Açıklamalı ve İçtihatlıCezaların İnfazı ve İnfaz Hukuku
Çetin AKKAYA ( Yargıtay Tetkik Hakimi )
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ. VII
SUNUŞ VE TEŞEKKÜR IX
İÇİNDEKİLER XI
GİRİŞ
CEZA İNFAZ VE İNFAZ HUKUKU KAVRAMLARI VE
CEZA İNFAZ HUKUKUNUN AMACI
I. CEZA İNFAZ KAVRAMI . ϭ
II. CEZA İNFAZ HUKUKU KAVRAMI ϭ
III. CEZA İNFAZ HUKUKUNUN AMACI. Ϯ
BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA TÜRLERİ
I. CEZALAR . ϱ
A. CEZANIN ÖZELLİKLERİ . ϱ
B. CEZANIN TÜRLERİ . ϲ
ϭ. Ağırlaştırılŵış Müeďďet Hapis Cezası ϳ
Ϯ. Müeďďet Hapis Cezası. ϳ
ϯ. Süreli Hapis Cezası. ϳ
ϰ. Kısa Süreli Hapis Cezası . ϴ
ϱ. Adli Para Cezası . ϵ
İKİNCİ BÖLÜM
TUTUKLAMA MÜZEKKERELERİNİN İNFAZI
I. TUTUKLAMA MÜZEKKERESİNİN YERİNE GETİRİLDİĞİ KURUMLAR. ϭϱ
II. TUTUKEVİNE KABUL VE BARINMA . ϭϲ
III. CEZALARIN İNFAZI İŞLEMLERİ. ϭϲ
IV. İNFAZA BAŞLANMADAN ÖNCE İNCELENMESİ GEREKEN HUSUSLAR ϭϳ
V. HÜRRİYETİ BAĞLAYICI CEZA İLAMLARININ İNFAZ İŞLEMLERİ . Ϯϵ
A. HÜKÜMLÜ HALEN CEZAEVİND
XII
C. HÜKÜMLÜYE VASİ ATANMASI İŞLEMLERİ ϯϰ
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İNFAZ İŞLEMLERİ
I. PARA CEZASI İLAMLARININ İNFAZI İŞLEMLERİ ϯϱ
II. İLAMIN KAYDI, ÖDEME EMRİ TEBLİĞİ VE TAKSİTLENDİRME .ϯϴ
A. İNFAZA KAYIT.ϯϴ
B. ÖDEME EMRİ TEBLİĞİϯϴ
C. TAKSİTLENDİRME.ϰϮ
ϭ. Hüküŵde Para Cezası Taksite BağlaŶŵışsaϰϮ
Ϯ. Hüküŵde Para Cezası TaksitleŶdirilŵeŵişse.ϰϯ
III. ÖDEME ŞEKLİ ϰϯ
IV. PARA CEZASININ KAMUYA YARARLI İŞTE ÇALIŞTIRMAYA‐HAPSE ÇEVRİLMESİ.ϰϰ
A. PARA CEZASININ KAMUYA YARARLI İŞTE ÇALIŞTIRMAYA ÇEVRİLMESİϰϰ
B. PARA CEZASININ HAPSE ÇEVRİLMESİ ϰϴ
ϭ. Ϭϭ.Ϭϲ.ϮϬϬϱ TarihiŶdeŶ ÖŶĐe İşleŶeŶ Suçlarda ϰϴ
a. ϳϲϱ SaLJılı YasaLJa Göre HükŵedileŶ Adli Para CezalarıŶıŶ
KaŵuLJa Yararlı İşte Çalıştırŵa Olarak İŶfaz Edilŵediği
Hallerde Hapse Çeǀirŵe Süresiϰϴ
ď. Lehe Olŵası NedeŶiLJle ϱϮϯϳ SaLJılı YasaLJa Göre HükŵedileŶ
Adli Para CezalarıŶıŶ KaŵuLJa Yararlı İşte Çalıştırŵa Olarak
İŶfaz Edilŵediği Hallerde Hapse Çeǀirŵe SüresiϱϬ
C. Ϭϭ.Ϭϲ.ϮϬϬϱ TARİHİNDEN SONRA İŞLENEN SUÇLARDA ϱϲ
ϭ. DoğrudaŶ ;GüŶ KarşılığıͿ HükŵedileŶ Adli Para CezalarıŶıŶ
KaŵuLJa Yararlı İşte Çalıştırŵa Olarak İŶfaz Edilŵediği Hallerde
Hapse Çeǀirŵe Süresi ϱϲ
Ϯ. Kısa Süreli Hapis Cezası YeriŶe HükŵedileŶ Adlî Para CezasıŶıŶ
İŶfazı ϱϴ
D. KAÇAKÇILIK SUÇLARI NEDENİYLE HÜKMEDİLEN ADLİ PARA
CEZALARININ İNFAZI, KOŞULLU SALIVERME VE MÜTESELSİL
SORUMLULUKϱϵ
E. BANKACILIK KANUNU UYARINCA HÜKMEDİLEN ADLİ PARA
CEZALARININ İNFAZIϲϯ
