Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersleri

Mustafa ÖZEN

 

İÇİNDEKİLER

SEKİZİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ.5

İÇİNDEKİLER .7

BİRİNCİ BÖLÜM

CEZA HUKUKUNDA KAVRAMLAR,

CEZA HUKUKUNUN AMACI, GÖREVİ, KAYNAKLARI, YORUM

TANIMLAR .39

Ceza Hukuku Teriminin Tanımı39

Suç Teriminin Tanımı.40

Ceza Normu (Ceza Kuralı)40

Bağımsız - Bağımlı Ceza Normları 40

Tam Ceza Normu – Eksik Ceza Normu – Açık Ceza Normu .41

Davranış Normları (Davranış Kuralları)42

Ceza Teriminin Tanımı.43

CEZA HUKUKUNUN GÖREVİ (İŞLEVİ) VE AMACI .44

III. TÜRK CEZA HUKUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ 44

Genel Olarak .44

Osmanlı Devleti Dönemi45

Cumhuriyet Dönemi 45

CEZA HUKUKUNDA KAYNAKLAR 46

Asli Kaynaklar 46

Anayasa .46

Kanun 46

Uluslararası Sözleşmeler .46

Ceza Hukukunun Tamamlayıcı Kaynakları.46

Gelenek (Örf ve Adet) Kuralları .46

Ahlak Kuralları .47

Din Kuralları.48

Mahkeme İçtihatları48

Öğreti 49

Hukukun Genel İlkeleri 49

CEZA HUKUKU KAYNAKLARININ YORUMU.50

Yorum Yöntemleri .50

 

8 İçindekiler

Lâfzî Yorum / Sözel Yorum / Gramatik Yorum Yöntemi 50

Mantıki Yorum Yöntemi 51

Sistematik Yorum Yöntemi52

Kanun Hükmünün Konulma Nedenini Belirleme Yöntemi 52

Amaçsal Yorum Yöntemi .52

a) Kanunun Amacının Esas Alınması Gerektiği Görüşü (Objektif)53

b) Kanun Koyucunun Amacının Esas Alınması Gerektiği Görüşü

(Sübjektif):.53

c) Birleştirici Görüş:.54

Tarihsel Yorum Yöntemi55

Hukukun Genel İlkeleri55

Karşılaştırmalı Hukuk.55

Yorum Çeşitleri56

Yapana Göre Yorum Çeşitleri 56

a) Yasama Yorumu 56

b) Yargı Yorumu.56

c) Öğreti Yorumu.56

Niteliğine Göre Yorum Çeşitleri.56

a) Daraltıcı Yorum56

b) Genişletici Yorum 57

c) İlerletici Yorum59

d) Düzeltici Yorum .60

CEZA HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ. 60

Anayasa Hukuku60

Devletler Hukuku 61

Ceza Muhakemesi Hukuku61

İnfaz Hukuku .61

Kriminoloji.61

İdare Hukuku.62

Ticaret Hukuku 62

Disiplin Hukuku .62

 

İKİNCİ BÖLÜM

TEMEL İLKELER VE CEZAİ SORUMLULUK

 

VII. CEZA HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ VE CEZAİ SORUMLULUĞUN ESASI . 65

Ceza Hukukunun Temel İlkeleri.65

Hukuk Devleti İlkesi.65

 

İçindekiler 9

İnsanilik İlkesi 65

Kusur İlkesi 66

Kanunilik İlkesi (Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaz İlkesi/Ceza Hukukunun

Güvence İşlevi) 69

a) İlkenin Anlamı69

b) İlkenin Tarihçesi.72

c) İlkeye Yöneltilen Eleştiriler ve Verilen Cevaplar 73

(1) Eleştiriler 73

(2) Eleştiriye Cevaplar73

d) İlkeyi Kabul Etmeyen Kanunlar74

e) Türk Hukukunda Kanunilik İlkesi .74

f) Kanunilik İlkesinin Sonuçları74

(1) Suç ve Cezaların Kanun ile Konulması 74

(2) Kıyas Yasağı 75

(3) Aleyhte Kanunun Geçmişe Etkili Olmaması/Geçmişe Yürüme

Yasağı (Lex Pravia)77

(4) Lehe Hükmün geçmişe yürümesi ilkesi 78

(5) Suçta ve Cezada Belirlilik İlkesi (Lex Certa).79

(6) Örf ve Adet Kuralları İle Suç ve Ceza Oluşturulamaması 80

(7) Kanunilik İlkesi ve İdarenin Düzenleyici İşlemleriyle Suç

Oluşturması 81

Orantılılık/Adalet İlkesi84

Kanun Önünde Eşitlik İlkesi .85

Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi.85

j) Anlamı Belirsiz (Muğlâk) Kavramlar Şüpheli Lehine

Yorumlanmalıdır88

VIII. CEZA HUKUKUNDA OKULLAR.89

Klasik Okul.89

Pozitivist Okul90

Üçüncü Okul92

Toplumsal Savunma 92

TCK’NIN 5. MADDESİNİN UYGULANMASI VE GENEL KANUN - ÖZEL KANUN

İLİŞKİSİ.92

SUÇLARIN TASNİFİ VE KABAHATLERİN SUÇ OLMAKTAN ÇIKARILMASI .95

Suç ve Kabahat Kavramları95

Suç ve Kabahat Ayrımının Sonuçları96

 

10 İçindekiler

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

CEZA HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI

 

CEZA KANUNLARININ ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 99

Genel Olarak .99

Kanunların Yürürlüğe Girmesi ve Yürürlükten Kalkması .99

Yürürlük Süreleri Bakımından Ceza Kanunları.100

Ceza Kanununun Zaman Bakımından Uygulanması 101

Zaman Bakımından Uygulanmaya İlişkin İlkeler101

a) Derhal Uygulanma (Hemen Uygulanma) İlkesi101

b) Aleyhe Hükmün Geriye Yürümemesi İlkesi .103

c) Lehe Hükmün Geriye Yürümesi İlkesi104

d) İnfaz Hükümleri ve Lehe Kanun Uygulaması .110

e) Güvenlik Tedbirleri ve Lehe Kanun Uygulaması 112

f) Kabahatler Kanunu’ndaki Yaptırımlar ve Lehe Kanun Uygulaması113

Kanunların İleriye Yürümesi 114

Suçun İşlendiği Zaman.116

a) Hareket Görüşü .116

b) Netice Görüşü .117

c) Karma Görüş117

Suçun İşlendiği Zamanın Belirlenmesi Bakımından Suç Türleri .117

a) Ani Suçlar 117

b) Sırf Hareket Suçları118

c) Neticeli Suçlar118

d) İhmali Suçlar118

e) Kesintisiz Suçlar.118

f) Zincirleme Suçlar.119

g) İtiyadi Suçlar119

h) Teşebbüs Aşamasında Kalan Hareketler .119

i) İştirak Halinde İşlenen Suçlar 120

XII. CEZA KANUNLARININ YER BAKIMINDAN UYGULANMASI  120

Suçun İşlendiği Yerin Tespitine İlişkin Görüşler.121

Hareket Görüşü .121

Netice Görüşü .123

Karma Görüş .124

Türk Hukukunda Kabul Edilen Görüş.124

Suç Türleri Bakımından Suçun İşlendiği Yer 125

Ani Suçlar 125

 

İçindekiler 11

Mesafeli/Neticesi Hareketten Ayrılabilen Suçlar 125

Kesintisiz Suç .126

İtiyadi Suç 126

İştirak Halinde İşlenen Suçlar 127

Zincirleme Suç .128

Teşebbüs Aşamasında Kalan Suç.128

Sınır Aşan (Transit) Suç128

Bilişim Suçları 129

Objektif Cezalandırılma Koşulu Olan Suç 129

Seçimlik Hareketli Suç .129

TCK’nın Suçun İşlendiği Yere İlişkin Kabul Ettiği İlkeler .130

Mülkilik (Ülkesellik) İlkesi (TCK m. 8, 9).130

Şahsilik (Kişisellik) İlkesi.134

a) Faile Göre Şahsilik İlkesi (TCK m. 10, 11) .135

b) Mağdura Göre Şahsilik İlkesi (TCK m. 12/1 -2) 140

Koruma (Gerçeklik) İlkesi (TCK m. 13/1-b). .144

Evrensellik (Adalet) İlkesi (TCK m. 12/3 / TCK m. 13/1-a/TCK m. 13/1-

c,d,e,f,g,ı).145

a) TCK m. 12/3’e Göre Evrensellik İlkesi 146

b) TCK m. 13/1-a’ya Göre Evrensellik İlkesi .147

c) TCK m. 13/1-c,d,e,f,g,h,ı’ya Göre Evrensellik İlkesi .148

Faile ve Mağdura Göre Şahsilik İlkesi Kapsamında Suçların Seçimlik Ceza

Gerektirmesi Durumunda Soruşturma149

Yabancı Ülkede İşlenen Suçların Türkiye’de Yargılanması İçin Soruşturma

Koşulu Olan Cezanın Hesaplanması 149

Yabancı Ülkede Geçirilen Hürriyetten Yoksunluk Hallerinin Türkiye’deki

Yargılama Sonucu Verilen Mahkûmiyet Hükmünden mahsup Edilmesi .149

Yabancı Ülkede Verilen Mahkeme Kararlarının TCK’daki Hak

Yoksunluklarına Etkisi149

XIII. SUÇLULARIN GERİ VERİLMESİ  151

Genel Olarak .151

Geri Vermenin Sınır Dışı Etmeden Farkları153

Geri Verme Kurumunun Kaynakları 154

Geri Vermeye Neden Olan Suçların Belirlenmesi Bakımından Kabul Edilen

Sistemler .155

Geri Vermenin Koşulları (Fail veya Hükümlünün Yabancı Ülkeye

Gönderilmesi)155

6706 sayılı Kanuna Göre Geri Vermenin Koşulları.156

 

