Boşanma Davası Sırasında Ölümün Eşin Mirasçılığına Etkisi

Doç. Dr. Mustafa AKSU

 

1.Bölüm:

Temel Sorunun Tespiti, Farklı Çözüm İhtimalleri Ve

Hukuk Sistemleri İle Türk Hukukunda Yüksek Yargı

Uygulaması Ve Öğretideki Görüşlere Genel Bir Bakış

• 1. Hukuki Sorunun Genel Hatlarıyla Ortaya Konulması Ve Çeşitli İhtimaller . 1

1. Sorunun Ortaya Konulması Ve Çalışmanın Hedefi İle Yapısı . 1

Iı.Sorunun Çözümündeki Eğilimlere Genel Bir Bakış Ve Asıl Soruna

Bağlı Yan Hususlar . 5

Iıı.Türk Hukukunda Soruna Dair Gelişmeler Ve Sorunun Önemini Koruyor Olması  14

Iv.En Temel Hatlarıyla Muhtemel Çözüm Yönleri Ve Hukuk Sistemlerine Kısa Bir

Bakış . 16

1.Dört Temel Seçenek 16

2.Boşanma Dâvasına Önem Atfetmeyen Sistemler . 18

2.1. Genel Olarak . 18

2.2. Hukukumuzda 743 Sayılı Türk Kanunu Medenîsinde Geçerli Olan

Sistem  19

2.3. İsviçre Hukuku . 19

2.4. Alman Hukukunda Bgb’in İlk Taslağındaki Durum 19

2.5. Fransız Hukukunun Güncel Durumu 20

2.6. Birleşik Krallık Hukuku  22

2.7. İtalyan Hukuku . 23

2.8. Kesinleşmiş Ayrılık Kararına Mirasçılığı Engelleyici Sonuç Bağlanmış

Olması Hususu Hariç Lüksemburg Hukuku . 27

2.9. Kesinleşmiş Ayrılık Kararına Mirasçılığı Engelleyici Sonuç Bağlanmış

Olması Hususu Hariç Hollanda Hukuku. 28

2.10. Slovakya Hukuku  29

2.11. Bulgar Hukuku  29

2.12. Belçika Hukuku . 29

2.13. Danimarka Hukuku  31

2.14. Romanya Hukuku . 32

2.15. Çek Hukuku 32

2.16. Yunan Hukuku . 33

2.17. Norveç Hukuku  33

2.18. Estonya Hukuku . 33

3.Salt Boşanma (Veya Ayrılık) Sebeplerinin Bulunmasına Ortada Buna Yönelik

Bir Dâva Olmasa Dahi Hukuki Sonuç Bağlayan Sistemler  34

3.1. Genel Olarak  34

3.2. İrlanda Hukuku. 35

3.3. Macar Hukuku  35

3.4. Hırvat Hukukunda Bu Yönde Değerlendirilebilecek Hususlar  36

3.5. İspanya Hukukunda Bu Yönde Değerlendirilebilecek Yönler . 37

3.6. Belarus Hukuku  39

3.7. Moldova Hukuku  39

4.Boşanma (Ayrılık) Dâvasına Tek Başına Mirasçılığı Engeller Şekilde Önem

Atfeden Sistemler . 40

4.1. Genel Olarak. 40

4.2. İsveç Hukuku  41

4.3. Portekiz Hukuku . 41

4.4. Finlandiya Hukuku . 42

4.5. Eski Hukukumuz Açısından Özellik Gösteren Bir Durum . 43

5.Boşanma Dâvasına Ancak Bazı Koşullar Altında Mirasçılığı Engelleme

Yönünde Sonuç Bağlayan Sistemler . 44

5.1. Genel Olarak. 44

5.2. Sırp Hukuku . 45

5.3. Bosna Hukuku  45

5.4. Kosova Hukuku  46

5.5. Slovenya Hukuku . 46

5.6. Litvanya Hukuku  46

5.7. Polanya Hukuku . 47

5.8. Makedonya Hukuku . 48

1. Sorunun Ele Alınmasına İlişkin Olarak Bu Çalışmadaki Temel Yaklaşım . 49

Vı.Çeşitli İhtimaller . 56

1.Boşanma Sebebi Bulunup Da Eşlerden Birinin Boşanma İradesini Herhangi

