%3
Kooperatifler İçin Vergi ve Muhasebe Rehberi
Basım Tarihi
2025-01
Sayfa Sayısı
576
Kapak Türü
Karton
Kağıt Türü
1.Hamur
Basım Yeri
Ankara
Stok Kodu
9789750297656
Boyut
16x24
Baskı
2
Çağdaş ASLAN
Burak ÇELİK
Yusuf ÜSTÜN
İÇİNDEKİLER
Sunuş
7
2. Baskıya Önsöz
9
Önsöz
11
Kısaltmalar Listesi
25
Birinci Kısım
KOOPERATİFÇİLİK
Birinci Bölüm
KOOPERATİFÇİLİĞE GENEL BAKIŞ
1. Kooperatifin Tarifi
29
2. Kooperatiflerin Gruplandırılması
31
3. Kooperatifleri Diğer Ticaret Şirketlerinden Ayırt Eden Özellikler
33
4. Kooperatiflerin Sermaye Şirketlerinden Farkı
34
5. Kooperatifler Dernek Değildir
35
6. Kooperatiflerin Diğer Ticaret Şirketlerine Göre Avantajları
37
7. Kooperatiflerin Ekonomiye Olan Katkıları ve Ekonomik Sektörlerde Kooperatiflerin Rolü
38
8. Hukuki Altyapı
40
8.1. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu
40
8.2. 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu
40
8.3. 4572 sayılı Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanun
41
9. Kooperatiflerden Sorumlu Bakanlıklar
41
10. Kooperatif Türlerine İlişkin Bilgiler
43
İkinci Bölüm
KOOPERATİF HESAPLARI
1. Ortaklık İçi ve Ortaklık Dışı İşlem Kavramı
47
2. Kooperatif Hesapları
49
3. Kooperatifler İçin Kâr ve Zarar Kavramları
50
4. Sermaye Paylarına Faiz Verilmesi
52
5. Ortaklık Dışı İşlemlerden Elde Edilen Hasılanın Dağıtımı
53
6. Ortaklık İçi ve Ortaklık Dışı İşlem Farkı
54
7. Menfi Neticelerin Ortadan Kaldırılması
56
7.1. Olumlu Gelir Gider Farkından Pay Alma Hakkı
57
7.2. Ortaklık Dışı İşlemlerden Elde Edilen Hasılanın Ortaklara Dağıtımı veya Özel Fonda Toplanması
58
7.3. Ek Ödeme
59
8. Yedek Akçe Ayrımı
60
9. Ortaklar ve Personel İçin Yardım Fonları
62
10. Gelir Gider Farkından İlk Ayrılacak Fonlar
63
11. Yedek Akçelerin ve Fonların Kullanış Şekil ve Şartları
63
12. Gelir Gider Farkı Bölüşümünün Örneklendirilmesi
64
İkinci Kısım
VERGİ UYGULAMALARI
Birinci Bölüm
KOOPERATİFLER KANUNUNA GÖRE VERGİLENDİRME
1. Muafiyet ve İstisna Kavramları
69
2. Kooperatifler Kanununda Kooperatiflere Tanınan Vergi Muafiyetleri
71
2.1. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Muafiyeti
71
2.2. Her Nevi Defterler ile Anasözleşmelerin Tasdikinde Harç ve Damga Vergisi Muafiyeti
73
2.3. Sahip Olunan Taşınmaz Mallardan Alınacak Vergilerdeki Muafiyet
73
2.4. Ortakların Temlik Edecekleri Taşınmazların Vergi ve Harç Muafiyeti
75
2.5. Çıkma İsteğinin Reddi Halinde, Noter Aracılığıyla Yapılacak Bildirimle İlgili Damga Vergisi, Harç ve Resim İstisnası
76
2.6. Taşınmaz Malların İrtifak Haklarının ve Taşınmaz Mükellefiyetinin Kooperatiflere Sermaye Olarak Konulması Halinde Vergilendirme
76
3. Kooperatifler Kanununa Göre Kooperatiflerin Vergilendirilmesinde Dikkat Edilecek Yönler
76
3.1. Kârdan (Olumlu Gelir–Gider Farkından) Yapılacak Zorunlu Kesintiler
77
3.1.1. Yedek Akçeler
77
3.1.2. Üst Birlik (Kuruluş) Fonu
77
3.2. Kârdan Yapılacak İsteğe Bağlı Kesintiler
78
3.2.1. Risturn
78
3.2.2. Ortak ve Personele Yardım Fonu
78
3.2.3. Yatırım ve Geliştirme Fonu