12 İçindekiler

 

a) Yabancı Bir Ülkede Yabancı Ülke Vatandaşı Hakkında Ceza

Soruşturması veya Kovuşturması Başlatılmış Ya Da Mahkûmiyet

Kararı Verilmiş Olmalıdır 156

b) Geri Vermeye Konu Suçun Cezasının Üst Sınırı, Bir Yıl veya Daha

Fazla Hürriyeti Bağlayıcı Cezayı Gerektirmelidir156

c) Mahkûmiyetin İnfazı Bakımından Hükmolunan Cezanın En Az Dört

Ay Hürriyeti Bağlayıcı Ceza Olmalıdır 157

d) Geri Vermeye Konu Fiilin Her İki Devletin (Talep Eden Devlet ile

Türkiye’nin) Kanunlarına Göre De Suç Olmalıdır.157

6706 Sayılı Kanuna Göre Geri Vermemenin Koşulları .160

a) Yabancı Bir Ülkede İşlenen Suçun Düşünce Suçu, Siyasî Suç veya

Siyasî Suçla Bağlantılı Bir Suç Niteliğinde Olması 160

(1) Düşünce Suçu.160

(2) Siyasi Suç 161

(a) Siyasi Suçu Tanımlayan Kuramlar 161

aa) Nesnel (Objektif) Kuram . 161

bb) Öznel (Sübjektif) Kuram 162

cc) Üstünlük Kuramı . 162

(b) Siyasi Suçun İstisnaları . 162

aa) Belçika Kuralı. 162

bb) Terör Suçu. 163

cc) Uluslararası Suçlar. 163

(c) Siyasi Suç Çeşitleri 163

aa) Tam Siyasi Suç. 163

bb) Nisbi Siyasi Suç 163

b) Sırf Askerî Suç Niteliğinde Olması164

c) Türkiye Devletinin Güvenliğine Karşı, Türkiye Devletinin veya Bir

Türk Vatandaşının Ya Da Türk Kanunlarına Göre Kurulmuş Bir Tüzel

Kişinin Zararına İşlenmesi165

d) Türkiye'nin Yargılama Yetkisine Giren Bir Suç Olması .166

e) Zamanaşımına veya Affa Uğramış Olması .166

f) İadesi Talep Edilen Kişinin Türk Vatandaşı Olması 168

g) İadesi Talep Edilen Kişinin Kanunda Belirtilen Nedenlere Dayalı

Olarak Soruşturma veya Kovuşturmaya Maruz Bırakılacağına veya

Cezalandırılacağına ya da İşkence veya Kötü Muameleye Maruz

Kalacağına Dair Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Bulunması 169

h) İadesi Talep Edilen Kişi Hakkında, Talebe Konu Fiil Nedeniyle Daha

Önce Türkiye’de Beraat veya Mahkûmiyet Kararı Verilmiş Olması.169

i) İade Talebinin, Ölüm Cezası veya İnsan Onuru ile Bağdaşmayan Bir

Ceza Gerektiren Suçlara İlişkin Olması 171

 

İçindekiler 13

(1) 6706 sayılı Kanunda Açıkça Düzenlenmeyen ve Fakat Geri

Vermeme Kapsamı Dışında Tutulan Diğer Suçlar (Geri

Vermeye Tabi Suçlar) .171

(a) Uçak Kaçırma Suçları. 171

(b) Diplomatlara ve Uluslararası Korunan Kişilere Karşı

İşlenen Suçlar 172

(c) Terörün Finansmanı  172

(d) Mali Suçlar . 172

Geri Vermenin Takdire Bağlı Olduğu Durum.172

Geri Vermede Özellik Kuralı = İadede Hususilik İlkesi .173

Geri Vermede Özellik İlkesinin İstisnaları 174

Geri Vermede Görev ve Yetki (Usul) .175

Aynı Kişi Hakkında Birden Fazla Devlet Tarafından İade Talebinde

Bulunulmasında Usul 175

İ. Geri Vermede Sürecinde Tutuklama İşlemleri 176

Yabancı Kanunun Göz Önünde Bulundurulması (Yabancı Ülke Ceza

Kanunun Değeri) .176

XIV. CEZA KANUNUNUN KİŞİ BAKIMINDAN UYGULANMASI 178

Genel Olarak .178

Türk Ceza Kanunu’nun İç Hukuk Bakımından Uygulanmasında İstisnalar.178

Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu178

a) Cumhurbaşkanının Kişisel Suçlarından Dolayı Sorumluluğu178

b) Cumhurbaşkanı’nın Görevi İle İlgili İşlediği Suçlardan Sorumluluğu180

Yasama Sorumsuzluğu.185

a) Sorumsuzluk (Mutlak Dokunulmazlık).185

(1) Anayasa m. 83/1’e Göre Sorumsuzluğun Koşulları 186

(2) Yasama Sorumsuzluğunun Sonuçları187

b) Geçici Dokunulmazlık (Kovuşturma Yasağı).188

(1) Kovuşturma Yasağının İstisnaları188

(2) Sorumsuzluk İle Dokunulmazlık Arasındaki Farklar190

(3) Dokunulmazlık Kapsamındaki Suçlarda Zamanaşımı Sorunu .190

Ceza Kanunun Devletler Hukuku Bakımından Uygulanmasında İstisnalar191

Diplomatlar .191

a) Dokunulmazlığın Kabul Edildiği Durumlar .193

b) Diplomat Dokunulmazlığı ile Konsolosların Dokunulmazlığı Farklıdır .193

Yabancı Askerler194

a) Sözleşme Kapsamına Giren Kişiler.194

b) Yargı Yetkisi .194

 

14 İçindekiler

(1) Mutlak (Kesin) Yargı Yetkisi194

(2) Öncelikli Yargı Yetkisi .195

c) Gönderen Devletin Yargı Yetkisi195

(1) Gönderen Devletin Mutlak Yargı Yetkisi 195

(2) Gönderen Devletin Öncelikli Yargı Yetkisi 195

d) Gönderilen (Kabul eden) Devletin Yargı Yetkisi.196

(1) Gönderilen Devletin Mutlak Yargı Yetkisi.196

(2) Gönderilen Devletin Öncelikli Yargı Yetkisi 196

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

SUÇ KAVRAMI VE SUÇUN UNSURLARI

 

SUÇ KURAMI . 197

Suçun Yapısını Açıklayan Kuramlar200

Klasik Suç Kuramı 200

a) Klasik Suç Kuramında Hareket.201

b) Klasik Suç Kuramında Netice .201

c) Klasik Suç Kuramında Nedensellik Bağı .201

d) Klasik Suç Kuramında Fiil.201

e) Klasik Suç Kuramına Göre Suçun Unsurları .202

(1) Klasik Suç Kuramına Göre Tipiklik 202

(2) Klasik Suç Kuramına Göre Hukuka Aykırılık 202

(3) Klasik Suç Kuramına Göre Kusurluluk.202

Yeni Klasik (Teleolojik / Neo Klasik) Klasik Suç Kuramı203

a) Yeni Klasik Suç Kuramında Hareket.204

b) Yeni Klasik Suç kuramında Suçun Unsurları.204

(1) Yeni Klasik Kurama Göre Tipiklik 204

(2) Yeni Klasik Kurama Göre Hukuka Aykırılık205

(3) Yeni Klasik Kurama Göre Kusurluluk 205

Amaççı (Gai / Finalist) Suç Kuramı.206

a) Amaççı Suç Kuramına Göre Tipiklik .206

b) Amaççı Suç Kuramına Göre Kusur .207

c) Amaççı Suç Kuramına Göre Kast .207

d) Amaççı Suç Kuramına Göre Taksir.208

e) Amaççı Suç Kuramına Göre Hata.208

Sentezci (Teleolojik) Kuram.209

a) Sentezci Kurama Göre Suçun Unsurları.209

(1) Tipiklik 210

 

İçindekiler 15

(2) Hukuka Aykırılık210

(3) Kusur 210

(a) Sentezci Kurama Göre Kast. 210

(b) Sentezci Kurama Göre Taksir  210

XVI. SUÇUN UNSURLARI 211

Genel Olarak .211

Tipiklik (Suçun Yasallık Unsuru).213

Tipiklik ve Hukuka Aykırılık 215

Tipiklik ve Hukuki Hata 215

Tipiklik ve Hayal (Mefruz/Varsayılan/Sözde) Suç 215

Tipiklik ve Kuruntu Suç 216

Tipiklik ve İşlenemez Suç .218

Tipiklikte Yer Alan Unsurlar.218

Tipikliğin Maddi Unsurları .220

Hareket222

1) Hareketi Açıklayan Kuramlar225

(i) Hareketi Hukuki Anlamın Dışında Ele Alan Kuramlar

(Ontolojik Kuramlar) 226

(ii) Doğal (Nedensel) Hareket Kuramı 226

(iii) Amaççı (Gai – Final) Hareket Kuramı  228

(iv) Sosyal Hareket Kuramı  230

2) Hareketi Hukuki Anlamın İçinde Ele Alan Kuramlar .232

(a) Normativist Hareket Kuramı. 232

(b) Hareket Kuramlarının Değerlendirilmesi 233

(1) Ceza Hukuku Bakımından Hareket Sayılmayan Durumlar233

(2) Hareketin Sayısına Göre Suçların Sınıflandırılması .236

(a) Tek Hareketli Suçlar. 236

(b) Birden Çok Hareketli Suçlar. 236

aa) Birleşmiş (Birleşik) Hareketli Suçlar. 236

bb) Bölünebilen veya Kesintili Suçlar/Amaç Suç – Araç Suç . 237

cc) Seçimlik Hareketli Suçlar . 237

dd) İtiyadi Suçlar. 240

(c) Geçitli Suçlar 240

(3) Hareketin Şekline Göre Suçların Sınıflandırılması 241

(a) İcrai (Etken Hareketle İşlenen) Suçlar. 241

(b) İhmali (Edilgen Hareketle İşlenen Suçlar) Suçlar  242

(4) Hareketin Önemine Göre Suçlar 252

(a) Serbest Hareketli Suçlar 252

(b) Bağlı Hareketli Suçlar. 253

 