Bir Biçimde İfade Etmeden (Edemeden) Ölmesi İhtimali  57

2.Boşanma İradesinin Dâva Açmak Dışında Ya Da Dâva Açmaya Öncel İşlemler

Şeklinde Açıklandığı Durumlar. 63

3.Boşanma Dâvasının Açılması İçin Usuli İşlemlerin Başlatıldığı Ya Da

Dâvanın Açıldığı Ancak Henüz Sonuçlanmadığı Durumlar  64

4.Eşler Arasında Ayrılığa Karar Verilmiş İken Eşlerden Birinin Ölümü . 67

5.Evliliğin İptaline İlişkin İhtimaller  68

• 2. Yargıtay Kararlarına Kısa Bir Bakış 69

1. Genel Olarak 69

Iı.Türk Medenî Kanundan Önceki Döneme Ait Uygulama . 69

1.Dâvayı Kimin Açtığına Göre Ayrım Yapar Yöndeki Yargıtay’ın Eski Uygulaması

2.Dâvayı Kim Açmış Olursa Olsun Kesinleşmeye Kadar Hayatta Olan Eşin

Diğerine Mirasçı Olacağı Yönündeki Ağırlıklı Yargıtay Uygulaması. 70

Iıı.Yargıtay’ın Tmk M. 181 Iı Hükmünden Sonraki Uygulaması . 71

1.Genel Olarak  71

2.Boşanma Dâvasının Konusuz Kalması  72

3.Hâkimin Kendiliğinden Tmk M. 181 Iı Hükmünün Uygulanabileceğini

Dikkate Alması. 72

4.Dâvanın (Varsayımsal) Boşanmada Kusurun Tespitine İlişkin Olacağı Ve

Ayrıca Mirasçı Olunamayacağının Tespitine Karar Verilemeyeceği Hususları 73

5.Tmk M. 181 Iı Hükmünün Ayrı Bir Dâvanın Konusu Olamayacağı Hususu. 74

6.Diğer Bazı İlginç Yargıtay Kararlarından Örnekler. 76

6.1. Ölümden Sonra Boşanma Dâvasının Evliliğin İptali Dâvası Şeklinde

Islah Edilemeyeceği  76

6.2. Dâvacı Tarafın Ölümden Sonra Boşanma Dâvasından Feragat Ederek,

Karşı Tarafın Tmk M. 181 Iı Hükmü Çerçevesinde Dâvaya Devam

Etmesini Engelleme Hakkının Bulunup Bulunmadığı Hususu  77

• 3. Hukukumuzda Öteden Beri Tartışılan Bu Soruna İlişkin Görüşlere Kısa Bir Bakış 80

1. Genel Olarak . 80

Iı.743 Sayılı Medeni Kanun (Türk Kanunu Medenisi) Dönemindeki Tartışma Ve

Görüşler . 80

1.Boşanma Dâvası Sırasında Ölen Eşe Sağ Kalan Eşin Mirasçı Olması Gerektiği

Yönündeki Görüş . 80

2.Boşanma Dâvasına Mirasçıların Devam Edebilmesi Ve Mirasçılığın

Önlenebilmesi Görüşü (Saymen) . 82

Iıı.Yeni Dönemde İleri Sürülen Görüşlerin Genel Hatları . 84

1.Sorunun Miras Hukuku Kurumları İle Halledilmesi Yönündeki Eğilimler . 84

1.1. Genel Olarak  84

1.2. Boşanma Dâvası Açılmasının Dâvacı Tarafından Dâvalının Mirastan Iskat

Edildiği Ya Da Dâvacının Dâvalının Mirasından Feragat Ettiği Şeklinde

Anlaşılması Gerektiği Görüşü (Hatemi/Serozan) . 86

2.Yeni Düzenleme İle Getirilen Çözümün Esasen Gizli Bir Mirastan Yoksunluk

Sebebi Olduğu Görüşü  93

3.Hükmün Tek Yönlülüğünün Doğru Olduğu Ve Kusur İtibariyle Sadece Ağır

Kusur Gerektiren Boşanma Sebeplerinde Uygulanması Gerektiği Görüşü

(Kılıçoğlu)  95

4.Tmk M. 181 Iı Hükmüne Dair Diğer Bazı Yaklaşımlar. 100

Iı.Bölüm:

