyen – İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler Ayırımı 
 
110
C. Şekle Tâbi Olan – Şekle Tâbi Olmayan Sözleşme Ayırımı 
 
111
D. Tipik – Atipik Sözleşme Ayırımı 
 
111
1. Genel Olarak 
 
111
2. Atipik Sözleşmelerin Tasnifi 
 
112
III. Sözleşmenin Kurulması 
 
113
A. Karşılıklı İrade Beyanlarının Bulunması 
 
113
1. Öneri (İcap–Teklif) 
 
113
a. Öneri Kavramı, Şartları ve Bağlayıcı Olmayan Öneri 
 
113
b. Önerinin Hüküm ve Sonuçları 
 
114
c. Önerinin Geri Alınması 
 
117
2. Kabul 
 
117
3. Öneride Bulunanın ya da Muhatabın Ölmesi veya Fiil Ehliyetini Kaybetmesi 
 
119
B. Karşılıklı İrade Beyanlarının Birbirine Uygun Olması 
 
120
IV. Sözleşmenin Kurulduğu An 
 
121
V. Sözleşmenin Hüküm ve Sonuçlarını Doğurmaya Başladığı An 
 
122
VI. Sözleşmelerde Şekil 
 
123
A. Genel Olarak 
 
123
B. Şeklin Fayda ve Sakıncaları 
 
125
1. Şeklin Faydaları 
 
125
2. Şeklin Sakıncaları 
 
125
C. Şekil Türleri 
 
125
1. Kaynaklarına Göre Şeklin Türleri 
 
125
a. Kanunî Şekil 
 
126
b. İradî Şekil 
 
126
2. Amaçlarına Göre Şeklin Türleri 
 
126
a. Geçerlilik Şekli 
 
126
b. İspat Şekli 
 
127
3. Yapılış Tarzına Göre Şekil 
 
127
a. Sözlü Şekil 
 
127
b. Yazılı Şekil 
 
127
aa. Adi Yazılı Şekil 
 
128
aaa. Metin 
 
128
bbb. İmza 
 
129
bb. Nitelikli (Mevsuf) Yazılı Şekil 
 
130
c. Resmî Şekil 
 
131
d. Resmî Sicillere Tescil 
 
132
e. İlan 
 
132
D. Şekle Aykırılığın Sonuçları 
 
133
VII. Sözleşmenin Yokluğu, Kesin Hükümsüzlüğü ve İptal Edilebilirliği 
 
134
A. Yokluk 
 
135
B. Kesin Hükümsüzlük (Butlan) 
 
135
1. Genel Olarak 
 
135
2. Tahvil 
 
137
C. İptal Edilebilirlik 
 
137
§ 10. İRADE İLE BEYAN ARASINDAKİ UYGUNSUZLUK 
 
138
I. Uygunsuzluğun İstenerek Meydana Getirildiği Hâller 
 
138
A. Muvazaa 
 
139
1. Mutlak Muvazaa 
 
139
2. Nisbî Muvazaa 
 
140
3. Muvazaanın İspatı 
 
142
a. Muvazaanın Taraflarca İspatı 
 
142
b. Muvazaanın İlgili Üçüncü Kişilerce İspatı 
 
143
4. Muvazaanın Mümkün Olmadığı Hâller 
 
143
5. Muvazaanın Üçüncü Kişilere Karşı İleri Sürülemeyeceği Hâller 
 
144
6. Muvazaanın Benzer Müesseselerle Karşılaştırılması 
 
144
a. Muvazaa ile Kanuna Karşı Hilenin Karşılaştırılması 
 
145
b. Muvazaa ile Nam–ı Müstearın Karşılaştırılması 
 
145
c. Muvazaa ile İnançlı İşlemin Karşılaştırılması 
 
146
B. Zihnî Kayıt 
 
147
C. Lâtife Beyanı 
 
148
II. Uygunsuzluğun İstenmeden Meydana Getirildiği Hâller (İrade Bozuklukları) 
 
149
A. Yanılma (Hata) 
 
149
B. Aldatma (Hile) 
 
152
C. Korkutma (İkrah/Tehdit) 
 
154
III. Aşırı Yararlanma (Gabin) 
 
156
A. Genel Olarak 
 
156
B. Aşırı Yararlanmanın Şartları 
 
156
1. Objektif Şart 
 
157
2. Sübjektif Şartlar 
 
157
a. Sömürülen Tarafın Zayıf Durumu 
 
157
aa. Zor Durumda Kalma (Müzayaka Hâli) 
 