16 İçindekiler

(5) Hareketin Devamının Gerekip Gerekmediğine Göre Suçların

Sınıflandırılması253

(a) Ani Suç 253

(b) Kesintisiz (Mütemadi) Suçlar. 254

(6) Hareketin Aşamasına Göre Suçların Sınıflandırılması.258

(a) Kalkışma Suçları . 258

Netice259

a) Neticenin Esasını Açıklayan Kuramlar .260

(1) Doğalcı Kuram 260

(2) Tehlike Kuramı .260

(3) Kuralcı Kuram .261

b) Neticeye Göre Suçların Tasnifi 262

(1) Neticesi Harekete Bitişik Suçlar (Neticesiz suçlar, Şekli suçlar,

Sırf Hareket Suçları)-Neticeli suçlar (Maddi neticeli suçlar) .262

(a) Neticesi Harekete Bitişik Suçlar (Neticesiz Suçlar/Sırf

Hareket Suçları/Soyut Neticeli Suçlar)  262

(b) Neticeli Suçlar (Maddi Neticeli Suçlar) 262

(c) Seçimlik Neticeli Suçlar – Tek Neticeli Suçlar 264

Nedensellik Bağı264

(1) Koşul Kuramı (Şart Teorisi) = Tabii Nedensellik Düşüncesi =

Eşdeğerlik Kuramı = Koşulların Eşitliği.266

(2) Uygun Sebep Kuramı.268

(3) Etkin Sebep Kuramı .270

(4) En Etkin Sebep Kuramı 271

(5) Son Koşul Kuramı (Son Şart Teorisi) 271

(6) Beşeri Nedensellik Kuramı.271

(7) Objektif Yüklenebilirlik (İsnadiyet) Kuramı272

(8) Bazı Nedensellik Durumları .274

(a) Normal Nedensellik (Tek Hareket, Tek Netice) 275

(b) Çifte Nedensellik (Birden Çok Hareket, Tek Netice).275

(c) Tamamlayan (Atipik/Toplam) Nedensellik .276

(d) Hareketten Önce Var Olan Nedenin Eklenmesi .277

(e) Hareketten Sonra Meydana Gelen Bir Nedenin Eklenmesi277

(f) Hareketten Sonra Meydana Gelen ve Mağdurun Kusuru ile Bir

Nedenin Eklenmesi.278

(g) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Durumlar.279

(h) Sollayan Nedensellik (Öne Geçen Nedensellik/Nedensellik

Bağının Kesilmesi) 279

(ı) Varsayılan Nedensellik .279

(i) Kişinin Kendisini Tehlikeye Atması .280

 

İçindekiler 17

(j) Neticenin Kişinin Egemenlik Alanı Dışında Olması .280

(k) Sosyal Nedensellik281

(l) Risk Azalması282

(m) Normun Koruma Alanı İçinde Olmaması282

(n) Rücu Yasağı 282

(o) Kişinin Üzerine Düşen Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne

Uymasına Rağmen Neticenin Gerçekleşmesi .284

(ö) İhmali Hareketle İşlenen Suçlarda Nedensellik 285

Fail.286

a) Özgü Suç287

b) Tüzel Kişilerin Suçun Faili Olup Olamayacağı Sorunu 291

(1) Tüze Kişilik Kavramı291

(2) Tüzel Kişiliğin Esasını Açıklayan Kuramlar 291

(a) Farazilik Kuramı . 291

(b) Gerçeklik Kuramı . 292

(c) Karma Kuram. 293

(3) TCK Açısından Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğu ve Faillik

Durumu 293

(4) Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Yaptırım.294

(5) Kabahatler ve Tüzel Kişilerin Sorumluluğu .295

Mağdur297

Suçun Konusu304

a) Suçun Maddi Konusu.305

b) Suçun Hukuki Konusu306

c) Suçun Konusuna Göre Suçların Sınıflandırılması .307

(1) Zarar Suçu – Tehlike Suçu Ayrımı .307

(a) Zarar Suçu 307

(b) Tehlike Suçu. 309

(i) Somut Tehlike Suçu . 309

(ii) Soyut Tehlike Suçu. 310

Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları 311

Genel Olarak311

a) Suçun Manevi Unsuru, Kusurluluk ve Kusur Kavramları Arasındaki

İlişki .312

b) Hareket Yeteneği ile Kusur Yeteneği Kavramları Arasındaki İlişki313

c) Suçun Manevi Unsuru ile Kast ve Taksir Kelimeleri Arasındaki İlişki .314

d) Kast ve Taksir ile Kusurluluk Kavramları Arasındaki İlişki 314

Kast315

 

18 İçindekiler

a) Kastı Açıklayan Kuramlar.316

(1) Tasavvur Kuramı.316

(2) İrade Kuramı.317

(3) Bilinç ve İrade Kuramı 317

b) Kastın Unsurları .319

(1) Kastın Bilme Unsuru.319

(2) Kastın İsteme Unsuru .325

(a) Doğrudan Kast (Birinci Dereceden Kast). 326

(b) Doğrudan Kast (İkinci Dereceden Kast). 327

(c) Olası Kast 330

(i) Olası Kastı Belirlemek İçin Ortaya Atılan Kuramlar . 331

(ii) Olası Kasta İlişkin TCK m. 21/2’de Yer Alan Düzenleme . 336

(iii) Olası Kastta Kusurluluğun Derecesi veya Yoğunluğu338

(iv) Olası Kastta Sorumluluk. 338

(3) Kastın Aranacağı Zaman .341

(a) Başlangıç kastı 341

(b) Eş zamanlı Kast. 341

(c) Eklenen Kast. 342

(4) Kastın Türleri 342

(a) Genel Kast (Doğrudan Kast/Dolus Directus). 342

(b) Doğrudan Kast (Dolus Directus)  342

(c) Olası Kast (Dolus Eventualis) . 343

(d) Özel Kast. 343

(e) Ani Kast  344

(f) Tasarlama (Taammüt) Kastı. 344

Taksir.346

a) Genel Olarak346

b) Taksirin Hukuki Esasını Açıklayan Kuramlar 346

(1) Hukuka Aykırı Araçlar Kullanma Kuramı.347

(2) Etkin Sebep Kuramı 347

(3) Önleyebilme Kuramı.347

(4) Yanılma Kuramı 347

(5) Öngörebilme Kuramı347

c) Taksirin Unsurları 348

(1) Hareketin Taksirle İşlenebilen Bir Suç Olması 349

(2) Hareketin İradiliği.349

(3) Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırılık350

(4) Neticenin Öngörülebilir Olması352

(5) Neticenin İstenmemiş Olması 354

 

İçindekiler 19

(6) Hareket ile Netice Arasında Nedensellik Bağının Bulunması356

d) Taksirli Suçlarda Kişilerin Cezai Sorumluluğu 356

(1) Üçüncü Kişinin Hareketi .356

(a) Üçüncü kişinin hareketi kusursuzdur 356

(b) Üçüncü kişinin hareketi kusurludur 356

(i) Üçüncü kişi kasten kusurludur. . 356

(ii) Üçüncü kişi taksir ile kusurludur 357

(c) Üçüncü Kişi Tamamen Kusurludur 357

(2) Mağdurun Hareketi357

(a) Mağdurun hareketi kusurlu değildir. 357

(b) Mağdurun hareketi normal değil ancak kusurlu ve hukuka

aykırı da değildir. . 358

(c) Mağdurun hareketi kusurludur  358

(i) Meydana gelen netice tamamen mağdurun kusurlu

hareketinden meydana gelmiştir 358

(ii) Meydana gelen netice bakımından hem fail hem de

mağdur kusurludur 358

e) Taksirin Gerçekleştirilme Şekilleri (Taksir Kalıpları/Taksirin Görünüş

şekilleri) .359

(1) Dikkatsizlik359

(2) Özensizlik (Tedbirsizlik) 359

f) Taksirin Derecelendirilmesi .361

g) Taksir Türleri (Çeşitleri) .362

(1) Bilinçsiz Taksir (Basit Taksir/Tam Taksir)=Niteliksiz Taksir .362

(2) Bilinçli Taksir (Öngörülü/Şuurlu Taksir)=Nitelikli Taksir .363

(3) Bilinçsiz Taksir - Bilinçli Taksir Ayrımı .364

(4) Bilinçsiz Taksir - Bilinçli Taksir Ayrımının Hukuki Sonuçları 365

h) Olası Kast/ Bilinçli Taksir Ayrımı 366

i) Taksirli Suçlarda Şahsi Cezasızlık Sebebi veveya Cezada İndirim

Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep (TCK m. 22/6) .366

j) Taksirli Suçlarda Verilecek Cezanın Belirlenmesi.373

k) Taksir ve Teşebbüs 374

l) Taksir ve İştirak374

m) Taksir ve Hata375

n) Taksir ve Kabahat 375

o) Taksir ve Kusur 375

p) Taksir ve Kusursuz Sorumluluk 378

Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç .379

a) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçun Oluşum Şekilleri.382

 

