Ceza Muhakemesi Hukuku Temel Bilgiler
Mustafa ÖZEN
İÇİNDEKİLER
ALTINCI BASKIYA ÖNSÖZ............................................................................5
İÇİNDEKİLER................................................................................................7
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL BİLGİLER
I. GİRİŞ ..........................................................................................59
II. TANIM........................................................................................59
III. AMACI........................................................................................60
IV. CEZA MUHAKEMESİNİN TARİHÇESİ .............................................60
İKİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNİN UYGULAMA ALANLARI
V. CEZA MUHAKEMESİNİN YER BAKIMINDAN UYGULANMASI .........63
A. Ülkesellik ilkesi: Mülkilik ilkesi.............................................................. 63
B. Kişisellik ilkesi........................................................................................ 63
C. Evrensellik ilkesi.................................................................................... 64
D. Yetkili Mahkeme................................................................................... 64
1. Genel Yetkili Mahkeme..............................................................64
2. Özel Yetki...................................................................................64
3. Yabancı Ülkede İşlenen Suçlarda Yetki ......................................65
4. Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıtlarında veya Bu Taşıtlarla
İşlenen Suçlarda Yetki................................................................65
VI. CEZA MUHAKEMESİNİN ZAMAN BAKIMINDAN
UYGULANMASI...........................................................................65
A. Hemen/Derhal Uygulama .................................................................... 66
B. Geçmişe Yürüme .................................................................................. 67
C. İleriye Yürüme ...................................................................................... 68
VII. CEZA MUHAKEMESİNİN KİŞİ BAKIMINDAN UYGULANMASI .........68
A. Cumhurbaşkanı..................................................................................... 68
B. Milletvekili ............................................................................................ 70
1. Yasama Sorumsuzluğu...............................................................70
2. Yasama Dokunulmazlığı.............................................................70
3. Diplomatlar................................................................................71
4. Yabancı Askerler........................................................................71
VIII. KONU BAKIMINDAN UYGULANMASI...........................................71
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİ KOŞULLARI
IX. CEZA MUHAKEMESİNİN KOŞULLARI/MUHAKEME ENGELLERİ ......73
A. Soruşturma Koşulları ............................................................................ 73
1. Şikâyet .......................................................................................73
a) Şikâyet ve İhbar ....................................................................... 74
b) Şikâyetin Geri Alınması İle Feragat (Vazgeçme)
Kavramları................................................................................ 74
c) Şikâyetin Geri Alınmasının Sonuçları ...................................... 76
d) Şikâyetin Geri Alınabileceği Zaman......................................... 76
e) Soruşturmaya Başlandıktan Sonra Bir Suçun Takibinin
Şikâyete Bağlı Olduğunun Anlaşılması.................................... 76
f) Kovuşturmaya Başlandıktan Sonra Bir Suçun Takibinin
Şikâyete Bağlı Olduğunun Anlaşılması.................................... 76
g) Şikâyet Süresi........................................................................... 77
h) Şikâyette Sirayet/Yansıma....................................................... 77
ı) Şikâyet Hakkına Sahip Kişi ....................................................... 78
i) Şikâyetin Yapılacağı Makam.................................................... 78
j) Şikâyet Şekli ............................................................................. 79
k) Kanun Değişikliği ve Suçun Takibinin Şikâyete Bağlı
Hale Gelmesi............................................................................ 79
2. Dava Süresi ................................................................................79
3. İzin .............................................................................................80
4. Talep ..........................................................................................81
5. Karar ..........................................................................................83
6. Mütalaa .....................................................................................83
7. Kurumun Yazılı Başvurusu/Yabancı Devletin Şikâyeti................83
8. Yargı Bulunmaması/Kesin Hüküm Bulunmaması.......................83
9. Açık Dava Bulunmaması ............................................................84
10. Önödeme...................................................................................84
11. Uzlaşma .....................................................................................85
12. Dava Zamanaşımı.......................................................................85
13. Af ...............................................................................................85
14. Failin Türkiye’de Bulunması.......................................................86
15. Karşılıklılık (Mütekabiliyet) Koşulu.............................................87
16. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi..................................87
17. Soruşturma Koşullarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları ..........88
B. Kovuşturma Koşulları ........................................................................... 88
1. Sanığın Hazır Bulunması ............................................................89
a) Sanığın Yokluğu........................................................................ 89
b) Gaiplik ...................................................................................... 92
c) Kaçaklık .................................................................................... 93
2. Sanığın Akıl Hastası Olmaması...................................................96
3. Bekletici Meselenin Çözümü .....................................................97
4. Yasama Dokunulmazlığının Bulunmaması .................................98
5. Kovuşturma Koşullarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları..........98
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNİN İLKELERİ
X. CEZA MUHAKEMESİNİN İLKELERİ ................................................99
A. Genel İlkeler.......................................................................................... 99
1. Hukuk Devleti İlkesi ...................................................................99
2. İnsan Haysiyetinin Korunması....................................................99
3. İşkence Yasağı............................................................................99
4. Dürüst İşlem İlkesi (Adil Yargılanma).......................................100
5. Bağımsız ve Tarafsız Hâkim İlkesi ............................................101
6. Meram Anlatma İlkesi .............................................................102
7. Suçsuzluk (Masumluk) Karinesi ...............................................102
8. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi = In Dubio Pro Reo...............103
9. Özel Hayatın Gizliliği İlkesi.......................................................103
10. Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi.........................................103
11. Ceza Muhakemesinin Kamusallığı İlkesi ..................................104
12. Nemo Tenetur Se ıpsum Accusare/Hiç Kimse Kendisi ve
Yakınları Aleyhine Delil Göstermeye Zorlanamaz İlkesi ve
Susma Hakkı ............................................................................104
13. Silahların Eşitliği İlkesi .............................................................104
14. Aynı Fiilden Dolayı İki Kez Yargılama Olmaz (Non Bis İn
İdem) İlkesi ..............................................................................105
15. Kıyas Yasağı İlkesi ....................................................................105
B. Soruşturma Aşamasına İlişkin İlkeler ................................................. 106
1. Delillerin Re’sen Araştırılması İlkesi.........................................106
2. Kamu Davasının Mecburiliği/Kovuşturma Mecburiyeti
İlkesi ........................................................................................107
a) Kamu Davasının Mecburiliği/Kovuşturma Mecburiyeti