78
İkinci Bölüm
VERGİ MEVZUATINA GÖRE
KOOPERATİFLERİN VERGİLENDİRİLMESİ
1. Genel Açıklama
81
2. Kooperatiflerle İlgili Vergisel Kavramlar
82
2.1. Vergi Mükellefi
82
2.2. Verginin Konusu
82
2.3. Vergiyi Doğuran Olay
83
2.4. Verginin Sorumlusu
84
2.5. Vergi Muafiyeti
84
2.5.1. Kurumlar Vergisi Kanununda Kooperatiflere Tanınan Vergi Muafiyetleri
85
2.5.1.1. Sermaye Üzerinden Kazanç Dağıtılmaması
87
2.5.1.2. Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerine Kazanç Üzerinden Hisse Verilmemesi
88
2.5.1.3. Yedek Akçelerin Ortaklara Dağıtılmaması
89
2.5.1.4. Sadece Ortaklarla İş Görülmesi
89
i. İlgili Özelgeler
91
2.5.1.4.1. Üretim Kooperatiflerinde Ortak Dışı İşlemler
92
ii. İlgili Özelgeler
93
2.5.1.4.2. Kredi Kooperatiflerinde Ortak Dışı İşlemler
95
iii. İlgili Özelgeler
96
2.5.1.4.3. Yapı Kooperatiflerinde Ortak Dışı İşlemler
96
iv. İlgili Özelgeler
97
2.5.1.5. Yapı Kooperatiflerinin Kurumlar Vergisi Muafiyetinde Özel Şartlar
102
2.5.2. Kurumlar Vergisinden Muaf Olan Kooperatiflerde Ortak Dışı İşlemlerin Vergilendirilmesi
103
2.5.2.1. Kurumlar Vergisinden Muaf Kooperatiflerin Ayrı İktisadi İşletme Kurmaları ve Bunların Ayrı Defter Tutup Tutmayacakları
105
v. İlgili Özelgeler
107
2.5.3. Kooperatiflerin Şarta Bağlı Muafiyetlerinin Kaybedilmesi veya Kazanılması
111
2.5.4. Asgari Kurumlar Vergisi Uygulaması
112
2.6. Vergi İstisnası
113
2.6.1. Risturn İstisnası
114
2.6.1.1. Tüketim Kooperatiflerinde Risturn İstisnası
115
2.6.1.2. Risturn İstisnasından Faydalanabilmenin Şartları
115
2.6.1.3. Risturnun Hesaplanması
116
2.6.1.4. Kooperatiflerin Taşınmaz Mal Satışlarına İlişkin İstisna
117
2.6.1.5. Kooperatiflerin Yurtiçi İştirak Kazancına İlişkin İstisna
118
vi. İlgili Özelgeler
119
2.6.2. Kooperatiflere Gider Vergileri Kanununda Tanınan İstisnalar
121
2.6.3. Kooperatiflere Damga Vergisi Kanununda Tanınan İstisnalar
122
2.6.4. Kooperatiflere Belediye Gelirleri Kanununda Tanınan İstisnalar
125
2.6.5. Kooperatiflere Emlak Vergisi Kanununda Tanınan İstisnalar
126
2.6.6. 2982 sayılı Konut İnşaatında ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde Yapılacak Yatırımlarda Vergi, Resim ve Harç İstisna ve Muaflıkları Tanınması Hakkında Kanunda Yer Alan İstisnalar
126
2.7. Kamu Alacaklarının Tahsili Yönünden Kooperatif Yöneticilerinin Sorumluluğu
127
2.8. Kooperatiflerin Vergi Kesintisi Yapma Zorunluluğu
131
2.8.1. Gelir Vergisi Kesintisi
131
vii. İlgili Özelgeler
132
2.8.2. Kurumlar Vergisi Kesintisi
134
viii. İlgili Özelgeler
134
2.8.3. Katma Değer Vergisi Kesintisi
136
2.8.4. Gayrimenkul Kira Geliri Elde Eden Kooperatiflerin Vergi Tevkifatı Karşısındaki Durumları
138
2.8.4.1. Kooperatif Taşınmazlarının Tevkifat Yapmakla Sorumlu Bulunan Kişilere Kiraya Verilmesi Halinde Vergilendirme
140
2.8.4.2. Kooperatif Taşınmazlarının Tevkifat Yapmakla Sorumlu Bulunmayan Kişilere Kiraya Verilmesi Halinde Vergilendirme
140
ix. İlgili Özelgeler
141
2.8.5. Mevduat Faizi Elde Eden Kooperatiflerin Vergi Tevkifatı Karşısındaki Durumları