F. ADLİ PARA CEZASI YERİNE ÇEKTİRİLEBİLECEK KAMUYA YARARLI İŞTE
ÇALIŞTIRMANIN HAPSİN AZAMİ SÜRESİϲϵ
G. İNFAZ EDİLEN HAPSİN SÜRESİNİN ADLİ PARA CEZASINI
KARŞILAMAMASI.ϳϭ
YARGITAY KARARLARI.ϳϭ
V. ŞARTLI HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARLARININ
İNFAZIϭϬϰ
VI. TCK.’ŶıŶ ϭϵϭ. MADDESİNDE DÜZENLENEN TEDAVİ VE DENETİMLİ
SERBESTLİK KARARLARININ İNFAZI . ϭϬϳ
YARGITAY KARARLARI.ϭϭϬ
VII. İDARÎ PARA CEZASININ TAHSİLİ İŞLEMLERİϭϮϯ
XIII
VIII. TAZYİK, DİSİPLİN VE ZORLAMA HAPİSLERİNİN İNFAZ İŞLEMLERİ ϭϮϯ
IX. ASKER KİŞİLERİN İLAMLARINA İLİŞKİN İNFAZ İŞLEMLERİ ϭϮϱ
A. HÜRRİYETİ BAĞLAYICI CEZALARIN İNFAZI . ϭϮϲ
B. PARA CEZALARININ İNFAZI ϭϮϳ
X. CEZANIN DENETİMLİ SERBESTLİK TEDBİRİ UYGULANARAK İNFAZI. ϭϮϳ
A. KOŞULLARI ϭϯϯ
B. İNFAZ KURUMUNA İADE . ϭϱϬ
C. DENETİMLİ SERBESTLİK SURETİYLE CEZANIN İNFAZINDA ÖNEMLİ
HUSUSLAR. ϭϱϭ
YARGITAY KARARLARI ϭϲϬ
XI. YABANCI MAHKEMELERDEN VERİLEN CEZA MAHKUMİYETLERİNİN
İNFAZI İŞLEMLERİ Ϯϵϴ
A. TÜRK MAHKEMELERDEN VERİLEN CEZA MAHKUMİYETLERİNİN
YABANCI ÜLKEDE YERİNE GETİRİLMESİ. Ϯϵϴ
B. YABANCI MAHKEMELERDEN VERİLMİŞ CEZA MAHKUMİYETLERİNİN
TÜRKİYE’DE YERİNE GETİRİLMESİ . Ϯϵϵ
YARGITAY KARARLARI ϯϬϮ
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SÜRELERİN HESAPLANMASI
YARGITAY KARARLARI ϯϭϲ
I. ϰϲϭϲ SAYILI YASAYA GÖRE SÜRELERİN HESAPLANMASI . ϯϮϱ
A. Ϯϯ NİSAN ϭϵϵϵ TARİHİNE KADAR İŞLENEN SUÇLARDAN DOLAYI
ŞARTLA SALIVERİLMEYE, DAVA VE CEZALARIN ERTELENMESİNE
DAİR KANUN . ϯϮϴ
BͿ BASIN VE YAYIN YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARA İLİŞKİN DAVA VE
CEZALARIN ERTELENMESİNE DAİR KANUN. ϯϯϭ
C. ϰϲϭϲ SAYILI YASAYA GÖRE CEZANIN İNFAZI İÇİN İNFAZ KURUMUNDA
GEÇİRİLMESİ GEREKEN SÜRELER ϯϯϯ
ϭ. İdaŵ Cezası ;Ağırlaştırılŵış Müeďďet HapisͿ. ϯϯϯ
Ϯ. Müeďďet ;AğırͿ Hapis ϯϯϲ
ϯ. Süreli Hapis CezalarıŶda ϯϯϳ
ϰ. İŶfaz Rejiŵi Farklı‐ ϰϲϭϲ SaLJılı Yasa KapsaŵıŶda BuluŶŵaLJaŶ
İçtiŵa Edilŵiş Cezalarda ULJgulaŵa ϯϯϳ
ϱ. Koşullu SalıǀerŵeŶiŶ Geri AlıŶŵası NedeŶiLJle HükŵedileŶ
Ceza İle BuŶa SeďeďiLJet VereŶ SuçuŶ CezasıŶıŶ İŶfazı HaliŶde. ϯϰϬ
ϲ. Para CezalarıŶda ϯϰϭ
ϳ. ϰϲϭϲ SaLJılı YasaŶıŶ ϭ/ϰ Maddesi GereğiŶĐe ErteleŶeŶ Kaŵu
DaǀasıŶıŶ YeŶileŶŵe Koşulu ϯϰϭ
YARGITAY KARARLARI ϯϰϮ
II. Ϭϴ.Ϭϰ.ϭϵϵϭ TARİHİNE KADAR İŞLENMİŞ SUÇLARDA CEZALARIN İNFAZ
SÜRELERİNİN HESAPLANMASI ϯϵϬ
A. ϯϳϭϯ SaLJılı YasaŶıŶ GeçiĐi ϭ. MaddesiŶe Taďi Suç ǀe Cezalarda İŶfaz
SüreleriŶiŶ HesaplaŶŵası . ϯϵϬ
XIV
B. ϯϳϭϯ SAYILI YASANIN GEÇİCİ ϰ. MADDESİNE TABİ SUÇ VE
CEZALARDA İNFAZ SÜRELERİNİN HESAPLANMASI ϯϵϭ
