Ceza Hukuku Genel Hükümler Temel Bilgiler
Doç. Dr. Fatih BİRTEK
İÇİNDEKİLER
ALTINCI BASKIYA ÖNSÖZ 7
BEŞİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ 9
DÖRDÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ 11
ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ 13
İÇİNDEKİLER 15
Birinci Bölüm
CEZA HUKUKUNUN İŞLEVİ VE UYGULANMASI
§1. CEZA HUKUKUNUN İŞLEVİ 21
I. CEZA HUKUKUNUN HUKUK SİSTEMİMİZ İÇERİSİNDEKİ YERİ 30
§2. CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 32
I. DOĞRUDAN KAYNAKLAR 32
A. Anayasa 32
B. Türk Ceza Kanunu 34
1. Ceza Kanunu ile Özel Ceza Yasaları Arasındaki İlişki 35
C. Uluslararası Sözleşmeler 36
II. DOLAYLI KAYNAKLAR 38
§3. CEZA HUKUKUNA HÂKİM OLAN İLKELER 39
I. HUKUK DEVLETİ İLKESİ 39
II. SUÇTA VE CEZADA KANUNİLİK İLKESİ 40
A. Belirlilik 44
B. Aleyhe Kanunun Geçmişe Yürütülmesi Yasağı 50
C. Kıyas Yasağı 52
D. İdarenin Düzenleyici İşlemlerle Suç Oluşturması ve Hürriyeti Bağlayıcı
Ceza Vermesi Yasağı 58
E. Örf Âdete Dayanılarak Suç Oluşturma ve Ceza Verme Yasağı 64
III. KUSUR İLKESİ 68
IV. CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSİLİĞİ İLKESİ 71
V. ADALET VE KANUN ÖNÜNDE EŞİTLİK İLKESİ 72
VI. ORANTILILIK/ ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ 73
VII. İNSAN HAYSİYETİNİN KORUNMASI İLKESİ (HÜMANİZM) 75
§4. CEZA KANUNUNUN UYGULANMASI 77
I. ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA 77
A. Lehe Olan Kanunun Tespiti 85
B. İnfaz Rejimine ve Güvenlik Tedbirlerine İlişkin Yasaların Zaman
Bakımından Uygulanması 91
C. Geçici ve Süreli Kanunların Zaman Bakımından Uygulanması 93
D. Türk Ceza Kanunu’nun Uygulanması Bakımından Anayasa
Mahkemesi’nin İptal Kararı 95
II. YER BAKIMINDAN UYGULAMA 99
A. Mülkilik Sistemi (Toprak Esası) 104
B. Şahsilik Sistemi (Vatandaşlık Esası) 110
1. Faile Göre Şahsilik 111
2. Mağdura Göre Şahsilik 115
C. Koruma Sistemi 117
D. Evrensellik Sistemi 118
E. Yabancı Kanunun Göz Önünde Bulundurulması 121
F. Soruşturma Koşulu Olan Cezanın Hesaplanması, Mahsup ve Hak Yoksunluklarının Türkiye’de Geçerliliği 122
III. KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA 124
A. Cumhurbaşkanı/ Cumhurbaşkanı Yardımcıları/ Bakanlar 125
B. Milletvekilleri 127
C. Diplomatik Bağışıklık 133
D. NATO Askerleri 135
§5. GERİ VERME (SUÇLULARIN İADESİ) 137
I. GERİ VERMENİN ŞARTLARI 139
II. GERİ VERME USULÜ 144
III. GERİ VERME BENZERİ MÜESSESELER 148
İkinci Bölüm SUÇ GENEL TEORİSİ
§1. SUÇUN YAPISI 151
§2. SUÇUN UNSURLARI 155
I. TİPİKLİK (SUÇUN KANUNİ TANIMI) 155
II. MADDİ UNSURLAR 159
A. Hareket (Fiil) 159
1. Harekete Göre Suçların Sınıflandırılması 165
a. İcrai Suçlar/İhmali Suçlar 165
b. Bağlı Hareketli/ Serbest Hareketli Suç 172
c. Tek Hareketli Suç- Çok hareketli Suç- Seçimlik Hareketli Suç 175
d. İtiyadi Suç 179
B. Netice (Sonuç) 179
1. Ani Suç- Kesintisiz (Mütemadi) Suç 183
2. Tehlike Suçu-Zarar Suçu 188