141
x. İlgili Özelgeler
142
2.9. Katma Değer Vergisi Kanunu Açısından Kooperatifler
143
2.9.1. Kooperatiflerin Katma Değer Vergisinden İstisna Tutulması
145
xi. İlgili Özelgeler
148
2.9.2. Katma Değer Vergisinde Matrah ve Matraha Dahil Olan ve Olmayan Unsurlar
151
xii. İlgili Özelgeler
152
2.9.3. Vergi İndirimi ve Ödenecek Katma Değer Vergisi
154
2.9.4. Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerde KDV İndirimi
155
2.9.5. Düzeltilecek Katma Değer Vergisi
156
2.10. Kooperatiflerde Vergi Levhası
157
2.11. Kooperatiflerin Vergi Numarası Alması ve Kullanması
157
3. Yapı Kooperatiflerinde Vergilendirme
157
xiii. İlgili Özelgeler
158
3.1. Malzeme Satın Alırken KDV Ödenmesi ve KDV’nin Mahsubu
158
xiv. İlgili Özelgeler
161
3.2. İnşaat Taahhüt İşlerinde KDV İstisnası ve Şartı
161
3.2.1. İnşaat Taahhüt İşleri İstisnasının Koşulları
161
xv. İlgili Özelgeler
163
3.3. Yapı Kooperatiflerinin Arsa (Kat) Karşılığı İnşaat İşlerinde KDV Uygulaması
165
xvi. İlgili Özelgeler
168
3.4. Yapı Kooperatiflerine Konut ve İşyeri Karşılığı Arsa Temin Edilmesi Halinde Vergilendirme
171
xvii. İlgili Özelgeler
172
3.5. Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatiflerinde Arsa ve İşyeri Teslimlerinde KDV İstisnası
176
3.6. Yapı Kooperatiflerince Müteahhitlere Ödenen Hakediş Bedelleri Üzerinden Gelir Vergisi Tevkifatı Yapılması
182
xviii. İlgili Özelgeler
182
3.7. Yapı Kooperatiflerinde Ortakları İçin Sosyal, Kültürel, Ekonomik ve Turizm Amaçlı Tesislerin Kurulup İşletilmesi Halinde Kurumlar Vergisi Uygulaması
185
3.8. Ortak Kullanım Alanları Genel Giderlerinin Yapı Kooperatiflerince Karşılanması Halinde Kurumlar Vergisi Uygulaması
186
3.8. Konut Satışlarında KDV Uygulanması
186
4. Gayrimenkul İşletme Kooperatifleri ile Turizm Geliştirme Kooperatiflerinde Vergilendirme
187
5. Eğitim Kooperatiflerinde Vergilendirme
189
xix. İlgili Özelgeler
192
6. Kadın Kooperatiflerinin Vergilendirilmesi ve Desteklenmesi
193
7. Kooperatiflerin Vergi Kanunları ve Uygulamaları Karşısındaki Mağduriyetleri
197
Üçüncü Bölüm
KOOPERATİF ORTAKLARININ VERGİSEL YÜKÜMLÜLÜKLERİ
1. Kooperatif Ortaklarınca Elde Edilen Risturnların Durumu
205
xx. İlgili Özelgeler
206
2. Kooperatif Hisse Devirlerinde ve Ortağın Ölümü Halinde Mirasçıların Payına Düşen Kooperatif Hissesinin Vergilendirilmesi
214
xxi. İlgili Özelgeler
216
3. Ortağın Kooperatiften Edinmiş Olduğu Gayrimenkulü Satması Halinde Vergileme
219
xxii. İlgili Özelgeler
220
Dördüncü Bölüm
KOOPERATİFLERDE TASFİYE VE BİRLEŞME HALİNDE VERGİLENDİRME
1. Tasfiye Memurlarının Vergisel Sorumlulukları
225
1.1. Vergi Usul Kanununda Öngörülen Sorumluluk
225
1.2. Kurumlar Vergisi Kanununda Öngörülen Sorumluluk
225
1.3. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Uyarınca Tasfiye Memurlarının Sorumlulukları
226
2. Tasfiye Döneminde Vergilendirme
226
xxiii. İlgili Özelgeler
228
2.1. Tasfiye Haline Giren Kooperatiflerin Taşınmaz Mallarının Ortak Olmayanlara Satılması