İlkesinin İstisnası.................................................................... 107
(1) Maslahata Uygunluk İlkesi..........................................107
(a) Cezayı Kaldıran Şahsî Sebep Olarak Etkin
Pişmanlık .............................................................108
(b) Şahsî Cezasızlık Sebebi ........................................108
(c) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi ...........109
3. Gizlilik İlkesi .............................................................................109
4. Yazılılık İlkesi............................................................................110
C. Kovuşturma Aşamasına İlişkin İlkeler................................................. 110
1. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi................................................110
a) Davasız Yargılama Olmaz İlkesinin İstisnaları ....................... 111
(1) Re’sen İstinaf İncelemesi............................................111
(2) Hükmün Sanıklar Lehine Bozulması Halinde
Diğer Sanıklara Uygulanması......................................111
2. Vasıtasızlık/Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesi...................111
a) Delillerin Doğrudan Doğruyalığı İlkesinin İstisnaları............. 112
(1) Naip Hâkimlik..............................................................112
(2) İstinabe .......................................................................112
3. Sözlülük İlkesi ..........................................................................112
4. Halka Açıklık/Aleniyet İlkesi.....................................................113
5. Çabukluk/Ucuzluk/Etkinlik İlkesi..............................................113
6. Delillerin Serbestliği İlkesi........................................................114
7. Delillerin Kolektifliği/Ortak Tartışmaya Açıklığı
İlkesi/Çelişme İlkesi..................................................................114
8. Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesi............................114
a) Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesinin
İstisnaları................................................................................ 115
(1) Duruşma Tutanağının İspat Gücü ..............................115
(2) Delil Yasakları.............................................................115
XI. CEZA MUHAKEMESİNDE İNSAN HAKLARI .................................. 116
A. Hak Arama Hakkı ................................................................................ 116
B. İsnadı Öğrenme Hakkı ........................................................................ 117
C. Hakları Öğrenme Hakkı ...................................................................... 117
D. Savunma Hakkı/Müdafii Yardımından Yararlanma Hakkı ................. 117
E. Tercüman Yardımından Yararlanma Hakkı........................................ 118
F. Olağan (Kanuni) Mahkeme ve Hâkim Tarafından Yargılanma
Hakkı ................................................................................................... 119
G. Makul Süre İçinde Yargılanma Hakkı.................................................. 120
H. Denetim Mahkemesine Başvurma Hakkı .......................................... 120
I. En Kısa Sürede Bir Yargı Merci Önüne Çıkarılma Hakkı (Habeus
Corpus)................................................................................................ 120
BEŞİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİ TEŞKİLATI,
CEZA MAHKEMELERİNİN MADDE VE YER YÖNÜNDEN YETKİSİ
XII. CEZA MUHAKEMESİ TEŞKİLATI .................................................. 123
A. Ceza Mahkemeleri.............................................................................. 123
1. İlk Derece Mahkemeleri ..........................................................124
a) Sulh Ceza Hâkimliği................................................................ 124
b) Asliye Ceza Mahkemeleri ...................................................... 124
c) Ağır Ceza Mahkemeleri ......................................................... 124
d) Diğer Ceza Mahkemelerinin Görevleri.................................. 125
2. Bölge Adliye Mahkemeleri ......................................................126
3. Yargıtay ...................................................................................127
B. Cumhuriyet Savcılıkları....................................................................... 127
1. Cumhuriyet Başsavcılığı...........................................................127
2. Bölge Adliye Mahkemeleri Başsavcılığı ...................................127
3. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı.............................................128
XIII. MAHKEMELERİN GÖREV (MADDE) YÖNÜNDEN YETKİSİ.............128
A. Genel Olarak ....................................................................................... 128
B. Re’sen Görev Kararı............................................................................ 128
C. Görevsizlik Kararı Verilmesi Gereken Hâl ve Sonucu......................... 128
D. Görevsizlik Kararı Verilemeyecek Hâl ................................................ 129
E. Görevli Olmayan Hâkim veya Mahkemenin İşlemleri....................... 129
F. Madde Yönünden Görev Uyuşmazlığı ............................................... 129
G. Madde Yönünden Görevsizlik Kararlarına Karşı İtiraz Kanun
Yolu ..................................................................................................... 131
H. Madde Yönünden Yetkinin İstisnaları................................................ 131
1. Bağlantı ...................................................................................131
a) Dar Anlamda Bağlantı............................................................ 131
b) Geniş Anlamda Bağlantı ........................................................ 132
c) Tek Çeşit Bağlantı, Karışık Bağlantı ....................................... 132
2. Bağlantı Nedeniyle Uyuşmazlıkların Birleştirilmesinin
Koşulları...................................................................................132
3. Bağlantının Sonuçları...............................................................133
a) Uyuşmazlıkların Birleştirilmesi.............................................. 133
b) Birleştirme, Madde Yönünden Yetkinin İstisnası.................. 133
(1) Soruşturma Aşamasında Birleştirme .........................133
(2) Kovuşturma Aşamasında Birleştirme ........................134
(a) Birleştirme Kararı Verecek Makam .....................134
(b) Birleştirmede Uygulanacak Yargılama Usulü .......135
(c) Birleştirilen Davların Ayrılması ............................135
c) Nisbi Muhakeme Yapma ....................................................... 135
d) Bekletici Sorun Yapma........................................................... 136
4. Nisbi Muhakeme Neticesinde Verilen Kararın Başka
Mahkemeler Açısından Değeri ................................................136
5. Özel Hukuk Uyuşmazlıkları İle Bağlantılı Ceza
Muhakemesinde Hangi Muhakeme Koluna Ait Usulün
Uygulanacağı Sorunu ...............................................................137
6. Farklı Yargı Yerlerinin Kararların Bağlayıcılığı...........................137
a) Medeni Muhakeme Sonucu Verilen Kararın Ceza
Mahkemesine Etkisi .............................................................. 137
b) İdari Yargılama Sonucu Verilen Kararın Ceza
Mahkemesine Etkisi .............................................................. 139
XIV. MAHKEMELERİN YER YÖNÜNDEN YETKİSİ................................. 139
A. Tanım .................................................................................................. 139
B. Hukuki Nitelik ..................................................................................... 140
C. Yer Yönünden Yetkide Kabul Edilen Sistemler................................... 140
1. Birden Fazla Yerdeki Mahkemenin Yetkili Olması ...................140
2. Bir Yerdeki Mahkemenin Yetkili Olması...................................140
D. Türkiye’de İşlenen Suçlarda Yer Yönünden Yetkili Mahkeme
(Genel Yetkili Mahkeme).................................................................... 141
1. Sırf Hareket Suçları (Şekli Suçlar).............................................141
2. Neticesi Hareketten Ayrılabilen Suçlar (Maddi
Suçlar/Neticeli Suçlar) .............................................................142
3. İhmali Suçlar ............................................................................142
4. Teşebbüs Aşamasında Kalan Suç .............................................143
5. Kesintisiz Suç ...........................................................................143
6. Zincirleme Suç .........................................................................143
7. Objektif Cezalandırma Gerektiren Suç.....................................143
8. İştirak Halinde İşlenen Suç.......................................................143
9. Ülkede Yayımlanan Bir Basılı Eserle İşlenen Suç (CMK m.
