Ceza Hukukunda Netice
Dr. Öğr. Üyesi Murat Ceyhan
Ceza hukukunda "netice" kavramına atfedilecek anlam dogmatik bir suç teorisi tercihidir. Bununla birlikte, söz konusu tercih ceza hukuku pratiğinde birçok başlığı yakından ilgilendirmektedir. Objektif unsurlar içerisinde neticenin ontolojik olarak hareketten ayrı bir içerik arz ettiği açıktır. Bu kapsamda "neticesiz suç olmaz" kabulünden uzaklaşırken, neticenin istikrarlı bir tanıma kavuşturulması önem arz etmektedir. Modern suç teorisi içerisinde neticenin unsur niteliğini haiz olması tipiklik ile özdeşleştirilmesiyle mümkündür. Netice-hareket suçları, tehlike-zarar suçları gibi birçok ayrım da bu kapsamda yeniden incelenmektedir. Bu kitap ile birlikte neticenin hareket ve haksızlık öğretileri karşısında unsur niteliğinin pekiştirilmesi, suç teorisine de özgün bir içerik kazandırılması hedeflenmektedir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
HAREKET TEORİLERİ TEMELİNDE NETİCE YAKLAŞIMLARI
1. HAREKET TEORİLERİNİN ÖNEMİ
2. DOĞAL-NEDENSEL HAREKET TEORİSİNDE NETİCE YAKLAŞIMI
2.1. Dış Dünyada Değişiklik ve Bedensel Hareket
2.2. Bedensel Hareket Öncesinde Nedensellik ve Netice Arayışı
2.3. Bedensel Hareket Sonrasında Nedensellik ve Netice Arayışı
2.4. Hareket ile Netice Arasında Zaman ve Mekan Tespiti
2.5. Temel Eleştiriler
3. FİNAL HAREKET TEORİSİNDE NETİCE YAKLAŞIMI
3.1. İnsan Hareketinin Özgünlüğü
3.2. Amaçsallık ve Final Hareket İçeriğinde Netice
3.3. Taksirli Suçlarda Amaçsallık ve Netice Sorunu
3.4. Hareket Suçlarında Netice Yaklaşımı
3.5. Temel Eleştiriler
4. SOSYAL HAREKET TEORİSİNDE NETİCE YAKLAŞIMI
4.1. Sosyal Anlamın Neticeye Etkisi
4.2. Maihofer'in "Sosyal Netice" Perspektifi
4.3. Temel Eleştiriler
5. KİŞİSEL HAREKET TEORİSİNDE NETİCE YAKLAŞIMI
5.1. Kişiliğin Dışa Vurumu
5.2. Roxin'in Alternatif Netice Suçu Perspektifi
5.3. Temel Eleştiriler
6. NORMATİVİST HAREKET TEORİSİNDE NETİCE YAKLAŞIMI
6.1. Normu Tanımamak ve Neticenin Konumu
6.2. Jakobs'un "Kaçınılabilir Netice" Tanımı
6.3. Suç Sonrasında Ortaya Çıkan "Netice Farkı"
6.4. Temel Eleştiriler
7. ARA SONUÇ
7.1. Hareket Tanımları İçerisinde Neticenin Farklı Yorumlanması
7.2. Neticeyi Salt Hareket Teorileri ile Açıklamanın Zorluğu
7.3. Neticenin Farklı Suç Tiplerinde Farklı Hareket Teorilerine İhtiyaç Duyması
İKİNCİ BÖLÜM
HAKSIZLIK PERSPEKTİFLERİ ve NETİCE DEĞERİNİN HAKSIZLIK İÇERİSİNDE KONUMLANDIRILMASI
1. CEZA HUKUKUNDA HAKSIZLIK ÖĞRETİSİ, TİPİKLİK ve DEĞER (DEĞERSİZLİK) SİSTEMATİĞİ
1.1. Hareket Teorileri ile Haksızlık İlişkisinin Kurulması ve Kişisel Haksızlık Öğretisinin Ön Plana Çıkması
1.2. Tipiklik, Hukuka Aykırılık ve Kusurluluk Arasında Haksızlık Kavramı
1.3. Haksızlığa Temel Oluşturan Değer (Değersizlik) Sistematiği
2. HAREKET ve NETİCE DEĞERLERİNE GÖRE KONUMLANAN HAKSIZLIK PERSPEKTİFLERİ
2.1. Sübjektif Unsurlara Dayalı Kişisel Haksızlık Öğretisinin Klasik Suç Teorisi Karşısında Temellendirilmesi
2.2. Monist-Sübjektif Haksızlık Perspektifinin Ortaya Konulması
2.3. Dualist Haksızlık Perspektifinin Ortaya Konulması
3. ARA SONUÇ
