Üretim Yönetimi

Bülent KOBU

‹Ç‹NDEK‹LER
BÖLÜM 1
ÜRET‹M YÖNET‹M‹N‹N TEMEL KAVRAMLARI
1.1. Üretimin Ülke Ekonomisindeki Önemi 3
1.2. Üretim Yönetiminin Tan›m› .5
1.3. Tarihsel Geliflim 6
1.4. Üretim Yönetiminin Amaçlar› 8
1.5. Üretim Yönetiminin Fonksiyonlar› .10
1.6. Di¤er ‹flletme Departmanlar› ile ‹liflkiler.14
1.7. Tepe Yönetimi ile ‹liflkiler.18
1.8. Üretim Yönetiminin Görevleri 19
1.9. Üretim Yönetiminin Organizasyonu.20
Tart›flma Sorular› ve Problemler 26
Kaynaklar ve Bibliyografya28
BÖLÜM 2
ÜRET‹M S‹STEMLER‹
2.1. Yönetim Aç›s›ndan Üretim Sistemleri 31
2.2. Üretim Sisteminin Elemanlar› 32
2.3. Üretim Sistemlerinin S›n›fland›r›lmas› 34
2.4. Kesikli ve Sürekli Üretim Tipleri.38
2.5. Di¤er Üretim Tipleri .41
2.6. Hizmet Üreten Sistemler .44
2.7. Üretim Stratejileri.45
2.8. Global Üretim Stratejileri .47
2.9. Üretim Stratejisinde Odaklaflma48
2.10. Üretim Kararlar› .49
Tart›flma Sorular› ve Problemler 50
Kaynaklar ve Bibliyografya51
BÖLÜM 3
PRODÜKT‹V‹TE
3.1. Prodüktivitenin Tan›m› .55
3.2. Prodüktivitenin Kârl›l›¤a Etkisi .56
3.3. ‹flçilik Prodüktivitesi .57
3.4. Prodüktivite Pazarl›¤›.58
3.5. Prodüktivitenin Ölçülmesi 60
3.6. Yönetim Performans› ve Prodüktivite 65
3.7. Ülke Ekonomisi ve Prodüktivite.68
3.8. Düflük Prodüktivitenin Nedenleri .70
3.9. Prodüktiviteyi Gelifltirme Yollar› .72
3.10. Prodüktivite Anketi.72
Tart›flma Sorular› ve Problemler 73
Kaynaklar ve Bibliyografya76
BÖLÜM 4
MAMUL D‹ZAYNI
4.1. Mamul Dizayn›n›n Tan›m›.79
4.2. Yeni Mamul Stratejileri 81
4.3. Yeni Mamul Gelifltirme Prosesi .82
4.4. Mamul Dizayn›n› Etkileyen Faktörler .85
4.5. Basitlefltirme89
4.6. Standartlaflt›rma 90
4.7. Tercihli Say›lar .91
4.8. Kodlama 93
4.9. Bir Kodlama Çal›flmas› Örne¤i 95
4.10. De¤er Analizleri .100
4.11. Dizayn De¤ifliklikleri 101
4.12. Yeni Mamul Gelifltirmede Belirsizlik 102
4.13. Yeni Mamulün Baflar›s›n› Etkileyen Faktörler 103
Tart›flma Sorular› ve Problemler 105
Kaynaklar ve Bibliyografya107
BÖLÜM 5
TALEP TAHM‹NLER‹
5.1. Talep Tahminlerinin Önemi 111
5.2. Talep Tahmin Prensipleri .113
5.3. Talep Araflt›rmas›nda Yap›lacak ‹fller.113
5.4. Talep Araflt›rma Yöntemleri .114
5.5. ‹ki De¤iflkenli Nedensel Modeller 116
5.6. Regresyon Do¤rusu.118
5.7. Regresyon Do¤rusunun Uygunluk Derecesi .118
5.8. Zaman Serileri Analizi .122
5.9. Hareketli Ortalamalar 122
5.10. Eksponansiyel Düzgünlefltirme .124
5.11. Talep Tahminlerinde Duyarl›k 124
5.12. Trend Analizi127
5.13. Trende Oranlama Yöntemi 128
5.14. Talep Tahminlerinin Kullan›lmas› .129
VIII ÜRET‹M YÖNET‹M‹
5.15. Talep Tahmin Yönteminin Seçimi 131
5.16. Talep Tahminlerinde Bilgisayar Kullan›m› 132
Tart›flma Sorular› ve Problemler 135
Kaynaklar ve Bibliyografya138
BÖLÜM 6
TEKNOLOJ‹ SEÇ‹M‹
6.1. Teknolojinin Tan›m› 141
6.2. Teknolojinin Boyutlar›.141
6.3. Teknolojinin Yönetimi.144
6.4. Proses Teknolojisinin Seçimi.145
6.5. Yeni Üretim Teknolojileri 146