YARGITAY KARARI.ϯϵϮ
III. ϭϮ.Ϭϰ.ϭϵϵϭ‐Ϭϭ.Ϭϲ.ϮϬϬϱ TARİHLERİ ARASINDA İŞLENMİŞ SUÇLARDA
İNFAZ SÜRELERİNİN HESAPLANMASI ϯϵϳ
A. ϭϮ.Ϭϰ.ϭϵϵϭ‐Ϭϭ.Ϭϲ.ϮϬϬϱ TARİHLERİ ARASINDA İŞLENMİŞ ϯϳϭϯ VE
ϰϰϮϮ SAYILI YASALARA MUHALEFET SUÇLARINA AİT İLAMLARDA
CEZALARIN İNFAZ SÜRELERİNİN HESAPLANMASI .ϯϵϴ
YARGITAY KARARLARI.ϰϬϰ
B. Ϭϭ.Ϭϲ.ϮϬϬϱ TarihiŶe Kadar İşleŶŵiş ϯϳϭϯ ǀe ϰϰϮϮ saLJılı Yasalar
DışıŶdaki Ceza YasalarıŶa Muhalefet SuçlarıŶa Ait İlaŵlarda
CezalarıŶ İŶfaz SüreleriŶiŶ HesaplaŶŵası . ϰϮϳ
IV. Ϭϭ.Ϭϲ.ϮϬϬϱ TARİHİNDEN SONRA İŞLENMİŞ SUÇLARIN CEZALARININ
İNFAZ VE DENETİM SÜRELERİ .ϰϮϵ
A. SUÇ İŞLEMEK İÇİN ÖRGÜT KURMAK VEYA YÖNETMEK YA DA
ÖRGÜTÜN FAALİYETİ ÇERÇEVESİNDE İŞLENEN SUÇTAN DOLAYI
MAHKÛMİYET HÂLİNDE İNFAZ VE DENETİM SÜRELERİ.ϰϯϯ
B. SUÇ İŞLEMEK İÇİN ÖRGÜT KURMAK VEYA YÖNETMEK YA DA
ÖRGÜTÜN FAALİYETİ ÇERÇEVESİNDE İŞLENEN SUÇLAR DIŞINDAKİ
SUÇLARDAN MAHKÛMİYET HÂLİNDE İNFAZ VE DENETİM SÜRELERİϰϯϴ
C. MÜKERRİRLER VE BAZI SUÇ FAİLLERİ HAKKINDAKİ CEZALARIN İNFAZ
VE DENETİM SÜRELERİϰϰϬ
YARGITAY KARARLARI.ϰϰϳ
D. ÇOCUKLAR HAKKINDAKİ HAPİS CEZALARININ İNFAZ SÜRELERİ ϰϳϲ
YARGITAY KARARLARI.ϰϳϵ
KOŞULLU SALIVERME ORANLARI VE SÜRELERİNİ GÖSTERİR TABLO.ϰ9Ϭ
BEŞİNCİ BÖLÜM
SÜRELİ HAPİS CEZALARININ ÖZEL İNFAZ USULLERİ
I. ÖZEL İNFAZ ŞEKİLLERİNE HÜKMETME USULÜ.ϰϵϯ
II. ÖZEL İNFAZ USULLERİϰϵϯ
A. HAFTA SONLARI İNFAZ.ϰϵϯ
B. GECELERİ İNFAZ.ϰϵϰ
C. KONUTTA İNFAZ.ϰϵϰ
III. ÖZEL İNFAZ ŞEKİLLERİNE UYULMAMASI .ϱϬϭ
YARGITAY KARARLARI.ϱϬϮ
ALTINCI BÖLÜM
İNFAZIN GERİ BIRAKILMASI
I. CEZANIN BÖLÜNEREK İNFAZI VE HÜKÜMLÜNÜN İSTEMİ NEDENİYLE
İNFAZIN GERİ BIRAKILMASI. ϱϭϳ
A. HüküŵlüŶüŶ İsteŵi ÜzeriŶe İŶfazıŶ Geri BırakılŵasıŶıŶ‐ Ara
VerilŵesiŶiŶ Şartları ϱϭϵ
XV
B. ERTELEME TALEBİNİN REDDİNE İLİŞKİN KARARA KARŞI YASA YOLU ϱϮϯ
YARGITAY KARARLARI ϱϮϱ
II. HASTALIK, AKIL HASTALIĞI VE GEBELİK NEDENİYLE İNFAZIN GERİ
BIRAKILMASI. ϱϯϯ
A. AKIL HASTALIĞI NEDENİYLE İNFAZIN GERİ BIRAKILMASI. ϱϰϬ
B. AKIL HASTALIĞI DIŞINDA DİĞER HASTALIK NEDENİYLE İNFAZIN GERİ
BIRAKILMASI . ϱϰϮ
C. GEBELİK NEDENİYLE İNFAZIN GERİ BIRAKILMASI ϱϰϯ
YARGITAY KARARLARI ϱϰϰ
III. ASKERLİK NEDENİYLE İNFAZININ GERİ BIRAKILMASI ϱϱϬ
IV. ϲϯϱϮ SAYILI KANUN’UN GEÇİCİ ϭ. MADDESİ UYARINCA İNFAZIN
ERTELENMESİ . ϱϱϮ
YARGITAY KARARLARI ϱϱϲ
YEDİ
XVI
IV. ERTELENMİŞ CEZADA TUTUKLU KALINAN SÜRE MAHSUP EDİLEBİLİR Mİ?.ϲϭϯ
V. BİR BAŞKA SUÇ NEDENİYLE FAZLA YATILAN SÜRENİN MAHSUBU.ϲϭϰ
VI. KESİNLEŞMEMİŞ DOSYADA TUTUKLU KALINAN SÜRENİN MAHSUBU ϲϭϴ