Diğer Bazı Yakın Hukuk Sistemlerindeki Hukuki Durum

• 4. Alman Hukukundaki Durum 102

1. Genel Olarak . 102

Iı.Alman Hukukundaki Hükmün Tarihi Gelişimine Ve Arka Planına Kısa Bir Bakış 104

Iıı.Bgb § 1933 Hükmünün Uygulanma Koşulları . 107

1.Genel Olarak  107

2.Miras Bırakan Tarafından Açılmış Ve Sürdürülmekte Olan Bir Boşanma

Davasının Bulunması Koşulu Ve Buna Dair Bazı Sorunlar 108

2.1. Miras Bırakan Tarafından Boşanma Davası Açılmamış Olduğu

Durumlarda Mirasçılar Bgb § 1933 Hükmünden Yararlanabilir Mi? . 109

2.1.1. Nazi Almanya’sındaki Bir Uygulama. 109

2.1.2. Boşanma Davası Açılmasının Sadakat Ve Güven İlkesine Aykırı

Şekilde Önlenmesi Nedeniyle Bgb § 1933 Hükmünün

Uygulanmaması? . 110

A)Bavyera Eyalet Yüksek Mahkemesinin Bir Kararı Ve Karardaki

Bazı Düşünceler . 111

B)Değerlendirmeler  112

2.1.3. Yasal Temsilci Tarafından Boşanma Davasının Açılması Ve

Hukuki Durum . 113

2.2. Boşanma Dilekçesinin Mahkemeye Verilmiş Olmasının Açılmış

Boşanma Davası Koşulu Açısından Yetersizliği?. 116

2.2.1. Açılmış Boşanma Davasından Hareket Edilebilmesi İçin Dava

Dilekçesinin Karşı Tarafa Tebliği Gereği. 117

2.2.2. Görevli Ve Yetkili Mahkemede Dava Açılmamasının Etkisi?. 119

2.3. Davanın Uzun Süre Takip Edilmemesinin Anlamı Ve Sonuçları?  120

3.Davalının Davacının Boşanma Davasına Onay Vermesi (Davayı Kabul

Etmesi)  121

3.1. Onayın Anlamı Ve Gerçekleşme Koşulları . 121

3.2. Verilen Onayın Geri Alınması (Widerruf) Ve Özellikler . 128

4.Diğer Bazı Hususlar . 130

5.Boşanma Davasının Haklı (Begründet) Olması . 131

5.1. Genel Olarak. 131

5.2. Boşanma Sebepleri Ve Buna Dair Bazı Temel Hususlar . 132

5.3. Özellikle Boşanmada Kusurun Önemsizliği Hususu  134

5.4. Anlaşmalı Boşanmada Hukuki Durum. 138

5.5. Bütün Boşanma Sebeplerinin Dayanaklı Olması Gerekir Mi? . 142

5.6. İspat Açısından Bazı Özellikler 142

Iv.Mirasçılığı Ortadan Kaldırmak İçin Boşanma Davasının Yeterliliği?  143

1. Mirasçıların Açacağı Davanın Hukuki Niteliği 147

Vı.Alman Hukukundaki Düzenlenmenin Tek Yönlülüğü Ve Bunun Anayasaya

Uygunluğu Sorunu . 149

1.Bu Konuda Öğretide Savunulan Bazı Görüşler Ve Tespitler  150

1.1. Hükmün Anayasaya Kısmi Aykırılığı. 150

1.2. Anayasaya Aykırılık İddialarının Özü Ve Varılan Sonuçlar Açısından

Farklılıklar . 151

1.3 Anayasaya Aykırılık Açısından Muhtemel Gerekçe Ve Dayanaklar . 152

1.3.1. Genel Olarak . 152

1.3.2. Gg Art. 14’de Düzenlenmiş Miras Hakkına Aykırılık 153

1.3.3. Gg Art 3’de Düzenlenmiş Olan Eşitlik İlkesine Aykırılık  154

1.3.4. Gg Art. 6 I’de Düzenlenmiş Olan Evliliğin Ve Ailenin Kanunun

Özel Koruması Altında Olması Kuralına Aykırılık. 159

1.4. Anayasaya Uygun Yorum Yöntemi İle Sorunun Aşılması İmkânı? . 160

2.Konuya Dair Bazı Mahkeme Kararları  161

2.1. Alman Federal Mahkemesinin Sorunu Açık Bırakan 6.6.1990 Tarihli

