Çekte Muhatap Bankanın Hukuki Sorumluluğu

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 13
Giriş 15
Birinci Bölüm
ÇEK VE ÇEKİN UNSURLARI
1. ÇEK KAVRAMI 19
2. ÇEKİN HUKUKİ NİTELİĞİ 20
2.1. Çekin Havale Niteliği 20
2.2. Çekin Kıymetli Evrak Niteliği 21
2.3. Çekin Kambiyo Senedi Niteliği 22
2.4. Kanunen Emre Yazılı Senet Niteliği 22
2.5. Çekin Ödeme Aracı Niteliği 23
3. ÇEKİN UNSURLARI 24
3.1. Çekin Zorunlu Unsurları 24
3.1. Çekin Zorunlu Unsurları 25
3.1.1. Çek Kelimesi 25
3.1.2. Belirli Bir Bedelin Kayıtsız ve Şartsız Havalesi 25
3.1.3. Muhatabın Ticaret Unvanı 27
3.1.4. Düzenleme Tarihi 28
3.1.5. Düzenleyenin İmzası 30
3.1.6. Muhatap Banka Tarafından Verilen Seri Numarası 32
3.1.7. Karekod 32
3.2. Çekte Alternatifli Unsurlar 35
3.2.1. Düzenleme (Keşide) Yeri 35
3.2.2. Ödeme Yeri 37
3.3. Çek Kanunu’nda Öngörülen Yardımcı Unsurlar 38
4. ÇEKE YAZILABİLECEK İHTİYARİ UNSURLAR 40
4.1. Kanunda Öngörülen İhtiyari Unsurlar 40
4.1.1. Lehtara İlişkin Kayıtlar 40
4.1.2. Ödemeye İlişkin Kayıtlar 42
4.1.2.1. Adres ve İkametgah Kaydı 42
4.1.2.2. Aynen Ödeme Kaydı 42
4.1.2.3. Hesaben Ödeme Kaydı 42
4.1.2.4. Çizgili Çeke İlişkin Kayıtlar 42
4.1.3. Ödememe Hâline İlişkin Kayıtlar 43
4.1.3.1. Protestodan Muafiyet Kaydı 43
4.1.3.2. Sorumsuzluk Kaydı ve Ciro Yasağı 43
4.1.3.3. Aval Kaydı 44
4.2. Kanunda Öngörülmeyen İhtiyari Kayıtlar 46
4.2.1. Yetki Kaydı 46
4.2.2. Provizyon ve İhbar Kaydı 46
4.2.3. Teminat Kaydı 47
4.2.4. Teyit ve Vize Kaydı 47
4.2.5. Tahkim Kaydı 48
5. ÇEKE KONULAMAYACAK KAYITLAR 48
5.1. Kabul Kaydı 49
5.2. Vade Kaydı 49
5.3. Faiz Kaydı 49
5.4. Düzenleyenin Sorumsuzluk Kaydı 50
6. ÇEKİN GEÇERLİLİĞİNİ ETKİLEYEN YASAK KAYITLAR 50
İkinci Bölüm
MUHATAP BANKA VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
1. ÇEKTE MUHATAP OLMA EHLİYETİ 51
2. KARŞILIK 53
3. MUHATAP BANKANIN KAMBİYO TAAHHÜDÜNDE BULUNAMAMASI 56
4. ÇEK ANLAŞMASI 58
5. ÇEK ANLAŞMASINDA MUHATAP BANKANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 60
5.1. Çek Hesabı Açılırken Muhatap Bankanın Özen ve Araştırma Yükümlülüğü 61
5.2. Çek Hesabı Açmak İsteyen Kişiden Gerekli Belgeleri İsteme, Kontrol Etme ve Saklama Yükümlülüğü 65
5.3. Hesap Sahibinin İmzasını Alma, Beyanname Alma ve Bilgileri Sisteme Kaydetme Yükümlülüğü 66
5.4. Çek Defterinin Türüne ve Basılmasına Yönelik Yükümlülükler 68
5.5. Muhatap Bankanın Bildirim Yükümlülüğü 70
