Deniz Ticareti Hukuku
6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNU’NA GÖRE
DENİZ TİCARETİ HUKUKU
Dr. Bülent SÖZER
- Gemi
- Gemi Sicilleri- Gemi Tescili
- Gemiler Üzerinde Ayni Haklar
- Donatan- Gemi İşletme Müteahhidi- Donatma İştiraki
- Taşıyan ve Taşıyanın Sorumluluğu
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ KISIM
GEMİ
Şl-GEMİ 15
I. KAVRAM 15
1. Genel Olarak 15
2. Deniz Ticareti Hukuku Mevzuatı'nda Gemi 19
a. Gemi ile İlgili Tarifler 19
b. Gemiden Baflka Cisimler ile İlgili Düzenlemeler 24
II. GEMİ TÜRLERİ 27
1. Genel Olarak 27
2. Deniz Gemileri - İç Su Gemileri 28
3. Ticaret Gemileri - Ticarî Olmayan Gemiler 29
a. Donanmaya Bağlı Harb Gemileri ve Yardımcı Gemiler 34
b. Münhasıran Bir Kamu Hizmetine Tahsis Edilmifl Devlet
Gemileri ile Diğer Kamu Tüzel Kiflilerine Ait Gemiler 37
c. Münhasıran Gezinti, Spor, Eğitim, Öğretim ve İlim
Gayelerine Tahsis Edilmifl Olan Gemiler 38
ç. Yabancı Bir Devlet veya Onun Vatandaşları Adına Türkiye'de
Yapılmakta Olan Gemiler 39
III. GEMİNİN HUKUKÎ NİTELİĞİ 40
IV. GEMİLERDE MÜTEMMİM CÜZ ve TEFERRUAT 43
1. Genel Olarak 43
2. Geminin Aslî Unsurları 44
3. Geminin Mütemmim Cüzleri 44
a. Kavram Olarak Mütemmim Cüz 44
aa. Asıl ile Maddî/Fizikî Bağlantı 45
bb. Asıl ile Ekonomik/Fonksiyonel Bağlantı 46
cc. Asıl ile Devamlı Bağlantı 47
dd. Mahallî Örfe (Yerel Adetlere) Uygunluk 47
b. Hukukî Niteliği İtibarı ile Mütemmim Cüz 48
c. Gemilerde Mütemmim Cüz 49
4. Geminin Teferruatı 54
a. Kavram Olarak Teferruat 54
aa. Asıl ile Maddî/Fizikî Bağlantı 56
bb. Asıl ile Ekonomik/Fonksiyonel Bağlantı 56
cc. Asıl Şeye Tahsis 57
dd. Devamlılık 57
ee. Malikin İradesi/Yerel Adetler 57
b. Hukukî Niteliği 58
c. Gemilerde Teferruat 59
5. Geminin Diğer Unsurları (Tüketim/Sarf Malzemeleri) 60
V. GEMİLİK VASFI - NE ZAMAN BAfiLAR NE ZAMAN
SONA ERER 61
1. Gemi Vasfının İktisabı 61
2. Gemi Vasfının Kaybı 62
a. Kurtarılamayacak fiekilde Batmış Gemi 63
b. Tamir Kabûl Etmez Gemi 65
c. Denizde Hareketi Gerektirmeyen Bir Amaca Devamlı
Olarak Tahsis Edilmifl Gemi 66
ç. Yüzme Özelliğini Kayıp Etmifl Gemi 66
§ 2 - TİCARET KANUNU'nun HÜKÜMLERİ AÇISINDAN
GEMİ 69
I. ARAÇ OLMASI 71
1. ETK. nda Aranan Tekne Olma Şartı 71
2. Araç Kavramı 74
a. Genel Olarak 74
b. Mevzuat Hükümleri 75
aa. Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun 75
bb. Deniz I § Kanunu 77
cc. Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğü 78
dd. Gezi Tekneleri Yönetmeliği 80
ee. Gemi Adamları Yönetmeliği 81
ff. Tersane, Tekne imal ve Çekek Yerleri Yönetmeliği 81
gg. Genel inşa Yönetmeliği 81
hh. Gemilerin Teknik Yönetmeliği 82
c. Anglo - Saxon Hukuku'nda Tekne Unsuru 82
d. Uluslararası Konvansiyonlarda Tekne Unsuru 88
aa. Koniflmentolara ilişkin Bazı Kuralların Birlefltirilmesi Hakkında
Milletlerarası Konvansiyon 88
bb. Deniz Alacaklarına Karşı Sorumluluğun Sınırlandırılması
Hakkında Konvansiyon 89
cc. Gemilerden Gelen Kirlenmenin Önlenmesi Hakkında
Uluslararası Konvansiyon 89
dd. Denizde Seyir Güvenliğine Karşı Hukuka Aykırı
Davranışların Önlenmesi Hakkında Uluslararası Konvansiyon
("Roma Konvansiyonu") 89
ee. Denizdeki Çatışmalarda Zararın Takdiri İçin Kurallar (1988)
("LisbonRules") 89
ff. Denizde Çatışmayı Önlemek İçin Uluslararası Kurallar Hakkında
Konvasyino 90
e. Petrol Plâtformları 90
aa. Genel Olarak 90
bb. Anglo-Saxon Hukuku'ndaki Düzenlemeler 91
cc. Uluslararası Konvansiyonlardaki Hükümler 93
i. Koniflmentolara iliflkin Bazı Kuralların Birlefltirilmesi
Hakkında Milletlerarası Konvansiyon 94
ii. Açık Denizlerde Akaryakıt Kirliliği Kazalarında Müdahaleye
İlişkin Uluslararası Konvansiyon 94
iii. Deniz Alacakları İçin Sorumluluğun Sınırlandırılması
Hakkında Uluslararası Konvansiyon 94
iv. Gemilerden Gelen Kirlenmenin Önlenmesi Hakkında
Uluslararası Konvansiyon 95
v. Denizdeki Çatışmalarda Zararın Takdiri İçin Kurallar (1988)
("Lisbon Rules") 95
vii. Denizde Seyir Güvenliğine Karşı Hukuka Aykırı Davranışların Önlenmesi Hakkında Uluslararası Konvansiyon ("Roma
Konvansiyonu") 95
vi. Kurtarma Hakkında Uluslararası Konvansiyon, 1989 96
II. SUDA HAREKET YETENEĞİNE SAHİP OLMASI 96
1. Genel Olarak 96
2. Kendiliğinden Hareket Etmek İmkânının/Gücünün Gerekmemesi 98