157
bb. Düşüncesizlik (Hiffet) 
 
158
cc. Deneyimsizlik (Tecrübesizlik) 
 
158
b. Sömürme Kastı 
 
158
C. Aşırı Yararlanmanın Sonuçları 
 
159
§ 11. GENEL İŞLEM ŞARTLARI 
 
161
I. Kavram ve Tanım 
 
161
II. Genel İşlem Şartlarının Denetimi 
 
162
A. Yürürlük Denetimi 
 
163
B. Yorum Denetimi 
 
164
C. İçerik Denetimi 
 
165
§ 12. AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜ 
 
166
I. Kavram ve Tanım 
 
166
II. Şartları 
 
167
A. Sözleşme Kurulurken Mevcut Olan Şartlar Daha Sonra Değişmiş Olmalı 
 
167
B. Değişiklik Öngörülememiş Olmalı 
 
167
C. Edimler Arasındaki Denge Aşırı Derecede Bozulmuş Olmalı 
 
168
D. Edim İfa Edilmemiş veya Çekince Konularak İfa Edilmiş Olmalı 
 
168
E. Aşırı İfa Güçlüğüne Borçlu Kusuruyla Sebebiyet Vermemiş Olmalı 
 
168
F. Uyarlamaya Engel Bir Kanun ya da Sözleşme Hükmü Bulunmamalı 
 
169
§ 13. TEMSİL 
 
169
I. Temsil Kavramı 
 
169
II. Temsilin Çeşitleri 
 
172
A. Doğrudan Temsil – Dolaylı Temsil 
 
172
B. Kanunî Temsil – İradî Temsil 
 
173
III. Temsil Yetkisi 
 
174
IV. Temsil İlişkisinin Sona Ermesi 
 
177
V. Yetkisiz Temsil 
 
178
§ 14. TEK TARAFLI HUKUKÎ İŞLEMDEN DOĞAN BORÇLAR: İLAN YOLUYLA ÖDÜL SÖZÜ VERME 
 
180
Üçüncü Bölüm
 
 
HAKSIZ FİİLDEN DOĞAN BORÇLAR
 
 
§ 15. HAKSIZ FİİL 
 
183
I. Genel Olarak Akit Dışı Sorumluluk 
 
183
II. Haksız Fiil Kavramı ve Türleri 
 
183
III. Haksız Fiilden Doğan Sorumluluğun Şartları 
 
184
A. Olumlu veya Olumsuz Bir Fiil Olmalı 
 
184
B. Fiil Hukuka Aykırı Olmalı 
 
185
1. Hukuk Aykırılık Kavramı 
 
185
2. Hukuka Aykırılığın Şartları 
 
186
3. İhlal Edilmeleri Hukuka Aykırılık Oluşturan Kurallar 
 
187
4. Ahlaka Aykırı Davranışla Gerçekleşen Haksız Fiiller 
 
187
5. Hukuka Uygunluk Sebepleri 
 
189
a. Kanunun Verdiği Yetki 
 
189
b. Zarar Görenin Rızası 
 
190
c. Üstün Nitelikte Özel Yarar 
 
192
d. Üstün Nitelikte Kamusal Yarar 
 
192
e. Zarar Verenin Davranışının Haklı Savunma Niteliği Taşıması (Meşru Müdafaa) 
 