12/3) ........................................................................................144
10. Soruşturulması ve Kovuşturulması Şikâyete Bağlı Olan
Hakaret Suçu (CMK m. 12/4)...................................................144
11. Görsel veya İşitsel Yayınlarla İşlenen Suç (CMK m. 12/5) ........144
12. Bilişim Sistemlerinin, Banka veya Kredi Kurumlarının ya
da Banka veya Kredi Kartlarını Araç Olarak Kullanılması
Suretiyle İşlenen Suçlar ...........................................................144
E. Türkiye’de İşlenen Suçlarda Yer Yönünden Özel Yetkili
Mahkeme (CMK m. 13) ...................................................................... 144
F. Yabancı Ülkede İşlenen Suçlarda Yer Yönünden Yetkili
Mahkeme (CMK m. 14) ...................................................................... 145
G. Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıtlarında veya Bu Taşıtlarla
İşlenen Suçlarda Yer Yönünden Yetkili Mahkeme (CMK m. 15)........ 145
H. Mahkemenin Yer Yönünden Yetkisinde Olumlu ve Olumsuz
Yetki Uyuşmazlığı................................................................................ 146
I. Yer Yönünden Yetkisizlik İddiası......................................................... 147
1. Mahkemelerin Yer Yönünden Yetkisizlik İtirazının Zamanı .....147
2. Mahkemelerin Yer Yönünden Yetkisizlik İtirazında
Bulunabilecek Kişiler ...............................................................148
3. Mahkemelerin Yer Yönünden Yetkisizlik İtirazı Hakkında
Karar Vereceği Zaman .............................................................148
4. İtiraz Kanun Yolu .....................................................................148
İ. Yer Yönünden Yetkisiz Mahkemenin Yaptığı İşlemler ....................... 148
J. Mahkemelerin Yer Yönünden Yetki Kurallarının İstisnaları............... 149
1. Bağlantı ...................................................................................149
2. Nakil ........................................................................................149
a) Hukuki Sebeplerle Davanın Nakli (CMK m. 19/1)................. 150
b) Fiili Sebeplerle Davanın Nakli (CMK m. 19/1)....................... 150
c) Kamu Güvenliği Nedeniyle Davanın Nakli (CMK m.
19/2) ...................................................................................... 151
d) Afet Nedeniyle Davanın Nakli ............................................... 151
e) Nakil Kararını Verecek Makam.............................................. 151
f) Kısmı Nakil ............................................................................. 151
g) Nakil Kararının Kesinliği......................................................... 151
3. İstinabe ....................................................................................152
K. Yetkili Olmayan Hâkim veya Mahkemenin İşlemleri......................... 152
L. Yargı Organları Arasında İş Bölümü Uyuşmazlığı............................... 152
ALTINCI BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ
XV. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ ................................................. 153
A. İşlemin Yapısına Göre Tasnif .............................................................. 154
1. Sözlü İşlemler...........................................................................154
2. Yazılı İşlemler...........................................................................154
3. Hareketli/Eylemli İşlemler .......................................................154
4. Hareketsiz/Eylemsiz İşlemler...................................................154
5. Açık İşlemler ............................................................................155
6. Gizli İşlemler ............................................................................155
B. İşlemi Yapan Makama Göre Tasnif .................................................... 155
1. Yargılama Makamı İşlemleri ....................................................155
a) Hâkim İşlemleri / Kararları .................................................... 155
(1) Fiili İşlemler................................................................155
(2) Fikri İşlemler ...............................................................156
(a) Ceza Muhakemesinin Aşaması Bakımından
Karar ....................................................................156
(i) Soruşturma Aşamasındaki Kararlar ...............156
(ii) Kovuşturma Aşamasındaki Kararlar...............156
(b) Kararın Niteliği Bakımından Kararlar ...................156
(i) Yargılamaya İlişkin Kararlar............................156
(ii) İdari Nitelikte Kararlar ...................................157
b) İşlemi Yapan Makamın Sıfatına Göre İşlemler...................... 157
(1) Hâkimlik Kararları ......................................................157
(2) Mahkeme Kararları.....................................................158
2. İddia Makamı İşlemleri ............................................................158
3. Savunma Makamı İşlemleri .....................................................159
C. Muhakeme İşlemlerinde Süreler ....................................................... 159
1. Hak Düşürücü Süre..................................................................159
2. Koruyucu Süre .........................................................................159
3. Düzenleyici/Yaptırımsız Süre...................................................160
D. Sürelerin Hesaplanması...................................................................... 160
E. Eski Hale Getirme ............................................................................... 161
1. Eski Hale Getirmenin Hukuki Niteliği.......................................161
2. Eski Hale Getirme Sebepleri ....................................................162
a) Kusuru Olmaksızın Bir Sürenin Geçirilmiş Olması................. 162
3. Eski Hale Getirme Talebinin Yapılacağı Makam.......................163
4. Eski Hale Getirme Talebi Hakkında Karar Verecek Makam .....163
5. Eski Hale Getirme Talebinde Bulunmak İçin Gerekli Olan
Süre .........................................................................................164
6. Eski Hale Getirme Talebi Üzerine Verilen Karara Karşı
Kanun Yolu ..............................................................................164
7. Eski Hale Getirme Talebinde Bulunmanın Etkisi......................164
F. Muhakeme İşlemlerinin Bildirilmesi .................................................. 164
1. Tefhimle Bildirim .....................................................................164
2. Tebliğle Bildirim.......................................................................164
G. Muhakeme İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıklar ve Bu
Aykırılıkların Giderilmesi .................................................................... 166
1. Muhakeme İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıklar........................166
a) Yokluk .................................................................................... 166
b) Hak Düşümü .......................................................................... 166
c) Butlan (Hükümsüzlük) ........................................................... 166
(1) Mutlak Butlan............................................................167
(2) Nisbi Butlan ...............................................................167
d) Kabul Edilmezlik/Geri Çevrilme............................................. 168
2. Muhakeme İşlemlerindeki Hukuka Aykırılıkların
Giderilmesi ..............................................................................168
a) Geri alma ............................................................................... 168
b) Yenileme ................................................................................ 168
c) Düzeltme................................................................................ 169
d) Çevirme.................................................................................. 169
e) İyileştirme .............................................................................. 169