20 İçindekiler

b) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç Şekilleri 383

(1) Gerçek Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç 383

(2) Gerçek Olmayan (Görünüşte) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç.383

c) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Kast-Taksir Bileşimi

(Kombinasyonu) 388

d) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Teşebbüs .390

e) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda İştirak.391

f) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç ve Kusursuz Sorumluluk 392

Hukuka Aykırılığın Bulunması/Hukuka Uygunluk Nedenlerinin

Bulunmaması 392

Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Ortak Özellikleri396

Türk Ceza Kanununda Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Sınıflandırılması

Sorunu.398

Türk Ceza Kanununda Hukuka Uygunluk Nedenleri400

Kanun Hükmünü Yerine Getirme/Görevi İfa .400

a) Kanun Teriminin Anlamı401

b) Kolluğun Zor ve Silah Kullanma Yetkisi405

(1) Zor ve Silah Kullanma Yetkisinin Kapsamı 405

(2) Zor Kullanma Yetkisinin Aşamaları .405

(a) İhtar 405

(b) Bedeni Kuvvet Kullanma 405

(c) Maddi Güç Kullanma . 406

(d) Silah Kullanma 406

(3) Zor ve Silah Kullanma Yetkisinde Orantılılık İlkesi 408

(4) Zor Kullanma Yetkisinde Takdir Yetkisi.409

c) Müdafilik Görevinin Yerine Getirilmesi .409

Meşru Savunma 411

a) Meşru Savunmanın Hukuki Niteliği .411

b) Meşru Savunmanın Koşulları.411

(1) Saldırıya İlişkin Koşullar412

(a) Bir Saldırı Olmalıdır  412

(b) Bu Saldırı Haksız Olmalıdır. 414

(c) Bu Saldırı Gerçekleşmiş veya Gerçekleşmesi veya Tekrarı

Muhakkak Olmalıdır  416

(d) Saldırı Herhangi Bir Hakka Yönelmiş Olmalıdır . 418

(e) Saldırı, Meşru Savunmada Bulunana Karşı Olabileceği Gibi,

Üçüncü Bir Kişiye De Yönelebilir 419

(f) Saldırı Mutlaka Bir İnsandan Kaynaklanmalıdır  420

(2) Savunmaya İlişkin Koşullar .421

 

İçindekiler 21

(a) Savunmada Zorunluluk Olmalıdır . 421

(b) Savunma İle Haksız Saldırı Arasında Oran Bulunmalıdır  422

(i) Konu Bakımından Orantı/Haklar Arasında Orantı. 422

(ii) Araç Bakımından Orantı. 422

(c) Savunma, Mutlaka Haksız Saldırıda Bulunan Kişiye Karşı

Yapılmalıdır 424

c) Üçüncü Kişi Lehine Meşru Savunma424

d) Haksız Saldırı Başlamadan Önce Alınan ve Kendiliğinden Harekete

Geçen Önlem/Offendicula.425

e) Meşru Savunmada Sınırın Aşılması .426

(1) Meşru Savunmada Sınırın Mazur Görülebilecek Bir Heyecan,

Korku veya Telaş ile Aşılması426

(2) Meşru savunmada Oranın/Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması

(Taksir ile Aşılması).426

(3) Meşru Savunmada Sınırın Kast (Doğrudan veya Olası Kast) ile

Aşılması.427

(4) Meşru Savunmada Sınırın Kusursuz Olarak Aşılması428

f) Meşru Savunma Halinde Üçüncü Kişilerin Zarar Görmesi .428

g) Meşru Savunma – Haksız Tahrik ilişkisi .428

h) Meşru Savunma ve Hata .429

Hakkın Kullanılması .429

a) Hakların Çatışması ve Neminem Laedere İlkesi.430

b) Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Bazı Önemli Hakkın Kullanılması

Durumları 431

(1) Hekimlik Mesleğinin İcrası/Tıbbi Müdahale .431

(a) Hekimlik Mesleğini İcra Edecek Kişinin Yetkili Kişi Olması

Gerekir. 432

(b) Hastanın Tıbbi Müdahalenin İçeriği ve Muhtemel Sonuçları

Bakımından Aydınlatılmış Olması Gerekir  433

(c) Hastanın Rızasının Bulunması/Aydınlatılmış veya

Bilgilendirilmiş Onam–Hastanın Hukuken Geçerli Rızası . 434

(d) Tıbbi Müdahalenin Zorunluluğu (Endikasyon) . 435

(e) Hekimlik Mesleğinin Mesleğin Gereklerine Uygun İcra Edilmiş

Olması/Hekimlik Mesleğinin (Tıbbi Müdahalenin) Kanunda

Öngörülen Usullere Uygun Bir şekilde İcra Edilmiş Olunması

Gerekir . 435

(f) Tıbbi Müdahalenin Teşhis ve Tedavi Amacı İle Yapılmış

Olması 436

(2) Düşünce Özgürlüğü ve Eleştiri Hakkı 436

(3) Bir İş, Meslek, Sanat veya Bilimin İcrası438

(4) Ticari ve Sınaî Faaliyetlerin İcrası438

(5) Haber Verme ve Haberleşme Hakkının İcrası/Gazetecilik

Mesleğinin İcrası.438

 

22 İçindekiler

(6) İddia ve Savunma Hakkının Kullanılması 439

(7) Spor Faaliyetleri .440

(8) Tedip Hakkı.442

(9) İhbar ve Şikâyet Hakkı 442

(10) Organ ve Doku Nakli.443

İlgilinin Rızası.444

a) Rızanın Suç Genel Kuramı İçindeki Yeri .445

(1) Tipikliği Kaldıran Rıza445

(2) Hukuka Aykırılığı Kaldıran Rıza .445

b) Rızanın Hukuki Esası 446

c) Rızanın Hukuka Uygunluk Nedeni Sayılabilmesi İçin Gereken

Koşullar446

(1) Kişinin Üzerinde Mutlak Surette Tasarrufta Bulunabileceği Bir

Hakkın Bulunması.447

(a) Uluslararası Suçlar (TCK m. 76 – 80) 447

(b) Kişilere Karşı İşlenen Suçlar (TCK m. 80 - 169)  447

(i) Hayata Karşı Suçlar (TCK m. 81 – 85)  447

(ii) Vücut Dokunulmazlığına Karşı Suçlar (TCK m. 86 – 98) 448

(iii) Çocuk Düşürtme, Düşürme veya Kısırlaştırma (TCK m.

99 – 101) 450

(iv) Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar (TCK m. 102 – 105). 450

(v) Hürriyete Karşı Suçlar (TCK m. 106 – 124) 450

(vi) Şerefe Karşı Suçlar (TCK m. 115 - 131) 451

(vii) Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar (TCK

131 - 140) 451

(viii) Malvarlığına Karşı Suçlar (TCK m. 141 - 169)  451

(c) Topluma Karşı Suçlar (TCK m. 170 -246). 452

(i) Genel Tehlike Yaratan Suçlar (TCK m. 170 - 180) . 452

(ii) Çevreye Karşı Suçlar (TCK m. 180 - 184) . 452

(iii) Kamunun Sağlığına Karşı Suçlar (TCK m. 185 - 196) . 452

(iv) Kamu Güvenine Karşı Suçlar (TCK m. 197 - 212)  452

(v) Kamu Barışına Karşı Suçlar (TCK m. 213 - 222). 452

(vi) Ulaşım Araçlarına veya Sabit Platformlara Karşı Suçlar

(TCK m.223 - 224) 452

(vii) Genel Ahlâka Karşı Suçlar (TCK m.225 - 229) 452

(viii) Aile Düzenine Karşı Suçlar (TCK m. 230 - 234) 452

(ix) Ekonomi, Sanayi ve Ticarete İlişkin Suçlar

(TCK m. 235 - 242) . 452

(x) Bilişim Alanında Suçlar (TCK m. 242 - 246) . 452

(d) Millete ve Devlete Karşı Suçlar ve Son Hükümler (TCK m.

247-343). 452

 

İçindekiler 23

(i) Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı

Suçlar (TCK m. 247 - 266) 452

(ii) Adliyeye Karşı Suçlar (TCK m. 267 - 298) 452

(iii) Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının

Saygınlığına Karşı Suçlar (TCK m. 299 - 301). 452

(iv) Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar (TCK m.302 - 308). 452

(v) Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar

(TCK m.309 - 316) 453

(vi) Millî Savunmaya Karşı Suçlar (TCK m.317 - 325) 453

(vii) Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk (TCK m. 326 -

339) 453

(viii) Yabancı Devletlerle Olan İlişkilere Karşı Suçlar (TCK m.