VII. UYARLAMA KARARI ÜZERİNE ŞARTLA TAHLİYE SÜRESİNİN GERİ
ÇEKİLMESİ NEDENİYLE FAZLA YATILAN SÜRENİN MAHSUBUϲϮϭ
VIII. TUTUKLULUK SÜRESİNİN ADLİ PARA CEZASINDAN MAHSUBU.ϲϮϰ
IX. SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUKLARIN CEZALARINDA MAHSUP . ϲϮϳ
X. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARLARINDA
TUTUKLU KALINAN SÜRENİN MAHSUBUϲϮϴ
XI. MAHSUBUN YAPILMASINDA USUL .ϲϮϵ
YARGITAY KARARLARI.ϲϯϭ
DOKUZUNCU BÖLÜM
BİRDEN FAZLA HÜKÜMDEKİ CEZALARIN TOPLANMASI
I. SUÇ TARİHLERİNE GÖRE CEZALARIN TOPLANMASI ϲϴϴ
A. Ϭϭ.Ϭϲ.ϮϬϬϱ TARİHİNDEN ÖNCE İŞLENMİŞ OLAN SUÇLARDA
CEZALARIN TOPLANMASIϲϴϴ
B. Ϭϭ.Ϭϲ.ϮϬϬϱ TARİHİNDEN SONRA İŞLENMİŞ OLAN SUÇLARDA
CEZALARIN TOPLANMASIϲϵϲ
II. PARA CEZALARININ TOPLANMASI.ϲϵϴ
III. FARKLI İNFAZ REJİMİNE TABİ OLAN CEZALARIN TOPLANMASI . ϳϬϮ
YARGITAY KARARLARI.ϳϬϰ
ONUNCU BÖLÜM
İNFAZDA TEREDDÜT
I. MAHKUMİYET HÜKMÜNÜN YORUMUNDA VEYA ÇEKTİRİLECEK
CEZANIN HESABINDA TEREDDÜT ϳϲϯ
II. İNFAZ SIRASINDA VERİLECEK KARARLARIN MERCİİ VE USULÜ . ϳϲϰ
YARGITAY KARARLARI.ϳϳϬ
ONBİRİNCİ BÖLÜM
KOŞULLU SALIVERİLME KARARININ GERİ ALINMASI
I. KOŞULLU SALIVERİLME KARARININ GERİ ALINMASININ ŞARTLARI.ϳϳϵ
II. KOŞULLU SALIVERİLME KARARININ GERİ ALINMASININ SONUÇLARI .ϳϴϰ
III. KOŞULLU SALIVERİLME KARARINI GERİ ALACAK MAHKEME,
ϳϴϵ
IV. KOŞULLU SALIVERİLME KARARININ GERİ ALINMASININ USULÜ.ϳϴϵ
YARGITAY KARARLARI.ϳϵϬ
ONİKİNCİ BÖLÜM
KOŞULLU SALIVERME ORANINI DEĞİŞTİREN DURUMLAR
I. TUTUKLUNUN FİRARI HALİNİN KOŞULLU SALIVERME SÜRESİNE ETKİSİ ϴϱϮ
II. HÜKÜMLÜNÜN FİRARI DURUMUNUN KOŞULLU SALIVERME
SÜRESİNE ETKİSİϴϱϯ
XVII
III. İÇTİMALI CEZA İNFAZ EDİLİRKEN FİRARIN KOŞULLU SALIVERME
SÜRESİNE ETKİSİ . ϴϱϲ
YARGITAY KARARLARI ϴϱϲ
IV. HÜCREYE KOYMA CEZASI VE ETKİSİ ϴϳϯ
ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DİSİPLİN CEZA VE TEDBİRLERİ
I. DİSİPLİN CEZALARI ϴϴϲ
A. ϭϴ YAŞINDAN BÜYÜK HÜKÜMLÜLER HAKKINDA UYGULANABİLECEK
DİSİPLİN CEZALARI ϴϴϲ
ϭ. KıŶaŵa ϴϴϲ
Ϯ. Bazı EtkiŶliklere KatılŵaktaŶ AlıkoLJŵa . ϴϴϳ
ϯ. ÜĐret Karşılığı ÇalışılaŶ İşteŶ YoksuŶ Bırakŵa . ϴϴϳ
ϰ. Haďerleşŵe VeLJa İletişiŵ AraçlarıŶdaŶ YoksuŶ Bırakŵa
VeLJa Kısıtlaŵa . ϴϴϴ
ϱ. ZiLJaretçi KaďulüŶdeŶ YoksuŶ Bırakŵa ϴϴϴ
ϲ. HüĐreLJe KoLJŵa . ϴϴϵ
B. ϭϴ YAŞINDAN KÜÇÜK HÜKÜMLÜLER HAKKINDA UYGULANABİLECEK
DİSİPLİN TEDBİRLERİ VE CEZALARI ϴϵϭ
ϭ. DisipliŶ Tedďirleri ϴϵϭ
Ϯ. DisipliŶ Cezaları . ϴϵϮ
a. ULJarŵa ϴϵϮ
ď. KıŶaŵa. ϴϵϮ
Đ. OŶarŵa, TazŵiŶ Etŵe Ve Eski Hâle Getirŵe . ϴϵϯ
d. HarĐaŵalarıŶa SıŶır KoLJŵa ϴϵϯ