3. Mevzuat Hükümleri 100
a. Ticaret Kanunu 100
b. Kabotaj Kanunu 100
c. Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun 101
d. Deniz İş Kanunu 102
e. Su Ürünleri Kanunu 103
f. Tehlikeli Eşyanın Ticaret Gemileriyle Taşınması Hakkında
Tüzük 103
g. Gemilerin Teknik Yönetmeliği 103
h. Gemi Adamları Yönetmeliği 104
ı. Türk Bayraklı Gemilerde Bayrak Devleti Adına Hareket
Edecek Kuruluşların Seçimi ve Yetkilendirilmesine Dair
Yönetmelik 104
i. Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğü 104
j. Gemi İnşa Yönetmeliği 105
4. Anglo-Saxon Hukuku 106
5. Uluslararası Konvansiyonlar 107
a. Koniflmentolu Taşımaları Düzenleyen Konvansiyon 108
b. Gemilerin Tescili ile İlgili Konvansiyon 108
c. Kurtarma ile İlgili Konvansiyon 108
d. Yolcu Taşıma ile İlgili Konvansiyonlar 108
e. Denizdeki Çatışmalarda Zararın Takdiri İçin Kurallar (1988)
("Lisbon Rules") 109
III. SUDA HAREKETİ GEREKTİREN BİR AMACA TAHSİS
EDİLMESİ 110
IV. YÜZME ÖZELLİĞİ BULUNMASI 113
V. PEK KÜÇÜK OLMAMASI 113
İKİNCİ KISIM
GEMİ SİCİLLERİ - GEMİLERİN TESCİLİ
§ 3 - KAVRAMSAL AÇIDAN SİCİL SİSTEMİ 119
I. GENEL OLARAK 119
II. TÜRK HUKUKU 120
1. Tapu Sicili 121
2. Ticaret Sicili 122
3. Gemi Sicilleri 123
a. Mevzuat 123
b. Türk Gemi Sicili Sistemi/Düzeni 124
c. Terminoloji 126
§ 4 - MİLLÎ GEMİ SİCİLİ 131
I. GEMİ SİCİLİNİN HUKUKÎ ÖNEMİ 131
II. MİLLÎ GEMİ SİCİLİ TEŞKİLATI 131
1. Gemi Sicili Müdürlükleri 131
2. Sicil Kayıtları 134
III. SİCİL KAYITLARININ FONKSİYONLARI 135
1. Genel Olarak 135
2. İhdasîlKurucu Kayıtlar 136
3. İzharı/Açıklayıcı Kayıtlar 137
4. Hukukî Karineler 137
5. Sicilin Kamu Güveni (Âmme İtimadı) Fonksiyonu 142
a. Kavram 142
b. Kamu Güveni Prensibinin Uygulama Alanı 143
c. Kamu Güveni Prensibinin Hüküm ve Sonuçları 149
IV. SİCİL İŞLEMLERİ 150
1. Tescil 150
a. Kavram 150
b. Gemi Siciline Tescil Edilecek Gemiler 151
aa. Tescili Caiz (Mümkün) Olan Gemiler 151
bb. Tescili Caiz (Mümkün) Olmayan Gemiler 152
c. Geminin Tescili 153
d. Hakların Tescili 154
2. Değişiklikler 155
a. Genel Olarak 155
b. Geminin Fizikî Unsurları ile İlgili Hususlar 156
c. Gemi ile İlgili Hukukî Hususlar 156
d. Geminin Kurtarılamayacak fiekilde Batması - Tamir Kabûl
Etmez Hale Gelmesi - Türk Bayrağı'm Çekmek Hakkını
Kayıp Etmesi 157
e. Bildirim Yükümlülüğü 157
3. Terkin 158
a. İstek Üzerine 159
aa. Tescili Mecburi Gemiler 159
i. Geminin Kurtarılamayacak fiekilde Batması 159
ii. Geminin Tamir Kabul Etmez Hale Gelmesi 160
iii. Geminin Türk Bayrağı'm Çekmek Hakkını Devamlı
Olarak Kayıp Etmesi 164
iv. Geminin Kaydının Türk Uluslararası Gemi Sicili'ne
Nakledilmesi 169
v. Geminin Denizde Hareketi Gerektiren Amaçtan Baflka
Bir Amaca Tahsis Edilmesi 170
vi. Geminin Tescili Caiz Olmayan Gemi Sınıfına
Geçirilmesi 172
bb. Tescili ihtiyarî Gemiler 173
b. Re'sen Terkin 173
aa. Esaslı Şartların Mevcut Olmamasına Rağmen Tescil
Edilmifl Geminin Terkini 174
bb. Kaydında Yirmi Yıl Hiç İşlem Yapılmamış Bir Geminin
Terkini 177
4. Sicilin Tashihi - İtiraz ve fierh 180
a. Genel Olarak 180
b. İtiraz 180
c. fierh 182
aa. Genel Olarak 182
bb. Kira Sözleflmelerinin fierhi 182
§ 5 - İNŞA HALİNDEKİ GEMİLERE MAHSUS SİCİL (Yapı Sicili) 189
I. GENEL OLARAK 189
II. YAPI SİCİLİNİN FONKSİYONU 191
1. Alenîlik Sağlaması 190
2. Hak İhdası Fonksiyonu - Kurucu Kayıtlar 191
3. İzharîlAçıklayıcı Kayıtlar 191
4 Hukukî Karineler 192
5. Kamu Güveni (Âmme İtimadı) Fonksiyonu 192
III. YAPI SİCİLİNE TESCİL 193
1. Yetkili Sicil Müdürlüğü 193
2. Tescil Şartları 194
a. Genel Olarak 194
b. Tescili Caiz (Mümkün) Olan Gemiler 194
aa. Tescili Mecburî Olan Gemiler 195
bb. Tescili ihtiyarî Olan Gemiler 195
c. Tescili Caiz (Mümkün) Olmayan Gemiler 195
3. Tescil Usulü 196
4. Değişikliklerin Bildirilmesi 197
5. Terkin 198
§ 6 - TÜRK ULUSLARARASI GEMİ SİCİLİ 201
I. GENEL OLARAK 201
II. TÜRK ULUSLARARASI GEMİ SİCİLİ TEŞKİLATI 203
1. Sicil Daireleri 203
2. Sicil Kayıtları 205
III. TÜRK USULARARASI GEMİ SİCİLİ'nin HUKUKİ
MAHİYETİ 207
IV. TÜRK ULUSLARARASI GEMİ SİCİLİ'nin UYGULAMA
ALANI 210
1. Genel Olarak 210
2. Hukukî İşlemler 212
a. Genel Olarak 212
b. Hakların Tescili ile İlgili Sorunlar 213
aa. Tescil Edilebilecek Haklar 215
