Biyoteknoloji alanında yaşanan gelişmeler sayesinde, yıllarca çözüme ulaştırılamayan bazı rahatsızlıkların tanısı ve tedavisi hususunda birçok kolaylık sağlanmıştır. Bu gelişmeler arasında yer alan üremeye yardımcı tedavi yöntemlerinin önemi ise yadsınamayacak kadar büyüktür. Üremeye yardımcı tedavi yöntemleri ile erkek ve kadının üreme hücreleri, tıbbi müdahaleyle birleştirilerek, farklı nedenlerle çocuk sahibi olamayan kişilerin, yapay yöntemlerle çocuk sahibi olmasına yardımcı olunmaktadır. Bu umut verici gelişme zamanla; preimplantasyon genetik tanı testleri, sperm bankaları, yumurta/embriyo bağışları, taşıyıcı annelik, kök hücre çalışmaları, klonlama gibi kavramların da ortaya çıkmasına neden olmuş ve sadece soybağı anlamında değil, biyoetik anlamda da bazı tartışmaları beraberinde getirmiştir. Söz konusu eser, bu kavramları Medeni Hukuk ve Karşılaştırmalı Hukuk kapsamında açıklamaya çalışarak, soybağı ile biyoetik açıdan oluşabilecek sorunları ve bu sorunlara yönelik çözümcül görüşleri Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında irdelemektedir.(TANITIM YAZISI)
İÇİNDEKİLER GİRİŞ BİRİNCİ BÖLÜM GENEL OLARAK YAPAY DÖLLENME I. YAPAY DÖLLENME KAVRAMI II. YAPAY DÖLLENMENİN TARİHİ GELİŞİMİ III. YAPAY DÖLLENMEYE BAŞVURMA NEDENLERİ A. Kısırlık 1. Kadınlarda Kısırlık Nedenleri 2. Erkeklerde Kısırlık Nedenleri B. Genetik Hastalıkların Tanısının Yapılması 1. Preimplantasyon Genetik Tanı a. Preimplantasyon Genetik Tanı Kavramı b. Preimplantasyon Genetik Tanı'nın Yasal Düzenlemesi 2. Preimplantasyon Genetik Tanı'ya Yönelik Biyoetik Tartışmalar C. Diğer Nedenler IV. TÜRKİYE'DE YAPAY DÖLLENME HUSUSUNDAKİ YASAL DÜZENLEMELER İKİNCİ BÖLÜM YAPAY DÖLLENME ÇEŞİTLERİ I. HOMOLOG YAPAY DÖLLENME A. Homolog Yapay Döllenme Kavramı B. Homolog Yapay Döllenmede Soybağı II. HETEROLOG YAPAY DÖLLENME A. Sperm Bağışı 1. Sperm Bağışı Kavramı 2. Sperm Bağışında Soybağı 3. Sperm Bağışçısının Dava Hakkı 4. Sperm Bağışında Bulunan Kişinin Kimliğinin Gizlenmesi ve Çocuğun Genetik Kökenini Öğrenme Hakkı B. Yumurta Bağışı 1. Yumurta Bağışı Kavramı 2. Yumurta Bağışında Soybağı C. Embriyo Bağışı 1. Embriyo Bağışı Kavramı a. In-Vivo Tekniği b. In-Vitro Tekniği 2. Birden Fazla Embriyo Transferi 3. Embriyo ve Cenin Kavramları a. Ceninin Kişilik Kazanması (1) Tam Doğma (2) Sağ Doğma (3) Kişiliğin Başlangıcı b. Kişiliğin Başlangıcının Hukuki Sonucu 4. Üreme Hücreleri, Gonad Dokuları ve Embriyoların Dondurularak Saklanması a. Dondurulmuş Embriyonun Kişiliği b. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Açısından Embriyonun Yaşam Hakkı c. Dondurulmuş Embriyo Üzerinde Deney, Bilimsel Araştırmalar ve Etik Tartışmalar (1) Klonlama (2) Kök Hücreler 5. Embriyo Bağışında Soybağı ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TAŞIYICI ANNELİK I. TAŞIYICI ANNELİK KAVRAMI A. Taşıyıcı Annelik Çeşitleri 1. Geleneksel Taşıyıcı Annelik 2. Gestasyonel Taşıyıcı Annelik B. Taşıyıcı Annelik Sözleşmeleri ve Hukuki Niteliği C. Taşıyıcı Annelik Sözleşmelerinin Etik Boyutu II. YABANCI HUKUKLARDA TAŞIYICI ANNELİK A. Taşıyıcı Anneliği Yasal Kabul Eden Ülkeler 1. Amerika Birleşik Devletleri 2. İsrail a. Taşıyıcı Anneliğe Uygunluk b. Sadece Gönüllü Babanın Sperminin Kullanılması c. Taşıyıcı Annenin Yeterince Bilgilendirilerek Rızasını Almak d. Taşıyıcı Annenin Vücut Bütünlüğünün Dokunulmazlığı ve Özel Hayatın Gizliliği Hakkının Korunması e. Taşıyıcı Annenin Finansal Olarak Korunması 3. İngiltere 4. Hindistan B. Taşıyıcı Anneliği Yasal Kabul Etmeyen Ülkeler 1. Almanya 2. Fransa III. TÜRK HUKUKUNDA TAŞIYICI ANNELİK VE SOYBAĞI SORUNU A. Taşıyıcı Annenin Yumurtasının Kullanılması B. Gönüllü Annenin veya Üçüncü Bir Kadının Yumurtasının Kullanılması SONUÇ KAYNAKÇA