228
2.2. Tasfiye Kârının Tespiti ve Beyanı
229
xxiv. İlgili Özelgeler
231
2.3. Tasfiyenin Zararla Kapanması Halinde Vergi Düzeltmesi
232
2.4. Tasfiyeden Herhangi Bir Aşamada Vazgeçilmesi Durumunda Vergilendirme
233
2.5. Tasfiyede Zamanaşımı
233
2.6. Tasfiye Halinde KDV Uygulaması
233
xxv. İlgili Özelgeler
234
2.7. Tasfiye İşlemlerinin İncelenmesi
235
3. Kooperatiflerde Birleşme Halinde Vergilendirme
235
3.1. Kooperatifler Kanununa Göre Kooperatiflerin Birleşmesi
235
3.2. Kurumlar Vergisi Kanununa Göre Kooperatiflerin Birleşmesi
238
xxvi. İlgili Özelgeler
241
3.2.1. Devir Halinde Yenileme Fonu Uygulaması
242
3.2.2. Devir Halinde Amortisman Uygulaması
242
3.2.3. Devir Halinde Zarar Mahsubu
242
3.3. Katma Değer Vergisi Kanununa Göre Kooperatiflerin Devir İşlemleri
243
Üçüncü Kısım
KOOPERATİFLERDE MUHASEBE
Birinci Bölüm
KOOPERATİFLERDE MUHASEBE
1. Kooperatiflerde Muhasebenin Amacı ve Yararları
247
2. Muhasebe İşlemlerinin Akışı
248
3. Kooperatiflerde Kayıt Düzeni
251
4. Kooperatiflerde Hesap Planı
252
4.1. Tekdüzen Hesap Planı
253
4.1.1. Yılsonu Finansal Tablolarında Düzenlemeye İlişkin İlkeler ve Açılış Bilançosu
269
4.1.2. Şekil Kurallarına Uyulma Zorunluluğu
271
4.1.3. İmza
272
5. Mizanların Düzenlenmesi
273
6. Kooperatiflerin Ticari Defter Tutma Mükellefiyeti ve E–defter Uygulamasındaki Yeri
277
6.1. Kooperatif Defterlerinde Belgeye Dayalı Kayıt Düzeni ve Düzenlenmesi Zorunlu E–Belgeler
280
6.2. Ticari Defterleri Saklama Yükümlülüğü
282
6.3. Ticari Defterlerin Zayii/Kaybolması
283
6.4. Ticari Defterlerin İbrazı
285
6.5. Ticari Defterlerin İspat Gücü
285
6.5.1. Ticari Defterlerin Sahibi Lehine Delil Olması
287
6.5.2. Ticari Defterlerin Sahibi Aleyhine Delil Olması
289
7. Envanter Çıkarılması
290
8. Kooperatiflerde Defter Tutmamanın Cezai Yaptırımı
293
Örnek İşlem 1: Kuruluşta sermayenin taahhüt edilmesi
297
9. Olumsuz Gelir–Gider Farkının Kapatılması
298
İkinci Bölüm
KOOPERATİF İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
1. Kooperatiflerde Muhasebenin Gereği
301
2. Kooperatiflerde Kuruluş Kayıtları
303
2.1. Kuruluş İşlemlerinin ve Sermaye Taahhüdünün Muhasebeleştirilmesi
303
Örnek İşlem 2: Kuruluşta sermayenin taahhüt edilmesi
304
Örnek İşlem 3: Sermayenin peşin kısmının ödenmesi
304
Örnek İşlem 4: Kuruluş giderlerinin karşılanması
305
Örnek İşlem 5: Sermaye taahhütlerinin tamamlanması
306
2.2. Sermaye Taahhüdünün 1/4’ünün Bloke Edilmesi
306
Örnek İşlem 6: Sermaye taahhüdünün bloke edilmesi
306
Örnek İşlem 7: Bloke sermayenin serbest bırakılması
307
Örnek İşlem 8: Bloke sermayenin başka hesaba aktarılması
307
2.3. Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri
307
Örnek İşlem 9: Kuruluş masraflarının ödenmesi
308
2.3.1. Kuruluş ve Örgütlenme Giderlerinin İlgili Gider Hesaplarına Aktarılması
308
Örnek İşlem 10: Kuruluş masraflarının intikal ettirilmesi
309
2.3.2. Kuruluş ve Örgütlenme Giderlerinin Aktifleştirilerek İtfa Edilmesi
309
Örnek İşlem 11: Kuruluş masraflarının 5 yılda itfası