Kararı  161

2.2. Alman Federal Mahkemesinin Sorunu Açık Bırakan 13.7.1994 Tarihli

Kararı . 162

2.3. Alman Federal Anayasa Mahkemesi’nin Konuyu Açık Bırakan

15.2.1995 Tarihli Kararı . 164

2.4. Hükümde Anayasaya Aykırılık Görmeyen Koblenz Olg’in 27.11.2006

Tarihli Kararı. 165

3.Değerlendirme Ve Arasonuç. 168

Vıı.Sağ Kalan Eşin Mirasçılığının Gerçekleşmediğinin İleri Sürülmesi Açısından

Süre Sorunu?  168

Vııı.Alman Hukukuna Dair Genel Bir Değerlendirme . 168

• 5. Avusturya Hukukundaki Durum 170

1. Özel Olarak Avusturya Hukukuna Değinilmesinin Gerekçeleri 170

Iı.Genel Olarak Eşin Mirasçılığı Ve Özellikleri. 170

Iıı.Avusturya Hukukunda 2016 Sonuna Kadar Geçerli Olan Hukuki Durum . 172

1.Boşanma Kararının Mirasçılığa Etkisi  172

2.Boşanma Davası Sırasında Ölümün Mirasçılığa Etkisi  174

2.1. Kanun Hükmünün Arka Planı Ve Tarihi Gelişimi  174

2.2. Hükmün Uygulanma Koşulları 178

A)Genel Olarak  178

B)Sürmekte Olan Boşanma Davası Koşuluna Dair  179

C)Davanın Sona Ermesi Ve Mirasçıların Eşin Mirasçılığını Engelleme

İmkânı . 180

C)Kusur Esasına Dair . 181

D)Ölüme Bağlı Tasarrufların Durumu. 183

1. E) § 759 Abgb De Öngörülen Durumun Hukuki Niteliği 184

F)Diğer Bazı İlgili Hususlar . 184

Iv.Avusturya Hukukunda 1 Ocak 2017 Tarihinden İtibaren Geçerli Olan Reform

Sonrasında Hukuki Durum  187

1.Avusturya Medeni Kanunun Eşin Mirasçılığına Dair 746. Paragrafı Ve

Getirilen Yeni Düzenlemenin Genel Hatları . 187

2.Yeni Hükmün Gelişim Tarihine Ve Gerekçesine Dair . 189

3.Hükmün Uygulanma Koşulları Üzerine  194

4.Hükmü Dair Bazı Sorunlar Ve Tartışmalar . 196

1. Avusturya Hukukuna Dair Genel Bir Değerlendirme. 198

• 6. İsviçre Hukukundaki Durum 200

1. Genel Olarak İsviçre Hukukunda Eşin Mirasçılığı Ve Özellikleri 200

Iı.Boşanma İle Yasal Miras Hakkının Ortadan Kalkması Esası Ve Uygulaması  204

1.Temel Prensip Ve Bunun Özellikleri. 204

2.Bu Süreçte Eşin Mirasçılığının Engellenmesi Açısından Muhtemel İmkânlar? 204

3.Boşanma Davası Sürecinde Eşin Mirasçılığı Kuralının Geçerliliğine Dair

İlkeye Ve Hükme Eleştirel Yaklaşımlar?  205

Iıı.Boşanma Davasından Önce Ya Da Boşanma Davası Sırasında Yapılmış Olan

Ölüme Bağlı Tasarrufların Etkisi Ve Bu Açıdan Hukuki Durum . 211

1.Genel Olarak Boşanmanın Ölüme Bağlı Tasarruflara Etkisi Ve Çeşitli

İhtimaller  211

2.Boşanma Davası Öncesinde Yapılmış Olan Ölüme Bağlı Tasarruflara

Gerçekleşmiş Boşanmanın Etkisi . 214

3.Boşanma Davası Sırasında Yapılmış Olan Ölüme Bağlı Tasarrufların Etkisi . 215

Iv.İsviçre Hukukunda Evliliğin Geçersizliği (İptali) Ve Konu Açısından Önem

Arz Eden Özellikler . 216

1. İsviçre Hukukuna Dair Kısa Bir Değerlendirme. 219

Iıı.Bölüm:

Türk Medeni Kanunun Getirdiği Çözümün Ayrıntılı

Değerlendirilmesi

• 7. Eşin Mirasçılığının Arka Planı Ve Boşanma Dâvası Üzerinden Eşin Mirasçılığın

