Çevre Hukuku Bağlamında Türk Ceza KanundakiÇevre Suçları
Dr. Sacit YILMAZ ( Yargıtay Cumhuriyet Savcısı )
İÇİNDEKİLER
İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ 7
ÖNSÖZ 9
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR 21
1 BÖLÜM
ÇEVRE VE ÇEVRE SORUNLARI
A- ÇEVRE İLE İLGİLİ KAVRAMLAR 23
B- ÇEVRE DEĞERLERİ VE ÇEVRE SORUNLARI 27
a- Hava ve Hava Kirliliği 28
b- Su ve Su Kirliliği 35
c- Toprak ve Toprak Kirliliği 39
d- Flora ve Fauna 44
e- Kültürel Çevre 46
2 BÖLÜM
ÇEVRE VE HUKUK
A- ÇEVRE HAKKI 49
B- ÇEVRE HUKUKUNUN KAYNAKLARI 53
a- Ulusal Düzenlemeler 54
a1- Anayasal Düzenlemeler 54
a2- Yasal Düzenlemeler 58
a3- Yönetmelikler 62
b- Uluslararası Düzenlemeler 66
b1- Stockholm Konferansı 67
b2- Rio Konferansı 68
b3- Paris İklim Anlaşması 71
c- Bilimsel Görüşler ve Yargısal İçtihatlar 74
c1- Uluslararası Adalet Divanı Kararları 75
c2- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları 76
c3- Anayasa Mahkemesi Kararları 82
c4- Danıştay Kararları 94
12 İÇİNDEKİLER
C- ÇEVRE HUKUKUNUN İLKELERİ 100
a- Kirleten Öder İlkesi 100
b- Önleme İlkesi 104
c- Katılım İlkesi108
d- İhtiyat İlkesi111
D- ÇEVRENİN CEZA HUKUKU ARACILIĞIYLA KORUNMASI 113
a- Çevrenin Ceza Hukukuyla Korunmasına Gerek Yoktur Yaklaşımı 113
b- Çevrenin Ceza Hukukuyla Korunmasına Gerek Vardır Yaklaşımı 114
c- Ceza Hukukunun Çevreye Müdahalesi Nasıl Olmalıdır? 116
d- Çevre Suçlarıyla Mücadelenin Önemi117
e- Salvador Deklarasyonu ve Avrupa Birliği Direktifi 119
f- Avrupa Birliği’nin 2008/99/EC Sayılı Direktifi 119
E- KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ÇEVRE SUÇLARI 121
a- Çin Halk Cumhuriyeti Çevre Ceza Hukuku 121
b- Singapur Çevre Ceza Hukuku 124
c- Kanada Çevre Ceza Hukuku 125
d- ABD Çevre Ceza Hukuku 129
e- İsveç Çevre Ceza Hukuku 133
3 BÖLÜM
TÜRK CEZA KANUNU KAPSAMINDA ÇEVRE SUÇLARI
I- ÇEVRENİN KASTEN KİRLETİLMESİ SUÇU (TCK 181) 136
A- ATIK VEYA ARTIKLARLA ÇEVRENİN KASTEN KİRLETİLMESİ SUÇU (TCK
181/1) 137
1- Suçun Korunan Hukuksal Değeri137
2- Suçun Maddi Unsurları140
a- Suçun Faili 140
b- Suçun Mağduru 141
c- Suçun Konusu144
d- Suçun Fiili 144
3- Suçun Manevi Unsuru152
4- Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru 152
5- Suçun Özel Görünüş Şekilleri 153
a- Teşebbüs 153
b- İştirak154
c- İçtima155
İÇİNDEKİLER 13
6- Suçun Yaptırım ve Yargılama Usulü 160
a- Yaptırım 160
b- Yargılama Usulü 160
B- ATIK VEYA ARTIKLARI İZİNSİZ OLARAK ÜLKEYE SOKMA SUÇU (TCK
181/2) 162
1- Suçun Korunan Hukuksal Değeri 162
2- Suçun Maddi Unsurları 162
a- Suçun Faili 162
b- Suçun Mağduru 163
c- Suçun Konusu 163
d- Suçun Fiili 165
3- Suçun Manevi Unsuru 166
4- Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru 166
5- Suçun Özel Görünüş Şekilleri 167
a- Teşebbüs 167
b- İştirak 167
c- İçtima 167
6- Suçun Yaptırım ve Yargılama Usulü 168
a- Yaptırım 168
b- Yargılama Usulü 168
7- Suçun Nitelikli Halleri 168
8- Suçun Tüzel Kişi Tarafından İşlenmesi 171
II- ÇEVRENİN TAKSİRLE KİRLETİLMESİ SUÇU (TCK 182) 176
1- Suçun Korunan Hukuksal Değeri 177
2- Suçun Maddi Unsurları 177
a- Suçun Faili 177
b- Suçun Mağduru 177
c- Suçun Konusu 177
d- Suçun Fiili 178
d1- Çevreye Zarar Verecek Şekilde, Atık veya Artıkların Toprağa,