bb. Sicildeki Kayıtların Hukukî Değerleri 215
V. TÜRK ULUSLARARASI GEMİ SİCİLİ'ne TESCİL 218
1. Gemilere İlişkin fiartlar 218
a. Genel Olarak 218
b. Yük Gemileri 220
c. Yolcu Gemileri 221
d. Açık Deniz Balıkçı Gemileri 222
e. Özel Maksatlı - Özel Yapılı Gemiler 223
f. Yatlar 224
2. Maliklere İlişkin fiartlar 227
a. Genel Olarak 227
b. Gerçek Kifliler 228
aa. Türkiye'de Mukim Türkler 228
bb. Türkiye'de Mukim Yabancılar 230
c. fiirketler 231
3. Bazı Sözleflme İlişkileri Bakımından Özel Kurallar 232
a. Finansal Kiralama Sözleflmesi (Financial Leasing) 232
b. Bareboat Charters (Çıplak Gemi Kirası) 235
VI. TÜRK ULUSLARARASI GEMİ SİCİLİ'nden TERKİN 236
§ 7 - BAĞLAMA KÜTÜĞÜ 239
I. GENEL OLARAK 239
II. BAĞLAMA KÜTÜĞÜ'NÜN HUKUKÎ NİTELİĞİ 240
III. BAĞLAMA KÜTÜĞÜ TEŞKİLÂTI 243
1. Liman Başkanlıkları 243
2. Belediye Başkanlıkları 243
IV. BAĞLAMA KÜTÜĞÜNÜN KAPSAMI 244
1. Gemi 244
2. Deniz Aracı 245
3. İç Su Aracı 246
V. BAĞLAMA KÜTÜĞÜNE KAYIT 248
1. Gemi 248
2. Deniz Araçları - İç Su Araçları 250
3. Yabancı Uyruklu Gerçek Kiflilere ait Gemiler, Deniz Araçları
ve İç Su Araçları 250
VI. BAYRAK İLE İLGİLİ HÜKÜMLER
ÜÇÜNCÜ KISIM
GEMİLER ÜZERİNDE
AYNÎ HAKLAR
§ 8 - GEMİ MÜLKİYETİ 255
I. GEMİ ÜZERİNDEKİ AYNÎ HAKLAR BAKIMINDAN
TK'nun SİSTEMİ 255
II. GEMİ MÜLKİYETİNİN KAMU HUKUKU KURALLARINA
GÖRE İKTİSABI 257
1. Zabt ve Müsadere 257
a. Genel Olarak 257
b. TK'nun Hükümlerine Dayanılarak Zapt ve Müsadere 258
c. Ceza Hukuku Kurallarına Göre Zapt ve Müsadere 259
d. Harp Hukuku Kurallarına Göre Zapt ve Müsadere 259
aa. Denizde Zapt ve Müsadere Hakkı 260
bb. Zapt ve Müsadere Edilebilecek Gemiler 260
cc. Zaptın Hüküm ve Sonuçları 261
dd. Müsadere Tasarrufu - Deniz Müsadere Mahkemeleri 262
e. Kabotaj Hakkının İhlali Sebebi ile Zapt ve Müsadere 263
2. İstimval 263
3. Cebrî İcra 264
III. GEMİ MÜLKİYETİNİN ÖZEL HUKUK KURALLARINA
GÖRE İKTİSABI 265
1. Bırakma Yolu ile Mülkiyetin İktisabı 265
a. Sigorta Sözleflmesinde Bırakma Yolu ile İktisap 265
b. Donatma İştirakinde İştirak Payının Bırakılması Yolu ile
İktisap 265
2. İnşaat Sözleflmesi Yolu ile Mülkiyetin İktisabı 267
a. Genel Olarak 267
b. Gemi İnşaat Sözleflmesinin Hukukî Niteliği 268
c. Yapı Üzerindeki Mülkiyet 268
d. Yapı Üzerindeki Hakkın Devri 270
3. Gemi Siciline Kayıtlı (Müseccel) Gemilerde Mülkiyetin İktisabı 271
a. Mülkiyetin Hukukî İşlem Yolu ile İktisabı 272
aa. Mülkiyetin Devri için Taahhüt işlemi (iltizamı Muamele) 274
bb. Mülkiyetin Devre İçin Tasarruf İşlemi 275
b. Mülkiyetin Malik Olmayandan İyiniyet ile İktisabı 278
c. Mülkiyetin Kazandırıcı Zaman Aşımı ile İktisabı 281
aa. Genel Olarak 281
bb. Olağan Zaman Aşımı ile iktisap 283
cc. Olağanüstü Zaman Aşımı ile iktisap 285
d. Mülkiyetin İhraz Yolu ile İktisabı 288
4. Gemi Siciline Kayıtlı Olmayan Gemilerde Mülkiyetin İktisabı 289
a. Mülkiyetin Hukukî İşlem Yolu ile İktisabı 289
b. Mülkiyetin Malik Olmayandan İyiniyet ile İktisabı 290
c. Mülkiyetin Kazandırıcı Zaman Aşımı ile İktisabı 290
d. Mülkiyetin İhraz Yolu ile İktisabı 292
5. İnşa Halindeki Gemilerde Mülkiyetin İktisabı 292
a. Yapının, Yapı Siciline Tescilli İse 292
b. Yapı, Yapı Siciline Tescilli Değil İse 293
6. Gemi Payının İktisabı 293
a. Aslen İktisap 293
b. Devren İktisap 293
7. Mütemmim Cüzünün ve Teferruatının iktisabı 295
IV. GEMİ MÜLKİYETİNİN KAYBI 297
/. Gemi Mülkiyetinin Kamu Hukuku Kurallarına Göre Kaybı 297
a. Müsadere 297
aa. Denizde Zapt ve Müsadere Kanunu 297
bb. Türk Ceza Kanunu 297
cc. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu 297
dd. Türkler ve Türk fiirketleri Tarafından iştira Olunan
Buharlı Sefainin Gümrük Resminden istisnasına
Dair Kanun 297
b. İstimval ile İlgili Hükümler 298
2. Gemi Mülkiyetinin Özel Hukuk Kurallarına Göre Kaybı 298
a. Bırakma Sonucunda Mülkiyetin Kaybı 298
b. Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerde Mülkiyetin Kaybı 298
aa. Mülkiyetin Hukukî işlem Yolu ile Kaybı 298
bb. Mülkiyetin Üçüncü Kifli Tarafından iyi Niyet ile Iktisab
Edilmesi Sonucunda Kaybı 298
cc. Mülkiyetin Kazandırıcı Zaman Aşımı ile iktisabı
Sonucunda Kaybı 298
dd. Mülkiyetin Terk Tasarrufu Sebebi ile Kaybı 298
c. Gemi Siciline Kayıtlı Olmayan Gemilerde Mülkiyetin İktisabı 298
