Kamu Yönetiminde İç Kontrol - Ön Mali Kontrol

KAMU YÖNETİMİNDE İÇ KONTROL VE ÖN MALİ KONTROL

İlker ERALP, Bülent BOZBAŞ

ÖNSÖZ

KISALTMALAR LİSTESİ        xxii

ŞEKİLLER LİSTESİ  xxv

TABLOLAR LİSTESİ              xxv

GİRİŞ      1

1. I. NEDEN İÇ KONTROL?         3
2. I. 5018 Sayılı Kanundan Önce Türkiye'deki Kamu Mali Yönetim Sistemi   3
3. I.  Avrupa Birliği Süreci ve İç Kontrol   5
4. I.  Malî Kontrol Faslı (32. Fasıl)              8

1.2.1.1 Kamu iç malî kontrolü           10

1. I.  5018 Sayılı Kanun ve İlgili Mevzuat Çerçevesinde İç Kontrol    11
2. I.   İç Kontrol Mevzuatı            13
3. I.  Kamu İç Kontrol Standartları           13
4. I. Kamu iç Kontrol Standartları             14
5. II. İÇ KONTROL: KAVRAMSAL ÇERÇEVE              17
6. İç Kontrol Yeni Bir Olgu Mudur?     17
7. İç Kontrolün Tarihsel Gelişimi          17
8. İç Kontrol Sisteminin Artan Önemi                21
9. İç Kontrolün Amacı ve Kapsamı       23
10. Genel Amaçlar     23

2.4.1.1.    Faaliyetlerin etkinliği ve verimliliği  25

2.4.1.2.    Finansal raporlamanın güvenilirliği  25

2.4.1.3.    Mevzuata uygunluk            26

2.4.1.4.    Varlık ve kaynakların korunması      26

2.4.1.5.    Kaynakların ekonomik ve verimli kullanılması              26

2.4.1.6.    Belirlenmiş amaçlara ve hedeflere ulaşılması               27

1. Özel Amaçlar        27
2. İç Kontrolün Tanımı            28
3. Kontrol Kavramı   28
4. Denetim Kavramı 29
5. İç Kontrol Kavramı              30
6. İç Kontrol Nedir, Ne Değildir?         33
7. İç Kontrol Nedir? 34
8. İç kontrol ne değildir?        35
9. İç Kontrol Ne Yapabilir, Ne Yapamaz?           36

2.7.1. İç Kontrol Ne Yapabilir?          36

2.7.2. iç kontrol ne yapamaz?           37

1. III.   İç Kontrol Mali İş ve İşlemlerin Kontrolünü Sağlayan Bir Sistem midir?                38
2. IV. Kritik Başarı Faktörleri Nelerdir?    39
3. V.   İç Kontrol Uygulamalarına Somut Örnekler Verilebilir mi?      40
4. VI.  İç Kontrol Bütün Çalışanları Nasıl Etkileyebilir?           42
5. VII. İç Kontrol Neden Bir Yönetim Modeli Olarak Tanımlanmaktadır?          43
6. VIII. İç Kontrol Sistemini Kurmak Ne Kadar Zaman Alır?    45
7. IX. İç Kontrolün Kurulmasından Kim Sorumludur?           46
8. İç Kontrolün Kurulmasında Göz Önünde Bulundurulması Gereken Faktörler       47
9. Risk faktörü          47
10. Maliyet faktörü    48
11. İç Kontrol Sisteminin Özellikleri      49
12. İç Kontrol Sisteminin Temel Özellikleri           50
13. İç Kontrol Sisteminin Etkinliğini Sınırlayan Faktörler    51
14. İç Kontrol Türleri 53
15. Yönetsel Kontroller            54
16. Muhasebe Kontrolleri        54
17. Önleyici Kontroller             55
18. Tespit Edici (Keşfedici) Kontroller   56
19. Düzeltici Kontroller            56
20. Boşluk Doldurucu/Telafi Edici kontroller       56
21. Süreç Kontrolleri 56
22. Yumuşak Kontroller/Sert Kontroller               57
23. Kontrollerin Özellikleri      57