Engellenmesinin Maddi Dayanaklarının Bulunup Bulunmadığı Sorunu . 221

1. Genel Olarak Çıkış Noktası. 221

Iı.Eşin Mirasçılığının Anlamı: Eşin Mirasçılığının Gelişimi Ve Gerekçelerine Kısa

Bir Bakış  221

Iıı.Eşin Mirasçılığının Ölüm Anında Evliliğin Varlığını Gerektirmesi Ve Evliliğin

Ölümden Önce Sona Ermesiyle Muhtemel Yasal Mirasçılığın Kesin Olarak

Ortadan Kalkması . 236

Iv.Evliliğin Boşanma Açısından Sona Erme Sürecine Girdiği Durumlarda

Mirasçılığın Maddi Gerekçelerinin Sorgulanması. 240

1.Evliliğin Sona Ermesi Sürecinde Gerçekleşen Mirasçılığın Gerçekte Eşin

Mirasçılığı İle Hedeflenen Amaçlarla Çelişmesi 240

2.Evliliğin Sona Ermesi Sürecinin Anlamı Ve Bunun Somutlaştırılması 247

3.Yasa Koyucunun Müdahalesinin Zorunluluğu?  252

1. Bazı Özel Durum Ve Sorunların Değerlendirilmesi 256

1.Genel Olarak  256

2.Salt Boşanma Dâvasının Açılmış Olmasının Maddi Gerekçe Olarak

Değerlendirilebilirliği  256

2.1. Sorunun Ortaya Konulması Ve Ayrıştırılması. 256

2.2. Boşanma Dâvası Açma İradesinin Aynı Zamanda Mirasçılıktan Çıkarma

İradesinin Görünüş Biçimi Olarak Değerlendirilmesi . 257

2.3. Boşanma Dâvası Açma İradesinin Kanun Koyucu Tarafından Eşin

Mirasçılığını Sona Erdirmek Yönünden Maddi Gerekçe Olarak

Değerlendirilmesi . 258

2.4. Olması Gereken Hukuk Anlaşıyışıyla Önerilen Mirasçılıktan Çıkarma Ve

Mirastan Feragat Varsayımları Ve Bunların Bu Bağlamda

Değerlendirilmesi . 267

A)Bu Yaklaşımın Ana Hatları  267

B)Mirasçılıktan Çıkarma Varsayımı Görüşünün Eleştirilmesi . 272

C)Boşanma Dâvası Dâvacısının Karşı Tarafın Mirasından Feragat Ettiği

Varsayımı Yaklaşımının Eleştirisi . 275

Vı.Evliliğin İptali Açısından Değerlendirme 279

1.Genel Olarak  279

2.Evliliğin Sona Ermesi Şekli Olarak Evliliğin İptali İle Yok Hükmünde Olan

Evliliklere Dair Bazı Hususlar . 280

3.Evliliğin İptali İle Boşanmanın Farklı Dogmatik Temellere Dayanmasının

Önemi  290

4.Evliliğin İptalinde Mirasçılığın Tanınmamasının Kural Olarak

Benimsenebilirliği Ve Ancak İstisnai Durumlarda Mirasçılığın Dayanaklı

Sayılabilirliği. 295

• 8. Medenî Kanunun Getirdiği Çözümün Gelişimi Ve Tek Yönlülüğünün Giderilmesi

Süreci 303

1. Medenî Kanunun Getirdiği Çözümün Ana Hatları İle Gelişim Tarihi 303

Iı.Anayasa Mahkemesi Kararı Ve Hükmün Tek Yönlülüğünün Giderilmesi . 305

1.Hükmün Somut Norm Denetimi Üzerinden Anayasa Mahkemesi Önüne

Gelme Süreci 305

2.Somut Olaydaki Özellikleri Ve Yerel Mahkemenin Gerekçeleri. 306

2.1. Dâvanın Yenilenmesi Sürecinde Dâvalının Ölmesi Nedeniyle Dâvalı

Mirasçılarının Dâvaya Devam Etmelerinin Mümkün Olamaması . 306

2.2. Manavgat 1. Asliye Hukuk Mahkemesine Göre Mk M. 181 Iı

Hükmünün Konuluş Gerekçesi Ve Hükmün Arka Planı . 306

2.3. Hükmün Anayasaya Aykırılığı Açısından Manavgat Mahkemesinin

Gerekçeleri . 307

Iıı.Anayasa Mahkemesi Kararının Temel Hatları . 308

1.Anayasa Mahkemesinin Manavgat 1. Asliye Hukuk Mahkemesi Başvurusu

Gerekçeleri İle Sınırlı Bir Değerlendirme Yapmış Olması  308

2.Anayasa Mahkemesinin Temel İki Gerekçesi: Eşitlik İlkesi (Ay. M. 10) İle

Hak Arama Hürriyeti (Ay. M. 36)  309

3.Ayrık Oy Gerekçesi: Tmk M. 181 Iı Hükmünün Anayasanın 2. Ve 41.

