Karayoluyla Yapılan Taşımalarda Taşıyıcının Zıya ve Hasardan Doğan Sorumluluğu
Yrd. Doç. Dr. Burak ADIGÜZEL
- | Eski Hukukta Taşıyıcının Sorumluluğu |
- | Modern Hukukta Taşıyıcının Sorumluluğu |
- | Genel Olarak Sorumluluğun Hukuki Niteliği |
- | Taşıma Sözleşmesiyle İlgili Diğer Borçların Yerine Getirilmemesinden Doğan Sorumluluk |
- | Taşıyıcı Yardımcıları ve Fiilî Taşıyıcılardan Doğan Sorumluluk |
- | Taşıyıcının Sorumluluğunu Kaldıran Sebepler |
- | Taşıyıcının Sorumluluğundan Doğan Tazminat ve Miktarı |
- | Tazminatın İspatlanması |
- | İspat Yükü ve Değişmesi |
Birinci Bölüm
Taşıyıcının Sorumluluğuna İlişkin Kuralların Tarihçesi
1. ESKİ HUKUKTA TAŞIYICININ SORUMLULUĞU-5
2. MODERN HUKUKTA TAŞIYICININ SORUMLULUĞU-9
I. -Kanunlaştırma Hareketleri-9
II. -Uluslararası Konvansiyon (CMR) -18
İkinci Bölüm
Taşıyıcının Zıya ve Hasardan Doğan Sorumluluğunun Niteliği, Şartları, Nevîleri ve Sorumluluğu Ortadan Kaldıran Sebepler
3. GENEL OLARAK-29
4. SORUMLULUĞUN HUKUKİ NİTELİĞİ-43
5. SORUMLULUĞUN ŞARTLARI-50
I. -Eşyaya Özen Borcunun İhlâli-50
II. -Kusurun Aranmaması-66
III. -Eşyanın Zıya ve Hasara Uğraması-71
1. -Eşyanın Zıyaa Uğraması-71
a)-Tam Zıya-72
b)-Kısmi Zıya-75
2. -Eşyanın Hasara Uğraması-78
IV. - Zıya ve Hasarın Sorumluluğa Tâbi Sürede Meydana Gelmesi-80
V. -Eşyayı Koruma Borcunun İhlali İle Zarar Arasındaki İlliyet Bağı-85
6. -TAŞIMA SÖZLEŞMESİYLE İLGİLİ DİĞER BORÇLARIN YERİNEGETİRİLMEMESİNDEN DOĞAN SORUMLULUK-90
I. -Taşıma Sözleşmesiyle İlgili Diğer Borçlar-90
1. -Gönderen ve Gönderilenin Talimatlarına Uyma Borcu-90
a) -TTK Açısından-97
b) -CMR Açısından-100
2. -Eşyanın Taşınmasını ve Gönderilene Teslimini EngelleyenHâlleri Bildirme Borcu-103
3. Taşıma Sözleşmesinden ve Dürüstlük Kuralından Doğan Borçlar-115
II. -Borçların Yerine Getirilmemesinden Eşyanın Zıya ve Hasara Uğraması-117
III. -Taşıma Süresinde Taşımanın Sonuçlandırılmamasından Doğan Sorumluluk-120
1. -Taşıma Süresi-120
2. -Taşımanın Süresinde Sonuçlandırılmamasından Eşyanın Zarara Uğraması-123
7. TAŞIYICI YARDIMCILARI VE FİİLÎ TAŞIYICILARDAN DOĞAN SORUMLULUK-129
I. -Taşıyıcı Yardımcısı ve fiilî Taşıyıcı Kavramları-129
1. -Taşıyıcı Yardımcısı-129
a) -Taşıyıcının Kendi Adamları-129
b) -Taşıyıcının Yararlandığı Kişiler-133
2)-Fiilî Taşıyıcılar -134
a) -Eşyanın Taşınması Kendisine Bırakılanlar-134
b) -Müteakip Taşıyıcılar-136
II. -Sorumluluğun Şartları-139
1- -Taşıyıcı Yardımcılarının ve Fiilî Taşıyıcıların Fiil veEylemsizliklerinin Varlığı-139
2. -Fiil veya Eylemsizliğin Zarara Neden Olması-147
III. -Taşıyıcı Yardımcıları ve Fiilî Taşıyıcıların SorumluluğununTürk Borçlar Kanunundaki Sorumlulukla Karşılaştırılması-148
8. TAŞIYICININ SORUMLULUĞUNU KALDIRAN SEBEPLER-152
I. Taşıyıcının Sorumluluğunu Kaldıran Sebepler-154
1. -Genel Kural: Taşıyıcının En Yüksek Özeni GöstermesineRağmen Kaçınamayacağı, Sonuçlarını ÖnleyemeyeceğiSebeplerden Zıya ve Hasarın Oluşması-154
a) -Mücbir Sebep-159
b) -Fevkalâde Hâl-162
2--Genel Kural Yanında TTK ve CMR'de Belirtilen Hâller-163
a) -Eşyadaki Özel Ayıp-164
b) -Gönderen veya Gönderilenin Bir fiilî ya da OnlarTarafından Verilen Talimatın Zarara Yol Açması-167