340 - 343). . 453

(2) Rızaya Ehliyet .453

(3) Rıza Açıklaması .454

TCK’da Yer Almayan Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Yükümlülüklerin

Çatışması .456

a) Yükümlülüklerin Çatışmasının Gerçekleşebileceği Şekiller457

b) Eşit Olmayan İki Değerin Korunması Aşamasında Yükümlülüklerin

Çatışması .458

İ. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Aşılması 458

Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kasten Aşılması.459

Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Taksir İle Aşılması .459

Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Korku, Panik veya Heyecan ile

Aşılması .460

Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kusursuz Olarak Aşılması461

Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Hata İle Aşılması .461

XVII. KUSURLULUK. 463

Haksızlık ve Kusurluluk Kavramları Arasındaki İlişki 463

Kusurluluk ile Kusur Kavramları Arasındaki İlişki.464

Kusurluluğu Açıklayan Kuramlar .465

Psikolojik Kuram465

Normatif Kuram 465

Kusurluluğun Kapsamı.466

Fiil Kusuru466

Fail Kusuru.467

Kusurluluk ile Kast ve Taksir Kavramları Arasındaki İlişki 467

Taksir ile Kusursuz Sorumluluk Kavramları Arasındaki İlişki 467

Kusurluluğun Unsurları468

Kusur Yeteneğine Sahip Olmak .468

 

24 İçindekiler

a) Kusur Yeteneğinin Aranacağı Zaman.470

b) Kusur Yeteneği ile Kusurluluğu Etkileyen Kavramları Arasındaki

İlişki .470

Kusurluluğu Etkileyen Nedenlerden Birinin Bulunmaması471

a) Kusur Yeteneğini Etkileyen Haller .471

(1) Yaş Küçüklüğü 472

(a) 0 – 12 Yaş Arasında Olan Çocuklar=(TCK m. 31/1) . 473

(b) 13 – 15 Yaş Arasında Olan Çocuklar=(TCK m. 31/2) . 473

(c) 16 – 18 Yaş Arasında Olan Çocuklar=(TCK m. 31/3) . 475

(d) Kusur Yeteneği Bulunmayan Çocuklara Uygulanacak

Hükümler . 475

(e) Kusur Yeteneği Bulunan Yaş Sınıfında Olan Çocuklara İlişkin

TCK ve CMK’da Öngörülen Özel Düzenlemeler 475

(2) Sağır – Dilsizlik=(TCK m. 33) .477

(3) Akıl Hastalığı=(TCK m. 32) 477

(a) Akıl Hastalığının Kusur Yeteneğine Etkisi Bakımından Kabul

Gören Sistemler. 477

(i) Biyolojik Sistem 477

(ii) Psikolojik Sistem 478

(iii) Karma Sistem. 478

(b) Akıl Hastalığının Kişinin Kusur Yeteneğine Etki Eden

Durumları. 479

(4) Geçici (Arızi) Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde

Etkisinde Olma (TCK m. 34) 481

(a) Geçici Nedenler 481

(b) Alkol veya Uyuşturucu Madde Alma. 483

(i) İstemeyerek (İrade Dışı) Alkol veya Uyuşturucu Madde

Alma. 484

(ii) İsteyerek (İrade İle) Alkol veya Uyuşturucu Madde

Alma. 484

(iii) Alkol veya Uyuşturucu Bağımlısı Olmak . 488

Kusurluluğu Kaldıran Haller (Nedenler) 489

Hukuka Aykırı ve Fakat Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi/Yetkili

Amirin Emrini İfa .489

a) Yetkili Amirin Emrini İfasının Uygulanma Koşulları .492

(1) Bir Emir Bulunmalıdır .492

(a) Emir Hukuka Uygundur .493

(i) Şekli Anlamda Hukuka Uygunluk Emri Verenin

Hukuken Emir Vermeye Yetkili Olması . 493

(ii) Maddi Anlamda Hukuka Uygunluk. 495

(b) Emir Hukuka Aykırıdır 496

 

İçindekiler 25

(c) Emrin Konusu Suçtur. 499

(2) Emri Veren Emri Vermeye Yetkili Olmalıdır503

(3) Emrin Yerine Getirilmesi Zorunlu Olmalıdır (Emir Bağlayıcı

Olmalıdır) .506

Zorunluluk Hali 506

a) Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliği.506

(1) Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliğini Açıklayan Kuramlar .506

(a) Koruma İçgüdüsü Kuramı 506

(b) Manevi Cebir Kuramı. 507

(c) Saiklerin Sosyalliği Kuramı. 507

(d) Amaç Kuramı . 507

(e) Hakların Çatışması Kuramı  507

(2) Zorunluluk Halinin Sınıflandırılmasına İlişkin Kuramlar 508

(a) Zorunluluk Halinin Hukuka Uygunluk Sebebi Olduğu Kuramı . 508

(b) Zorunluluk Halinin Mazeret Sebebi (Kusurluluğu Kaldıran

Sebep) Olduğu Kuramı  508

(c) Fark Gözetme Kuramı . 508

(3) TCK Bakımından Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliği.510

(4) Zorunluluk Halinin Hukuka Uygunluk Sebebi İle Kusurluluğu

Kaldıran Sebep Olması Arasındaki Farklar .512

b) Zorunluluk Halinin Koşulları 512

(1) Tehlikeye İlişkin Koşullar .512

(a) Bir Tehlike Bulunmalıdır 512

(b) Bu Tehlike Ağır ve Muhakkak Olmalıdır 514

(c) Tehlike Bir Hakka Yönelmiş Olmalıdır. 515

(d) Tehlikeye Bilerek Sebebiyet Verilmemiş Olunmalıdır 515

(2) Korunmaya İlişkin Koşullar .516

(a) Tehlikeden Başka Türlü Korunma İmkânının Bulunmaması  516

(b) Tehlike ile Korunmaya Yönelik Gerçekleştirilen Hareket

Arasında Nedensellik Bağının Bulunması . 517

(c) Tehlike ile Korunmaya Yönelik Gerçekleştirilen Hareket

Arasında Orantı Bulunması . 517

(d) Tehlikeye Karşı Koyma Yükümlülüğünün Bulunmaması 518

c) Zorunluluk Hali ile Meşru Savunmanın Karşılaştırılması519

Cebir ve Şiddet 520

Korkutma veya Tehdit .522

Hata (Yanılma).525

a) Hata Kavramı.526

b) Suçun Maddi Unsurlarında Hata: (Fiili/Maddi Hata / Unsur

Yanılgısı) 527

 

26 İçindekiler

(1) Suçun Konusunda Hata 530

(2) Şahısta Hata (Mağdurda Hata) .532

(3) Nedensellik Bağında Hata ve Sapma 535

(4) Hedefte Sapma.537

c) Suçun Nitelikli Unsurlarında/Hallerinde Hata .540

(5) Cezayı Artıran Nitelikli Unsurlarda Hata.540

(6) Cezayı Azaltan Nitelikli Unsurlarda Hata 541

(7) Şahsa, Fiile ve Mağdurun Sıfatına Bağlı Nitelikli Haller ve Bu

Hallerde Hata .542

d) Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenlere Ait

Koşulların Gerçekleştiği Hususunda Hata544

(1) Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Hata.544

(2) Kusurluluğu Kaldıran veya Azaltan Nedenlerde Hata.548

e) Hukuki Hata (Haksızlık Bilincinde Hata, Yasaklık Hatası, Tipiklik

Hatası) .551

Kaza ve Tesadüf (Öngörülememe/Beklenememe) .555

Mücbir Sebep (Kaçınamama/Karşı Koyamama) 556

İ. Kusurluluğu Azaltan Haller557

Haksız Tahrik .557

a) Genel Olarak558

b) Haksız Tahrik Durumlarında Daha Az Ceza Verilmesinin Hukuki

Sebebi/Haksız Tahrik Kurumunun Hukuki Niteliği.559

(1) Öznel (Sübjektif) Görüş 559

(2) Nesnel (Objektif) Görüş559

(3) Karma Görüş 559

c) Haksız Tahrik Kurumunun Düzenlenişi Bakımından ETCK ile TCK

Arasındaki Farklar560

d) Haksız Tahrikin Koşulları560

(1) Tahrik Oluşturan Bir Hareket Bulunmalıdır 560

(2) Hareket Haksız Olmalıdır562

(3) Haksız Hareket Sonucunda Failde Sinirlenme, Acı Duyma,

Öfkelenme (Hiddet veya Şiddetli Elem) Meydana Gelmelidir564

(4) Suç, Haksız Hareketin Doğurduğu Sinirlenme, Acı Duyma,

Öfkelenmenin Etkisiyle İşlenmelidir (Nedensellik Bağı) .564

(5) Karşı Hareket Mutlaka Haksız Hareketin Kaynağına Yönelmiş

Olmalıdır .565

e) Haksız Tahrik ile Bazı Ceza Hukuku Kurumları Arasındaki İlişki567

(1) Haksız Tahrik ile Tasarlama Arasındaki İlişki.567

(2) Haksız Tahrik ile Taksirli Suç Arasındaki ilişki .568

 