e. Bazı EtkiŶliklere KatılŵaktaŶ AlıkoLJŵa ϴϵϰ
f. Teşǀik Esaslı ALJrıĐalıkları Geri Alŵa . ϴϵϰ
g. İzŶiŶ ErteleŶŵesi . ϴϵϰ
h. Kapalı Ceza İŶfaz KuruŵuŶa İade. ϴϵϱ
j. OdaLJa Kapatŵa Cezası. ϴϵϲ
II. DİSİPLİN CEZASINI GEREKTİREN EYLEMLERİN TEKRARI, DİSİPLİN
CEZALARININ İNFAZI VE KALDIRILMASI ϴϵϲ
A. DİSİPLİN CEZALARININ İNFAZI. ϴϵϳ
B. DİSİPLİN CEZALARININ KALDIRILMA SÜRELERİ. ϵϬϬ
ϭ. ϭϴ YaşıŶdaŶ BüLJük HüküŵlüleriŶ DisipliŶ CezalarıŶıŶ Kaldırılŵa
Süreleri ϵϬϬ
Ϯ. ϭϴ YaşıŶdaŶ Küçük HüküŵlüleriŶ DisipliŶ CezalarıŶıŶ Kaldırılŵa
Süreleri ϵϬϭ
DİSİPLİN CEZALARI 9ϬϮ
YARGITAY KARARLARI ϵϭϬ
ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KAMUYA YARARLI BİR İŞTE ÇALIŞTIRMA
I. KAMUYA YARARLI BİR İŞTE ÇALIŞTIRMA SEÇENEK YAPTIRIMININ ŞARTLARI ϵϳϭ
A. SONUÇ CEZANIN KISA SÜRELİ HAPİS CEZASI OLMASI . ϵϳϭ
XVIII
B. SANIĞIN GÖNÜLLÜ OLMASI ϵϳϭ
C. SANIĞIN BAŞKA BİR SUÇUNDAN DOLAYI HAPİS CEZASI İLE HÜKÜM
GİYMEMESİϵϳϳ
II. SEÇENEK YAPTIRIMIN HÜKMEDİLME ŞEKLİ.ϵϴϭ
III. KAMUYA YARARLI BİR İŞTE ÇALIŞTIRMA SEÇENEK YAPTIRIMININ SÜRESİ .ϵϴϲ
IV. ÇEVRİLEN TEDBİRE UYMAMA . ϵϴϳ
YARGITAY KARARLARI.ϵϵϮ
ONBEŞİNCİ BÖLÜM
YASAKLANMIŞ HAKLARIN GERİ VERİLMESİ
I. GENEL OLARAK . ϭϬϬϳ
II. YASAKLANMIŞ HAKLARIN GERİ VERİLMESİNE KONU OLABİLECEK
YOKSUNLUKLAR .ϭϬϭϬ
III. YASAKLANMIŞ HAKLARIN GERİ VERİLMESİNİN KOŞULLARI ϭϬϭϯ
A. MAHKÛM OLUNAN CEZANIN ÜZERİNDEN BELLİ SÜRE GEÇMESİ KOŞULUϭϬϭϰ
B. YENİ SUÇ İŞLEMEME VE HAYATINI IYİ HALLİ SÜRDÜRME KOŞULUϭϬϭϲ
C. TALEP ŞARTI VE KARAR VERECEK MAHKEME ϭϬϭϳ
D. KARARA KARŞI BAŞVURULACAK KANUN YOLU .ϭϬϭϵ
IV. YASAKLANAN HAKLARIN GERİ VERİLMESİ KARARIϭϬϮϭ
KARARLAR . ϭϬϮϮ
KAYNAKÇAϭϬϱϭ
GİRİŞ
CEZA İNFAZ VE İNFAZ HUKUKU KAVRAMLARI VE
CEZA İNFAZ HUKUKUNUN AMACI
I. CEZA İNFAZ KAVRAMI
Alman hukukunda geniş anlamda ceza infaz kavramı, bir normun ihlali
dolayısıyla dar anlamda bilinçli bir acının, istenmeyen davranışa olumsuz
tepki olarak uygulanması şeklinde anlaşılır. Ceza hukukunda ceza, cezalandırılan
fiile uygun fena eylem şeklinde bir yaptırım uygulamasıdır. Dar
anlamda cezanın infazı söz konusu ise daima hürriyet bağlayıcı cezanın infazı
düşünülür. Cezanın yerine getirilmesinin geniş anlamı ise kesinleşmiş
infazın tüm kararların infazını içerir. Dar anlamda cezanın infazı hükmün
ceza evinde infaz edilmesidir. Her ne kadar kavram bu şekilde değerlendirilmekte
ise de ceza süresine göre uygulanmakta olan özel infaz rejimlerine
göre cezanın infazını da bu kapsamda değerlendirmek gerekir.