6.6. Teknoloji Transferi .149
6.7. Yüksek Teknoloji151
Tart›flma Sorular› ve Problemler 157
Kaynaklar ve Bibliyografya158
BÖLÜM 7
KURULUfi YER‹N‹N SEÇ‹M‹
7.1. Co¤rafi Konumun Önemi.161
7.2. Kurulufl Yeri Seçimini Etkileyen Faktörler .162
7.3. Kurulufl Yeri Seçiminde De¤erleme Yöntemleri 166
7.4. Uluslararas› Kapsamda Yer Seçimi.180
Tart›flma Sorular› ve Problemler 183
Kaynaklar ve Bibliyografya186
BÖLÜM 8
‹fi YER‹ DÜZENLEME
8.1. Yerleflme Düzeninin Önemi.189
8.2. Yerleflme Düzeninin Üretim Sistemine Etkileri 190
8.3. ‹fl Yeri Düzenlemenin Amaçlar› .190
8.4. Fabrika Binas›191
8.5. ‹fl Ak›fl› ve Yerleflme Tipleri .192
8.6. Prosese Göre Yerlefltirme .197
8.7. Mamule Göre Yerlefltirme203
8.8. Bir Montaj Hatt› Dengeleme Problemi.207
8.9. Üretim Ak›fl› Analizi212
8.10. Üretim Hatt› Dengeleme Kurallar›215
8.11. Bürolarda Yerlefltirme Problemi.216
8.12. Yerleflme Planlamas›nda Kullan›lan Bir Kontrol Listesi Örne¤i .220
Tart›flma Sorular› ve Problemler 221
Kaynaklar ve Bibliyografya226
ÜRET‹M YÖNET‹M‹N‹N TEMEL KAVRAMLARI IX
BÖLÜM 9
LOJ‹ST‹K YÖNET‹M‹
9.1. ‹flletmelerde Lojistik Fonksiyonu .229
9.2. Lojistik Organizasyonu 230
9.3. Siparifl Prosesi 233
9.4. Depolama 234
9.5. Sat›nalma.236
9.6. Global Lojistik 237
9.7. Malzeme Nakli Prensipleri.238
9.8. Malzeme Nakli Faktörleri.239
9.9. Malzeme Nakli Projesinde Yap›lacak ‹fller 240
9.10. Tafl›ma Araçlar›n›n Karakteristikleri .241
9.11. Malzeme Nakli Maliyetlerinin Hesaplanmas›.242
9.12. Tafl›ma Araçlar›243
9.13. Malzeme Naklinde Kullan›lan Yard›mc› Araçlar.252
9.14. Lojistik Sistemlerde Performans Ölçümü 254
Tart›flma Sorular› ve Problemler 256
Kaynaklar ve Bibliyografya258
BÖLÜM 10
KAPAS‹TE PLANLAMASI
10.1. Kapasitenin Tan›m› ve Ölçme Kriterleri .263
10.2. Talep, Stoklar, Üretim H›z› ve Kapasite ‹liflkileri 264
10.3. Tek Makinan›n Kapasitesi265
10.4. Çal›flma Süresi ve Kapasite 266
10.5. Kapasite Dengelenmesi 267
10.6. Kapasite Planlamas›nda Belirsizlik269
10.7. ‹nsangücü Kapasitesi 271
10.8. Kapasite Da¤›t›m› 272
10.9. Endirekt ‹flgücü ‹htiyac›n›n Bulunmas›.274
10.10. ‹flçi Say›s›n›n Belirlenmesi.275
10.11. S›f›r Kâr Noktas› Analizi.277
10.12. Belirsizlik Halinde SKN Analizi 280
10.13. SKN Analizi Uygulama Örnekleri 284
10.14. Lineer Programlama ile Kapasite Planlamas› .287
10.15. Simulasyon ile Kapasite Planlamas› .288
Tart›flma Sorular› ve Problemler 292
Kaynaklar ve Bibliyografya297
BÖLÜM 11
TAM‹R-BAKIM PLANLAMASI
11.1. Tamir-Bak›m Faaliyetlerinin Üretime Etkisi301
11.2. TB Faaliyetlerinde Alternatif Politikalar .303
11.3. Fabrikalarda TB Organizasyonu303
11.4. TB ‹fllemleri .305
X ÜRET‹M YÖNET‹M‹
11.5. TB Faaliyetlerinin Kontrolü 307
11.6. Makinalar›n Ar›za Karakteristikleri .308
11.7. Koruyucu Bak›m ve Tamir Alternatifleri .309
11.8. Koruyucu Bak›m Politikas›n›n Prensipleri 310
11.9. Çok Makinal› Sistemlerde TB 311
11.10. TB Planlamas›nda Simulasyon313