Suya veya Havaya Verilmesi 178
d2- Atık veya Artıkların, Toprakta, Suda veya Havada Kalıcı Etki
Bırakması 180
d3- Atık veya Artıkların İnsan veya Hayvanlar Açısından Tedavisi
Zor Hastalıkların Ortaya Çıkmasına, Üreme Yeteneğinin
Körelmesine, Hayvanların veya Bitkilerin Doğal Özelliklerini
Değiştirmeye Neden Olabilecek Niteliklere Sahip Olması 181
14 İÇİNDEKİLER
3- Suçun Manevi Unsuru182
4- Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru183
5- Suçun Özel Görünüş Şekilleri 184
a- Teşebbüs ve İştirak184
b- İçtima 184
6- Suçun Yaptırım ve Yargılama Usulü 184
a- Yaptırım184
b- Yargılama Usulü 185
III GÜRÜLTÜYE NEDEN OLMA SUÇU (TCK 183)187
1- Suçun Korunan Hukuksal Değeri189
2- Suçun Maddi Unsurları 190
a- Suçun Faili 190
b- Suçun Mağduru191
c- Suçun Konusu191
d- Suçun Fiili 191
3- Suçun Manevi Unsuru194
4- Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru194
5- Suçun Özel Görünüş Şekilleri 195
a- Teşebbüs 195
b- İştirak 195
c- İçtima 195
6- Suçun Yaptırım ve Yargılama Usulü 196
a- Yaptırım196
b- Yargılama Usulü 197
IV- İMAR KİRLİLİĞİNE NEDEN OLMA SUÇU (TCK 184) 199
A- GENEL AÇIKLAMALAR 199
B- YAPI RUHSATI ALINMADAN BİNA YAPMAK (TCK 184/1)201
1- Suçun Korunan Hukuksal Değeri201
2- Suçun Maddi Unsurları202
a- Suçun Faili 202
b- Suçun Mağduru 203
c- Suçun Konusu203
d- Suçun Fiili 203
3- Suçun Manevi Unsuru210
İÇİNDEKİLER 15
4- Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru 210
5- Suçun Özel Görünüş Şekilleri 210
a- Teşebbüs 210
b- İştirak 211
c- İçtima 211
6- Suçun Yaptırım ve Yargılama Usulü 213
a- Yaptırım 213
b- Yargılama Usulü 213
C- RUHSATSIZ İNŞAATLARIN ŞANTİYELERİNE ALTYAPI BAĞLANTISI
YAPILMASINA MÜSAADE ETMEK SUÇU (TCK 184/2) 213
1- Suçun Korunan Hukuksal Değeri 213
2- Suçun Maddi Unsurları 214
a- Suçun Faili 214
b- Suçun Mağduru 215
c- Suçun Konusu 215
d- Suçun Fiili 215
3- Suçun Manevi Unsuru 216
4- Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru 217
5- Suçun Özel Görünüş Şekilleri 217
a- Teşebbüs 217
b- İştirak 217
c- İçtima 218
6- Suçun Yaptırım ve Yargılama Usulü 218
a- Yaptırım 218
b- Yargılama Usulü 218
D- YAPI KULLANMA İZNİ ALINMAMIŞ BİNALARDA HERHANGİ BİR SINAÎ
FAALİYETİN İCRASINA MÜSAADE ETMEK SUÇU (TCK 184/3) 219
1- Suçun Korunan Hukuksal Değeri 219
2- Suçun Maddi Unsurları 219
a- Suçun Faili 219
b- Suçun Mağduru 220
c- Suçun Konusu 220
d- Suçun Fiili 220
3- Suçun Manevi Unsuru 222
4- Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru 223
16 İÇİNDEKİLER
5- Suçun Özel Görünüş Şekilleri 223
a- Teşebbüs 223
b- İştirak223
c- İçtima224
6- Suçun Yaptırım ve Yargılama Usulü 224
a- Yaptırım224
b- Yargılama Usulü224
7- TCK 184 Maddenin Zaman ve Yer Bakımından Uygulama Alanı 224
8- Etkin Pişmanlık 229
9- Suçla İlgili Uygulamaya Yönelik Yargıtay Kararları230
V- ZEHİRLİ MADDE KATMA SUÇU (TCK 185)240
A- KASTEN ZEHİRLİ MADDE KATMA SUÇU (TCK 185/1) 241
1- Suçun Korunan Hukuksal Değeri241
2- Suçun Maddi Unsurları241
a- Suçun Faili 241
b- Suçun Mağduru 241
c- Suçun Konusu242
d- Suçun Fiili 242
3- Suçun Manevi Unsuru246
4- Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru 246
5- Suçun Özel Görünüş Şekilleri 246
a- Teşebbüs 246
b- İştirak246
c- İçtima246