aa.Mülkiyetin Hukukî İşlem Yolu ile Kaybı 298
bb. Mülkiyetin Üçüncü Kifli Tarafından İyi Niyet ile İktisab
Edilmesi Sonucunda Kaybı 298
cc. Mülkiyetin Kazandırıcı Zaman Aşımı ile İktisabı
Sonucunda Kaybı 298
dd. Mülkiyetin Terk Tasarrufu Sebebi ile Kaybı 299
d. Geminin Kurtarılamayacak fiekilde Batması 299
e. Geminin Tamir Kabûl Etmez Hale Gelmesi 299
§ 9 - GEMİ İPOTEĞİ 301
I. GENEL OLARAK 301
II. GEMİ İPOTEĞİNE İLİŞKİN HUKUKÎ DÜZENLEME 303
1. Türk Hukuku'nda Gemi İpoteğinin Düzenlenmesi 303
a. Ticaret Kanunu 303
b. Gemi Sicili Nizamnamesi 304
c. Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu 304
d. Bağlama Kütüğü ile İlgili Hükümler 305
e. İcra ve İflâs Kanunu 305
2. Uluslararası Hukukta Gemi İpoteğine İlişkin Düzenleme 305
III. GEMİ İPOTEĞİNİN TESİSİ 306
1. İpotek Anlaşması 306
a. İltizami Muamele 306
b. Aynî Akit 307
c. Tescil 307
2. Gemi İpoteğinin İyi Niyet Yolu ile İktisabı 309
3. Gemi ipoteğinin derecesi 310
IV. GEMİ İPOTEĞİNİN KAPSAMI 312
1. Gemi 312
a. Gemi İpoteği Müseccel Gemi Üzerinde Tesis Edilebilir 312
b. Geminin Üzerinde İpotek Tesisi Caiz Olmalıdır 314
c. Gemi Bir Türk Gemi Siciline Kayıtlı Olmalıdır 314
d. Gemi Türk Bayrağı Çekmek Hakkına Sahip Olmalıdır 315
e. İnşa Halindeki Gemiler Üzerinde İpotek Tesisi (Yapı İpoteği) 315
2. Gemi Payı - İştirak Payı 318
3. Mütemmim Cüz (Bütünleyici Parça) 319
4. Teferruat (Eklenti) 321
5. Gemi Kirası 327
6. Sigorta Tazminatı 328
a. Genel Olarak 328
b. Sigortalı ile Sigortacı Arasındaki İlişki 328
c. İpotekli Alacaklı ile Sigortacı Arasındaki İlişki 329
aa. Rizikonun Gerçekleflmesinden Önce 329
bb. Rizikonun Gerçekleflmesinden Sonra 331
cc. Sigorta Tazminatının Ödenmesi 331
dd. Sigortacının ipotekli Alacaklıya Karşı Sorumluluktan
Kurtulması 333
V. GEMİ İPOTEĞİ İLE TEMİN EDİLEN TALEPLER 337
1. Asıl Alacak 337
2. Akdî Faiz 337
3. Temerrüt Faizi 338
4. Diğer Talî Edalar 338
5. Sigortacıya Yapılmış Olan Ödemeler 338
6. İhbar ve Takip Masrafları 339
VI. İPOTEKLİ ALACAKLININ HAKLARI 339
1. Alacak Muaccel Olmadan Önce 339
a. Gemi veya Tesisatının Kötüleflmesi 339
b. Gemi veya Tesisatının Kötüleflmesi İhtimali 340
2. Alacak Muaccel Olduktan Sonra 340
a. Genel Olarak 340
b. Alacağın Muaccel Olması 342
c. Cebrî İcra Yolu ile Satış 343
aa. Borcun Gemi Maliki Tarafından Ödenmesi 343
bb. Cebrî icra Prosedürü 343
VII. GEMİ İPOTEĞİNİN DEVRİ 344
1. Genel Olarak 344
2. Gemi İpoteğinin Devrinde fiekil 345
VIII. İPOTEĞİN SONA ERMESİ VE SİCİLDEN TERKİNİ 346
1. Alacağın Sona Ermesi 346
2. İcra Takibi Sonucunda Geminin Satılması 347
3. Alacaklının İpotekten Feragat Etmesi 347
4. Gemi Mülkiyeti ile Gemi İpoteğinin Aynı Kiflide Birleflmesi 348
5. İpoteğin Sicilden Yanlışlıkla ve/veya Haksız Yere Silinmifl
Olması 348
6. Mahkeme Kararı ile İpoteğin Sona Ermesi 349
aa. TK. md. 1052 Hükmü Dairesinde İpoteğin Sona Ermesi 349
bb. TK. md. 1053 Hükmü Dairesinde İpoteğin Sona Ermesi 350
7. Geminin Müsaderesi 351
8. Geminin Sicilden Terkin Edilmesi 351
a. Geminin Türk Bayrağı'm Çekmek Hakkını Kayıp Etmesi 351
b. Geminin Tamir Kabûl Etmez Hale Gelmesi 352
c. Geminin Kurtarılamayacak fiekilde Batması 352
9. Sürenin Dolması 353
IX. GEMİ İPOTEĞİNİN ÖZEL TÜRLERİ 353
1. Birlikte Gemi İpoteği 353
2. Maksimal İpotek 354
3. Kıymetli Evraktan Doğan Alacaklar İçin İpotek 354
4. Yabancı Para Üzerine İpotek 354
5. Sabit Kıymetli İpotek 355
6. Kanunî İpotek (İnşaatçı/Tersaneci İpoteği) 355
DÖRDÜNCÜ KISIM
DONATAN - GEMİ İŞLETME MÜTEAHHİDİ -DONATMA İŞTİRAKİ
§ 10 - DONATAN
KAVRAM-TANIM 359
I. GEMİLER ÜZERİNDE TASARRUF YETKİSİ 359
II. DONATAN 360
1. Kavram 360
a. Geminin Maliki Olmak - Mülkiyet Unsuru 361
b. Gemi Maliki Olmak 362
c. Gemiyi Ticarî Amaçla Kullanmak 363
d. Gemiyi "Suda" Kullanmak 365
e. İşletmeyi Kendi Adına Yapmak 365
2. Donatanın Tacir Sıfatı 366
a. TK'nun Düzenlemesi 366
i. Esnaf İşletmesini Aflan Düzeyde Gelir Sağlamayı Hedef Almak ....366
ii. Devamlı Olmak 367
iii. Bağımsız Olmak 368
b. Tacir Donatan 369
III. GEMİ İŞLETME MÜTEAHHİDİ - MALİK OLMAYAN
DONATAN 370
1. Genel Olarak 370
2. Şartları 371
a. Başkasına Ait Olan Bir Geminin Kullanılması 371
b. Geminin Suda (Deniz Ticaretinde) Kullanılması 372