Cezaevlerinden, mahpusluğun etkili olarak icra edilebilmesi veya
hükmedilen hürriyeti bağlayıcı cezanın infazı için bazı insanların kişisel özgürlüklerinin
kısıtlandığı, çalıştırıldıkları ve eğitildikleri devlet binaları anlaşılır.
Bu nedenle özgürlükten yoksun bırakan Ceza Yaptırımları, sadece
icra edilmez, bilakis infazda edilirler. Bunun için, Ceza İnfaz Kavramının
sadece hürriyeti bağlayıcı cezalara uygulanması üzerinde geniş ölçüde birlik
mevcuttur. Emniyet Tedbirlerinin yerine getirilmesi de, İnfaz Kavramı
içine girdiği kuşkusuzdur. (İnfaz Hukuku/Demirbaş S.31-32)
II. CEZA İNFAZ HUKUKU KAVRAMI
Ceza İnfaz Hukuku Kavramı, geleneksel Ceza Hukuku Felsefesine gö-
re, cezanın varlığına ait değildir. Ceza Hukuku, sadece maddi ve şekli ceza
hukukuna göre ayrılabilirse de 3. bir ceza hukuku alanı için yer yoktur. Ceza
İnfaz Hukukunun maddi ve şekli ceza hukuku olup olmadığı tartışmalı
cevaplandırılır. Bununla birlikte geleneksel olarak Ceza İnfaz Hukuku, baskın
olarak şekli ceza hukukuna dâhil edilmektedir. Ancak Ceza İnfaz Hu-
2 Giriş
kukunun kısmen maddi ve şekli ceza hukukundan bağımsız olarak görenler
de vardır. (İnfaz Hukuku/Demirbaş S.32) Ceza Hukuku ile Ceza İnfaz Hukuku
birbiri ile irtibatlı olsa da infaz hukukunun bağımsız bir hukuk dalı
olarak kabul edilmesi gerekir.
III. CEZA İNFAZ HUKUKUNUN AMACI
Ceza İnfaz Kurumları tutuklanan veya kesinleşmiş erteli olmayan hürriyeti
bağlayıcı cezaya mahkûm olan kişilerin barındırıldığı, iç ve dış güvenlik
bakımından özel tedbirlerin alındığı, kamu binalarıdır. Cezaevinde gö-
revli personelin görevi, mahpusları topluma yeniden kazandırılacak şekilde
ıslah edilmek suretiyle cezalarının infazının teminidir.
İnfazın Ana Amacı, Hükümlünün gelecekte yeniden suç işlemeden
uzak kalabilmesini sağlamaktır. Cezanın İnfazı, suçu yani sapıcı davranışı,
kişinin sevk ve idare zafiyeti olarak anlar ve kişisel asgari donanımla, sonradan
iyileştirme anlamında bir yapı içinde oluşturur. Fiil bu anlamda failin
esaslı eseri olarak geçerlidir. (İnfaz Hukuku/ Demirbaş S.33)
CEZAEVİ REFORMU ÇALIŞMALARI
VE İNSAN HAKLARI
Ceza infazındaki amaç, suçun karşılığının ödenmesi, suçlunun toplumdan,
toplumun da suçludan korunması; suçlunun bu süreçte eğitilerek,
topluma yeniden kazandırılmasıdır. Bu nedenle de tüm cezaevi personelinin
bu amaçla eğitilmesi asıl görevlerinin, infaz koruma ve mahpusları topluma
kazandırma olduğunun kendilerine öğretilmesi gerekmektedir.
Mahpusların yalnızca cezaevlerindeki durumları değil, tahliye sonrası
yaşamları da, onların topluma üretken birer birey olarak kazandırılması
anlamında, infazın konuları arasında kabul edilmesi gerekmektedir.