aa) -Zıya ve Hasarın Gönderen ve Gönderilenin Fiillerindenİleri Gelmesi-167
aaa) -Eşyanın Ambalajının Yetersizliği-169
bbb)-Yüklemenin ve Boşaltmanın Gereken Biçimde Yapılmaması-172
ccc) -Eşyaya İlişkin Yeterli Bilgi Verilmemesi-176
bb)-Gönderen ve Gönderilenin Talimatlarına UyulmasındanZıya ve Hasarın Doğması-181
3. -TTK ve CMR'de Belirtilen Özel Riskler-183
a) -Sözleşmeye veya Teamüle Göre Üstü Açık TaşıtlaTaşıma Yapılması-184
b) -Eşyaların Gönderen Tarafından Ambalajlanmaması veya Kötü Ambalajlanmaları Nedeniyle Zıya veya Hasara Uğraması-187
c) -Yükün Gönderen, Gönderilen veya Bunlar Adına HareketEdenler Tarafından İşleme Tabi Tutulması, Yüklenmesi veBoşaltılması-191
d) -Özellikleri Gereği Kısmen veya Tamamen Zarar Görebilecek Eşyaların Doğal Durumu-193
e) -Sandık veya Eşyaların Üzerindeki Markaların ve Numaraların Yetersiz ve Hatalı Oluşu-197
f) -Canlı Hayvan Taşınması-199
g) -Gümrük Kanunu ve Diğer Düzenlemelerin Taşıyıcının Sorumluluktan Kurtulmasını Haklı Kılması-200
II. -Sorumsuzluk Kayıtları ve Taşıyıcının Sorumluluğuna Etkisi-201
Üçüncü Bölüm
Taşıyıcının Sorumluluğundan Doğan Tazminat, İspatlanması ve İspat Yükü
9. TAŞIYICININ SORUMLULUĞUNDAN DOĞAN TAZMİNAT VE MİKTARI-207
I. -Taşıma Hukuku Açısından Zarar İle Tazminat Arasındaki İlişki-207
II. -Tazminat Miktarları-210
1. -Genel Kural-210
a) -Zıya Hâlinde-210
aa) -TTK'ya Göre-210
bb) -CMR'ye Göre-216
b)-Hasar Hâlinde-219
aa) -TTK'ya Göre-219
bb) -CMR'ye Göre-222
c) -Tazminatın Hesaplanmasında Bazı Ölçütler-223
d) -Ödenecek Tazminat Miktarının Sınırlanması-226
2. -Genel Kuralın İstisnaları-229
a)- Belli Bir Değerin Taşıma Senedine Geçirilmesi ve BununTaşıyıcı Tarafından Kabulü-229
b) -Zararın Taşıyıcının Kasten veya Pervasızca BirDavranışından Doğması-232
3. -Haksız Fiil Hükümlerine Göre Tazminat İstenmesi Hâli-241
10. TAZMİNATIN İSPATLANMASI-243
I. -Tazminat Davasının Tarafları-243
1. -Davacı-243
a) -Tazminat Davasının Asıl Tarafı: Gönderen-243
b) -Gönderilen-244
2. -Davalı-248
II. -Tazminat Davasında İspat-252
1. -Davacı Yönünden-252
a)- Aktif Husumet-253
b)- Pasif Husumet-256
c) -Eşyanın Taşıyıcı Tarafından Hasarsız Tesellüm Edildiği-257
d) -Eşyanın Zıya ve Hasara Uğradığı-258
2. -Davalı Yönünden-262
a) -Zararın Taşıma Sırasında Doğmadığı veya 6102 SayılıTTK İle CMR'de Sayılan Hâllerden Meydana Geldiği-262
b) -Taşıyıcı Yardımcılarının ve/veya Fiilî TaşıyıcılarınFiillerinden Zararın Doğmadığı-265
11. İSPAT YÜKÜ VE DEĞİŞMESİ-268
I. -Genel Olarak-268
II. -İspat İmkânını Ortadan Kaldıran Şartlar-269
1. -Eşyanın Kabulü-269
2. -Eşyanın Kabulüne Bağlanan Sonuç Olarak İspat Yükünün Değişmesi-273
III. -İspat Yükünün Değişmesini Engelleyen Durumlar-275
1. -Eşyanın Bildirim Yapılarak Kabulü-275
2. -Zararın Bilirkişi Aracılığıyla Saptanması-279
3. -Zararın Taşıyıcının Kasten veya Pervasızca Bir Davranışıyla Doğması-279
IV. -Zamanaşımı-280
1. -Zamanaşımı Süresi-280
a) -TTK'da Öngörülen Zamanaşımı-280
b) -CMR'de Öngörülen Zamanaşımı-282
2. -Genel Zamanaşımının Uygulanmayacağı Hâller-287
a) -6102 sayılı TTK'ya Göre-287
b) -CMR'ye Göre-289
Sonuç-291
Bibilyografya-299