193
aa. Genel Olarak 
 
193
bb. Haklı Savunmanın Şartları 
 
193
aaa. Kişinin Kendisine veya Üçüncü Bir Şahsa Karşı Bir Saldırı Olmalı 
 
193
bbb. Saldırı Mal veya Şahısvarlığına Yönelik Olmalı 
 
193
ccc. Saldırı Hâlen Devam Ediyor Olmalı 
 
194
ddd. Saldırı Hukuka Aykırı Olmalı 
 
194
eee. Savunma Saldırıda Bulunana Karşı Olmalı 
 
194
fff. Saldırı Gerçek Olmalı 
 
194
ggg. Savunma, Saldırıyı Bertaraf Edecek Ölçüde Olmalı 
 
194
cc. Haklı Savunmaya Bağlanan Sonuçlar 
 
195
f. Zorunluluk Hâli (Iztırar Hâli) 
 
195
aa. Genel Olarak 
 
195
bb. Zorunluluk Hâlinin Şartları 
 
196
aaa. Kişinin Kendisine veya Üçüncü Bir Şahsa Yönelik Açık ya da Yakın Bir Zarar Tehlikesi Olmalı 
 
196
bbb. Tehlike Malvarlığına veya Şahısvarlığına Yönelik Olmalı 
 
196
ccc. Tehlikenin Kaynağı Olmayan Üçüncü Bir Kişiye Zarar Verilmiş Olmalı 
 
197
ddd. Tehlikeden Kurtulabilmek İçin Üçüncü Kişinin Sadece Malvarlığı Değerlerine Zarar Verilmiş Olmalı 
 
197
eee. Tehlikeden Kurtulabilmek İçin Üçüncü Kişinin Malvarlığına Zarar Verilmesi Kaçınılmaz Olmalı 
 
197
fff. Üçüncü Kişiye Verilen Zarar Önlenmek İstenen Tehlike İle Orantılı Olmalı 
 
198
cc. Zorunluluk Hâline Bağlanan Sonuçlar 
 
198
g. Kişinin Hakkını Kendi Gücüyle Koruması 
 
199
aa. Genel Olarak 
 
199
bb. Hakkını Kendi Gücüyle Korumanın Şartları 
 
200
aaa. Kişinin Kendisine Ait Bir Hakkın Korunması İçin Güç Kullanmış Olmalı 
 
200
bbb. Yetkili Kamu Makamlarının Müdahalesi Zamanında Sağlanamayacak Olmalı 
 
200
ccc. Güç Kullanılmadığı Takdirde Hakkının Kayba Uğraması ya da Kullanılmasının Önemli Ölçüde Zorlaşması Tehlikesi Olmalı 
 
200
ddd. Hakkın Korunması Güç Kullanma Dışında Başka Bir Yolla Mümkün Olmamalı 
 
201
eee. Hak Sahibinin Güç Kullanmak Suretiyle Vereceği Zarar İle Korunmak İstenen Hakkın Değeri Arasında Orantı Olmalı 
 