Bilindiği üzere ülkemizde yasaların kabul ediliş tarihleri üzerinden geçen
süre toplumsal ve teknolojik gelişmeler nedeniyle ihtiyaçları karşılayamadıkları
ve hukuk reformunun yapılması gerekliliği uzun süre tartışılmış-
tır. İhtiyaçlar ve teknolojik gelişmeler nedeniyle mevzuatımızda birçok değişiklikler
yapılmıştır. En çok eleştirilen husus ise ceza ve ceza infaz hukuku
mevzuatımız olmuştur. Ayrıca cezaevlerinin yapısı da en çok eleştirilen
hususların başında gelmiştir. Çok sayıda mahpusun bir arada kalma zorunluluğu,
fiziki mekânların bu nedenle olumsuzluğu, personel yetersizliği,
Giriş 3
eğitim eksikliği, cezaevlerinin tutuklu ve hükümlüler için suçluluk okulu
işlevi yaptığı, devlet güvencesinde olması gereken mahpusun başta yaşam
hakkı olmak üzere diğer tüm insan haklarının bir kısım mahpusların insafı-
na kaldığı birçok cezaevinin devlet denetiminde olmadığı görüşleri ileri sü-
rülmüştür. İleri sürülen eleştirilerin birçoğu afakî olmakla birlikte haklı olan
eleştirilerinde yadsınamaz birer gerçeklik olması karşısında yargısal alanda
birçok değişiklikler yapılmıştır. Bunun sonucunda infaz hukuku alanında
birçok iyileştirmeler yapılmıştır. Ceza hukuku ile infaz hukuku arasında
kopmaz bir bağ vardır. Ceza sistemi ne kadar demokratik ise infaz sistemi
de o kadar demokratik olacağından yasa koyucu ceza hukuku alanında da
reform seviyesinde birçok değişiklikler yapmış ve 5237 sayılı Türk Ceza
Kanununu kabul etmiş ve bununla uyumlu olası açısından da 5271 sayılı
Ceza Muhakemesi Kanununu yasalaştırmıştır. Bununla birlikte cezaevi reformu
olarak birçok çalışmalar ve mevzuat değişiklikleri yapılmıştır.
Yapılan çalışmalarla ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde asayiş sorunu
büyük ölçüde aşılmakla birlikte, yönetim, güvenlik, iyileştirme ve eğitim
çalışmalarında arzulanan başarıya ulaşılabilmesi, hükümlü ve tutukluların
yeniden topluma kazandırılabilmesi bu kurumların çağdaş standartlara
uygun hâle getirilmesiyle mümkün olacaktır.
Ayrıca sorunun çözümü insan unsurundan geçtiğinden, ceza ve infaz
kurumlarında toplam kaliteyi amaçlayan, tüm çalışanların fiziksel ve zihinsel
gücünü kullanarak kurumun performansını ve hizmet kalitesini artıran,
takım ruhuyla hareket eden, karşılıklı güvene dayalı, zamanı ve kaynakları
doğru yöneten, inisiyatif kullanan, sürekli öğrenen ve öğreten bir yönetim
felsefesinin egemen kılınması temel hedeftir.
Görüldüğü gibi yıllardır eleştiri konusu yapılan hususlarda gerek Bakanlığımızca
gerekse Meclisimizce yapılan yenilikler ve değişiklikler ile
olumlu gelişmeler kaydedilmiştir ve bu yöndeki çalışmalar sürmektedir.
KAYNAKÇA
Akkaya Çetin, Örgüt Suçu ve Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Suçları, Adalet
Yayınevi, Ankara 2010
Akkaya, Çetin, Terör Suçları ve Cezalarının İnfazı, Adalet Yayınevi, Ankara
2009
Akkaya Çetin, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı ve İnfaz Hukuku Ankara
2007
Arslan, Çetin, Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi (5352 sayılı Adli Sicil
kanun md.13/A), AÜHF Dergisi, Cilt:56, Sayı: 4 Yıl:2007
Arslan, Çetin/Azizağaoğlu, Bahattin, Yeni Türk Ceza Kanunu Şerhi, Asil
Yayınevi, Ankara 2004
Arslan, Çetin/Kayançiçek, Murat, Suçta Tekerrür, Ankara 2009
Arslan, Çetin/Kayançiçek, Murat, Cezadan Mahsup, Adalet Yayınevi, Ankara
2011
Artuk, M.Emin, Türk Ceza Hukukunda Yaptırımlar Sistemi, Ceza Hukuku
Dergisi, Ağustos 2007
Atalay, Osman, Hapisten Çevrilen adli Para Cezalarının İnfazı, Terazi Dergisi,
Yıl:3, Sayı:21, Mayıs 2008
Atalay, Osman, İnfaz Hukuku, Adalet Akademisi, 2. Bası, Ankara 2015
Battal, Ahmet, Bankacılık Kanunu Şerhi, Ankara, Seçkin 2006
Centel, Nur/Zafer, Hamide/Çakmut, Özlem, Türk Ceza Hukukuna Giriş, 3.