f) Bozma .................................................................................... 170
YEDİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİ MAKAMLARI VE
BU MAKAMLARI TEMSİL EDEN KİŞİLER
XVI. CEZA MUHAKEMESİ MAKAMLARI ............................................. 171
XVII. CEZA MUHAKEMESİ MAKAMLARINI TEMSİL EDEN VE CEZA
MUHAKEMESİ İŞLEMLERİNE KATILAN KİŞİLER
(ÖZNELER/SUJELER).................................................................. 171
A. Yargılama Makamının Temsil Eden Kişi Olarak Hâkim ...................... 172
1. Hâkimlerin Sınıflandırılması.....................................................172
2. Hâkimlerin Özellikleri...............................................................173
a) Hâkimin Bağımsızlığı.............................................................. 173
(1) Hâkimin Bağımsızlığının Kendisine Karşı
Korunması Gereken Erkler..........................................174
(a) Hâkimin Bağımsızlığının Yasama Organına
Karşı Korunması...................................................174
(b) Hâkimin Bağımsızlığının Yürütme Organına
Karşı Korunması...................................................174
(c) Hâkimin Bağımsızlığının Yargılama Organına
Karşı Korunması...................................................175
(d) Hâkimin Bağımsızlığının Ortama Karşı
Korunması ...........................................................175
b) Hâkimin Tarafsızlığı................................................................ 176
(1) Hâkimin Davaya Bakamayacağı Durumlar ..................177
(a) Hâkimin Kesin Olarak Davaya Bakamayacağı
Durumlar .............................................................177
(b) Yargılamaya Katılamayacak Hâkim ......................178
(c) Hâkimin Tarafsızlığından Şüpheye Düşülecek
Nedenlerden Dolayı Davaya Bakamayacağı
Durumlar .............................................................179
(2) Hâkimin Reddi Muhakemesi ......................................180
(a) Hâkimin Reddi İddiası.......................................... 180
(i) Hâkimin Reddi İddiasının Konusu ..................180
(ii) Hâkimin Reddi İddiasında Bulunabilecek
Kişiler.............................................................180
(iii) Hâkimin Reddi İddiasında Bulunmanın
Usulü .............................................................181
(iv) Hâkimin Reddi İddiasında Süre......................181
(b) Hâkimin Reddi İddiasında Savunma ....................181
(c) Hâkimin Reddi İddiasında Karar Verecek
Mahkeme ............................................................181
(d) Ret İstemi Üzerine Verilecek Kararlar ve
Başvurulacak Kanun Yolları .................................182
(e) Reddi İstenen Hâkimin Yapabileceği İşlemler......183
(3) Hâkimin Çekinmesi.....................................................184
(a) Hâkimin Çekinme Gerekçeleri .............................184
(b) Hâkimin Çekinme İsteminde Süre .......................184
(c) Hâkimin Çekinme İsteği Konusunda Karar
Verecek Merci .....................................................184
(d) Hâkimin Çekinme İsteği Üzerine
Mahkemede Verilecek Karar...............................185
(4) Zabıt Kâtibinin Reddi veya Çekinmesi.........................185
B. İddia Makamını Temsil Eden Kişi Olarak Cumhuriyet Savcısı............ 186
1. Genel Olarak............................................................................186
2. Cumhuriyet Savcılığının Örgütlenmesi ....................................187
3. Cumhuriyet Başsavcılığının Görevleri......................................187
4. Cumhuriyet Başsavcısının Görevleri ........................................187
5. Cumhuriyet Savcısının Görevleri .............................................188
6. Cumhuriyet Savcılarının Yer Yönünden Yetkisi........................188
7. Cumhuriyet Savcılarının Hukuki Konumu ................................189
8. Cumhuriyet Savcısının Adalet Bakanı, Birbirleri ve Kolluk
Kuvveti ile İlişkisi......................................................................189
a) Cumhuriyet Savcısının Adalet Bakanı İle İlişkisi .................... 189
b) Cumhuriyet Savcılarının Birbirleri İle İlişkisi.......................... 190
c) Cumhuriyet Savcısının Kolluk Kuvveti İle İlişkisi.................... 191
9. Cumhuriyet Savcısının Bağımsızlığı Sorunu .............................191
10. Cumhuriyet Savcısının Tarafsızlığı Sorunu ...............................192
11. Cumhuriyet savcısının Reddi Sorunu .......................................192
12. Cumhuriyet Savcısının CMK’nın Uygulanmasındaki
Görevleri (Yükümlülükleri).......................................................193
a) Cumhuriyet Savcısının Soruşturmaya Başlama Görevi
(Araştırma görevi).................................................................. 193
b) Cumhuriyet Savcısının İddianame Düzenleme Görevi ......... 194
c) Cumhuriyet Savcısının Açılmış Olan Kamu Davasına
Katılarak Sonuçlanmasını Sağlama Görevi............................ 194
d) Cumhuriyet Savcısının Kanun Yollarına Başvurma
Görevi .................................................................................... 195
13. Cumhuriyet Savcısının Yetkileri ...............................................196
a) Cumhuriyet Savcısının Kovuşturmaya Yer Olmadığı
Kararı Verme Yetkisi .............................................................. 196
b) Cumhuriyet Savcısının Kolluk Kuvvetlerinden Delil
Araştırmasını İsteme Yetkisi.................................................. 196
c) Cumhuriyet Savcısının Başka Bir Cumhuriyet
Savcısından Yargı Çevresi İçindeki Bir Soruşturma
İşlemini Yapmasını İsteme Yetkisi ......................................... 197
d) Soruşturmada Cumhuriyet Savcısının Hâkim Kararı
İsteme Yetkisi......................................................................... 197
e) Cumhuriyet Savcısının İddianame Düzenleme
Konusunda Takdir Yetkisi ...................................................... 197
14. Cumhuriyet savcısının İçtihadı Birleştirme Kararı İle Bağlı
Olup Olmadığı Sorunu .............................................................198
15. Cumhuriyet Savcısının Takdir Yetkisi .......................................198
a) Delilleri Değerlendirirken Takdir Yetkisi ............................... 198
b) İddianame Düzenlemede Konusunda Takdir Yetkisi............ 198
c) TCK’da Yer Alan Bazı Durumlarda Cumhuriyet
Savcısının Takdir Yetkisi......................................................... 199
C. Kolluk Kuvveti ..................................................................................... 199
1. Adli Kolluğun Görevi................................................................200
a) Diğer Kolluk Birimlerinin Adlî Kolluk Görevi ......................... 202
2. Adli Kolluğun Yetkisi ................................................................202
a) Adlî Kolluğun Olay Yerinde Aldığı Tedbirlere
Uyulmaması Halinde Yetkisi.................................................. 202
b) Kolluğun Zor Kullanma Yetkisi, Sınırları ve Şekli ................... 203
c) CMK’da Adli Kolluğa Doğrudan Doğruya Soruşturma
İşlemlerini Yapma Yetkisinin Verilip Verilmediği Sorunu ..... 204
3. Kamu Görevlilerinin Adli Görevin İcrası Kapsamında
İşlediği Suçlara İlişkin Soruşturma ...........................................204
4. Sulh Ceza Hâkiminin Soruşturma Evresindeki Görevi..............206
5. Soruşturma Evresinde Yapılan İşlemlerin Tutanağa
Bağlanması ..............................................................................207
D. Mağdur veya Suçtan Zarar Gören (Katılan) ....................................... 207
1. Mağdurun Hakları....................................................................208
a) Soruşturma Aşamasında Mağdurun Hakları......................... 208
b) Kovuşturma Aşamasında Mağdurun Hakları........................ 209
2. Mağdura Haklarının Anlatılıp Açıklanması...............................210
3. Mağdura Zorunlu Vekil Tayini .................................................210
4. Suçun Mağduru İle Şikâyetçinin Çağırılması............................211
5. Mağdur ile Şikâyetçinin Davete Uymamaları ..........................211