201
cc. Hakkını Kendi Gücüyle Korumaya Bağlanan Sonuçlar 
 
201
C. Fiil Kusurlu Olmalı 
 
201
1. Genel Olarak 
 
201
2. Kusuru Açıklayan Görüşler 
 
202
a. Sübjektif Görüş 
 
202
b. Objektif Görüş 
 
202
3. Kusurun Unsurları 
 
203
a. Sübjektif Unsur 
 
203
b. Objektif Unsur 
 
203
4. Kusurun Türleri 
 
204
a. Kast 
 
204
b. İhmal 
 
205
5. Kusurun Sorumlulukta Rolü 
 
206
D. Maddi veya Manevi Bir Zarar Meydana Gelmiş Olmalı 
 
207
1. Genel Olarak 
 
207
2. Zararın Türleri 
 
208
a. Maddî Zarar 
 
208
aa. Fiili Zarar 
 
208
bb. Yoksun Kalınan Kâr 
 
209
b. Manevî zarar 
 
210
E. Zarar ile Fiil Arasında İlliyet Bağı (Sebep–Sonuç İlişkisi) Bulunmalı 
 
211
1. Genel Olarak 
 
211
2. Uygun İlliyet Bağı 
 
212
3. Zararlı Sonucu Meydana Getirmeye Elverişli Birden Fazla Sebebin Bulunması 
 
213
a. Ortak İlliyet 
 
213
b. Yarışan İlliyet 
 
214
c. Seçimlik İlliyet 
 
214
d. Farazi İlliyet 
 
215
4. İlliyet Bağını Kesen Sebepler 
 
216
a. Genel Olarak 
 
216
b. İlliyet Bağını Kesen Sebeplerin Türleri 
 
216
aa. Mücbir Sebep 
 
216
bb. Zarar Görenin Ağır Kusuru 
 
217
cc. Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru 
 
218
§ 16. KUSURSUZ SORUMLULUK 
 
218
I. Genel Olarak 
 
218
II. Kusursuz Sorumluluk Türleri 
 
220
A. Hakkaniyet Sorumluluğu 
 
220
1. Genel Olarak 
 
220
2. Hakkaniyet Sorumluğunun Şartları 
 
221
a. Haksız Fiil Sorumluluğunun Kusur Dışındaki Şartları Gerçekleşmiş Olmalı 
 
221
b. Ayırt Etme Gücü Bulunmayan Kişi Tarafından Verilmiş Bir Zarar Olmalı 
 
221
c. Hakkaniyet Zararın Tazminini Gerektirmeli 
 
222
B. Özen Sorumluluğu 
 
222
1. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu 
 
223
a. Genel Olarak 
 
223
b. Adam Çalıştıranın Sorumluluğunun Şartları 
 
224
aa. Haksız Fiil Sorumluluğunun Kusur Dışındaki Şartları Gerçekleşmiş Olmalı 
 
224
bb. Adam Çalıştıran ile Çalışan Arasında Özel Hukuktan Doğan Bir Çalıştırma İlişkisi Bulunmalı 
 
224
cc. Zarar, Çalışanın Kendisine Verilen İşi Gördüğü Sırada Meydana Gelmiş Olmalı 
 
225
dd. Adam Çalıştıran Kurtuluş Kanıtı Getirememiş Olmalı 
 
226
c. Adam Çalıştıranın Sorumluluğuna Bağlanan Sonuçlar 
 
227
2. Hayvan Bulunduranın Sorumluluğu 
 
227
a. Genel Olarak 
 
227
b. Hayvan Bulunduranın Sorumluluğunun Şartları 
 
228
aa. Haksız Fiil Sorumluluğunun Kusur Dışındaki Şartları Gerçekleşmiş Olmalı 
 
228
bb. Hayvan Bir Kimsenin Bakımında veya Yönetiminde Olmalı 
 
228
cc. Zarar Bir Hayvan Tarafından Verilmiş Olmalı 
 
228
dd. Hayvan Bulunduran Kurtuluş Kanıtı Getirememiş Olmalı 
 
229
c. Hayvan Bulunduranın Sorumluluğuna Bağlanan Sonuçlar 
 
230
aa. Tazminat Sorumluluğu 
 
230
bb. Hayvan Bulunduranın Rücu Hakkı 
 
230
cc. Taşınmaz Zilyedinin Zarar Veren Hayvanı Yakalama, Alıkoyma Hakkı ve Etkisiz Hâle Getirme Hakkı 
 