6- Suçun Yaptırım ve Yargılama Usulü 247
a- Yaptırım247
b- Yargılama Usulü247
B- TAKSİRLE ZEHİRLİ MADDE KATMA SUÇU (TCK 185/2) 247
1- Suçun Korunan Hukuksal Değeri247
2- Suçun Maddi Unsurları248
a- Suçun Faili 248
b- Suçun Mağduru 248
c- Suçun Konusu248
d- Suçun Fiili 248
İÇİNDEKİLER 17
3- Suçun Manevi Unsuru 248
4- Hukuka Aykırılık Unsuru 249
5- Suçun Özel Görünüş Şekilleri 249
a- Teşebbüs 249
b- İştirak 249
c- İçtima 249
6- Suçun Yaptırım ve Yargılama Usulü 249
a- Yaptırım 249
b- Yargılama Usulü 249
VI- RADYASYON YAYMA SUÇU (TCK 172) 251
A- RADYASYONA TABİ TUTMA SUÇU (TCK 172/1) 252
1- Suçun Korunan Hukuksal Değeri 252
2- Suçun Maddi Unsurları 252
a- Suçun Faili 252
b- Suçun Mağduru 252
c- Suçun Konusu 253
d- Suçun Fiili 255
3- Suçun Manevi Unsuru 255
4- Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru 255
5- Suçun Özel Görünüş Şekilleri 255
a- Teşebbüs 255
b- İştirak 256
c- İçtima 256
6- Suçun Yaptırım ve Yargılama Usulü 256
a- Yaptırım 256
b- Yargılama Usulü 257
B- RADYASYON YAYMA, ATOM ÇEKİRDEKLERİNİN PARÇALANMASI
SÜRECİNE ETKİDE BULUNMA SUÇU (TCK 172/3) 257
1- Suçun Korunan Hukuksal Değeri 257
2- Suçun Maddi Unsurları 257
a- Suçun Faili 257
b- Suçun Mağduru 258
c- Suçun Konusu 258
d- Suçun Fiili 259
3- Suçun Manevi Unsuru 260
18 İÇİNDEKİLER
4- Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru 260
5- Suçun Özel Görünüş Şekilleri 260
a- Teşebbüs 260
b- İştirak260
c- İçtima260
6- Suçun Yaptırım ve Yargılama Usulü 261
a- Yaptırım261
b- Yargılama Usulü261
C- TAKSİRLİ OLARAK RADYASYON YAYMA, ATOM ÇEKİRDEKLERİNİN
PARÇALANMASI SÜRECİNE ETKİDE BULUNMA SUÇU (TCK 172/4) 261
1- Suçun Korunan Hukuksal Değeri261
2- Suçun Maddi Unsurları261
a- Suçun Faili 261
b- Suçun Mağduru 262
c- Suçun Konusu262
d- Suçun Fiili 262
3- Suçun Manevi Unsuru263
4- Suçun Özel Görünüş Şekilleri 263
a- Teşebbüs 263
b- İştirak263
c- İçtima263
5- Suçun Yaptırım ve Yargılama Usulü 263
a- Yaptırım263
b- Yargılama Usulü264
VII- TEHLİKELİ MADDELERİN İZİNSİZ OLARAK BULUNDURULMASI VEYA EL
DEĞİŞTİRMESİ SUÇU (TCK 174)264
1- Suçun Korunan Hukuksal Değeri267
2- Suçun Maddi Unsurları 267
a- Suçun Faili 267
b- Suçun Mağduru267
c- Suçun Fiili 267
c1- Tehlikeli Maddelerin İzinsiz Olarak Bulundurulması ve İhraç
Edilmesi 267
c2- Önemsiz Tür ve Miktarda Patlayıcı Madde Satın Almak, Kabul
Etmek veya Bulundurmak 274
3- Suçun Manevi Unsuru275
İÇİNDEKİLER 19
4- Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru 275
5- Suçun Özel Görünüş Şekilleri 276
a- Teşebbüs 276
b- İştirak 277
c- İçtima 277
6- Suçun Yaptırım ve Yargılama Usulü 278
a- Yaptırım 278
b- Yargılama Usulü 279
7- Suçla İlgili Uygulamaya Yönelik Yargıtay Kararları 279
VIII- ZEHİRLİ MADDE İMAL VE TİCARETİ SUÇU (TCK 193) 283
1- Suçun Korunan Hukuksal Değeri 283
2- Suçun Maddi Unsurları 283
a- Suçun Faili 283
b- Suçun Mağduru 283
c- Suçun Konusu 284
d- Suçun Fiili 284
3- Manevi Unsur 286
4- Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru 286
5- Suçun Özel Görünüş Şekilleri 286
a- Teşebbüs 286
b- İştirak 286
c- İçtima 287
6- Suçun Yaptırım ve Yargılama Usulü 287
a- Yaptırım 287
b- Yargılama Usulü 287
EKLER 291
EK 1- ÇEVRE KANUNU 291
EK 2- KABAHATLER KANUNU 320
KAYNAKÇA 335