İçindekiler 27

(3) Haksız Tahrik ile Kan Gütme Saiki/Özel Kast Arasındaki İlişki.568

(4) Haksız Tahrik ile Meşru Savunma Arasındaki ilişki .569

(5) Haksız Tahrik ile Hata Arasındaki İlişki570

(6) Haksız Tahrik ile Takdiri Hafifletici Nedenler Arasındaki İlişki 571

(7) Haksız Tahrik ile İştirak Arasındaki İlişki .571

XVIII. SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ 572

Nitelikli Hallerin Sınıflandırılması 575

Cezayı Artıran ve Azaltan Nitelikli Haller .575

Şahsa, Fiile ve Suçun Konusuna Bağlı Nitelikli Haller.575

a) Şahsa Bağlı Nitelikli Haller .575

(1) Failin Sıfatı Bakımından Nitelikli Haller.575

(2) Mağdurun Sıfatı Bakımından Nitelikli Haller 576

(3) Fail ile Mağdur Arasındaki İlişki Bakımından Nitelikli Haller.576

(4) Failin Amaç ve Saiki Bakımından Nitelikli Haller.576

b) Fiile Bağlı Nitelikli Haller576

(1) Fiilin İşleniş Şekline Göre Nitelikli Haller 576

(2) Fiilin İşlendiği Yer ve Zaman Bakımından Nitelikli Haller580

c) Suçun Konusuna Bağlı Nitelikli Haller580

XIX. SUÇUN UNSURLARI DIŞINDA KALAN HUSUSLAR  581

Nesnel (Objektif) Cezalandırılma Koşulları581

Ön Koşullar588

Ceza Muhakemesi Koşulları 589

Şahsi Cezasızlık Sebepleri 591

TCK’daki Şahsi Cezasızlık Sebepleri .592

TCK’ndaki Cezada Şahsi İndirim Nedenleri593

TCK’ndaki Hem Şahsi Cezasızlık Hem De Cezada Şahsi İndirim

Nedenleri.593

Cezayı Kaldıran Şahsi Sebepler/Cezayı Azaltan veya Kaldıran Şahsi Sebep

Olarak Etkin Pişmanlık.594

 

BEŞİNCİ BÖLÜM

SUÇUN ÖZEL ŞEKİLLERİ

 

SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ . 597

TEŞEBBÜS 597

Kavram 597

ETCK ile TCK’nın Karşılaştırılması.597

Teşebbüsün Cezalandırılma Sebebi.599

a) Öznel (Sübjektif) Görüş .599

 

28 İçindekiler

b) Nesnel (Objektif) Görüş.599

c) Etki Görüşü600

d) Karma Görüş600

Teşebbüsün Hukuki Niteliği.601

Teşebbüsün Koşulları/Unsurları 602

a) Suç İşleme Kastının Varlığı Bulunmalıdır .602

b) İşlenmek İstenen Suç Ancak Kasten İşlenebilen Bir Suç Olmalıdır605

c) Suçun İcrasına Elverişli Hareketlerle Doğrudan Doğruya Başlamak 606

(1) Elverişli Hareketin Anlamı 606

(2) Doğrudan Doğruya İcraya Başlama 610

d) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Suçun İcra Hareketinin

Tamamlanamaması veya Neticenin Gerçekleştirilememesi615

(1) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Suçun İcra Hareketinin

Tamamlanamaması616

(2) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Neticenin

Gerçekleştirilememesi.618

Gönüllü Vazgeçme 619

a) Gönüllü Vazgeçmenin Hukuki Niteliği .621

b) Gönüllü Vazgeçmenin Cezalandırılmamasını Açıklayan Görüşler621

c) Gönüllü Vazgeçmenin Uygulanma Aşamaları623

d) Gönüllü Vazgeçmenin Tespiti627

e) İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme ve Şeriklere

Etkisi 632

f) Gönüllü Vazgeçme ile Teşebbüs Arasındaki İlişki 633

Gönüllü Vazgeçme ve Etkin Pişmanlık.634

İşlenemez Suç/Elverişsiz Teşebbüs635

a) İşlenemez Suçta Kişiye Ceza Verilmemesini Açıklayan Görüşler635

Teşebbüs Bakımından Bazı Özel Durumlar638

Teşebbüs Halinde Verilecek Cezanın Belirlenmesi643

XXI. İŞTİRAK . 646

Genel Olarak .646

İştirakın Hukuki Esası.649

İştirakte Suç Sayısı.649

Suç Birliği Görüşü 649

Suç Ayrılığı Görüşü 649

İştirakın Hukuki Niteliği .650

İştirake İlişkin Hükümlerin Tipikliği Sınırlandırdığı Görüşü 650

İştirake İlişkin Hükümlerin Cezai Sorumluluğu Alanı ve Tipikliği

Genişlettiği Görüşü651

 

İçindekiler 29

İştirakte Suça Katılanların Cezai Sorumluluğu Konusunda Kabul Edilen

Sistemler .652

Eşitlik (Teklik) Sistemi652

İkilik Sistemi.652

Cezanın Faile Göre Belirlenmesi Sistemi .653

İştirak Şekilleri/Türleri.654

Faillik .656

a) Müstakil (Tek Başına Faillik/Doğrudan Faillik).657

b) Müşterek Faillik/Birlikte Faillik 657

1) Müşterek Failliğin Unsurları .658

(a) Suçun İşlenişi Üzerinde Müşterek Hâkimiyet

Kurma/Hareketin Birlikte İcra Edilmesi  658

(b) Birlikte Suç İşleme Kararının Bulunması . 663

2) Özgü Suçlarda Müşterek Faillik 666

3) İhmali Suçlarda Müşterek Faillik 667

4) Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik .668

5) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Müşterek Faillik 668

c) Dolaylı Faillik669

Şeriklik (Suç Ortaklığı/Suça İştirak Şekilleri) 674

Suça İştirakın (Suç Ortaklığı/İştirak/Şerikliğin) Koşulları675

a) Birden Çok Failin Birden Çok Hareketinin Bulunması675

b) Her Bir Failin Suça Katılma (İştirak İradesi) Kastının Bulunması 676

c) İşlenmek İstenen Ortak Suçun En Azından Teşebbüs Aşamasına

Varmış Olması (İcra Hareketlerine Başlanmış Olunması) 683

d) İşlenen Suçun Bütün Şerikler İçin Aynı Olması 684

e) Hareketlerin Nedensel Değerinin Bulunması 689

Şeriklik Şekilleri .690

a) Müşterek Faillik .690

b) Azmettirme .690

c) Yardım etme702

Cezayı Artıran veya Azaltan Nedenlerin Şeriklere Yansıması (Sirayeti) .707

a) Cezayı Artıran Nedenlerin Şeriklere Yansıması707

(1) Cezayı Artıran Şahsi Nedenler 707

(2) Cezayı Artıran Fiili Nedenler.711

b) Cezayı Azaltan Nedenlerin Şeriklere Yansıması.711

c) Cezayı Kaldıran Nedenlerin Şeriklere Uygulanması.712

Suça İştirakte Gönüllü Vazgeçme 712

Kabahate İştirak 716

 

30 İçindekiler

XXII. SUÇLARIN İÇTİMAI  717

Genel Olarak .717

Bileşik Suç720

Genel Olarak720

Bileşik Suçun Oluşum Şekilleri.720

a) Tam (Gerçek) Bileşik Suç .720

b) Görünüşte (Şekli/Eksik) Bileşik Suç722

Bileşik Suçta Manevi Unsur .724

Bileşik Suçta Zamanaşımı 724

Bileşik Suçta İştirak724

Bileşik Suçta Uzlaşma ve Şikâyet .724

Bileşik Suçta Teşebbüs 725

Bileşik Suçta Gönüllü Vazgeçme725

Bileşik Suçun Bölünmezliği İlkesi .726

Zincirleme Suç (Müteselsil Suç).726

Genel Olarak726

Zincirleme Suçun Hukuki Esasını/Niteliğini Açıklayan Görüşler 727

a) Tek Suçun Varlığı Görüşü.727

b) Çok Suçun Varlığı Görüşü 728

Zincirleme Suçun Koşulları 728

a) Suç İşleme Kararında Birlik 728

b) Aynı Olan Birden Çok Suçun İşlenmesi 731

c) Suçların Farklı Zamanlarda İşlenmesi 741

d) Mağdurun Aynı Olması742

Zincirleme Suç Hükümlerinin Uygulanamayacağı Durumlar .748

Zincirleme Suçta Yaptırım .749

Fikri İçtima.751

Fikri İçtimanın Hukuki Esasını Açıklayan Görüşler .753

a) Suç Tekliği Görüşü .753

b) Suç Çokluğu Görüşü 753

Fikri İçtimanın Koşulları.753

a) Tek Fiilin Bulunması.753

(1) Fiil Kelimesinden Hareketi Anlayan Görüş .754

(2) Fiil Kelimesinden Neticeyi Anlayan Görüş759

(3) Tek Fiil kelimesinden Suç İşleme Kastının Tekliğini Anlayan

Görüş761

b) Birden Fazla Farklı Suçun İşlenmesi.762

 

İçindekiler 31

Fikri İçtimada Uygulanacak Cezanın Belirlenmesi .769

Fikri İçtima İle İlgili Bazı Özel Durumlar .770

a) Maddi Unsur770

b) Manevi Unsur770

c) Teşebbüs .770

d) İştirak.771

e) Zamanaşımı, Af, Şikâyet, Uzlaşma, Dava ve Ceza İlişkisini Düşüren

Nedenler771

f) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Fikri İçtima.773

g) Kesintisiz suç – Ani suç ve Fikri İçtima .774

h) Non Bis İn İdem İlkesi ve Fikri İçtima .776

i) Kabahatlerde İçtima 776

XXIII. GÖRÜNÜŞTE İÇTİMA (KANUNLARIN İÇTİMAI/ YASALARIN TEKLİĞİ)  777

Normların Görünüşte İçtimaı Şekilleri ve Bu Durumlarda Tek Bir Normun

Uygulanmasının Gerekçeleri .778

Özel Norm – Genel Norm İlişkisi778

Asli Norm - Tali (İkincil) Norm İlişkisi/Asli Normun Önceliği - Yardımcı

Normun Sonralığı İlkesi .781

Tüketen Norm – Tüketilen Norm İlişkisi 784

Normlardan Birinin Seçilmesi İlkesi.784

 