231
3. Yapı Malikinin Sorumluluğu 
 
231
a. Genel Olarak 
 
231
b. Yapı Malikinin Sorumluluğunun Şartları 
 
232
aa. Haksız Fiil Sorumluluğunun Kusur Dışındaki Şartları Gerçekleşmiş Olmalı 
 
232
bb. Bir Bina veya Diğer Yapı Eseri Olmalı 
 
232
dd. Yapı Maliki İlliyet Bağının Kesildiğini İspatlayamamış Olmalı 
 
234
c. Yapı Malikinin Sorumluluğuna Bağlanan Sonuçlar 
 
234
aa. Tazminat Sorumluluğu 
 
234
bb. Sorumlu Kişiler 
 
234
cc. Yapı Malikinin Rücu Hakkı 
 
235
dd. Malikin Zarar Tehlikesini Önleme Yükümlülüğü 
 
236
C. Tehlike Sorumluluğu 
 
236
1. Genel Olarak 
 
236
2. Tehlike Sorumluluğunun Şartları 
 
237
a. Haksız Fiil Sorumluluğunun Kusur Dışındaki Şartları Gerçekleşmiş Olmalı 
 
237
b. Zararın, Önemli Ölçüde Tehlike Arz Eden Bir İşletmenin Faaliyetinden Doğmuş Olmalı 
 
237
aa. Önemli Ölçüde Tehlike Arz Eden Bir İşletme 
 
237
aaa. Genel Olarak 
 
237
bbb. Önemli Ölçüde Tehlike Arz Eden Bir İşletme Sayılmanın Şartları 
 
238
aaaa. İşletme Sıkça veya Ağır Zararlar Doğurmaya Elverişli Olmalı 
 
238
bbbb. Uzman Bir Kişiden Beklenen Tüm Özenin Gösterilmesi Durumunda Bile Zararın Doğması Önlenemez Olmalı 
 
238
ccc. Önemli Ölçüde Tehlike Arz Eden İşletme Karinesi 
 
239
bb. Önemli Ölçüde Tehlike Arz Eden İşletmeye Ait Tipik Tehlike Gerçekleşmiş Olmalı 
 