c. Gemiyi Elinde Bulunduranın Onu Kendi Adına Kullanması 372
3. Gemi İşletme Müteahhidinin Hukukî Durumu 374
a. Gemi Maliki ile olan İlişkisi 374
b. Üçüncü Kifliler ile olan İlişkiler 375
4. Gemi Malikinin Üçüncü Kiflilere Karşı Durumu 376
IV. DONATMA İŞTİRAKİ 378
1. Genel Olarak 378
a. Birden Çok Kiflinin Katılması 379
b. Gemi Üzerinde Müflterek Mülkiyet Bulunmalıdır 379
c. Gemi Tüm Paydafllar Adına İşletilmelidir 380
d. Gemi Ticarî Amaç ile İşletilmelidir 380
e. Gemi Suda (Deniz Ticaretinde) Kullanılmalıdır 380
2. Donatma İştirakinin Yönetimi 380
3. Donatma İştirakinin Temsili 381
4. İştirak Payı 382
5. Gemi Müdürü 382
6. Sona Ermesi 383
§ 11 - DONATANIN SORUMLULUĞU - GENEL OLARAK 387
I. GENEL OLARAK BORÇ VE SORUMLULUK 387
II. DONATANIN SORUMLULUĞUNUN SINIRLANDIRILMASI 389
1. Genel Olarak 389
2. Donatanın Sorumluluğunun Sınırlandırılmasında Rol
Oynayan Faktörler 390
3. Donatanın Sorumluluğunun Sınırlandırılmasının Sebepleri 391
III. DONATANIN SORUMLULUĞUNUNUN
SINIRLANDIRILMASINDA UYGULANAN SİSTEMLER 394
1. Abandon (Terk) Sistemi 394
2. Gemi ve Navlunun Değeri ile Sınırlı Sorumluluk Sistemi 396
3. Geminin Tonajına Göre Belirlenen bir Tutarla Sınırlı
Sorumluluk Sistemi 396
4. Karma Sistem 397
5. Sınırlı Aynî Sorumluluk Sistemi 398
IV. ULUSLARARASI KONVANSİYONLARDA DONATANIN
SORUMLULUĞUNUN SINIRLANDIRILMASI 399
1. 1924 Brüksel Konvansiyonu 399
2. 1957 Brüksel Konvansiyonu 400
i. Taşman Yüke ve insanlara Gelen Zararlar 400
ii. Müstahdemlerin Kusurundan Sorumluluk 401
iii. Enkaz Kaldırma Borcu ve Liman Tesislerine Verilen Zararlar 401
3. 1976 Londra Konvansiyonu 402
§ 12 - TÜRK HUKUKU'nda DONATANIN SORUMLULUĞU 403
I. GENEL OLARAK 403
II. DONATANIN GEMİ ADAMLARININ VERDİĞİ ZARARDAN
SORUMLULUĞU 404
1. Hükmün Uygulanma Şartları 404
a. Zarar Veren Gemi Adamı Olmalıdır 404
b. Gemi Adamı Zararı Vazifesini Yaparken Vermifl Olmalıdır 412
c. Gemi Adamı Zarara Kusuru ile Sebebiyet Vermifl Olmalıdır 414
d. Üçüncü Kifli Bir Zarar Görmüfl Olmalıdır 415
e. Gemi Adamının Eylemi Hukuka Aykırı Olmalıdır 416
f. Gemi Adamının Eylemi ile Zarar Arasında Uygun İlliyet Bağı
Bulunmalıdır 417
2. Sorumluluğun Niteliği 417
3. Donatanın Yükle İlgililere Karşı Sorumluluğu 421
a. Hukukî Düzenleme 421
b. Yükle İlgili Şahıslar 423
c. Taşıyanın Yükle İlgililere Karşı Sorumluluğu 424
d. Fiilî Taşıyanın Verdiği Zarardan Donatanın Sorumluluğu 427
4. Donatanın Yolculara Karşı Sorumluluğu 429
a. Hukukî Düzenleme 429
b. Taşıyanın Sorumluluğu 431
III. DONATANIN MÜSTAHDEMLERİNİN ve YARDIMCI
KİŞİLERİNİN VERDİKLERİ ZARARLARDAN
SORUMLULUĞU 435
1. Müstahdem 435
2. Yardımcı Kifli 437
IV. DONATANIN SORUMLULUĞUNUN SINIRLANDIRILMASI 439
§ 13 - DONATANIN SORUMLULUĞUNUN SINIRLANDIRILMASI 441
I. GİRİŞ 441
II. YENİ TİCARET KANUNU İLE KURULMUfi BULUNAN SİSTEM...443
1. Donatanın Sorumluluğunun Sınırlandırılmasında Esas Kural -
Md. 1062(2) 443
2. Sorumluluğun 1976 Londra Konvansiyonu 'na Göre
Sınırlandırılması 446
a. YTK. md. 1328 446
b. 1976 Londra Konvansiyon'unun Türkiye Bakımından Hükmü 447
c. Devletler Umumi Hukuku Açısından Milletlerarası Anlaşmaların
Onaylanması 449
d. Konvansiyon 'un Uygulanmasında Yabancılık Unsuru 451
3. Petrol Kirliliğinden Doğan Sorumluluğun Sınırlandırılması 454
III. TK.'nun YUKARIDA İŞARET EDİLEN MADDELERİ
KARfiISINDA, NASIL BİR YOL İZLENEBİLİR? 454
IV. KONVANSİYON HÜKÜMLERİNİN UfiGUYAHLABI -
Genel Olarak (Md. 15) 458
1. Sorumluluğunu Sınırlandırmak Hakkına Sahip Olan Kifliler -
Konvansiyon'un Kifliler Bakımından Uygulanma Şartları 461
a. Gemi Malikleri (Shipowners) 461
aa. Gemi Maliki (Shipowner) 462
bb. Çarterer (Charterer) 463
cc. Gemi Yöneticisi (Manager) 465
dd. işleten (Operator) 466
b. Kurtaran (Salvor) 467
c. Gemi Adamları ve Diğer Kifliler 467
d. Sigortacı (Insurer) 469
e. Kifliler Bakımından İstisnalar 470
2. Konvansiyon Hükümlerinin Uygulanacaığı Gemiler -
Konvansiyon'un Gemiler Bakımından Uygulanma Şartları 470
a. Konvansiyon'un Uygulanacağı Gemiler 470
b. Konvansiyon'un Uygulanmayacağı Gemiler 471
aa. Mutlak Olarak Konvansiyon'un Uygulama Alanı Dışında
Bırakılmış Gemiler 471
bb. Şartlı Olarak Konvansiyon'un Uygulama Alanı Dışında
Bırakılmış Gemiler 472