ALTINCI BÖLÜM

CEZA HUKUKUNDA YAPTIRIM VE TÜRLERİ

 

XXIV. YAPTIRIM KURAMI  787

Genel Olarak .787

TCK’nda Öngörülen Yaptırım Şekilleri .787

Ceza.787

a) Cezanın Amaçları.787

(1) Mutlak Görüşler .787

(a) Cezanın Ödetme/Kefaret Amacı. 788

(b) Cezanın Adalet Amacı . 788

(2) Nisbi Görüşler.788

(a) Özel Önleme 789

(b) Genel Önleme . 790

(3) Karma/Uzlaştırıcı/Birleştirici Görüş 791

Cezanın Özellikleri/Nitelikleri 791

Cezanın Türleri 792

a) Hapis Cezası.792

 

32 İçindekiler

(1) Müebbet Hapis Cezası793

(2) Süreli Hapis Cezası793

b) Süreli Hapis Cezalarına İlişkin Öngörülen Seçenek İmkânlar.793

(1) Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar .793

i) Hukuki Nitelik. 794

ii) Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımların

Uygulanma Koşulları 795

aa) Nesnel (Objektif) Koşullar. 795

bb) Öznel (Sübjektif) Koşul:. 797

iii) TCK m. 50/1’de Öngörülen Seçenek Yaptırımlar  797

iv) Suç Tanımında Hapis Cezası ile Adlî Para Cezasının Seçenek

Olarak Öngörüldüğü Hâllerde, Hapis Cezasına

Hükmedilmişse; Bu Ceza Artık Adlî Para Cezasına Çevrilmez.

(TCK m. 50/2) . 803

v) Daha Önce Hapis Cezasına Mahkûm Edilmemiş Olmak

Koşuluyla, Mahkûm Olunan Otuz Gün ve Daha Az Süreli

Hapis Cezası ile Fiili İşlediği Tarihte Onsekiz Yaşını

Doldurmamış veya Altmışbeş Yaşını Bitirmiş Bulunanların

Mahkûm Edildiği Bir Yıl veya Daha Az Süreli Hapis Cezası,

Birinci Fıkrada Yazılı Seçenek Yaptırımlardan Birine Çevrilir.

(TCK m. 50/3).  805

vi) Taksirli Suçlardan Dolayı Hükmolunan Hapis Cezası Uzun

Süreli De Olsa; Bu Ceza, Diğer Koşulların Varlığı Hâlinde,

Birinci Fıkranın (a) Bendine Göre Adlî Para Cezasına

Çevrilebilir. Ancak, Bu Hüküm, Bilinçli Taksir Hâlinde

Uygulanmaz. (TCK m. 50/4). 806

vii) Uygulamada Asıl Mahkûmiyet, Bu Madde Hükümlerine

Göre Çevrilen Adlî Para Cezası veya Tedbirdir. (TCK m.

50/5). 806

viii) Hüküm Kesinleştikten Sonra Cumhuriyet Savcılığınca Yapılan

Tebligata Rağmen Otuz Gün İçinde Seçenek Tedbirin

Gereklerinin Yerine Getirilmesine Başlanmaması veya

Başlanıp da Devam Edilmemesi Hâlinde, Hükmü Veren

Mahkeme Kısa Süreli Hapis Cezasının Tamamen veya Kısmen

İnfazına Karar Verir ve Bu Karar Derhâl İnfaz Edilir. Bu

Durumda, Beşinci Fıkra Hükmü Uygulanmaz. (TCK m. 50/6). 807

ix) Hükmedilen Seçenek Tedbirin Hükümlünün Elinde

Olmayan Nedenlerle Yerine Getirilememesi Durumunda,

Hükmü Veren Mahkemece Tedbir Değiştirilir. (TCK m.

50/7). 810

(2) Hapis Cezasının İnfazının Ertelenmesi811

i) Genel Olarak 811

ii) Ertelemenin Hukuki Niteliği. 812

 

İçindekiler 33

 

iii) Erteleme Kurumunun Leh ve Aleyhinde İleri Sürülen

Görüşler. 812

aa) Lehte İleri Sürülen Görüşler. 812

bb) Aleyhte İleri Sürülen Görüşler . 812

iv) Ertelemenin Koşulları 813

aa) Nesnel/Objektif) Koşul (TCK m. 51/1). 813

bb) Öznel/Sübjektif Koşul (TCK m. 51/1-b) Mahkûmun

Suçu İşledikten Sonra Yargılama Sürecinde Gösterdiği

Pişmanlık Dolayısıyla Tekrar Suç İşlemeyeceği

Konusunda Mahkemede Bir Kanaatin Oluşması  821

cc) Erteleme Kararı Verilebilmesi İçin Ek Seçimlik Koşullar 825

v) Erteleme Kararı 827

vi) Denetim Süresi (TCK m. 51/3). 827

vii) Erteleme Süresi İçinde Mahkûmun Yükümlülükleri. 829

viii) Denetim Süresi İçinde Hükümlünün Yükümlülüklerini

Yerine Getirmemesi  830

ix) Denetim Süresinin İyi Halli Geçirilmesi, Kasıtlı Bir Suç

İşlenmemesi veya Yükümlülüklere Uyulması. 833

(3) Hapis Cezasının Sakıncalarını Giderme Amacıyla Kabul Edilen

Diğer Kurumlar .833

(a) Uzlaştırma 834

(b) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi. 834

(c) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması. 834

c) Adli Para Cezası .836

(1) Adli Para Cezasının Belirlenmesi Bakımından Kabul Edilen

Sistemler 836

(a) Klasik Sistem 836

(b) Gün Para Cezası Sistemi 838

(c) TCK m. 52’de Öngörülen Adli Para Cezası Sistemi 839

i) Gün Para Cezasının Belirlenmesi. 839

ii) Belirlenen Adli Para Cezasının Uygulanması. 842

iii) Belirlenen Adli Para Cezasının Yerine Getirilmemesi . 842

iv) Adli Para Cezasında Erteleme, Zamanaşımı 844

Güvenlik Tedbirleri 845

a) Genel Olarak845

b) Güvenlik Tedbirinin Uygulanabilmesi İçin Gerekli Olan Koşullar .846

c) Güvenlik Tedbirinin Hukuki Niteliği .848

d) Güvenlik Tedbirinin Amacı 848

e) Güvenlik Tedbiri ile Ceza Yaptırımı Arasındaki Farklar 848

f) Güvenlik Tekbiri ile Ceza Yaptırımı Arasındaki Ortak Noktalar850

g) TCK’da Öngörülen Güvenlik Tedbiri Türleri.850

 

34 İçindekiler

(1) Belli Haklardan Yoksun Bırakılma (TCK m. 53)850

(a) Belirli Haklardan Yoksun Bırakılma Güvenlik Tedbirinin

Uygulanma Koşulları 851

(b) Belirli Haklardan Yoksun Bırakılma Güvenlik Tedbirinin

Uygulanma Süresi 853

(c) Hak Yoksunluğunun İnfaz Süresinden Sonra Belirli Bir Süre

Devam Edeceği Durum 856

(d) TCK m. 53/1’de Yer Alan Hak Yoksunlukları 859

(e) TCK m. 53/6’da Yer Alan Hak Yoksunlukları 861

(2) Müsadere .863

(a) Genel Olarak  863

(b) Müsaderenin Hukuki Niteliği. 864

(c) Müsadere Türleri . 866

i) Eşya Müsaderesi 866

ii) Kazanç Müsaderesi 875

(3) Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri .880

(4) Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri 880

(5) Alkol veya Uyuşturucu Bağımlısı Kişiler Hakkında Uygulanaca

Güvenlik Tedbirleri.881

(6) Sınır Dışı Etme Güvenlik Tedbiri .881

(7) Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri882

(a) TCK m. 60’ta Yer Alan Güvenlik Tedbirlerinin Uygulanma

Koşulları 883

(i) Bir Kamu Kurumunun Verdiği İzne Dayalı Olarak

Faaliyette Bulunan Bir Özel Hukuk Tüzel Kişisi

Bulunmalıdır. 883

(ii) Özel Hukuk Tüzel Kişisinin Organ veya Temsilcilerinin

İştirakiyle ve Bu İznin Verdiği Yetkinin Kötüye

Kullanılması Suretiyle Kasten Bir Suç İşlenmelidir. 883

(iii) Kasten İşlenen Bu Suç Özel Hukuk Tüzel Kişisinin

Yararına İşlenmelidir. . 884

(iv) Özel Hukuk Tüzel Kişisinin Yararına Olarak Kasten

İşlenen Suçtan Dolayı Mahkûmiyet Kararı Verilmelidir. . 885

(v) Kanunda İlgili Suç Tipine İlişkin Olarak Güvenlik

Tedbirinin Uygulanacağına Yönelik Açık Hüküm

Bulunmalıdır. 885

(b) Hâkim veya Mahkemenin Takdir Yetkisi/Orantılılık İlkesi  885

(c) Uygulanacak Tedbirler. 886

(i) İznin İptali . 886

(ii) Müsadere . 887

XXV. SUÇ İŞLEMEDE TEKERRÜR 887

Genel Olarak .887

Tekerrürün Hukuki Niteliği887

 