239
c. İlliyet Bağının Kesildiği İspatlanamamış Olmalı 
 
239
3. Tehlike Sorumluluğuna Bağlanan Sonuçlar 
 
240
a. Tazminat Sorumluluğu 
 
240
b. Sorumlu Kişiler 
 
240
c. İşletme Sahibi veya İşletenin Rücu Hakkı 
 
241
d. Denkleştirme 
 
242
Dördüncü Bölüm
 
 
TAZMİNAT VE TAZMİNATIN HESAPLANMASI
 
 
§ 17. MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT 
 
243
I. Genel Olarak 
 
243
II. Maddi Tazminat 
 
243
A. Malvarlığı Zararlarında Maddi Tazminat 
 
244
B. Şahısvarlığı Zararlarında Maddi Tazminat 
 
245
C. Maddi Tazminatın Belirlenmesi 
 
246
III. Manevî Tazminat 
 
248
IV. Tazminat Miktarının Değiştirilmesi 
 
249
V. Geçici Ödemeler 
 
250
VI. Haksız Fiilde Müteselsil Sorumluluk 
 
250
VII. Haksız Fiilde Zamanaşımı 
 
250
VIII. Daimi Def’î Hakkı 
 
251
IX. Tazminat Sorumluluğunda Sözleşme ve Haksız Fiil Sorumluluğunun Yarışması 
 
251
X. Ceza Mahkemesi Kararının Hukuk Mahkemesine Etkisi 
 
252
Beşinci Bölüm
 
 
SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDEN DOĞAN BORÇLAR
 
 
§ 18. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME 
 
253
I. Genel Olarak 
 
253
II. Sebepsiz Zenginleşmenin Şartları 
 
253
A. Genel Olarak 
 
253
B. Bir Kişinin Zenginleşmiş Olması 
 
254
C. Zenginleşmenin Başka Bir Kişinin Malvarlığının veya Emeğinin Aleyhinde Gerçekleşmiş Olması 
 
254
D. İlliyet Bağı 
 
255
E. Zenginleşmenin Haklı Bir Sebebe Dayanmaması 
 
255
III. Sebepsiz Zenginleşmenin Hüküm ve Sonuçları 
 
256
A. Sebepsiz Zenginleşme Davası 
 
256
1. Sebepsiz Zenginleşme Davasının Tarafları 
 
256
2. Sebepsiz Zenginleşme Davasının Hukukî Niteliği 
 
256
3. Sebepsiz Zenginleşme Davasının Açılamayacağı Durumlar 
 
257
B. Sebepsiz Zenginleşenin İade Borcu ve Masrafları Talep Hakkı 
 
258
C. Sebepsiz Zenginleşmede Zamanaşımı Süresi 
 
260
Altıncı Bölüm
 
 
İFA
 
 
§ 19. İFA VE İFAYA İLİŞKİN KURALLAR 
 
261
I. Genel Olarak 
 
261
II. İfanın Konusu 
 
261
A. Genel Olarak 
 
261
B. Parça ve Çeşit Borçlarında İfa 
 
261
C. Para ve Faiz Borçlarında İfa 
 
262
III. İfa İkâmeleri 
 
264
A. İfa Yerine Edim 
 
265
B. İfa Amacıyla Edim 
 
265
C. Seçimlik Yetki 
 
265
IV. İfanın Tarafları 
 
266
A. Genel Olarak 
 
266
B. Üçüncü Kişinin Alacaklıya Halef Olması 
 
267
V. Kısmi İfa 
 
268
VI. Bölünemeyen Borcun İfası 
 
269
VII. İfa Yeri 
 
269
VIII. İfa Zamanı 
 
271
IX. İki Taraf Borç Yükleyen Sözleşmelerde İfa 
 
273
A. Genel Olarak 
 
273
B. Ödemezlik Def’i 
 
273
C. Karşı Tarafın İfa Güçsüzlüğü Sebebiyle İfadan Kaçınma 
 
274
X. İfanın İspatı 
 
274
XI. İfanın Hüküm ve Sonuçları 
 
275
Yedinci Bölüm
 
 
ALACAKLININ TEMERRÜDÜ
 
 
§ 20. ALACAKLININ TEMERRÜDÜ 
 
277
I. Kavram 
 
277
II. Alacaklının Temerrüdünün Şartları 
 
277