C. İlliyet Bağı (Nedensellik Bağı-Sebep/Sonuç İlişkisi) 190
D. Fail 197
E. Mağdur/Suçtan Zarar Gören 202
F. Konu 204
G. Suçun Nitelikli Halleri 206
III. MANEVİ UNSUR. 208
A. Kast 212
1. Doğrudan Kast 216
2. Olası Kast 224
B. Taksir 229
1. (Bilinçsiz) Taksir 232
2. Bilinçli/ Öngörülü Taksir 238
C. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suç (Kast-Taksir Kombinasyonu) 247
IV. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU 255
A. Kanun Hükmünü Yerine Getirme (Görevin İfası) 261
B. Meşru Müdafaa (Meşru/ Haklı Savunma) 262
C. Saldırıya İlişkin Şartlar 263
a. Gerçekleşen (mevcut) ve gerçekleşmesi kesin olan bir saldırı olmalıdır 263
b. Saldırı bir insan hareketi olmalıdır 265
c. Saldırı haksız olmalıdır 267
d. Saldırı bir hakka yönelmiş olmalıdır 269
D. Savunmaya İlişkin Şartlar 271
a. Savunmada zorunluluk olmalı 271
b. Savunma ile saldırı arasında nedensellik bağı olmalı 272
c. Savunma ile saldırı arasında oran bulunmalı 273
E. Hakkın Kullanılması 280
F. İlgilinin (Mağdurun) Rızası 282
a. Mağdur (İlgili) rıza göstermeye ehil olmalıdır 285
b. Rıza açıklaması kişinin üzerinde mutlak surette tasarruf
edebileceği bir hakka ilişkin olmalıdır. 287
c. Rızanın eylemden önce veya en geç icra hareketleri sırasında gösterilmiş olması ve en geç fiil anında geri alınmamış olması gerekir 289
G. Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Sınırın Aşılması 290
a. Sınırın kasten aşılması 290
b. Sınırın taksirle aşılması 293
c. Sınırın korku, heyecan ve panik ile aşılması 293
V. SUÇUN UNSURLARI DIŞINDA KALAN HUSUSLAR 297
A. Cezalandırılabilme Şartları 297
B. Kişisel Cezasızlık Nedenleri. 298
C. Muhakeme Şartları 299
§3. KUSURLULUK 300
I. KUSURLULUK/KUSURLULUĞU KALDIRAN VEYA AZALTAN SEBEPLER 302
A. Zorunluluk (Iztırar) Hali 303
B. Haksız Tahrik 313
C. Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi 328
D. Cebir, Şiddet, Korkutma ve Tehdit 332
E. Hata (Yanılma) 335
F. Yaş Küçüklüğü 348
G. Sağır ve Dilsizlik 352
H. Akıl Hastalığı 353
İ. Geçici Nedenler, Alkol ve Uyuşturucu Etkisinde Olma 356
II. CEZA KUNUNUNDA DÜZENLENMEYEN KUSURLULUĞU KALDIRAN SEBEPLER 359
A. Mücbir Sebep (Zorlayıcı Neden) 359
B. Kaza ve Tesadüf. 360
§4. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 361
I. TEŞEBBÜS 361
A. Genel Olarak Teşebbüs 361
1. Suça Teşebbüsün Ön Şartı: Suç Tipinin Teşebbüse Elverişli Olması 365
2. Teşebbüsün Şartları 367
a. Suçun, kasten işlenebilen bir suç olması 367
b. Suçun icra hareketlerine elverişli hareketlerle doğrudan
doğruya başlamak 368
c. Failin, elinde olmayan sebeplerle suçu tamamlayamaması 380
3. Teşebbüste Faile Verilecek Cezanın Belirlenmesi 381
B. İşlenemez Suç (Elverişsiz Suç) 382
C. Sözde Suç (Mefruz Suç) 384
D. Gönüllü Vazgeçme 385
1. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme 391
E. Etkin Pişmanlık 394
II. İŞTİRAK 396
A. Genel Olarak İştirakın Şartları 399