c. Konvansiyon'un Uygulanması Taraf Devletin Tercihine
Bırakılmış Olan Gemiler 472
aa. Taraf Devletlerden Bir Tanesinin Bayrağını Taşımayan
Gemiler 472
bb. İç Su Gemileri ile 300 Tonun Altındaki Gemiler 474
3. Sınırlı Sorumluluğa Tabi Olan Alacaklar (Talepler) -
Konvansiyon'un Konu Bakımından Uygulanma Şartları 474
a. Konvansiyon'un Hükümlerinin Uygulanacağı Alacaklar
(Talepler) 474
aa. Genel Olarak 474
bb. Kiflisel Zararlardan Doğan Alacaklar 476
i. Can Kaybı 476
ii. Bedenî (Cismanî) Zararlar (Yaralanma) 477
iii. Manevî Zararlar 478
cc. Maddî Zararlardan Doğan Alacaklar 479
i. Mal Zararları 479
ii. Liman Tesislerine Verilen Zararlar 480
iii. Havuzlara (Basins) Verilen Zararlar 480
iv. Su Yollarına Verilen Zararlar 481
v. Seyrüsefer Cihazlarına Verilen Zararlar 481
çç. Gecikme Zararları 481
dd. Dolaylı Zararlar 482
ee. Akit Dışı Talepler 482
b. Konvansiyon'un Hükümlerinin Uygulanmayacağı Alacaklar
(Talepler) 483
aa. Kurtarma Faaliyetlerinden Doğan Alacaklar (md. 3/a) 483
bb. Müflterek Avarya Garame Alacakları 484
cc. Petrol Kirliliğinin Yol Açtığı Zararlardan Doğan Talepler 484
çç. Nükleer Zararlar 486
dd. Nükleer Enerji ile İşleyen Gemilerin Yol Açtığı
Nükleer Zararlar 486
ee. Gemi Malikinin veya Kurtaranın Personelinin Alacakları 487
4. Sorumluluğun Sınırlandırılmasında Uygulanabilecek Seçenekler 487
a. Sınırlı Sorumluluğun Def’i Yolu İle İleri Sürülmesi 488
b. Sınırlı Sorumluluğun Fon Tesisi Yolu İle İleri Sürülmesi 489
5. Sorumluluk Sınırları 489
a. Konvansiyon'un Sistemi 489
b. Birim Değer 490
c. Parasal Sınırlar 494
aa. Genel Olarak Uygulanacak Sorumluluk Sınırları 494
i. Konvansiyon'da Öngörülen Sınırlar 494
ii. 1996 Tarihli Protokôl ile Öngörülmüş Sınırlar 494
bb. Yolcuların Talepleri Hakkında Uygulanacak Sorumluluk
Sınırları 495
i. Konvansiyon'da Öngörülen Sınırlar 495
ii. 1996 Tarihli Protokôl ile Öngörülmüş Sınırlar 496
6. Sınırlı Sorumluluk Fonu 497
a. Fonun Kuruluflu 497
aa. Genel Olarak 497
bb. Yolcular İçin Sınırlı Sorumluluk Fonu 499
cc. Konvansiyon'un 6. md.si Çerçevesinde Diğer Alacaklılar İçin
Sınırlı Sorumluluk Fonu 500
b. Fon Kurulmasının Hükümleri 501
c. Fonun Yönetimi 502
7. Sınırsız Sorumluluk 503
a. Genel Olarak 503
b. Konvansiyon'un Sınırsız Sorumluluk Hükmü - Md. 4 512
aa. 1924 Brüksel ve 1957 Brüksel Konvansiyonları 512
bb. 1976 Londra Konvansiyonu 512
BEŞİNCİ KISIM
TAfiIYAN ve TAfiIYANIN SORUMLULUĞU
§ 14 - TAfiIMA 521
I. GENEL OLARAK TAfiIMA 521
1. Tanım 521
2. Taşıma İlişkisinin Tarafları 524
3. Taşımanın Konusu 524
4. Taşıma Türleri (Kategorileri) 527
5. Araç Kullanılması 528
6. Taşıyanın Yüke Zilyed Olması 529
II. TAfiIMA HUKUKU BAKIMINDAN KAVRAM OLARAK
"TAfiIMA" 530
1. Aslî Borcun Muhtevası 530
2. Taşıma Aracı Kullanılması 536
3. Taşıyanın Yüke Zilyed Olması 541
4. Taşıma Taahhüdünün İfasındaki Aflamalar -Tesellüm/Yükleme -
Taşıma - Boflaltma/Teslim 542
III. TAfiIMADA ÜCRET UNSURU 548
§ 15 - NAVLUN SÖZLEŞMESİ - KAVRAM 551
I. TÜRK HUKUKU'nda DENİZYOLU İLE YÜK TAfiINMASI 551
1. Kavram 551
2. Yasal Düzenleme 552
a. Ticaret Kanunu 552
b. Uluslararası Anlaflmalar 553
aa. International Convention for the Unification ofCertain
Rules ofLaw Relating to Bills ofLading 553
bb. The Hague-Visby Rules 553
cc. United Nations Convention on the Carriage ofGoods
by Sea (Hamburg Rules) 554
dd. United Nations Convention on Contracts for the
International Carriage of Goods Wholly or Partly by Sea
(Rotterdam Rules) 554
II. NAVLUN SÖZLEŞMESİNİN TANIMI 554
III. NAVLUN SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI 555
1. Taşıma Taahhüdü 555
2. Yük Taşınması 557
3. Denizyolu ile Taşıma 559
4. Taşımanın Gemi ile Yapılması 560
5. Taşıyanın Yüke Zilyet Olması 561
6. Navlun Ödenmesi 562
IV. NAVLUN SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI 564
1. Taşıyan 564
a. Genel Olarak 564
b. Denizyolu Yapılan Taşımları Düzenleyen Hükümler Açısından 567
c. Konuya İlişkin Uluslararası Konvansiyonlardaki Düzenleme 569
d. Fiilî Taşıyan 578
2. Taşıtan 578
V. NAVLUN SÖZLEŞMESİNDE YÜKLE İLGİLİLER 579
1. Yükleten 579
2. Gönderilen 581
VI. NAVLUN SÖZLEŞMESİNİN HUKUKÎ NİTELİĞİ 582
§ 16 - NAVLUN SÖZLEŞMESİNİN TÜRLERİ 583
I. GENEL OLARAK 583