A. Edim, Borçlu Tarafından Usulüne Uygun Olarak Teklif Edilmiş Olmalı 
 
278
B. Alacaklı İfa Teklifini Reddetmiş Olmalı 
 
278
C. Alacaklının İfa Teklifini Reddetmesi Haklı Bir Sebebe Dayanmamalı 
 
278
III. Alacaklının Temerrüdünün Sonuçları 
 
279
A. Alacaklının Temerrüdünün Genel Sonuçları 
 
279
B. Alacaklının Temerrüdünün Özel Sonuçları 
 
280
1. Borçlunun Edim Konusunu Tevdi Hakkı 
 
280
a. Tevdiin Şartları 
 
281
b. Tevdiin Sonuçları 
 
281
2. Borçlunun Borçlanılan Şeyi Satma Hakkı 
 
282
3. Borçlunun Sözleşmeden Dönme Hakkı 
 
283
Sekizinci Bölüm
 
 
BORCA AYKIRILIK HÂLLERİ
 
 
§ 21. BORCUN İFA EDİLMEMESİ 
 
285
I. Kusurlu Sonraki İfa İmkânsızlığı 
 
285
II. Borçlunun Temerrüdü 
 
288
A. Kavram ve Tanım 
 
288
B. Borçlunun Temerrüdünün Şartları 
 
290
1. Edimin İfası Mümkün Olmalı 
 
290
2. Borç Muaccel Olmalı 
 
291
3. Borçlu İfada Bulunmamış Olmalı 
 
291
4. Kural Olarak Alacaklı İhtarda Bulunmuş Olmalı 
 
291
C. Borçlunun Temerrüdünün Sonuçları 
 
294
1. Temerrüdün Genel Sonuçları 
 
294
a. Alacaklının Aynen İfa ve Gecikme Tazminatını Talep Hakkı 
 
295
b. Mütemerrit Borçlunun Beklenmeyen Hâlden (Kazadan) Sorumluluğu 
 
296
2. Temerrüdün Özel Sonuçları 
 
297
a. Para Borçlarında 
 
297
b. İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmelerde 
 
298
aa. Genel Olarak 
 
298
bb. Seçimlik Haklar 
 
298
aaa. Aynen İfadan Vazgeçip Müspet Zararın Tazminini Talep Hakkı 
 
299
bbb. Sözleşmeden Dönme ve Menfî Zararın Tazminini Talep Hakkı 
 
300
cc. Seçimlik Hakların Kullanılmasında Mehil Meselesi 
 
301
III. Borcun Gereği Gibi İfa Edilmemesi (Kötü İfa) 
 
303
IV. Borcun İfa Edilmemesinin Neticeleri 
 
304
A. Genel Olarak 
 
304
B. Sorumsuzluk Anlaşması 
 
305
C. Aynen İfa Davası ve Cebri İcra 
 
306
D. Tazminat Davası 
 
307
V. Borçlunun Yardımcı Kişinin Fiili Sebebiyle Sorumluluğu 
 
309
A. Kavram ve Tanım 
 
309
B. Yardımcı Kişinin Fiilinden Sorumluluğun Şartları 
 
310
1. Borçlu ile Zarar Gören Arasında Bir Borç İlişkisi Bulunmalı 
 
310
2. Borç İlişkisinden Doğan Bir Borcun İfası ya da Hakkın Kullanılması Yardımcı Kişiye Bırakılmış Olmalı 
 
310
3. Borcun İfasının ya da Hakkın Kullanılmasının Üçüncü Kişiye Bırakılması Borca Aykırılık Teşkil Etmemeli 
 
310
4. Yardımcı Kişi Kendisine Bırakılan İşi Gördüğü Sırada Bir Zarara Sebebiyet Vermiş Olmalı 
 
311
5. Borçlu, Borcu Bizzat İfa Etmesi Hâlinde de Sorumlu Tutulabilecek Olmalı 
 
311
6. Borçlunun Yardımcı Kişinin Fiilinden Sorumluluğunu Kaldıran ya da Sınırlandıran Bir Anlaşma Bulunmamalı 
 
312
C. Yardımcı Kişinin Fiilinden Sorumluluğun Hüküm ve Sonuçları 
 
313
D. Yardımcı Kişinin Fiilinden Sorumluluk ile Adam Çalıştıranın Sorumluluğunun Karşılaştırılması (Türk Borçlar Kanununun 116. Maddesi ile 66. Maddesinin Mukayesesi) 
 