Maddelerine Bütünüyle Aykırı Olduğu Görüşü . 311

Iv.Anayasa Mahkemesi Kararının Çeşitli Açılardan Değerlendirilmesi . 312

1.Genel Olarak  312

2.Şekle Ve Usule İlişkin Hususlar İtibariyle Değerlendirme . 312

2.1. Kararda Anayasaya Aykırılık İtibariyle Öğretide Tartışmalara Ve Benzer

Hukuk Düzenlerindeki Düzenlemelere Değinilmemiş Olması  312

2.2. Kararın Yürürlüğüne İlişkin Kısımda Başka Bir Karara İlişkin

Cümlelerin Yer Alması . 313

2.3. Somut Olaydaki Hukuki Durumun Açıklıkla Saptanmamış Olmasının

Muhtemel Sonuçları 314

2.4. Hükmün Uygulama Alanının Ortaya Konulmaması Ve Buna Bağlı Sonuçlar . 315

3.Eşitlik İlkesi İtibariyle Değerlendirme . 319

3.1. Genel Olarak  319

3.2. Dâvalı Tarafın Kusurlu Olması İhtimalinde Hukuki Durum  320

A)Ölen Dâvacı Eş İse  320

B)Ölen Dâvalı Eş İse. 323

Aa) Dâvacıya Dâvaya Devam Etme İmkânı Tanınmamış Olmasının

Eşitlik İlkesi Açısından Değerlendirilmesi  323

Bb) Ölen Dâvalının Mirasçılarına Dâvaya Devam Etme İmkânının

Tanınmamış Olmasının Eşitlik İlkesi Açısından Değerlendirilmesi. 324

3.3. Dâvacı Eşin Kusurlu Olması İhtimalinde Hukuki Durum 325

A)Dâvacı Eş Ölmüş İse . 325

B)Dâvalı Eş Ölmüş İse 326

Aa) Dâvacıya Dâvaya Devam Hakkı Tanınmamasının Eşitlik İlkesi

Açısından Değerlendirilmesi . 326

Bb) Dâvalının Mirasçılarına Dâvaya Devam Hakkının Tanınmamış

Olmasının Eşitlik İlkesi Açısından Değerlendirilmesi  327

4.Hak Arama Hürriyeti İtibariyle Değerlendirme . 331

4.1. Genel Olarak  331

4.2. Hak Arama Hürriyeti Açısından Değerlendirme . 332

4.3. Tarafların Eşitliği (Silahların Eşitliği) Açısından Hukuki Durumun

Değerlendirilmesi . 333

5.Azınlık Gerekçeleri Açısından Değerlendirme  334

5.1. Boşanma Dâvasındaki Tarafların İradelerinin Belirsizliği Nedeniyle Eski

Sisteme Dönüş?. 334

5.2. Ailenin Korunması İlkesine Aykırılık?  334

A)Evlilik Birliğinin Korunması Esası Bakımından Değerlendirme. 334

B)Aile İlişkileri Açısından Değerlendirme  337

5.3. Hukuk Devleti Ve Toplumun Huzuru Gerekçeleri? . 339

5.4. Azınlık Gerekçesinin Vardığı Sonuç İle Çelişir Niteliği  340

6.Diğer Bir Muhtemel Gerekçe Olarak Miras Hakkı (Ay M. 35) Açısından

Değerlendirme . 340

6.1. Genel Olarak. 340

6.2. Anayasal Düzeyde Güvence Altına Alınan Miras Hakkının Kapsamı Ve

Kanun Koyucunun Biçimlendirme Alanı?  341

7.Anayasa Mahkemesinin İptal Yerine Anayasaya Uygun Yorum Yoluyla

Sorunu Halledebilmesi İmkânı (Yorumlu Ret Kararı) Açısından

Değerlendirme . 355

8.Anayasa Mahkemesi Kararının Değerlendirilmesi Açısından Önceki Metin

Ve/Veya Güncel Metin Açısından Varılan Sonuçlar 357

• 9. Hükmün Güncel Halinin Değerlendirilmesi 361

1. Hükmün Güncel Hali Ve Temel Özellikleri 361