6. Mağdur İle Şikâyetçinin Dinlenmesi ........................................212
7. Kamu Davasına Katılma...........................................................213
a) Kamu Davasına Katılmanın Koşulları..................................... 214
(1) Suçun Mağduru, Suçtan Zarar Gören veya
Malen Sorumlu Olmak................................................214
(2) Dava Açıldıktan Sonra ve Fakat Dava Bitmeden
Önce İstemde Bulunmak ............................................214
8. Kamu Davasına Katılma İsteğinde Bulunma Zamanının
Başlama ve Sona Erme Zamanı................................................214
9. Kamu Davasına Katılma Hakkına Sahip Olan Kişiler.................215
10. Kamu Davasına Katılma Usulü .................................................215
11. Kamu Davasına Katılanın Hakları .............................................216
12. Kamu Davasına Katılanın Yetkileri ...........................................216
13. Kamu Davasına Katılmanın Davaya Etkisi ................................216
14. Kamu Davasına Katılmadan Önceki Kararların Tebliği .............217
15. Kamu Davasına Katılanın Kanun Yoluna Başvurması ...............217
16. Kamu Davasına Katılmanın Hükümsüz Kalması .......................218
17. Kamu Davasına Katılma İle Şahsi Dava ve Şahsi Hak
Davası ......................................................................................218
E. Savunma Makamını Temsil Eden Kişi Olarak Şüpheli ve Sanık ......... 218
1. Genel Olarak............................................................................218
2. Şüpheli ve Sanık.......................................................................219
a) Şüpheli ................................................................................... 219
b) Sanık....................................................................................... 220
3. Şüpheli ve Sanığın Ceza Muhakemesindeki Konumu ..............220
4. Şüpheli ve Sanık Olabilme Koşulları.........................................221
a) Gerçek Kişi Olma.................................................................... 221
b) Belli Olma............................................................................... 221
5. Şüpheli ve Sanığın Hakları........................................................222
a) Şüphelinin Hakları.................................................................. 222
(1) Şüphelinin CMK m. 147’de Yer Alan Hakları ...............222
(a) Haklarını Öğrenme Hakkı.....................................222
(b) Hakkında Yapılan İsnadları Öğrenme Hakkı.........223
(c) Müdafii Yardımından Yararlanma Hakkı..............223
(d) Yakınlarına Haber Verilmesini İsteme Hakkı.......224
(e) Susma Hakkı ........................................................225
(i) Susma Hakkının Sınırları ................................226
(ii) Susma Hakkı Kapsamında Şüphelinin
Doğruyu Söyleme Zorunluluğu Sorunu..........226
(iii) Susma Hakkı Kapsamında Şüphelinin
Susmasının Aleyhe Sonuç Doğurması
Sorunu ...........................................................227
(f) Şüpheden Kurtulması İçin Somut Delillerin
Toplanmasını İsteyebilme Hakkı..........................227
(g) Aleyhine Var Olan Şüphe Nedenlerini
Ortadan Kaldırmak ve Lehine Olan Hususları
İleri Sürme Hakkı .................................................228
(2) Şüphelinin Diğer Hakları ............................................228
(a) Lekelenmeme Hakkı ............................................228
(b) Makul Sürede Yargılanma Hakkı..........................229
(c) Savunma Hakkı....................................................229
(d) Masumiyet Karinesinden Yararlanma Hakkı .......229
(e) Hâkim veya Bir Adli Makam Önüne Çıkma
(Habeas Corpus) ve İtiraz Hakkı...........................230
b) Şüphelinin Yükümlülükleri .................................................... 230
(1) İfade ve Sorguya Katlanma Yükümlülüğü...................231
(2) Hazır Bulunma Yükümlülüğü ......................................231
(3) Koruma Tedbirlerine Katlanmak ................................232
c) Sanığın Hakları ....................................................................... 232
(1) Aleni Yargılanma Hakkı..............................................233
(2) Kovuşturma İşlemlerinden Haberdar Olma Hakkı......233
(3) Denetim Muhakemesine Başvurma Hakkı .................233
d) Sanığın Yükümlülükleri.......................................................... 233
(1) Mahkemede Hazır Bulunma Yükümlülüğü ................233
(2) Sanığın Kararlara Boyun Eğme Yükümlülüğü.............234
6. Şüpheli veya Sanığın Yasal Temsilcisinin ve Eşinin Hak ve
Yükümlülükleri ........................................................................234
F. Müdafi................................................................................................. 235
1. Genel Olarak............................................................................235
2. Müdafiin Hukuki Durumu........................................................235
3. Müdafi Olabilmenin Koşulları..................................................235
4. Müdafilik Türleri......................................................................236
a) İsteğe Bağlı Müdafilik ............................................................ 236
b) Zorunlu Müdafilik .................................................................. 236
(1) İstem Üzerine Zorunlu Müdafilik................................236
(2) Doğrudan Zorunlu Müdafilik......................................237
c) CMK’da Yer Alan Özel Müdafilik Halleri................................ 237
5. Müdafiin Bağımsızlığı...............................................................238
a) Yürütme Karşısında Bağımsızlık ............................................ 238
b) Cumhuriyet Savcısı Karşısında Bağımsızlık............................ 238
c) Şüpheli/Sanık Karşısında Bağımsızlık .................................... 239
d) Mahkeme Karşısında Bağımsızlık.......................................... 239
e) Baro Karşısında Bağımsızlık ................................................... 239
f) Üçüncü Kişiler Karşısında Bağımsızlık.................................... 239
6. Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkı/Müdafi Seçimi ve
Müdafi Görevlendirilmesi........................................................240
a) Müdafi Seçimi........................................................................ 240
b) Müdafi Görevlendirme.......................................................... 240
(1) İstem Üzerine Müdafi Görevlendirme .......................240
(2) Doğrudan Müdafi Görevlendirme ..............................240
(3) Müdafi Görevlendirmede Usul.....................................241
7. Müdafii Sayısı...........................................................................241
a) Soruşturma Evresinde Müdafi Sayısı .................................... 241
b) Kovuşturma Evresinde Müdafi Sayısı.................................... 241
8. Müdafiin Yetkileri ....................................................................242
a) Müdafiin Soruşturma Evresindeki Yetkileri .......................... 242
(1) Müdafiin Dosyayı İnceleme ve Örnek Alma
Yetkisi .........................................................................242
(a) Dosyayı İncelemek İçin Vekâletname ..................242
(2) Müdafiin Dosyayı İnceleme Yetkisinin
Kısıtlanması.................................................................243
(3) Müdafiin Dosyayı İnceleme Yetkisinin
Kısıtlanamayacağı Durumlar .......................................243
(4) Müdafiin Şüpheli veya Sanıkla Görüşme ve
Yazışması ....................................................................244
(5) Müdafiin Hazır Bulunma Yetkisi..................................245
(6) Müdafiin Kanun Yoluna Başvurma Yetkisi ....................245
b) Müdafiin Kovuşturma Evresindeki Yetkileri ......................... 245
(1) Dosya inceleme Yetkisi ..............................................245
(2) Sanık İle Görüşme ve Yazışma Yetkisi.........................245
(3) Hazır Bulunma Yetkisi.................................................246