309
2.4. Ortakların Taahhüt ve Ödemelerinin Muhasebeleştirilmesi
310
Örnek İşlem 12: Arsa ve inşaat ödemelerinin muhasebeleştirilmesi
315
Örnek İşlem 13: Genel gider katılım payının muhasebeleştirilmesi
319
Örnek İşlem 14: Taşıyıcılar kooperatiflerinde cari dönem kayıtlarının ayrıntılı takip edilmesi gerektiğinde genel gider katılım payının muhasebeleştirilmesi
319
Örnek İşlem 15: Yapı kooperatiflerinde cari dönem kayıtlarının ayrıntılı takip edilmesi gerektiğinde genel gider katılım payının muhasebeleştirilmesi
321
2.5. Kooperatife Yeni Ortak Alınması
323
Örnek İşlem 16: Yeni giren ortağın sermaye kaydı
325
Örnek İşlem 17: Kooperatife sonradan giren ortaktan fark alınması
325
2.6. Ödenen veya Tahakkuk Eden Gecikme Zamları
326
Örnek İşlem 18: Gecikme cezası tahakkuku (1)
327
Örnek İşlem 19: Gecikme cezası tahakkuku (2)
327
2.7. Ortaklık Sermayesinin Ayni Varlık Olarak Alınması
330
Örnek İşlem 20: Ayni sermayeyle ortak olunması
330
Örnek İşlem 21: Ortaklık payı taahhüdünden daha kıymetli ayni varlığın sermaye olarak getirilmesi
330
2.8. Ortakların Sermayelerini (Paylarını) Artırmaları
332
Örnek İşlem 22: İlave sermaye taahhüt edilmesi
332
Örnek İşlem 23: Ortaklık payının değerinin artırılmasından sonra yeni pay değerine göre sermaye artırılması
333
2.9. Yabancı Parayla Yapılan Ödemelerin Muhasebeleştirilmesi
333
Örnek İşlem 24: Ortak aidatlarının dövizle yatırılması
335
2.10. Ortakların Kooperatiften Ayrılması
337
Örnek İşlem 25: Borcu Olmayan Ortağın Ayrılışı
338
Örnek İşlem 26: Borcundan dolayı ihraç edilen ortağa yapılan ödemeler
339
Örnek İşlem 27: Çıkan ortağın sermaye payı ve diğer ödemelerinin iadesinin sonraya bırakılması
340
Örnek İşlem 28: İstifa eden ve aynı zamanda borcu olan ortağa yapılan ödemeler
340
Örnek İşlem 29: Ortaklık devir işlemlerinin muhasebeleştirilmesi
341
Örnek İşlem 30: Ortaklık payının devralınması karşılığında kooperatife yapılan bağış
341
2.11. Ayrılan Ortakların Alacaklarında Zamanaşımı
343
Örnek İşlem 31: Ölen ortağın alacaklarının zamanaşımına uğraması
343
Örnek İşlem 32: Ayrılan ortağın alacaklarında zamanaşımı
343
2.12. Kooperatif Personeli, Yönetim ve Denetim Kurulu Üyelerinin Ücretleri ile Huzur Hakları
344
2.12.1. Kooperatif Personeli ile Yönetim ve Denetim Kurulu Üyelerinin Ücretleri ile Vergi, Prim Gibi Kesintilerin Muhasebeleştirilmesi
345
Örnek İşlem 33: Personele verilen aylık ücretin tahakkuku
346
Örnek İşlem 34: Personele verilen aylık ücretin muhasebeleştirilmesi
347
Örnek İşlem 35: Yönetim kurulu üyelerine verilen aylık ücretin muhasebeleştirilmesi
348
2.13. Kiralama İşlemleri
350
2.13.1. Kira Giderleri
350
Örnek İşlem 36: Kooperatif tarafından binek oto kiralaması
351
Örnek İşlem 37: Bir KDV mükellefinden kiralama işlemi yapılması
352
Örnek İşlem 38: KDV mükellefi olmayan birisinden kiralama işlemi yapılması
352
2.13.2. Kira Gelirleri
353
Örnek İşlem 39: Kooperatifin taşınmazını kiraya vermesi
353
3. Kooperatif Üst Birliklerine (Kuruluşlarına) Özgü İşlemler