3. ULUSLARARASI STANDARTLAR ve MODELLER        59

2.4.1.7.    COSO Modeli       63

3.1.1.         Kontrol Ortamı     68

3.1.2.         Risk Değerlendirme            73

3.1.2.1.    Risk Değerlendirmesinin Aşamaları 75

3.1.2.2.    Risklerin İzlenmesi ve Risk Kaydı      88

3.1.2.3.    Risk Yönetimi ve İç Kontrol Arasındaki İlişki   89

3.1.3.         Kontrol Faaliyetleri             91

3.1.4.         Bilgi ve İletişim     93

3.1.5.         İzleme/Gözetim   94

2.4.1.8.INTOSAI İç Kontrol Standartları      96

ABD İç Kontrol Standartları             

1. I. COCO Modeli      
2. II. COBIT Modeli      
3. III.SAC ve e-SAC Modeli        
4. IV. SysTrust Modeli  
5. V. Ulusal Kalite Kuruluşu (NQI) (Kanada)          
6. VI.  Turnbull Raporu 
7. VII.King Raporu         
8. VIII. ACC (Assessment of Current Competence)
9. İÇ DENETİME İLİŞKİN-KAVRAMSAL ÇERÇEVE              
10. İç Denetimin Tarihsel Gelişimi        
11. Uluslararası Standartlar ve Uygulamalar      
12. IIA İç Denetim Mesleki Uygulama Standartları...
13. IIA iç denetim mesleki uygulama standartlan
14. IIA iç denetim mesleki ahlak kuralları            
15. IIA iç denetim mesleki uygulama tavsiyeleri..
16. İç Denetimin Tanımı          
17. İç Denetimin Artan Önemi              
18. İç Denetimin Amacı ve Kapsamı     
19. İç Denetim Sisteminin Amacı           
20. İç Denetim Sisteminin Kapsamı       
21. İç Denetimin Özellikleri    
22. iç Denetimin Unsurları      
23. Denetim Türleri  
24. Malî tabloların denetimi   
25. Uygunluk denetimi            
26. Yönetim denetimi              
27. Performans denetimi        
28. Bilgi teknolojisi denetimi  
29. Sistem denetimi  
30. İÇ KONTROL VE İÇ DENETİM İLİŞKİSİ             
31. İÇ KONTROL SİSTEMİNDE SORUMLULUK     
32. Maliye Bakanlığı  
33. Strateji Geliştirme Birimleri            
34. Üst Yönetici        
35. Harcama Birimleri              

İç Denetim          

1. I. Merkezi Uyumlaştırma Birimleri     135
2. Mali Yönetim ve Kontrol Merkezi Uyumlaştırma Birimi              135
3. İç Denetim Koordinasyon Kurulu (İDKK)        136
4. II.                  Sayıştay 137
5. BİLGİ GÜVENLİĞİ                139
6. YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ (YBS)   143
7. YBS Nedir?           143
8. YBS Nasıl Kurulabilir?         145
9. ÖN MALİ KONTROL            149
10. STRATEJİ GELİŞTİRME BİRİMİ (SGB) 152
11. TANIMLAR....rr.  156
12. MALİ İŞLEM SÜREÇLERİNDE SORUMLULUKLAR          159
13. Kamu Mali Yönetiminden Doğan Sorumluluklar           160
14. Üst Yönetici          161
15. Strateji Geliştirme Birim Yöneticisi  163
16. Harcama Yetkilisi 163
17. Gerçekleştirme Görevlileri               166
18. Ön Mali Kontrol Yetkilisi    167
19. Muhasebe Yetkilisi              168
20. İç Denetçi             170
21. Sayıştay Kanunu Uygulamalarından Doğan Sorumluluklar          171
22. Diğer Uygulamalardan Doğan Sorumluluklar 175
23. 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu        175
24. 4735 Sayılı Kamu ihale Sözleşmeleri Kanunu                176
25. Türk Ceza Kanunu               177
26. İdarelerde Sorumlulukların Belirlenmesi       178
27. ÖN MALİ KONTROL MEVZUAT DÜZENLEMELERİ         180
28. Ön Mali Kontrol işlemlerinin Dayanağı           181
29. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu    181
30. Strateji Geliştirme Başkanlıklarının Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik               182
31. İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar  183
32. Maliye Bakanlığı Ön Mali Kontrol İşlemleri Yönergesi ....184
33. Yurt Dışı Geçici Görevlendirmelerinde Ödenecek Konaklama Giderlerine İlişkin Esas ve Usuller    185
34. Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı            186

Ön Mali Kontrol İşlemleriyle ilişkili (ortak) Düzenlemeler          187

1. I.  Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu                187
2. II. Bütçe Uygulama Tebliğleri 192
3. III. Analitik Bütçe Sınıflandırması (ABS)                192
4. IV. 6245 Sayılı Harcırah Kanunu            196
5. V.  Muhasebe Yönetmelikleri 197
6. VI.  Harcama Belgeleri Yönetmeliği        197
7. VII. Kamu Sosyal Tesislerine İlişkin Tebliğ             199
8. VIII.  Başbakanlık Tasarruf Tedbirleri Genelgesi     200
9. IX.   Maliye Bakanlığı Yetki Devri ve Kullanımı       201
10. IX. ÖN MALİ KONTROL KAPSAMI         202
11. IX.  Harcama Birimleri Tarafından Yapılan Ön Mali Kontrol               203
12. IX. Performans Kontrolü         205
13. IX. Harcama Birimlerinde Yapılan Ön Mali Kontrol Sonucu