II. KIRKAMBAR SÖZLEŞMESİ 586
III. ÇARTER SÖZLEŞMELERİ 588
1. Genel Olarak 588
2. Standart Çarter Sözleflmeleri 589
a. Tam Çarter 589
b. Kısmî Çarter 589
c. Zaman Çarteri (Time Charter) 590
aa. Genel Olarak 590
bb. Hukukî Niteliği 593
cc. Gemi 595
dd. Employment Clause 595
ee. Alt Taşıma 598
ff. Tarafların Yükümlülükleri -Navlun 599
gg. Off-Hire Clause 600
hh. Tazmin Borcu 602
gg. Geminin iadesi 603
d. Yolculur/Sefer Çarteri (Voyage Charter) 603
aa. Genel Olarak 603
bb. Mürekkep Yolculuk Sözleflmesi 606
cc. Miktar Sözleflmesi 607
dd. Hukukî Niteliği 608
ee. Gemi 608
ff. Yük 609
gg. Navlun 611
hh. Koniflmento 612
IV. GEMİ KİRASI SÖZLEŞMELERİ 612
1. Bareboat Charter (Çıplak/Boş Gemi Çarteri/Kirası) 613
2. Charter with Demise 615
§ 17 - TAfiIYANIN SORUMLULUĞU 617
I. GENEL OLARAK 617
1. TK'nun Sistemi 617
2. Uluslararası Konvansiyonlar 619
a. Koniflmentolara İlişkin Bazı Kuralların Birlefltirilmesi
Hakkında Uluslararası Konvansiyon, Brüksel 1924 619
b. Koniflmentolara İlişkin Bazı Kuralların Birlefltirilmesi
Hakkındaki 25 Ağustos 1924 Tarihli Uluslararası
Konvansiyonun Değiştirilmesi Hakkında Protokol,
Brüksel 1968 620
c. Denizyolu ile Yük Taşıma Hakkında Birleflmifl Milletler
Konvansiyonu, Hamburg 1978 620
d. Taşımanın Tamamının veya Bir Kısmının Denizyolu ile
Yapıldığı Uluslararası Yük Taşıma Sözleflmeleri Hakkında
Birleflmifl Milletler Konvansiyonu, Rotterdam 2009 621
3. Taşıyanın Sorumluluğunu Düzenleyen Hükümlerin Teorisi
ve Mukayeseli Tahlili 621
a. Konunun Tarihî Geliflimi ile İlgili Özet Bilgi 621
b. Konu ile İlgili Hukukî Düzenlemelerin Teorisi 627
II. TAfiIYANIN SORUMLULUĞUNU TEMSİL ETTİĞİ KİŞİLER 633
1. Kendi Adamları (Taşıyanın Adamları) 633
2. Gemi Adamları 634
3. Taşıyanın Yardımcı Kiflileri 635
4. Fiilî Taşıyan 636
5. Bağımsız Yükleme - Boflaltma / İstif İşçileri (Stevedores) 637
6. Mümessil 638
III. GEMİNİN SEFERE ELVERİŞSİZ OLMASI SEBEBİ İLE
SORUMLULUK 639
1. Genel Olarak 639
2. Sefere Elveriflli Gemi Kavramı 641
a. Denize Elveriflli Gemi 641
b. Yola Elveriflli Gemi 642
c. Yüke Elveriflli Gemi 643
3. Taşıyanın Sefere Elveriflli Halde Bulundurmak Borcunun
Özellikleri 644
a. Sefere Elverifllilik İzafî (Göreceli) Bir Kavramdır 644
b. Geminin Sefere Elveriflli Halde Bulundurulması Gereken
Zaman 646
c. Başlangıçtaki Elveriflsizlik - Sonraki Elveriflsizlik 649
4. Taşıyan Sefere Elveriflli Gemi Temin Etmek Borcunun
Hukukî Niteliği 650
a. Yan Borç Olması Bakımından 650
b. Özen Borcu Olması Bakımından 652
aa. Genel Olarak 652
bb. Özen Borcunun "Tamamiyle Anormal Tehlikeler"
Kavramı Karşısında Sınırı 655
IV. YÜKE ÖZEN GÖSTERMEK BORCUNA AYKIRI
DAVRANIfiLAR SONUCUNDA YÜKÜN KAYIP OLMASI,
HASARA UĞRAMASI veya TAŞIMADAKİ GECİKME SEBEBİ İLE
SORUMLULUK 657
1. Genel Olarak 657
2. Yasal Düzenleme 658
3. Sorumluluğun Sözleflme ile Düzenlenmesi 658
4. Sorumluluğun Niteliği 660
5. Sorumluluğun Şartları 661
a. Yükün Kayıp Olması (Zıya) (TK. md. 1178 (2)) 661
b. Hasar (TK. md. 1178 (2)) 662
c. Gecikme (TK. md. 1178 (2, 4-5)) 662
6. Sorumluluk Süresi 667
a. Genel Olarak 667
b. YTK.'nundaki Düzenleme 669
7. Yükün Muayenesi - Zararın İhbarı 670
a. Genel Olarak 670
b. Teslimden Önce Yükün Muayenesi 670
c. Teslim Sırasında Hasar İhbarı 672
aa. Hasarın ihbarı 672
bb. Resmî Muayene 674
d. Mahkemeye Baflvuru 675
aa. Süre 675
bb.İsbat Külfeti 676
8. Sorumluluğun Sınırlandırılması 678
a. Genel Olarak 678
b. Malın Piyasa Değeri ile Sınırlandırma 682
aa. Genel Olarak 682
bb. Yükün Piyasa Değeri 684
cc. Ödenecek Tutar 685
c. Koli Veya Ünite Başına Veya Ağırlık Üzerinden Sınırlandırma 685
aa. Genel Olarak 685
bb. Sorumluluk Sınırının Tesbiti 688
cc.Koli 689
dd. Parça (unit-ünite) 690
ee. Koli veya Parça Başına Sorumluluk Sınırının Aşılması 692
ff. Taşıyanın Sorumluluktan Kurtulması 695
gg. Konteynır 696
9. Sınırsız Sorumluluk 697
V. YÜKÜN GÜVERTEDE TAfiIMASINDAN SORUMLULUK 697
1. Genel Olarak 697
2. Yükletenin Muvafakati 699
3. Ticarî Teamil 702
4. Mevzuat Hükümleri 704
5. Güvertede Taşman Yükün Tâbi Olacağı Hukukî Rejim 704
6. Sorumluluk 705
VI. YÜKÜN BAfiKA GEMİYE YÜKLENMESİNDEN veya
SEFER SIRASINDA BAfiKA BİR GEMİYE
AKTARILMASINDAN DOĞAN SORUMLULUK 708