İçindekiler 35

Tekerrür Türleri .889

Tekerrüre İlişkin Hükümlerin Uygulanma Koşulları.890

Daha Önce Bir Suç İşlenmiş ve Bu Suçtan Dolayı Verilen Mahkûmiyet

Kararı Kesinleşmiş Olmalı 890

Yeni Bir Suçun İşlenmesi894

Tekerrür Süresi896

Tekerrür yasakları898

Tekerrürün Sonuçları.899

 

YEDİNCİ BÖLÜM

CEZANIN BELİRLENMESİ VE MAHSUP

 

XXVI. CEZANIN BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ 901

Genel Olarak.901

Temel Cezanın Belirlenmesi ve Bu Belirleme Yapılırken Esas Alınan

Ölçütler .902

Suçun Olası Kast veya Bilinçli Taksirle İşlenmesi .911

Mükerrer (Çifte) Değerlendirme Yasağı 911

Suçun Nitelikli Unsurlarının Cezanın Belirlenmesinde Uygulanması.912

Cezayı Artıran Nitelikli Haller 916

Cezayı Azaltan Nitelikli Haller916

Sonuç Cezanın Belirlenmesi ve Bu Belirlemede Uyulacak Usuller.917

Teşebbüs .917

İştirak.918

Haksız Tahrik .918

Yaş Küçüklükleri ile Akıl Hastalıkları 918

Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebepler .918

Takdiri İndirim Nedenleri (TCK m. 62) .918

a) TCK’da Öngörülen Takdir İndirim Nedenleri .919

b) TCK m. 62/2’de Öngörülen Takdiri İndirim Nedenleri .921

Cezanın hesaplanması.925

Hapis Cezasının Hesaplanması 925

Adli Para Cezasının Hesaplanması.925

Cezaların İçtimaı928

Cezanın Yukarı ve Aşağı Sınırının Aşılmaması928

İ. Mahsup .930

Mahsubun Hukuki Esası 931

Mahsubun Uygulanma Koşulları .931

a) Kişi Yargılanmakta Olduğu Suçtan Mahkûm Olmalıdır 931

b) Kişi Yargılanmakta Olduğu Suçtan Dolayı Hüküm Kesinleşmeden

Önce Hürriyetinden Yoksun Kalmış Olmalıdır .932

c) Mahsup İçin Hükümlünün Talebi Gerekmemektedir 934

d) Mahsup Kararını Yargılamayı Yapan Mahkeme Vermelidir.934

 

36 İçindekiler

 

SEKİZİNCİ BÖLÜM

 

DAVA VE CEZA İLİŞKİSİNİ SONA ERDİREN NEDENLER

 

XXVII. GENEL OLARAK . 935

XXVIII. SANIĞIN ÖLÜMÜ 936

XXIX. HÜKÜMLÜNÜN ÖLÜMÜ . 937

XXX. AF . 938

Genel Olarak .938

Affın Türleri .939

Genel Af.940

Özel Af.941

XXXI. ZAMANAŞIMI . 942

Genel Olarak .942

Ceza Hukukunda Zamanaşımının Leh ve Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler.943

Ceza Hukukunda Zamanaşımı Lehinde İleri Sürülen Görüşler.943

a) Manevi Yönden Acı Çekme Görüşü .943

b) Suç İşleyen ve Kaçak Durumda Olan Kişinin Uslanmış Olduğu

Görüşü.943

c) Kamuoyunun İlgisinin Azalması ve Suçun Delillerinin Kaybolması

Görüşü/Sosyal Fayda Görüşü 943

d) Cezanın Önleme İşlevinin Ortadan Kalkması Görüşü 943

e) Soruşturmanın Terki ve Failin Cezalandırılmama Hakkını Kazanması

Görüşü.944

f) Failin Manevi Dünyasının Değiştiği Görüşü .944

Ceza Hukukunda Zamanaşımı Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler .944

a) Beccaria’nın Görüşü 944

b) Bentham’ın Görüşü .944

c) Pozitivist Görüş944

Zamanaşımının Hukuki Niteliği945

Zamanaşımını Ceza Muhakemesi Kurumu Olarak Kabul Eden Görüş .945

Zamanaşımını Ceza Hukuku Kurumu Olarak Kabul Eden Görüş946

Zamanaşımını Karma Nitelikte Bir Kurum Olarak Kabul Eden Görüş 946

Dava Zamanaşımı 947

Dava Zamanaşımı ile Benzerlik Gösteren Kurumlar 947

Dava Zamanaşımına Tabi Olmayan Suçlar.948

Dava Zamanaşımına Tabi Olan Suçlar .948

a) Dava Zamanaşımının Kabul Edildiği Suçlarda Süre 948

b) Dava Zamanaşımına Tabi Olan Suçlar Bakımından ETCK İle TCK’nın

Karşılaştırılması .949

c) Dava Zamanaşımı Sürelerinin Özel Hukuktaki Etkisi .949

 

İçindekiler 37

d) Dava Zamanaşımının Süresinin Belirlenmesinde Esas Alınacak Ceza 949

e) Dava Zamanaşımında Sürenin İşlemeye Başladığı Anın Tespiti.951

(1) Aynı Fiilden Dolayı Tekrar Yargılamayı Gerektiren Haller

Bakımından 951

(2) Bazı Suç Türleri, Suçun Özel Görünüş Şekilleri ve Mağdurun

Yaşı Bakımından .952

(a) Tamamlanmış Suç . 952

(b) Teşebbüs Halinde Kalan Suç . 953

(c) Kesintisiz Suç 953

(d) Zincirleme Suç . 953

(e) Çocuklara Karşı İşlenen Suç. 953

(f) İştirak Halinde İşlenen Suç  953

(g) Objektif Cezalandırma Koşulunun Arandığı Suç. 954

f) Dava Zamanaşımının Durması ve Kesilmesi 954

(1) Dava Zamanaşımının Durması954

(a) İzin 955

(b) Karar  955

(c) Bekletici Meselenin Çözümü. 957

(d) Kaçak Kararı. 958

(2) Dava Zamanaşımınının Kesilmesi .959

(a) Dava zamanaşımının kesilme nedenleri: 960

(i) Şüpheli veya Sanıklardan Birinin Savcı Huzurunda

İfadesinin Alınması veya Sorguya Çekilmesi . 960

(ii) Şüpheli veya Sanıklardan Biri Hakkında Tutuklama

Kararının Verilmesi  962

(iii) Suçla İlgili Olarak İddianame Düzenlenmesi . 963

(iv) Sanıklardan Bir Kısmı Hakkında Da Olsa, Mahkûmiyet

Kararı Verilmesi 963

(b) Dava Zamanaşımının Kesilmesi Üzerine Dava

Zamanaşımının Uzaması . 965

Ceza Zamanaşımı.968

Ceza Zamanaşımında Öngörülen Süreler 971

Ceza Zamanaşımında Sürenin Başlama Anı.972

Ceza Zamanaşımının Durması .973

Ceza Zamanaşımının Kesilmesinin Etkisi .975

Ceza Zamanaşımının Sonuçları975

Ceza Zamanaşımının Hak Yoksunluklarına (Güvenlik Tedbirlerine) Etkisi .975

Müsaderede Zamanaşımı975

Zamanaşımının Hesabı ve Uygulanması 975

XXXII. ŞİKÂYET . 976

Tanım 976

Şikâyet Kurumunun Hukuki Niteliği.976

 

38 İçindekiler

Şikâyetin Koşulları .977

Şikâyete Tabi Bir Suçun İşlenmiş Olması Gerekir 977

Şikâyet Hakkına Sahip Olan Kişi veya Kişilerin Şikâyet Hakkını

Kullanması Gerekir 977

Şikâyet Hakkının Kanunda Öngörülen Süre İçinde Yapılmış Olması

Gerekir 979

Şikâyetin İlgili Mercilere Yapılması Gerekir .980

Şikâyetin Yazılı veya Sözlü Olarak Yapılması Gerekir.981

Şikâyet İle İlgili Bazı Özel Durumlar .981

Şikâyet Hakkının Kullanılmasından Feragat (Vazgeçme) .981

Yapılan Şikâyetin Geri Alınması .984

Şikâyette Sirayet987

a) Şikâyetin Yapılmasında ve Geri Alınmasında Sirayette Mutlak ve

Nisbi Şikayete Tabi Suç Ayrımı.988

b) Şikâyetin Geri Alınmasında Sirayet988

XXXIII. ÖNÖDEME 990

Tanımı ve Hukuki Niteliği 990

Koşulları 991

Önödeme Kapsamına Giren Bir Suç İşlenmiş Olmalıdır.991

a) Sadece Adli Para Cezası Öngörülmüş Olabilir992

b) Hapis Cezası ile Adli Para Cezası Seçimlik Olarak Öngörülmüş

Olabilir.992

c) Hapis Cezası ile Adli Para Cezası Birlikte Öngörülmüş Olabilir 992

Belli Bir Miktar Paranın Devlet Hazinesine Ödenmesi.993

a) Ödenmesi Gereken Miktar Adli Para Cezasıdır .993

b) Ödenmesi Gereken Hapis Cezasıdır 993

c) Ödenmesi Gereken Hapis ve Adli Para Cezasıdır.993

Önödeme Usulü ve Sonuçları993

a) Soruşturma Evresi Bakımından .993

b) Kovuşturma Evresi Bakımından.994

Önödeme Kabul Edilmeyen Suçlar/Önödeme Yasağı995

Önödemede Süreye Bağlı Ceza Artırım Durumu .995

Önödemenin Sonuçları995

Önödemenin Etkileri .995

KAYNAKÇA  997