354
3.1. Kooperatifin Üst Birliğe Üye Olması
354
Örnek İşlem 40: Kooperatifin üst birliğe üye olması
354
4. Çeşitli Kooperatiflere İlişkin Özellikli Muhasebe Kayıtları
355
4.1. Tüketim Kooperatifleri
355
Örnek İşlem 41: Ortaklara mal satışı
356
Örnek İşlem 42: Ortağa yapılan mal satışının iadesi
356
Örnek İşlem 43: Anlaşmalı kart kullandırılması
356
4.2. Tarım Kredi Kooperatifleri
357
4.2.1. Ortaklara Mal Satışı
358
Örnek İşlem 44: Tarım kredi kooperatifinde ortağa mal satışı
358
4.2.2. Nakdi Kredi Kullandırılması
358
Örnek İşlem 45: Nakdi kredi kullandırılması
359
Örnek İşlem 46: Nakdi olarak kullandırılan kredinin ödenmemesi
360
4.2.3. Ortaklardan Mal Alışı
360
Örnek İşlem 47: Ortağın ürününün satın alınması
360
Örnek İşlem 48: Tarım kredi kooperatifinde dönem kârından risturn dışında kalan kısmın merkez birliği emrine gönderilmesi
361
4.3. Yapı Kooperatifleri
362
4.3.1. Ortak Aidatlarının Muhasebeleştirilmesi
363
Örnek İşlem 49: Yapı kooperatiflerinde ortağın aidat ödemesi
364
4.3.2. Arsa Alımının Muhasebeleştirilmesi
364
Örnek İşlem 50: Konut İnşaatları İçin Arsa Alımı (150–İlk Madde ve Malzeme Hesabı ile kayıt)
368
Örnek İşlem 51: Konut İnşaatları İçin Arsa Alımı (250–Arazi ve Arsalar Hesabı ile kayıt)
369
4.3.3. Konutların Yaptırılması ve Giderlerin Muhasebeleştirilmesi
370
4.3.3.1. İnşaatların Yaptırılmasında Emanet Yöntemi
371
Örnek İşlem 52: Emanet yönteminde malzeme alımı
373
Örnek İşlem 53: Alınan malzemelerin maliyet hesaplarına aktarılması
373
Örnek İşlem 54: İnşaatın emanet yöntemi ile yaptırılması halinde muhasebeleştirilme
374
4.3.3.2. İnşaatın İhale Usulü ile Yaptırılması Halinde Muhasebeleştirilme
375
Örnek İşlem 55: İnşaatın ihale yöntemiyle yaptırılması halinde muhasebeleştirilme
377
Örnek İşlem 56: İnşaatın ihale yöntemiyle yaptırılması halinde muhasebeleştirilme
378
4.3.4. Yapı Kooperatiflerinde Genel Üretim Giderleri
379
Örnek İşlem 57: Genel üretim giderlerinin inşaat maliyetlerine yansıtılması
380
Örnek İşlem 58: Müteahhide hakediş ödemeleri
380
4.3.5. Konutların/İşyerlerinin Yükleniciden Teslim Alınması
381
Örnek İşlem 59: Geçici kabul işleminin muhasebeleştirilmesi
382
Örnek İşlem 60: Kesin kabul işleminin muhasebeleştirilmesi
382
4.3.6. Şerefiye Paylarının Belirlenmesi
383
4.3.6.1. Şerefiye Paylarının İnşaat Bitiminde Belirlenmesi
384
Örnek İşlem 61: Şerefiye tespit tablosu hazırlanması ve muhasebeleştirilmesi
385
4.3.6.2. Şerefiye Paylarının Önceden Belirlenmesi
387
4.3.7. Geçici ve Kesin Maliyetlerin Belirlenmesi ve Muhasebeleştirilmesi
387
Örnek İşlem 62: Genel üretim giderlerinin dağıtım anahtarı kullanılarak ilgili hesaplara dağılımı
387
4.3.7.1. Geçici Maliyetler
391
Örnek İşlem 63: Geçici kabulün yapılıp konutların/işyerlerinin ortaklara teslim edilmesi durumunda yapılacak olan muhasebe kayıtları
391
4.3.7.2. Kesin Maliyetler
392
Örnek İşlem 64: Emanet yöntemi inşaat yapımında geçici ve kesin maliyetlerin muhasebeleştirilmesi
392