313
Dokuzuncu Bölüm
 
 
BORÇ İLİŞKİSİNİN VE
 
 
BORCUN SONA ERMESİ, ZAMANAŞIMI
 
 
§ 22. BORÇ İLİŞKİSİNİN VE BORCUN SONA ERMESİ 
 
315
I. Genel Olarak 
 
315
II. Borç İlişkisini Sona Erdiren Sebepler 
 
316
A. Genel Olarak 
 
316
B. İkâle (Bozma Sözleşmesi) 
 
316
C. Fesih 
 
316
D. Sözleşmeden Dönme 
 
317
E. İptal 
 
317
F. Taraflardan Birinin Ölmesi, Ayırt Etme Gücünü Kaybetmesi, İflas Etmesi 
 
318
G. Öngörülen Sürenin Dolması 
 
318
H. Geri Alma (Azil) 
 
318
III. Borcu Sona Erdiren Sebepler 
 
318
A. Genel Olarak 
 
318
B. İfa 
 
319
C. İbra 
 
319
D. Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi 
 
320
E. Kusursuz Sonraki İmkânsızlık 
 
321
F. Yenileme 
 
322
G. Takas 
 
324
1. Genel Olarak 
 
324
2. Takasın Şartları 
 
324
a. Karşılıklı Borçluluk Olmalı 
 
324
b. Karşılıklı Borçlar Aynı Türden Olmalı 
 
325
c. Karşılıklı Borçlar Muaccel Olmalı 
 
325
d. Takas Beyanı Yapılmış Olmalı 
 
326
e. Takastan Feragat Edilmemiş Olmalı 
 
326
3. Alacaklının Rızası ile Takas Edilebilen Alacaklar 
 
326
4. Takasın Hüküm ve Sonuçları 
 
327
§ 23. ZAMANAŞIMI 
 
327
I. Genel Olarak 
 
327
II. Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süre Ayırımı 
 
327
III. Borcun Zamanaşımına Uğramasının Şartları 
 
328
IV. Zamanaşımının Durması 
 
330
V. Zamanaşımının Kesilmesi 
 
331
VI. Zamanaşımının Hüküm ve Sonuçları 
 
332
Onuncu Bölüm
 
 
BORÇLARIN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE ETKİLERİ VE
 
 
BORÇ İLİŞKİLERİNDE ÖZEL DURUMLAR
 
 
§ 24. BORÇLARIN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE ETKİLERİ 
 
333
I. Alacağın Devri 
 
333
A. Genel Olarak 
 
333
B. Alacağın Devrinin Şartları 
 
334
C. Alacağın Devrinin Hukukî Niteliği 
 
334
D. Alacağın Devrinin Yasak Olması 
 
334
E. Alacağın Devrinin Hüküm ve Sonuçları 
 
335
II. Borcun Üstlenilmesi 
 
337
A. Genel Olarak 
 
337
B. Borcun İç Üstlenilmesi 
 
337
C. Borcun Dış Üstlenilmesi 
 
338
D. Borcun Üstlenilmesinin Hüküm ve Sonuçları 
 
338
III. Borca Katılma Sözleşmesi 
 
339
IV. Sözleşmenin Devri ve Sözleşmeye Katılma 
 
340
A. Sözleşmenin Devri 
 
340
B. Sözleşmeye Katılma 
 
340
V. Bir İşletmenin veya Mal Varlığının Devri 
 
341
VI. İşletmelerin Birleşmesi ve Şekil Değiştirmesi 
 
342
VII. Üçüncü Kişi Yararına (Lehine) Sözleşme 
 
342
VIII. Üçüncü Kişinin Fiilini Üstlenme (Üçüncü Kişinin Fiilini Taahhüt) 
 
344
§ 25. BORÇ İLİŞKİLERİNDE ÖZEL DURUMLAR 
 
345
I. Müteselsil Borçluluk 
 
345
A. Genel Olarak 
 
345
B. Müteselsil Borçluluğun Hüküm ve Sonuçları 
 
346
II. Müteselsil Alacaklılık 
 
349
III. Koşula (Şarta) Bağlı Borçlar 
 
350
A. Genel Olarak 
 
350
B. Koşulun Çeşitleri 
 
350
1. Geciktirici Koşul 
 
350
2. Bozucu Koşul 
 
351
3. Olumlu Koşul– Olumsuz Koşul 
 
351
4. İradi Koşul – Tesadüfi Koşul 
 
351
C. Koşulun Hüküm ve Sonuçları 
 
351
IV. Ceza Koşulu (Cezai Şart) 
 
352
A. Genel Olarak 
 
352
B. Ceza Koşulunun Çeşitleri 
 
353
1. Seçimlik Ceza Koşulu 
 
353
2. İfaya Eklenen Ceza Koşulu 
 
353
3. Dönme Cezası (İfa Yerine Ceza Koşulu) 
 
353
C. Ceza Koşulunun Hüküm ve Sonuçları 
 
354
V. Cayma Parası (Pişmanlık Akçesi) 
 
355
VI. Bağlanma Parası (Pey Akçesi) 
 
355
Kaynakça 
 
357
Kavram Dizini 
 
363
Yorum yaz
Bu kitaba henüz yorum yapılmamış.
Kapat