Tart›flma Sorular› ve Problemler 321
Kaynaklar ve Bibliyografya324
BÖLÜM 12
STOK KONTROLÜ
12.1. Üretim Sistemlerinde Stoklar.327
12.2. Stoklar›n S›n›fland›r›lmas› 328
12.3. Stoklar›n ‹flletme Ekonomisindeki Önemi329
12.4. Stok Kontrolünün Organizasyondaki Yeri330
12.5. Stok Kontrolünde Maliyetler 331
12.6. Stok Kay›tlar› .334
12.7. Stok Kontrol Yöntemleri.334
12.8. Stok Kontrol Modelleri .340
12.9. Sürekli Tedarikte ESM.343
12.10. Elde Bulundurmama Halinde ESM344
12.11. Miktar ‹skontosu Halinde ESM 345
12.12. Belirsizlik Halinde Stok Kontrolü .347
12.13. Stok Kontrolünde Simulasyon .349
12.14. Malzeme ‹htiyaç Planlamas›353
12.15. Stok Kontrolünde JIT Prensibi.358
12.16. Stok Kontrolünde KANBAN Yöntemi.361
Tart›flma Sorular› ve Problemler 364
Kaynaklar ve Bibliyografya368
BÖLÜM 13
‹fi ANAL‹ZLER‹ (I)
13.1. ‹fl Analizinde Temel Faaliyetler371
13.2. Metot Gelifltirme ve Üretim Faaliyetleri .371
13.3. MG Çal›flmalar›nda Yap›lacak ‹fller .374
13.4. Hareket Ekonomisi Prensipleri 376
13.5. Hareket Ekonomisi Prensiplerinin Uygulanmas› .377
13.6. Metot Gelifltirmenin Temel Elemanlar›.380
13.7. Metot Gelifltirmede Kullan›lan Grafik Araçlar 382
13.8. Bürolarda MG Çal›flmalar› .391
13.9. Metot Gelifltirmede Yeni Görüfller .395
13.10. Ergonomi .408
Tart›flma Sorular› ve Problemler 409
Kaynaklar ve Bibliyografya415
ÜRET‹M YÖNET‹M‹N‹N TEMEL KAVRAMLARI XI
BÖLÜM 14
‹fi ANAL‹ZLER‹ (II)
14.1. ‹fl Ölçümü 419
14.2. Yönetim Aç›s›ndan ‹fl Ölçümünün Önemi419
14.3. ‹fl Ölçümü Teknikleri 420
14.4. ‹fl Ölçümü Sonuçlar›n›n Kullan›ld›¤› Yerler.421
14.5. Do¤rudan Ölçme Yönteminde Kullan›lan Araçlar422
14.6. Do¤rudan Ölçmede Yap›lacak ‹fller.425
14.7. Ölçülecek ‹flin Seçimi 426
14.8. ‹fl ‹stasyonu ve ‹flçinin Seçilmesi.426
14.9. Bilgi Toplanmas› 427
14.10. ‹flin Elemanlar›na Ayr›lmas› .428
14.11. Gözlem ve Ölçmelerin Yap›lmas› 429
14.12. Gözlem Say›s›n›n Hesaplanmas›.429
14.13. Tempo Takdiri 431
14.14. Toleranslar›n Hesaplanmas› 432
14.15. Standart Zaman›n Bulunmas›434
14.16. Faaliyet Örneklemesi ile ‹fl Ölçümü.436
14.17. Örnekleme ile ‹fl Ölçümünde Yap›lacak ‹fller 440
14.18. Kronometraj ve Örneklemenin K›yaslanmas› 443
14.19. Standart Bilgilerin Sentezi Yöntemi.444
14.20. Analitik Tahminler Yöntemi445
14.21. Elemanter Hareket Standartlar› Yöntemi.445
14.22. Ö¤renmenin ‹fllem Süresine Etkisi 446
Tart›flma Sorular› ve Problemler 453
Kaynaklar ve Bibliyografya458
BÖLÜM 15
ÜRET‹M PLANLAMA VE KONTROLÜ
15.1. Üretim Planlamas›n›n Önemi.461
15.2. Üretim Plan›n›n Haz›rlanmas› 461
15.3. Üretim Planlama Stratejileri.466
15.4. Üretim Plan›n›n Uygulanmas› 471
15.5. Fonksiyonel Departmanlar için Üretim Planlamas›472
15.6. Siparifl Üretiminin Planlanmas›473
15.7. Üretim Planlamas›nda Grafik Araçlar 475
15.8. Rota Tespiti477
15.9. ‹fl S›ralamas›479
15.10. Öncelik Kurallar› ile ‹fl S›ralamas›482
15.11. Yükleme.484
15.12. GANTT Diyagram› .490