Örnek İşlem 65: Kesin maliyetlerin ve şerefiyenin muhasebeleştirilmesi
393
Örnek İşlem 66: Geçici maliyetlerin tespitinden sonra yapılan masrafların muhasebeleştirilmesi
394
Örnek İşlem 67: İhale yöntemiyle inşaat yapımında geçici ve kesin maliyetlerin muhasebeleştirilmesi
395
4.3.8. Konutların/İşyerlerinin Ortaklara Dağıtımı
397
Örnek İşlem 68: Konutların/işyerlerinin ortaklara maliyet bedeli üzerinden devri
398
Örnek İşlem 69: Ferdileşme işleminin muhasebeleştirilmesi
399
Örnek İşlem 70: Kesin maliyet bedeli üzerinden konutların ortaklara tahsisi ve mülkiyetlerin devri
400
Örnek İşlem 71: Kooperatif her bir ortağı adına kredi kullansaydı konutların tesliminin muhasebeleştirilmesi
401
4.4. Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri
402
4.4.1. ESKKK’ların Risk Kategorileri
402
4.4.2. ESKKK Kefaletiyle Kullandırılan Kredilerden Yapılan Kesintiler
404
4.4.3. ESKKK’lar Tarafından Kullanılan Hesap Planı
404
4.4.4. ESKKK’lar Tarafından Kullanılan Hesap Planındaki Bazı Hesapların İşleyişi
413
4.4.4.1. “102–Bankalar Hesabı”
413
4.4.4.2. “108–Diğer Hazır Değerler Hesabı”
414
4.4.4.3. “120–Alıcılar Hesabı”
415
4.4.4.4. “331–Ortaklara Borçlar Hesabı”
415
4.4.4.5. “369–Ödenecek Diğer Yükümlülükler Hesabı”
416
4.4.4.6. 500–Sermaye Hesabı
416
4.4.4.7. “549–Özel Fonlar Hesabı”
416
4.4.4.8. “642–Faiz Gelirleri Hesabı”
417
4.4.4.9. “910… – 911… Nazım Hesaplar”
417
4.4.5. ESKKK’larda Uygulanan Bazı Muhasebe Kayıtları
417
Örnek İşlem 72: ESKKK kefaletiyle kredi kullanılması
417
Örnek İşlem 73: ESKKK kefaletiyle kullanılan kredinin bir taksidinin tam olarak ödenmesi
418
Örnek İşlem 74: Vadesinde ödenmeyen kredi taksidinin bankadaki hesaplardan ödenmesi
419
Örnek İşlem 75: Kanuni takibe intikal eden kredi taksidinin ödenmesi
419
Örnek İşlem 76: Kredi taksidinin ödenmesinin kooperatife kredi kartı ile yapılması (1)
420
Örnek İşlem 77: Gecikmiş kredi taksidi ödemesinin kooperatife kredi kartı ile yapılması (2)
421
Örnek İşlem 78: Kooperatifin bankadaki hesabına faiz tahakkuk ettirilmesi ve tahsili
422
Örnek İşlem 79: Kooperatifin faiz gelirlerinin fonlara aktarılması
422
Örnek İşlem 80: Risk fonu hesabına tahakkuk ettirilen faizin üst birlik hesaplarına aktarılması
423
Örnek İşlem 81: Kooperatifin elde ettiği faiz gelirinden vergi kesintisi yapılması
423
4.5. Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifleri
424
4.5.1. Ortağın Kooperatiften Ayrı Bir Taşımacılık İşi Yapması Halinde Muhasebeleştirme
425
Örnek İşlem 82: Kooperatif adına taşımacılık işini yapan ortağın, düzenlemiş olduğu faturayı kooperatife yansıtması
425
4.5.2. Kooperatifin Taşıma İşi İhalesini Alması Halinde Muhasebeleştirme
426
Örnek İşlem 83: Kooperatifin, taşımacılık ihalesini aldığı firmaya fatura düzenlemesi
426
Örnek İşlem 84: Kooperatifin taşımacılık ihalesini aldığı firmanın düzenlenen fatura karşılığı kooperatife ödeme yapması ve kooperatif ortaklarına yansıtılması
426
4.5.3. Kooperatifin Ortaklarına Aidat Tahakkuk Ettirilmesi
427