a. Kasten işlenebilen bir suç olmalı 399
b. Suçun işlenmesine katkı sağlayan birden fazla kimsenin bulunması
ve aynı suçun işlenmesi konusunda aralarında anlaşma bulunması 399
c. Kararlaştırılan suçun işlenmesi (suçun icra hareketlerine
başlanmış olması) 403
B. Faillik Türleri 405
1. Faillik/ Müşterek (Birlikte) Faillik 405
2. Dolaylı Faillik 409
C. Suça Ortaklık (Şeriklik) Türleri 413
1. Suça Azmettirme. 413
2. Yardım Etme 420
D. İştirakta Bağlılık Kuralı 428
III. SUÇLARIN İÇTİMAI (SUÇLARIN BİRLEŞMESİ) 432
A. Birleşik (Mürekkep) Suç 433
B. Zincirleme (Müteselsil) Suç 435
1. Zincirleme Suçun İşleniş Biçimleri 435
a. Aynı suçun, aynı mağdura karşı, farklı zamanlarda, birden fazla
kez işlenmesi 436
b. Aynı suçun, birden fazla kişiye karşı tek bir fiille işlenmesi 441
2. Zincirleme Suç Hükümlerinin Uygulanamayacağı Suçlar 443
C. Fikri İçtima (Farklı Nev’iden Fikri İçtima) 444
Üçüncü Bölüm YAPTIRIMLAR
§1. CEZA KAVRAMI, CEZANIN AMACI ve NİTELİKLERİ 453
§2. TÜRK CEZA KANUNU’NDA ÖNGÖRÜLEN YAPTIRIM TÜRLERİ 455
I. HAPİS CEZASI 455
A. Kısa Süreli Hapis Cezasının Seçenek Yaptırımlara Çevrilmesi 457
1. Seçenek Yaptırımlara Çevirmenin Zorunlu Olduğu Haller 459
2. Taksirli Suçlar Bakımından Kısa Süreli Hapis Cezalarının Seçenek Yaptırımlara Çevrilmesi 459
3. Kısa Süreli Hapis Cezasının Seçenek Yaptırımlara Çevrilmesinin
Sonucu 460
4. Seçenek Yaptırımların Gereklerinin Yerine Getirilmemesi 460
B. Hapis Cezasının Ertelenmesi 461
II. ADLİ PARA CEZASI 463
III. CEZALARIN BELİRLENMESİ ve BİREYSELLEŞTİRİLMESİ 465
A. Takdiri İndirim Nedenleri 469
B. Mahsup 470
IV. GÜVENLİK TEDBİRLERİ 471
A. Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Kılma 472
1. Hak Yoksunluğunun Uygulanmadığı Hal 476
2. Hak Yoksunluğunun Taksirli Suçlar Bakımından Uygulanması 476
B. Eşya Müsaderesi 477
a. Kasten işlenmiş bir suç olmalı 478
b. Mevcut bir eşya olmalı 478
c. Eşya, iyi niyetli üçüncü kişilere ait olmamalı 478
d. Eşya, suç ile irtibatlı olmalı 478
C. Kazanç Müsaderesi 481
D. Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri 482
E. Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri 483
F. Suçta Tekerrür (Tekrar Suç İşleme) ve Özel Tehlikeli Suçlular 484
G. Sınır Dışı Edilme. 486
H. Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri 487
Dördüncü Bölüm
DAVA VE CEZAYI DÜŞÜREN SEBEPLER
§1. SANIĞIN VEYA HÜKÜMLÜNÜN ÖLÜMÜ 489
§2. AF 490
§3. ZAMANAŞIMI 492
I. DAVA ZAMANAŞIMI 492
A. Dava Zamanaşımı Süreleri ve Sürelerin Başlangıcı 493
B. Dava Zamanaşımını Durduran ve Kesen Sebepler 494
II. CEZA ZAMANAŞIMI 495
A. Ceza Zamanaşımı Süreleri ve Sürelerin Başlangıcı 495
B. Ceza Zamanaşımını Kesen Sebepler 496
III. ZAMANAŞIMININ HESABI VE UYGULANMASI 496
IV. ZAMANAŞIMI HÜKÜMLERİ UYGULANMAYAN SUÇ TİPLERİ 497
§4. ŞİKÂYET YOKLUĞU 498
§5. ÖN ÖDEMENİN GERÇEKLEŞMESİ 500
KAYNAKÇA 503
KAVRAMLAR DİZİNİ 511
-
-
-
-
-
-
-
%3Baskısı tükendi
-
-
-
-