(a) Müdafiin Doğrudan Soru Sorması .......................246
(b) Müdafiin Kanun Yoluna Başvurması....................247
9. Müdafiin Yükümlülükleri / Görevleri.......................................247
a) Savunma Görevini Gereği Gibi Yerine Getirme .................... 247
b) Sır Saklama ............................................................................ 248
c) Gerçeği Söyleme Yükümlülüğü ............................................. 248
d) Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkartılmasını Sağlama ................... 249
10. Müdafiin Yükümlülüğünü/Görevini Yerine Getirmemesi ........249
11. Müdafilik Görevinden Yasaklanma..........................................249
12. Görevini Yerine Getirmeyen Müdafii Hakkında Disiplin ve
Adli Soruşturma Açılması ........................................................250
G. Tanık.................................................................................................... 251
1. Genel Olarak............................................................................251
2. Tanık Olabilecek Kişiler............................................................251
a) Hâkimin Tanıklığı ................................................................... 251
b) Cumhuriyet Savcısının Tanıklığı............................................. 252
c) Müdafiin Tanıklığı.................................................................. 252
d) Sanığın/Suç Ortağının Tanıklığı ............................................. 252
e) Mağdurun Tanıklığı................................................................ 253
f) Bilirkişinin Tanıklığı ................................................................ 253
g) Adli Kolluğun Tanıklığı ........................................................... 253
h) Çocuk ve Akıl Hastaları ve Akıl Zayıflığı İçinde Olanların
Tanıklığı.................................................................................. 254
3. Tanıkların Çağrılması ...............................................................254
4. Çağrıya Uymayan Tanıklar Hakkında Uygulanacak
Yaptırım...................................................................................255
5. Tanığın Yükümlülükleri (Ödevleri) ...........................................256
a) Yetkili Makam Huzuruna Gelme Yükümlülüğü (Hazır
Bulunma Yükümlülüğü)......................................................... 256
b) Beyanda Bulunma Yükümlülüğü........................................... 256
c) Beyanda Bulunma Yükümlülüğünün İstisnaları.................... 256
(1) Mutlak Çekinme Hakkının Olduğu Durumlar..............257
(a) Yaş Küçüklüğü, Akıl Hastalığı veya Akıl
Zayıflığı Nedeniyle Tanıklıktan Çekinmenin
Önemini Anlayabilecek Durumda
Olmayanların Tanıklıktan Çekinmesi ...................258
(b) Tanıklıktan Çekinebileceklere Bu Hakkının
Bildirilmesi...........................................................259
(2) Meslekleri veya Sürekli Uğraşları Nedeniyle
tanıklıktan Çekinme Hakkı Olanlar..............................259
(3) Ceza Kovuşturmasına Uğratabilecek Nitelikte Olan
Sorulara Cevap Vermeme Durumları Nedeniyle
Çekinme Hakkı ............................................................260
d) Doğru Beyanda Bulunma Yükümlülüğü................................ 261
e) Yemin Etme Yükümlülüğü..................................................... 261
(1) Yemin Etme Yükümlülüğünün İstisnaları ....................261
(2) Tanıklara Yemin Verilmesi ..........................................262
(3) Yeminin Biçimi ............................................................263
(4) Yeminin Yerine Getirilmesi, Sağır veya Dilsizin
Yemini.........................................................................263
6. Tanıklıktan ve Yeminden Sebepsiz Çekinme Durumu ve
Yaptırımı ..................................................................................263
7. Tanığın Hakları.........................................................................264
a) Tanıklıktan Çekinme Hakkı .................................................... 264
b) Kendisi veya CMK m. 45’te Yer Alan Kişiler Hakkında
Ceza Kovuşturmasına Yol Açabilecek Sorulara Cevap
Vermeme Hakkı..................................................................... 264
c) Tazminat Hakkı ...................................................................... 264
8. Tanıkların Dinlenmesi ..............................................................265
a) Tanığın Dinlenmesine Geçilmeden Önce Tanıklık
Yapma Görevinin Öneminin Anlatılması............................... 266
b) Tanığa İlk Önce Sorulacak Hususlar ...................................... 266
c) Tanığa Söylenecek Şeyler ve Sorulacak Sorular.................... 266
d) Tanığın Erken Dinlenmesi...................................................... 268
e) Tanığın Tekrar Dinlenmesi .................................................... 268
9. Devlet Sırrı Niteliğindeki Bilgilerde Tanıklık.............................268
10. Gizli Tanıklık ve Gizli Tanığın Korunması..................................269
H. Bilirkişi................................................................................................. 269
1. Genel Olarak............................................................................269
2. Bilirkişinin Tanımı ....................................................................270
3. Bilirkişinin Hukuki Niteliği........................................................270
4. Bilirkişiye Başvurulabilecek Haller...........................................270
5. Bilirkişiye Başvurulamayacak Haller ........................................271
6. Bilirkişiye Başvurma (Bilirkişi Atama) Yetkisine Sahip
Kişiler.......................................................................................271
a) Soruşturma Evresinde ........................................................... 271
b) Kovuşturma Evresinde .......................................................... 271
7. Bilirkişi Atanmasını İsteme Hakkına Sahip Kişiler ....................272
8. Delillerin Müşterekliği İlkesi Gereği Hâkimin Kişisel
Bilgisini Mahkemede Kullanmaması........................................273
9. Bilirkişi Olabilecek Kişiler (Bilirkişi Olma Koşulları) ..................273
10. Bilirkişi Atanma Usulü .............................................................273
11. Bilirkişinin Yükümlülükleri .......................................................274
a) Bilirkişiliği Kabul Etme Yükümlülüğü (Zorunlu
Bilirkişilik)............................................................................... 274
b) Yemin Etme Yükümlülüğü..................................................... 274
c) İnceleme Yapma ve Yaptığı İncelemenin Sonuçlarını
Bildirme Yükümlülüğü ........................................................... 275
d) Çağrıya Uyma (Hazır Bulunma) Yükümlülüğü....................... 277
(1) Çağrıya Uyma Yükümlülüğüne Uymamanın
Yaptırımı .....................................................................277
12. Bilirkişi Sayısı ...........................................................................277
13. Bilirkişi Değerlendirmesi, Dinlenmesi ve Uzman
Mütalaası.................................................................................278
a) Bilirkişi Değerlendirmesi........................................................ 278
(1) Bilirkişi Değerlendirmesinin Hukuki Niteliği ...............278
(2) Bilirkişi Değerlendirmesinin Yetkili Kişiye
Verilmesi.....................................................................278
(3) Duruşma Aşamasında Bilirkişinin Dinlenmesi.............280
(4) Bilirkişinin Erken Dinlenmesi ......................................281
b) Uzman Mütalaası................................................................... 281
14. Bilirkişinin Yetkileri ..................................................................282
15. Bilirkişilikten Çekinme .............................................................282
16. Bilirkişinin Reddi ......................................................................282
17. Bilirkişi tanık ............................................................................283
18. Bilirkişiye Başvurma Zorunluluğunun Bulunmaması ...............283