Örnek İşlem 85: MTK ortağı ortaklardan alınan aidatların muhasebeleştirilmesi
427
Örnek İşlem 86: Aidat artışı
428
Örnek İşlem 87: Trafik kazasında hayatını kaybeden ortağın ailesine maddi yardım
428
4.6. Tarım Satış Kooperatifleri
429
Örnek İşlem 88: Tarım satış kooperatif ve birlikleri arasındaki para ve mal alış verişi
430
4.7. Sigorta Kooperatifleri
431
Örnek İşlem 89: Sigorta işlemleri
433
Örnek İşlem 90: Sigortacılık Faaliyeti Dışındaki işlemler
434
5. Kooperatiflerde Kâr ve Zararın Dağıtımı
435
5.1. Kooperatiflerde Gelir Gider Farkı Kavramı
435
5.2. Kooperatiflerde Kârın (Olumlu Gelir–Gider Farkının) Dağıtımı
436
5.3. Kurumlar Vergisi Muafiyetini Taşıyan Kooperatiflerde Kârın Dağıtımı
436
Örnek İşlem 91: Esnaf Muafiyeti Kapsamında Gerçekleştirilen Faaliyet
437
5.3.1. Dönemsonu Kârından Sadece Zorunlu Kesintilerin Ayrılması
439
Örnek İşlem 92: Ortaklarla yapılan işlemlerin risturn olarak dağıtılmasında hesaplama
439
5.3.2. Dönemsonu Kârından Zorunlu Kesintilerle Birlikte İsteğe Bağlı Kesintilerin de Ayrılması
440
Örnek İşlem 93: Dönemsonu Kârından Zorunlu Kesintilerle Birlikte İsteğe Bağlı Kesintilerin de Ayrılması
440
5.4. Kurumlar Vergisi Muafiyetini Kaybetmiş Kooperatiflerde Kârın Dağıtımı
441
Örnek İşlem 94: Ortaklık içi işlemlerden doğan risturn dağıtılması
442
5.5. Risturn’un Ortaklara Dağıtımı İşlemleri
444
Örnek İşlem 95: Risturn’un ortaklara dağıtımı
444
5.6. Kooperatiflerde Zararın (Olumsuz Gelir–Gider Farkının) Dağıtımı
445
Örnek İşlem 96: Yedek akçelerin zararı karşılamaya yeterli olması
445
Örnek İşlem 97: Yedek akçelerin zararı karşılamaya yeterli olmaması
446
Örnek İşlem 98: Ek ödemelerin ortaklardan tahsil edilmesi durumunda yapılacak kayıt
446
6. Kooperatiflerde Tasfiye İşlemleri
446
6.1. Tasfiye Sonrası Varlıkların Paylaştırılması
447
6.2. Tasfiye Sonu İşlemleri
447
Örnek İşlem 99: Tasfiye sonucunda elde edilen net karın ortaklara dağıtılması halinde yapılacak olan muhasebe kaydı
447
7. Kooperatiflerde Enflasyon Düzeltmesi
448
7.1. Enflasyon Muhasebesi Kayıtları
450
8. Konut Yapı Kooperatiflerine İlişkin Monografi Örneği
453
Örnek İşlem 100: Konut Yapı Kooperatiflerine İlişkin Kurgusal Bir Monografi
453
Dördüncü Kısım
İLGİLİ MEVZUAT
KOOPERATİFLER KANUNU
471
KOOPERATİF VE ÜST KURULUŞLARININ DENETİMİNE DAİR YÖNETMELİK
509
KOOPERATİF BİLGİ SİSTEMİ YÖNETMELİĞİ
533
TİCARİ DEFTERLERE İLİŞKİN TEBLİĞ
543
Kaynakça
555
Kavram Dizini
559
Yazarlar Hakkında
571
Yorumlar
Yorum yaz
Bu kitaba henüz yorum yapılmamış.
Bonus Card ( Garanti - Teb - Denizbank - Şekerbank vb. )
Taksit Sayısı
Taksit tutarı
Genel Toplam
1
940,90
940,90
Cardfinans ( Finansbank )
Taksit Sayısı
Taksit tutarı
Genel Toplam
1
940,90
940,90
Maximum Card ( İş Bankası - Ziraat Bankası )
Taksit Sayısı
Taksit tutarı
Genel Toplam
1
940,90
940,90
Worldcard ( YKB - Vakıfbank - Anadolubank - Albaraka )
Taksit Sayısı
Taksit tutarı
Genel Toplam
1
940,90
940,90
Diğer Kartlar
Taksit Sayısı
Taksit tutarı
Genel Toplam
1
940,90
940,90