Iı.Sorunların Tespiti Ve Sınıflandırılması 361

Iıı.Genel Olarak Hükmün Uygulanma Koşulları . 361

Iv.Sürdürülmekte Olan Bir Boşanma Dâvasının Bulunması . 362

1.Boşanma Dâvasının Açılmış Olması . 362

1.1. Genel Olarak Dâvanın Ve Özel Olarak Boşanma Dâvasının Açılması. 362

1.2. Görünüş İtibariyle Boşanma Dâvası Açılmış Gözükmekle Birlikte

Gerçekte Usulüne Uygun Şekilde Boşanma Dâvasının Bulunmadığı

Durumlar . 366

1.3.Boşanma Dâvasının Açılması Açısından Yetkilendirilme Yapılmış

Olmakla Birlikte Dâvanın Açılmasından Önce Eşlerden Birinin Öldüğü

Durumlar  369

2.Boşanma Dâvasının Sürmekte Olması (Dâvanın Sona Ermemiş Olması) . 371

2.1. Konunun Önemi . 371

2.2. Görevsiz Veya Yetkisiz Mahkemede Dâvanın Açılmış Olmasına Dair

Özellikler  372

2.3. Dâvanın İşlemden Kaldırılması (Hmk M. 150) Ve Bunun Tmk

M.181 Iı Hükmü Açısından Önemi 374

2.4. Boşanma Dâvasının Geri Alınması Ve Etkisi  377

2.5. Boşanma Davasından Feragat (Hmk M. 307) Ve Bunun Etkisi 380

3.Boşanmaya Karar Verilerek Hükmün Kesinleşmesi Ve Bunun Sonuçları . 384

3.1. Genel Olarak. 384

3.2. Boşanma Hükmünün Kesinleştiği Ancak Diğer Hususların (Nafaka,

Tazminat Vs) Henüz Kesinleşmediği Durumlar  386

3.3. Hükmün Temyiz Sürecinde Olması Ve Buna Dair Özellikler . 387

3.4. Karar Düzeltme Aşaması Ve Buna Dair Özellikler  387

1. Boşanma Dâvası Sırasında Ölümün Gerçekleşmesi . 389

Vı.Mirasçıların Dâvaya Devam Etmesi  394

1.Mirasçıların Dâvaya Devam Etmesine Dair Muhtemel Sorunlar  394

2.Mirasçıların Sahip Olduğu Hukuki Pozisyonun Hukuki Niteliği  395

2.1. Hakkın Doğrudan Mirasçıların Kişiliğinde Doğması . 395

2.2. Hakkın Ve Bununla Bağlantılı Olarak (Sürdürülen) Davanın Hukuki

Niteliği?  399

2.3. Boşanma Davasına Yargılama Ve Vekâlet Ücretine Dair Hususlar

İtibariyle Devam Edilebilmesinin Konu Açısından Önemsizliği  413

2.4. Hâkimin Konusuz Kalan Boşanma Davası İtibariyle Yapması Gereken?. 414

2.5. Diğer Yaklaşımın Benimsenmesi Halinde Çeşitli İhtimaller Ve Hâkimin

Re’sen Hareket Etmesinin Hukuki Temelleri . 416

3.Hak Sahibi Olan Mirasçıların Belirlenmesi . 418

3.1.Yasal Mirasçılar Açısından Hukuki Durum. 418

A)Hükümdeki Mirasçı Kavramı Dar Anlamda Mirasçıları Kapsar  418

B)Sadece İlk Etapta Mirasçı Olacakların Dâva Hakkının Bulunması  419

C)Mirasçıların Bilinmemesi Halinde Hukuki Durum? . 424

D)Mirasçının Küçük Olması Veya Vesayet Altında Olması Halinde

Hukuki Durum  427

E)Mirasçının Gaip Olması  428

3.2. Atanmış Mirasçılar Açısından Hukuki Durum . 430

3.3. Mirasçılıktan Çıkarma Ve Bunun Tmk M. 181 Iı Hükmü Açısından

Sonuçları  433

3.4. Mirastan Feragatin Tmk M. 181 Iı Hükmü Açısından Sonuçları? . 436