a) Bilirkişiye Başvurma Zorunluluğunun Bulunduğu
Durumlar................................................................................ 284
19. Özel Bilirkişilik Şekli Olarak Gözlem Altına Alma......................284
a) Gözlem Altına Alma Koşulları................................................ 284
b) Yetkili makam ........................................................................ 285
c) Süresi ..................................................................................... 285
d) İtiraz ....................................................................................... 285
e) İtiraz edebilecek kişiler.......................................................... 285
f) İtirazı İnceleyecek Merci........................................................ 285
g) İtiraz Üzerine Verilecek Karar................................................ 286
SEKİZİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNDE DELİL
XVIII. CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT ARAÇLARI OLARAK
DELİLLER................................................................................... 287
A. İspat Kavramı ...................................................................................... 287
B. Delil Kavramı.......................................................................................287
C. Delillerin Özellikleri............................................................................. 288
D. Delil Çeşitleri....................................................................................... 289
E. Delillerin Sınıflandırılması................................................................... 289
1. Beyan Delili..............................................................................289
a) Tanık Beyanı........................................................................... 290
b) Şüpheli ve Sanık Beyanı......................................................... 291
(1) Şüpheli Beyanı............................................................291
(a) Şüphelinin İfadesinin Alınması ............................291
(i) İfade Almanın Amacı .....................................291
(ii) Cumhuriyet Savcısı ve Kolluğun İfade
Alması............................................................292
(iii) Cumhuriyet Savcısı ve Kolluk Tarafından
Alınan İfadenin Hukuki Değeri.......................293
(b) Şüphelinin Sorgusunun Yapılması .......................293
(i) Sulh Ceza Hâkiminin Sorgusu ........................294
(c) İfadesi Alınacak veya Sorgusu Yapılacak
Şüphelinin Çağrılması ..........................................294
(d) İfadesi Alınacak veya Sorgusu Yapılacak
Şüpheli Hakkında Zorla Getirme Kararı
Verilmesi .............................................................294
(2) Sanığın Sorgusunun Yapılması....................................295
(a) Şüphelinin İfadesi Alınmadan veya Sorgusu
Yapılmadan Önce Yapılması Gerekenler
(İfade ve Sorgu tarzı) ...........................................296
(b) Şüpheli İfadesi veya Sanığın Sorgusu
Yapılırken Yasak Olan İfade ve Sorgu
Yöntemleri...........................................................296
(i) Kötü Davranma..............................................297
(ii) İşkence ..........................................................297
(iii) İlaç Verme ..................................................... 297
(iv) Yorma ............................................................297
(v) Aldatma .........................................................298
(vi) Cebir veya Tehditte Bulunma ........................298
(vii) Bazı Araçları Kullanma Gibi Bedensel
veya Ruhsal Müdahaleler Yapma (İradeyi
Etkileyen Diğer Nedenler) .............................299
(viii) Yasaya Aykırı Vaatte Bulunma (CMK m.
148/2)............................................................299
(3) Şüpheli veya Sanığın İkrarı..........................................299
2. Belge Delili (Yazılı Açıklamalar) ................................................300
a) Yazılı Belge ............................................................................. 301
b) Şekil Tespit Eden Belge.......................................................... 302
3. Belirti Delilleri ..........................................................................302
4. Ses ve Görüntü Tespit Eden Araçların Kaydı............................303
F. Delil Yasakları-Yasak Deliller (Hukuka Aykırı Yöntemlerle Elde
Edilen Delillerin Kullanılamaması)...................................................... 304
1. Genel Olarak............................................................................304
2. Delil Yasaklarının Görevi ..........................................................304
3. Delil Yasaklarının Sınıflandırılması Sorunu...............................305
a) Türk Öğretisinde Kabul Edilen Sınıflandırmalar.................... 305
(1) Delil Elde Etme Yasağı.................................................305
(a) Genel Olarak........................................................305
(b) Delil Elde Etme Yasağı Durumları ........................306
(i) Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine
Getirilmemesi (CMK m. 147) ........................306
(ii) İfade Alma ve Sorguda Yasak
Yöntemlerin Kullanılması (CMK m. 148). ......306
(iii) Kanun Tarafından Yetkilendirilmiş
Kişilerin Emri Bulunmadan ve Kanun
Tarafından Belirlenen Usullere
Uyulmadan Delil Elde Edilmesi ......................307
(2) Delil Değerlendirme Yasağı (Hukuka Aykırı Delilin
Kullanılma Yasağı).......................................................308
(a) Anayasa m. 38/6’ya Göre Delil
Değerlendirme Yasağı..........................................308
(b) CMK m. CMK m. 217/2’ye Göre Delil
Değerlendirme Yasağı..........................................309
(c) Hukuka Aykırı Şekilde Elde Edilen Delillerin
Kullanılıp Kullanılmamasında Mutlak ve
Nisbi Kullanma Yasağı Sistemleri/ Kuramları .......309
4. Delil Yasaklarının Uzak Etkisi ...................................................315
5. Özel Kişiler Tarafından Elde Edilen Deliller ve Bu
Delillerin Yasak Delil Olması Sorunu........................................316
6. Tesadüfen Elde Edilen Deliller.................................................316
7. Askeri Ceza Mahkemesi ve Delil Yasakları...............................316
8. Yüce Divan Yargılaması ve Delil Yasakları................................316
G. Delile Ulaşma Yolları (Delil Elde Etme Yöntemleri) ........................... 317
1. Genel Olarak............................................................................317
2. Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması ......................317
a) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve
Vücudundan Örnek Alınması (CMK m. 75/1). ...................... 318
(1) Beden Muayenesi.......................................................318
(a) Dış Beden Muayenesi..........................................318
(b) İç Beden Muayenesi ............................................318
(2) Vücuttan Örnek Alınması ...........................................319
(3) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve
Vücudundan Örnek Alınmasının Hukuki Niteliği ........319
(4) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve
Vücudundan Örnek Alınması ve Kişinin Kendisi
veya Yakınları Aleyhine Ceza Soruşturmasına
veya Kovuşturmasına Neden Olacak Beyanda
Bulunmama Hakkı (Nemo Tenetur Se Ipsium
Accusare)....................................................................320
(5) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve
Vücudundan Örnek Alınmasının Koşulları ..................321
(a) Bir Şüpheli veya Sanık Bulunmalıdır ....................321
(b) Suçun Kanunda Öngörülen Cezasının Üst
Sınırı İki Yıl ve Daha Yukarı Olması Gerekir..........321
(c) Müdahalenin Sağlığa Zarar Verme
Tehlikesinin Bulunmaması (Orantılılık İlkesi).......321
(d) Karar Verecek Kişi................................................322
(e) İç Beden Muayenesi veya Vücuttan Örnek
Alma İşlemini Yapacak Kişiler ..............................322
(f) İtiraz ....................................................................322