Uygun Görüş Verilmemesi 209

1. IX. Strateji Geliştirme Birimleri Tarafından Yapılan Ön Mali Kontrol              210
2. IX. STRATEJİ GELİŞTİRME BİRİMLERİNDEKİ ÖN MALİ KONTROL SÜREÇLERİ               213
3. IX. Usul ve Esaslar Kapsamındaki Ön Mali Kontrole Tabi Mali Karar ve işlemler          215
4. IX. Kanun Tasarılarının Mali Yükünün Hesaplanması         215
5. IX. Tahhüt Evrakı ve Sözleşme Tasarıları              220
6. IX.  Ödenek Gönderme Belgeleri           284
7. IX.  Ödenek Aktarma İşlemleri                287
8. IX.   Kadro Dağılım Cetvelleri    291
9. IX.Seyahat Kartı Cetvelleri     295
10. IX. Seyyar Görev Tazminatı Cetvelleri   302
11. IX.  Geçici İşçi Pozisyonları       308
12. IX.  Yan Ödeme Cetvelleri        315
13. IX.  Sözleşmeli Personel Sayı ve Sözleşmeleri      322
14. IX. Yurt Dışı Kira Katkısı            327
15. IX. Yurt Dışı Gündeliklerine Dair B.K.K Kapsamındaki Konaklama Gideri Onayı Parafları ve 5 inci Madde Kapsamında Olur Alınan Yurt

Dışı Yollukların Ön Mali Kontrolü     334

1. IX.Yurt Dışı Yolluklarda Konaklama Gideri Onaylarına Koordine Parafı                                        334
2. IX. Yurt Dışı Yolluklara İlişkin Kararın 5 inci Maddesi Kapsamında Yurt Dışı Geçici Görev Yolluklarının Ön Mali Kontrolü.339

Maliye Bakanlığınca Belirlenen Riskli Alanlar                339

1. I. Menkul Mal, Gayri Maddi Hak Alım, Bakım Ve Onarım

Giderleri               340

1. II.  Gayrimenkul Mal Bakım ve Onarım Giderleri               342
2. III. Sermaye Giderleri              343
3. IV. Yurt Dışı Yolluklar                344
4. V.  30/12/2011 tarih ve 1893 sayılı Olur ile Belirlenen

Alanlar   360

9.6.4. İdarelerde Riskli Alan Belirleme Stratejisi          361

1. ÖN MALİ KONTROL İZLEME - DEĞERLENDİRME           364
2. Ön Mali Kontrol ve İzleme 364
3. Ön Mali_Kontrol ve Kurumsal Bilgi  366
4. Ön Mali Kontrol Öz Değerlendirme Formu   367
5. ÖN MALİ KONTROL SÜREÇ AKIŞ ŞEMALARI 372

2.4.1.1.    Genel Akış Şeması               386

2.4.1.2.    Kadro Dağılım Cetvelleri    387

2.4.1.3.    Seyahat Kartı Cetvelleri     388

2.4.1.4.    Seyyar Görev Tazminatı Cetvelleri   389

2.4.1.5.    Geçici İşçi Pozisyonları       390

2.4.1.6.    Sözleşmeli Personel Sayı ve Sözleşmeleri      391

2.4.1.7.    Yurt Dışı Kira Katkısı            392

2.4.1.8.    Yurt Dışı Yolluk/Konaklama Gideri Onayları   393

2.4.1.9.    Taahhüt Evrakı ve Sözleşme Tasarıları            394

2.4.1.10.                        Yan Ödeme Cetvelleri ve Dağılım Listeleri     395

EKLER     396

Ek 1 - Üst Yönetici Duyurusu            396

Ek 2 - 5018 sayılı Kanun Çerçevesinde Sorumlu Tutulacak Görevli ve

Yetkililerin Belirlenmesi Hakkında Sayıştay Genel Kurul Kararı               400

Ek 3 - İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar     419

Ek 4 - Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği    430

Ek 5 - Maliye Bakanlığı Ön Mali Kontrol İşlemleri Yönergesi     442

Ek 6 - Maliye Bakanlığı Yetki Devri Genelgesi               452

Ek 7 - Örnek Yazı (Uygun Görüş Verilmeme)               457

Ek 8 - Uygun Görüş Verilmediği Halde Devam Ettirilen İşlemlere İlişkin Üst

Yönetici Bilgilendirmesi     459

Ek 9 - Geçici Kontrol Tutanağı           462

Ek 10 - KİK Kararı (2010/67)            463

Ek 11 - Ödenek Aktarma Cetveli     471

Ek 12 - Koordinasyon Parafı Örneği 472

Ek 13 - Elektronik Ortamda Düzenlenen Uçak Biletleri Hk. Maliye Bakanlığı

Genel Yazısı 473

Ek 14 - Riskli Alanlara İlişkin Ön Mali Kontrol Onay Örneği 475

Ek 15 - Makama Sunulan Olurların Ön Mali Kontrolüne Dair Olur Örneği 477

Ek 16 - Ön Mali Kontrol Takip Cetveli 478

Ek 17 - Açık İhale Usulü (İş Adımı) 480

Ek 18- Stratejik Yönetim Döngüsü 486

KAYNAKÇA....487