3.5. Mirastan Yoksunluğun Tmk M 181 Iı Hükmü Açısından Etkileri . 437

3.6. Mirasın Reddi Ve Bunun Tmk M. 181 Iı Hükmü Açısından Etkileri  439

4.Mirasçıların Tamamının Dâvaya Devam Etmesinin Zorunlu Olmaması . 441

Vıı.Diğer Eşin Kusurunun İspatlanması: Kusur Esasının Değerlendirilmesi. 441

1.Sorunların Tespiti. 441

2.Hükmün Kusur Esasına Dayalı Olması  442

3.Kusur Esasının Yerindeliği. 445

4.Kusur Esasının Anlamı: Herhangi Bir Kusur Ya Da Boşanmada Etken Kusur?  449

5.Kusur Esasının Uygulanışı Ve Boşanma Sebepleri İtibariyle Özellikler . 451

5.1 Kusur Esasına Dayanmayan Boşanma Sebeplerinde Hukuki Durum . 451

A)Genel Olarak  451

B)Akıl Hastalığı (Tmk M. 165). 452

C)Kusura Dayalı Olmaksızın Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması

Sebebine Dayalı Boşanma Davalarında Hukuki Durum (Tmk M. 166 I)  457

D)Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılmasının Özel Bir Görünümü Olarak

Anlaşmalı Boşanmada (Tmk M. 166 Iıı) Hukuki Durum  459

Aa) Anlaşmalı Boşanmanın Koşulları Ve Kusur Esası Dikkate

Alınmaksızın Koşulları İtibariyle Tmk M. 181 Iı Hükmünün

Uygulanabilirliği  459

Bb) Anlaşmalı Boşanmada Tmk M. 181 Iı Hükmünün Kusur Esası

İtibariyle Uygulanamayacağı  463

Cc) Anlaşmalı Boşanma Davasında Dava Sırasında Ölümün Eşin

Mirasçılığa Özel Bir Etkisinin Olmamasının Tutarlılığı? . 468

E)Fiili Ayrılığa Dayalı Boşanma Dâvasında Hukuki Durum . 470

Aa) Fiili Ayrılığa Dayalı Boşanmada Koşullar Ve Kusur Esası İtibariyle

Tmk M. 181 Iı Hükmünün Uygulanabilirliği . 470

Bb) Kusur Esası Nedeniyle Tmk M. 181 Iı Hükmünün Fiili

Ayrılığa Dayalı Boşanmalarda Uygulanamamasının Kendi İçinde

Tutarlılığı? . 477

5.2. Kusur Esasına Dayalı Boşanma Sebeplerinde Hükmün Uygulanması . 478

1.Boşanmada Kusur Ve Bunun Anlamı. 478

2.Her İki Tarafın Birbirine Denk Kusurunun Olduğu Durumlarda Hükmün

Uygulanabilirliği? 482

3.Kusur Esaslı Özel Boşanma Sebeplerinde Hükmün Uygulanmasına Dair

Özellikler. 494

3.1. Genel Olarak. 494

3.2. Zina (Tmk M. 161) . 494

3.2. Hayata Kast (Tmk M. 162)  497

3.4. Pek Kötü Davranış (Tmk M. 162)  498

3.5. Onur Kırıcı Davranış (Tmk M. 162). 499

3.6. Suç İşleme Veya Haysiyetsiz Hayat Sürme (Tmk M. 163)  500

3.7. Terk (Tmk M. 164) . 501

4.Kusur Esaslı Genel Boşanma Sebebinde Hükmün Uygulanması  503

Vıı.Davanın Kapsamı Ve İspata Dair Bazı Hususlar . 510

1.Sorunların Ortaya Konulması . 510

2.Mirasçıların Aynı Boşanma Sebebi Kapsamında Kalmakla Birlikte Yeni

Olayları İleri Sürebilmesi? . 511

3.Mirasçıların Başka Boşanma Sebeplerini İleri Sürebilmesi? . 516

3.İspat Açısından Hukuki Durum . 517

Ix.Yetkili Ve Görevli Mahkemeye Dair Bazı Hususlar . 518

1. Verilecek Karar Ve Anlamı . 521

Literatür. 523