15.13. Üretim Programlar› 493
XII ÜRET‹M YÖNET‹M‹
15.14. Programlama ‹fllemlerini Basitlefltirici Çareler.494
15.15. Üretim Programlamas›nda Yap›lacak ‹fller 495
15.16. ‹fl Da¤›t›m›499
15.17. ‹fl Da¤›t›m Levhas›.501
15.18. ‹fl Takibi .503
15.19. ‹fl Takibinde Bilgi Ak›fl›.503
Tart›flma Sorular› ve Problemler 506
Kaynaklar ve Bibliyografya510
BÖLÜM 16
PROJE YÖNET‹M‹
16.1. Proje Tipi Üretimin Önemi .513
16.2. Kritik Yol Diyagram› .515
16.3. PERT Diyagram›521
16.4. KYD/PERT Proje Maliyet Analizleri.523
16.5. Proje Kontrolü526
16.6. Proje K›saltma .527
16.7. fiebeke Analizleri.533
16.8. Minimum Uzakl›k fiebekesi .534
16.9. En K›sa Yol fiebekesi 536
16.10. Maksimum Ak›fl fiebekesi .538
Tart›flma Sorular› ve Problemler 540
Kaynaklar ve Bibliyografya545
BÖLÜM 17
KAL‹TE KONTROLÜ
17.1. Üretim Sisteminde Kalite Kontrolünün Yeri .549
17.2. Kalitenin Tan›m› .550
17.3. Kaliteyi Oluflturan Temel Unsurlar.553
17.4. Güvenilirlik.555
17.5. Muayene555
17.6. Muayene Maliyeti 557
17.7. Standart ve Spesifikasyon Aras›ndaki Fark.557
17.8. Toplam Kalite Kontrolü 558
17.9. Toplam Kalite Kontrolünün Aflamalar› .559
17.10. Kalite Kontrolünün Tarihsel Geliflimi560
17.11. Kalite Kontrolünün Amaçlar›561
17.12. Kalite Kontrolünü Etkileyen Faktörler 562
17.13. Kalite Kontrol Organizasyonu562
17.14. KK Departman›n›n ‹ç Organizasyonu 564
17.15. KK Organizasyonunda Yap›lacak ‹fller 565
17.16. KK Organizasyon Tipleri567
17.17. KK Maliyetleri 568
ÜRET‹M YÖNET‹M‹N‹N TEMEL KAVRAMLARI XIII
17.18. KK Maliyetlerinin Analizi571
17.19. Kalite Gelifltirme Gruplar› 573
17.20. Sürekli Geliflme .574
17.21. Poka-Yoke Sistemi 575
17.22. En ‹yiyi Araflt›rma Yöntemi 576
17.23. Yeniden Dizayn577
17.24. Entegre Mühendislik578
17.25. ISO 9000 Standartlar›580
17.26. Kalite Fonksiyon Göçerimi.583
17.27. Kano Modeli 588
17.28. Deming’in 14 Nokta Plan›589
Tart›flma Sorular› ve Problemler 591
Kaynaklar ve Bibliyografya591
BÖLÜM 18
ÜCRET YÖNET‹M‹
18.1. Ücretle ‹lgili Kavramlar›n Tan›m› 595
18.2. Ücret Yönetimi.596
18.3. ‹fl De¤erleme Yöntemleri.598
18.4. S›ralama Yöntemi 599
18.5. S›n›fland›rma Yöntemi .600
18.6. Faktör K›yaslama Yöntemi 601
18.7. Puan Yöntemi602
18.8. Faktörlerin Seçimi602
18.9. Faktörlerin ve Derecelerinin Tan›mlar›.603
18.10. Faktörlerin Tart›land›r›lmas›604
18.11. ‹fl Analizlerinin Yap›lmas›.604
18.12. ‹fl Tan›m› ve Spesifikasyonu 608
18.13. Faktör Puanlar›n›n Tespiti610
18.14. Ücret E¤risi610
18.15. Ücret Araflt›rmas› .611
18.16. Ücret Yap›s›n›n Belirlenmesi612
18.17. ‹fl De¤erleme Sisteminin Uygulanmas› .615
18.18. Liyakat Takdiri616
18.19. Liyakat Takdiri Sistemleri.617
18.20. Teflvikli Ücret Sisteminin Kurulmas› 619
18.21. Teflvik Sisteminin Etkinli¤ini Artt›rma Çareleri .620
18.22. Etkin Bir Teflvik Sisteminin Özellikleri621
18.23. Teflvikli Ücret Sistemleri 622
Tart›flma Sorular› ve Problemler 624
Kaynaklar ve Bibliyografya626
EKLER 627
İNDEKS 63