3.1. Haksızlık Öğretilerinin Neticenin Konumu Üzerinden Şekillenmesi
3.2. Monist-Sübjektif Haksızlık Tekliflerinin Reddedilmesi
3.3. Netice Değerinin Hareket Değeri ile Birlikte Haksızlığı Temellendirmesinin Kabulü
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
NETİCENİN CEZA HUKUKUNDAKİ FONKSİYONU ve NORM İÇERİĞİNDEKİ KONUMU
1. HAREKET VE HAKSIZLIĞA DAYALI NETİCE KABULÜNÜN ETKİSİ
2. TARİHSEL OLARAK NETİCE İLE FAİL İLİŞKİSİNİN KURULMASI
2.1. Objektif Netice Sorumluluğu ve Kusur İlkesinin Gelişimi
2.2. Kusur İlkesine Dayalı Cezanın Belirlenmesinde Netice
3. NETİCENİN ORTAYA ÇIKMASININ CEZA HUKUKUNDAKİ FONKSİYONU
3.1. Genel Olarak
3.2. Neticenin Reaksiyon Fonksiyonu
3.3. Neticenin Seçici Fonksiyonu
3.4. Neticenin İşaret Fonksiyonu
3.5. Neticenin Aracı Fonksiyonu
4. NORM İÇERİĞİ VE NETİCE
4.1. Genel Olarak
4.2. Korunan Hukuki Değer Netice Norm İlişkisi
4.3. Hareket ve Neticenin Norm İçeriğindeki Konumu
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
NETİCENİN UNSUR OLARAK KABULÜ İLE BİRLİKTE FARKLI SUÇ TİPLERİNDE ARAŞTIRILMASI
1. NETİCENİN UNSUR NİTELİĞİ İLE ARAŞTIRILMASI
2. HAREKET SUÇLARI VE NETİCE SUÇLARI AYRIMININ YERLEŞTİRİLMESİ
2.1. Neticenin Hareketten Ayrıştırılması ve Netice Kriterleri
2.2. Hareket ile Netice Sınırına Dayalı Olarak Hareket ve Netice Suçları
3. NETİCENİN TEHLİKE VE ZARAR SUÇLARINDA ARAŞTIRILMASI
3.1. Tehlike, Zarar Kavramları ile Unsur Olan Neticenin Farkının Ortaya Konulması
3.2. Tehlikenin "Soyut" ve "Somut" Halinin Suç Teorisinde İrdelenmesi
3.3. Tehlikenin Varlığına Dayalı Olarak Hareket Netice Suçları İlişkisi
4. NETİCENİN İCRAİ VE İHMALİ SUÇLARDA ARAŞTIRILMASI
4.1. "İhmal", "İcra" ve "Netice" İlişkisinin Ortaya Konulması
4.2. İhmali Davranışla Hareket ve Netice Suçlarında Sorumluluğun Sınırları
5. ÖĞRETİDE ÖNGÖRÜLEN DİĞER SUÇ TİPLERİ İLE NETİCE İLİŞKİSİ
5.1. Ani ve Mütemadi Suçlarda Netice
5.2. Kalkışma Suçlarında Netice
BEŞİNCİ BÖLÜM
NETİCENİN SUÇ TEORİSİ İÇERİSİNDEKİ KONUMU ve DİĞER KAVRAMLARLA İLİŞKİSİ
1. OBJEKTİF UNSURLAR İÇERİSİNDE NETİCENİN KONUMU
1.1. "Fiil", "Suç" ve "Tipiklik" Kavramlarının Çözümlenmesi
1.2. Neticenin Nedensellik Bağı Temelinde Tartışılması
1.3. Objektif İsnadiyetin Neticenin Haksızlık İçeriğine Katkısı
1.4. Suçun Maddi Konusu ile Netice İlişkisi
2. SÜBJEKTİF UNSURLAR İLE NETİCE İLİŞKİSİNİN KURULMASI
2.1. Sübjektif Unsuların Suç Teorisinde Konumlandırılması
2.2. Kastın Netice Temelinde ve Netice Gerçekleşene Kadar Kapsaması Gereken Alan
2.3. Taksirli Sorumluluğun Temelinde Netice ve Neticenin Öngörülebilirliği
2.4. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlar Sistematiğinin Önemi
3. SUÇUN İŞLENDİĞİ YERİN TESPİTİNDE NETİCE
3.1. Mesafe Suçlarında Neticenin Varlığı
3.2. Tehlike Suçlarına İlişkin Güncel Uygulamalar
4. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİNDE NETİCENİN ETKİSİ
4.1. Genel Olarak
4.2. Suça Teşebbüs ve Netice Tespiti
4.3. Suça İştirak ve Hareket-Netice Perspektifleri
4.4. İçtima Uygulamalarında Fiil ve Netice Kavramlarına Atfedilen Anlam
SONUÇ
KAYNAKÇA