1. Genel Olarak 708
2. Kuralın İstisnası 711
3. Sorumluluk 712
VII. YÜKÜN TAfiINMASINDA KARARLAfiTIRILMIfi veya MUT AD
ROTANIN DEĞİŞTİRİLMESİNDEN DOĞAN SORUMLULUK ....713
1. Genel Olarak 713
2. Haklı Sapma 716
a. Umulmayan Bir Hal Sebebi ile Sapma 716
b. Denizde Can Kurtarmak veya Can Kurtarmaya Teflebbüs
Etmek Amacı ile Sapma 717
c. Denizde Mal Kurtarmak Amacı ile Sapma 718
d. Baflka Haklı Bir Sebeple Sapma 719
e. Tarafların Anlaşması 721
3. Haksız Sapma 721
4. Sorumluluk 722
a. Haklı Sapma Halinde 722
b. Haksız Sapma Halinde 723
VIII.TAfiIYANIN SORUMLULUĞUNU DÜZENLEYEN
HÜKÜMLERİN EMREDİCİ NİTELİKLERİ 723
1. Emredici Hükümler / Sorumsuzluk Kayıtları - Genel Olarak 723
2. Ticaret Kanunu'ndaki Düzenleme 724
3. Emredici Hükümlerin Yer Aldığı Maddeler 732
a. Geminin Denize, Yola ve Yüke Elveriflli Olmaması Sebebi İle
Sorumluluk Hakkındaki 1141. Madde 732
b. Yükün Baflka Gemiye Yüklenmesi veya Aktarılması Sebebi İle
Sorumluluk Hakkındaki 1150. Madde 733
c. Yükün Güverteye Yüklenmesi Sebebi İle Sorumluluk Hakkındaki
1151. Madde 733
d. Taşıyanın Yüke Özen Gösterme Borcundan Doğan Sorumluluk
Hakkındaki 11.78. Madde 733
e. Taşıyanın Sorumluluktan Kurtulmasına İlişkin İspat Külfeti
Hakkındaki 1179. Madde 734
f Taşıyanın Kanunî Sorumsuzluk Şartları Hakkındaki 1180. Madde 734
g. Taşıyanın Denizde Kurtarma Faaliyetinden Doğabilecek
Sorumluluğu Hakkındaki 1181. Madde 734
h. Taşıyanın Muhtemel Sorumsuzluk Halleri Hakkındaki 1182. Madde .734 ı. Taşıyanın Zarardan Kısmî Olarak Sorumluluk Taşıması
Hakkındaki 1183. Madde 734
i. Yükün İncelettirilmesi ve İnceleme Giderleri
Hakkındaki 1184. Madde 735
k. Zıya veya Hasar Bildirimi Hakkındaki 1185. Madde 735
l. Sorumluluğun Sınırları Hakkındaki 1186. Madde 735
m. Sınırsız Sorumluluk Hakkındaki 1187. Madde 735
n. Tazminat Talebinin İleri Sürülmesi Hakkındaki 1188. Madde 736
o. Tazminat Talebinin Süre Dolduktan Sonra İleri Sürüldüğü
Savunmasının Yapılamayacağı Durum Hakkındaki 1189. Madde 736
ö. TK. nun İlgili Maddelerinin Akit Dışı Taleplere de Uygulanacağı
Hakkındaki 1190. Madde 736
p. Fiilî Taşıyanın Sorumluluğu Hakkındaki 1191. Madde 736
r. Fiilî Taşıyan Tarafından İcra Edilen Taşımalarda, Taşıyanın
Sorumsuzluk Şartlarından Yararlanabilmesi
Hakkındaki 1192. Madde 736
4. Emredici Nitelikte Olmanın Şartları 737
5. Emredici Hükümlerin İstisnaları 738
a. Mukavelenin Canlı Hayvanlara veya Denizde Taşıma Senedinde
Güvertede Taşınacağı Yazılı Olup da Fiilen Böyle Taşman
Mallara Taallûk Etmesi 738
aa. Canlı Hayvanlar 738
bb. Güverte Yükü 738
b. Taşıyana, Malların Yüklenmesinden Önce ve Boşaltılmasından
Sonra Düflen Mükellefiyetler 740
c. Mutad Ticarî Taşıma İşlerinden Olmamakla Beraber Ticaretin
Olağan Akışı İçinde Yapılan Eflya Taşımasına İlişkin Bulunup da
Eşyanın Özel Nitelikleri veya Taşımanın Özel Şartlarının Haklı
Gösterdiği Anlaflmalar (Taşıma Senedinin Bu Anlaşmaları ve
"Emre Değildir" Kaydını İçermesi Şarttır) 740
d. Müflterek Avarya İçin Yapılan Anlaflmalar 741
IX. TAfiIYANIN fiARTA BAĞLI KANUNÎ SORUMSUZLUK
HALLERİ 741
1. Genel Olarak 741
2. Sevk ve İdare Kusuru (Seyir Kusuru) 743
a. Terminoloji 743
b. Kavram 744
3. Teknik İdare Kusuru 747
a. Terminoloji 747
b. Kavram 747
4. Yangın 750
5. Kavramların Ayırt Edilmesinde Kriterler 753
X. TAfiIYANIN MUHTEMEL SORUMSUZLUK HALLERİ 756
1. Genel Olarak 756
2. Kuralın Hukukî Niteliği 757
3. TK. md. 1182 ile Öngörülen Sorumsuzluk Sebepleri 758
a. Denizin veya Geminin İşletmesine Elveriflli Diğer Suların
Tehlike ve Kazaları 758
b. Harp Olayları, Karışıklık ve Ayaklanmalar, Kamu
Düşmanlarının Hareketleri, Yetkili Makamların Emirleri veya
Karantina Sınırlamaları 759
c. Mahkemelerin El Koyma Kararları 761
d. Grev, Lokavt veya Diğer Çalışma Engelleri 761
e. Yükleteninin, Taşıtanın ve Eşyanın Malikinin veya Bunların
Temnsilcilerinin ve Adamlarının Fiil veya İhmalleri 761
f. Hacim veya Tartı İtibariyle Kendiliğinden Eksilme veya Eşyanın
Gizli Ayıpları ya da Eşyanın Kendisine Özgü Doğal Cins ve
Niteliği 762
g. Ambalajın Yetersizliği 762
h. İşaretlerin Yetersizliği 763
4. İsbat Külfetinin Dağılımı 763
XI. TAfiIYANIN KISMÎ SORUMSUZLUK fiARTINDAN
YARARLANMASI 764
KAVRAMLAR ENDEKSİ 765