Bası, Beta Yayınevi, İstanbul 2005
Çiçek, İbrahim, 5352 sayılı Adli Sicil Kanununa Göre Adli Sicil ve Arşiv
Kaydının Silinmesi ve Memnu Hakların İadesi, Terazi Aylık Hukuk
Dergisi, Yıl:3, Sayı:19, Mart 2008
Demirbaş, Timur, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayınevi, Ankara,
2007
Demirbaş, Timur, İnfaz Hukuku; Seçkin 2003
Donay, Süheyl, Türk Ceza Kanunu Şerhi, Beta Yayınevi, İstanbul 2007
Donay, Süheyl, Bankacılık Ceza Hukuku; s. 145, Beta Şubat 2007 İstanbul
Dönmezer, Sulhi/ Erman, Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Beta Yayınevi
14. Bası, İstanbul 1999
1052 Kaynakça
Dönmezer, Sulhi/ Erman, Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Beta Yayınevi
12. Bası, İstanbul 1999
Dursun, Salman, Yeni Bankacılık Kanunu’nda Yer Alan Ceza Muhakemesi
ve İnfaz Hükümleri, Ceza Hukuku Dergisi Ağustos 2007 Sayı 4
Erem, Faruk/Danışman, Ahmet/ Artuk, Mehmet Emin, Ceza Hukuku Genel
Hükümler, Seçkin Yayınevi, Ankara 1997
Erdoğan, Oktay, Para Cezaları ve İnfazı, Beta 2007
Ergül, Ergin, Teori ve Uygulamada Suçluların İadesi ve Hükümlülerin Nakli,
Yetkin Yayınları, Ankara 2003
Günay, Erhan, Uygulamada İnfaz Sorunları ve Çözümleri, Seçkin 1998
Hafızoğulları, Zeki/Özen, Muharrem, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümleri,
US-A Yayıncılık, Ankara 2010
Hekimoğlu, M. Fahrettin; Uygulamalı İçtihatlı Ceza İnfaz Hukuku ve Cezaevi
İdaresi, Adalet 2001
Kamer, Vehbi Kadri, İnfaz Hukuku ve Cezaevi İdaresi, Adalet Ocak 2005
Kamer, Vehbi Kadri, Denetimli Serbestlik Kararlarının İnfazı. Adalet 2007
Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümleri, Seç-
kin Yayınevi, Ankara 2008
Köprülü, Timuçin, Yeni Türk Ceza Kanununda Suçlu ve Sanıkların Geri
Verilmesi, Hukuki Perspektifler Dergisi, Sayı:04, Ağustos 2005
Kunter, Nurullah/Yenisey, Feridun/Nuhoğlu, Ayşe, Ceza Muhakemesi
Hukuku 15. Bası Beta Yayınevi İstanbul 2006
Kuyucu, A.Aydın, Kanun Yararına Bozma, Adalet 2009
Malkoç, İsmail, Açıklamalı Yeni Türk Ceza Kanunu 1.Cilt, Malkoç Yayınevi,
Ankara 2007
Mecit, Kemal, İnfaz Hukuku, Adalet 2013
Özbek, V.Özer/Kanbur, M.Nihat/Bacaksız, Pınar/Doğan, Koray/Tepe, İlker,
Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2010
Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray, Ceza Muhakemesi Kanunu’nda 5560 sayı-
lı Kanun’la Yapılan Değişikliklerin Değerlendirilmesi, Ceza Hukuku
dergisi, Yıl:1, Sayı:2, Aralık 2006
Özbek, Veli Özer, Yeni Türk Ceza Kanununun Anlamı, Seçkin Yayınevi,
Ankara 2006
Özbek, Veli Özer, İnfaz Hukuku, Orion Yayınevi 2007
Kaynakça 1053
Özgenç, İzzet, Türk Ceza Kanunu Gazi Şerhi, Adalet Bakanlığı Yayınları, 3.
Bası, Ankara 2006
Öztürk, Bahri/Erdem, Mustafa R., Ceza Hukuku Genel Hükümler ve Özel
Hükümler, 5.Bası, Turhan Yayınevi, Ankara, 2007
Öztürk, Bahri/Erdem, Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Gü-
venlik Tedbirleri Hukuku, 10. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2008
Parlar, Ali/Hatipoğlu, Muzaffer, Türk Ceza Kanunu Yorumu, 2. Baskı, Cilt
1, Seçkin Yayınevi, Ankara 2008
Sevük, Handan Yokuş, Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasına
İlişkin Suçlar, 2007
Şen, Ersan, Yeni Türk Ceza Kanunu’nun Yorumu cilt 1, Vedat Kitapçılık,
İstanbul 2006
Taşdelen, Servet, Bankacılık Kanunu Şerhi, Ankara, Turhan 2006
Taşdemir, Kubilay, Ceza Hukukunda Zamanaşımı, Ütopyagrafik Ankara
2011,
Toroslu, Nevzat, Ceza Hukuku Genel Kısım, Savaş Yayınevi, Ankara 2008
Turan, Faruk, Yeni Türk Ceza Kanunu’na Göre Cezaların Ertelenmesi ve
Uygulamada Ortaya Çıkan Bazı Sorunlar, Erzincan Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt X, sayı 3-4, Aralık 2006
Üzülmez, İlhan. Suçta Tekerrür ve Özel Tehlikeli Suçlular, Hukuki Perspektifler
Dergisi, Sayı: 04, Ağustos 2005
Yaman, Derya/Yaman, Murat, Askeri Yargı ve Adli Yargı Arasındaki Görev
Sorunları, Seçkin Yayınevi, Ankara 2001
Yaşar, Osman/Gökcan, Hasan Tahsin/Artuç, Mustafa, Türk Ceza Kanunu
Şerhi, Adalet Ankara 2010
Yenisey, Feridun, Uluslararası Terörün Önlenmesi Avrupa Sözleşmesi
Hakkında, Hukuk ve Adalet Dergisi, Yıl:4, Sayı:10, İlkbahar 2007
Yurtcan, Erdener, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Kanunu ve Yorumu,
Beta 2005