6. ÇEKİN ÖDEME İÇİN İBRAZINDA MUHATAP BANKANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 72
6.1. Ödeme İçin İbraz 72
6.2. Ödeme İçin İbraz Yapabilecek Kişiler 73
6.2.1. Nama Yazılı Çeklerde 73
6.2.2. Emre Yazılı Çeklerde 73
6.2.3. Hamiline Yazılı Çeklerde 74
6.3. Çekin İbrazında Muhatap Bankanın Araştırma Yükümlülüğü 74
6.3.1. İbraz Edilen Çekin Geçerli Olup Olmadığı 74
6.3.2. Çeki İbraz Edenin Yetkili Hamil Olup Olmadığı 75
6.3.3. İbrazın Süresinde Yapılıp Yapılmadığı 77
6.3.4. Çekin Sahte veya Tahrif Edilmiş Olup Olmadığı 82
6.3.4.1. Sahte Çek 82
6.3.4.1.1. İmzada Sahtecilik 82
6.3.4.1.2. Beyanda Sahtecilik 83
6.3.4.1.3. Açık Çek 84
6.3.4.2. Tahrif Edilmiş Çek 86
6.3.4.2.1. İsimlerde Tahrifat 86
6.3.4.2.2. Bedelde Tahrifat 87
6.3.4.2.3. Düzenleme Tarihi ve Düzenleme Yerinde Tahrifat 87
6.3.5. Çekle İlgili Mahkeme Kararı Olup Olmadığı 88
6.3.6. Düzenleyenin Çekten Cayma Beyanı Olup Olmadığı 90
7. MUHATABIN ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 92
7.1. Karşılığın Tamamen veya Kısmen Olması Durumunda 92
7.2. Karşılığın Tamamen veya Kısmen Olmaması Durumunda 94
Üçüncü Bölüm
MUHATAP BANKANIN HUKUKİ SORUMLULUĞU
1. SORUMLULUĞUN HUKUKİ DAYANAĞI 102
1.1. Düzenleyene Karşı Sorumluluğu 102
1.2. Hamile Karşı Sorumluluğu 103
2. BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHLALİNDE MUHATAP BANKANIN SORUMLULUĞU 104
3. ÇEK HESABI AÇILMASI VE ÇEK DEFTERİ VERME AŞAMASINDA DOĞAN SORUMLULUK HÂLLERİ 105
3.1. Sorumluluğun Dayanağı 106
3.2. Muhatap Bankanın Özen Ölçüsü 106
3.3. Sorumluluğun Hukuki Niteliği 108
4. MUHATAP BANKANIN İBRAZ VE ÖDEME AŞAMASINDAKİ SORUMLULUĞU 111
4.1. Çekten Cayma Hâlinde Sorumluluk 114
4.2. Sahte ve Tahrif Edilmiş Çeklerde Sorumluluk 115
5. ÖZEL ÇEK TÜRLERİNDE MUHATAP BANKANIN SORUMLULUĞU 123
5.1. Çizgili Çeklerde Sorumluluk 123
5.2. Mahsup Çeklerinde Sorumluluk 126
5.3. Teyitli Çeklerde Sorumluluk 129
5.4. Garantili Çeklerde Sorumluluk 134
6. KARŞILIKSIZ ÇEKLERDE MUHATAP BANKANIN SORUMLULUĞU 139
7. KARŞILIĞIN DEVRİ HÂLİNDE MUHATAP BANKANIN SORUMLULUĞU 142
7.1. Karşılığın Devri 142
7.2. Karşılığın Devri Hâlinde Muhatap Bankanın Sorumluluğu 145
8. ÇEKİN ZİYAI VE İPTALİNDE MUHATAP BANKANIN SORUMLULUĞU 146
8.1. Çekin Ziyaı 146
8.2. Çekin Ziyaı ve İptalinde Muhatap Bankanın Sorumluluğu 146
Sonuç 149
Kaynakça 155
Kavramlar Dizini 165