(g) İtiraz Edebilecek Kişiler........................................323
(h) İtirazı İnceleyecek Merci......................................323
(ı) İtiraz Üzerine Verilecek Karar ..............................323
(6) Hukuka Aykırı Beden Muayenesi ve Vücuttan
Örnek Alınması ve Bu Delillerin Kullanılması
Yasağı..........................................................................323
(7) Özel Kanunlar Gereği Alkol Muayenesine ve Kan
Örneği Alınması ..........................................................324
3. Şüpheli ve Sanıktan Başka Kişilerin Beden Muayenesi ve
Vücuttan Örnek Alınması.........................................................324
a) Genel Olarak.......................................................................... 324
b) Beden Muayenesi.................................................................. 324
(1) Dış Beden Muayenesi .................................................325
(2) İç Beden Muayenesi ...................................................325
c) Amaç ...................................................................................... 325
d) Şüpheli ve Sanıktan Başka Kişilerin Beden Muayenesi
ve Vücuttan Örnek Alınmasının Uygulama Koşulları............ 325
(1) Şüpheli ve Sanık Dışında Bir Kişi Bulunmalıdır ............325
(2) Müdahalenin Mağdur veya Diğer Kişilerin
Sağlığını Tehlikeye Düşürmemesi Gerekir
(Orantılılık İlkesi).........................................................326
(3) Karar Verecek Kişi veya Makam..................................326
(4) İstemde Bulunabilecek Kişi veya Kişiler ......................327
(5) İtiraz............................................................................327
(6) İtiraz Edebilecek Kişiler...............................................327
(7) İtiraz Üzerine Verilecek Karar .....................................327
(8) Hukuka Aykırı Beden Muayenesi ve Vücuttan
Örnek Alınması ve Bu Delillerin Kullanılması
Yasağı..........................................................................327
(9) Diğer Kişilerin Rızasının Olmaması ve Susma
Hakkı (Nemo Tenetur) ................................................327
4. Moleküler Genetik İncelemeler...............................................328
a) Moleküler Genetik İnceleme Hukuki Niteliği........................ 328
b) Moleküler Genetik İncelemenin Amacı ................................ 329
c) Moleküler Genetik İncelemenin Uygulanma Koşulları......... 330
(1) Başlamış Olan bir Ceza Soruşturması veya
Kovuşturmasının Bulunması.......................................330
(2) İkincil Nitelikte Bir Başvuru Olup Olmadığı.................330
(3) Karar Verecek Kişi.......................................................331
(4) Moleküler Genetik İnceleme Yapılabilmesi İçin
Bilirkişi Görevlendirilmesi...........................................331
(5) İstemde Bulunabilecek Kişiler ....................................331
(6) Moleküler Genetik İncelemeye Tabi Tutulacak
Kişiler..........................................................................331
(7) İtiraz ...........................................................................331
(8) Genetik İnceleme Sonuçlarının Gizliliği ......................331
(9) Hukuka Aykırı Moleküler Genetik İnceleme
Sonucu Elde Edilen Deliller ve Kullanılma Yasağı........332
5. Fizik Kimliğinin Tespiti .............................................................332
a) Genel Olarak.......................................................................... 332
b) Fizik kimliğinin tespitinin Hukuki Niteliği .............................. 333
c) Fizik Kimliğinin Tespitinin Amacı........................................... 333
d) Fizik Kimliğinin Tespitinin Konusu......................................... 333
e) Uygulanma Koşulları.............................................................. 333
(1) Üst Sınırı İki Yıl veya Daha Fazla Hapis Cezasını
Gerektiren Bir Suçtan Dolayı Soruşturma ve
Kovuşturma Başlamış Olmalıdır..................................333
(2) Ortada Bir Şüpheli veya Sanık Bulunmalıdır ..............333
(3) Şüpheli veya Sanığı Teşhis İçin Gerekli Olmalıdır
(Orantılılık İlkesi) ........................................................333
(4) Kararı Verecek Kişi......................................................334
(5) İtiraz ...........................................................................334
(6) Şüpheli ve Sanığın Kimliğinin Tespitinin
Uygulanma Usulü .......................................................335
(7) Şüpheli ve Sanığın Kimliğinin Tespitine Yönelik
Bilgilerin Yok Edilmesi ................................................335
6. Keşif.........................................................................................335
a) Genel Olarak.......................................................................... 335
b) Keşfin Hukuki Niteliği ............................................................ 336
c) Keşfin Amacı .......................................................................... 336
d) Keşfin Konusu ........................................................................ 337
(1) Nesneler .....................................................................337
(2) Belgeler.......................................................................337
(3) Kişiler ..........................................................................337
(4) Olgular ve Deneyler ....................................................337
e) Keşfin Uygulanma Koşulları................................................... 337
(1) Keşif Yapmaya Yetkili Kişiler .......................................337
(2) Keşfin Yapılmasında Hazır Bulunabilecek Kişiler.........338
(3) Keşif Tutanağı ve Keşif Tutanağının Delil Değeri.........338
(4) Hukuka Aykırı Yöntemler Uygulanarak
Gerçekleştirilen Keşif Sonucu Elde Edilen Delil ve
delil Yasakları..............................................................339
7. Keşif Türleri..............................................................................339
a) Yer Gösterme......................................................................... 339
(1) Yer Gösterme İşleminin Hukuki Niteliği......................339
(2) Yer Gösterme İşlemini Yapabilecek Kişiler..................340
(3) Yer Gösterme İşleminde Hazır Bulunabilecek
Kişiler ..........................................................................340
(4) Yer Gösterme İşleminin Tutanağa Bağlanması ...........340
(5) Yer Gösterme İşleminde İşleme Başlamadan
Önce Şüpheliye Haklarının Hatırlatılması ...................340
b) Otopsi..................................................................................... 340
(1) Genel Olarak...............................................................340
(2) Otopsi İşleminin Hukuki Niteliği .................................340
(3) Otopsi İşlemini Yapmaya Yetkili Kişiler .......................341
(4) Otopsi İşlemi Yapılması Kararını Verecek Makam
veya Kişi ......................................................................341
(5) Gömülmüş Bulunan Bir Ceset, İncelenmesi Veya
Otopsi Yapılması .........................................................341
8. Arama ......................................................................................341
a) Genel Olarak.......................................................................... 341
b) Aramanın Amacı .................................................................... 344
c) Özel Arama Şekilleri .............................................................. 344
d) Aramanın Hukuki Niteliği ...................................................... 344
e) Aramanın Uygulanma Koşulları............................................. 345
(1) Makul Şüphe ..............................................................345
(a) Şüpheli ve Sanık Bakımından...............................345
(b) Üçüncü Kişiler Bakımından..................................345
(2) Arama Kararı ve Arama Emrini Vermeye Yetkili
Kişi ..............................................................................346
(a) Arama kararı........................................................346
(b) Arama Kararını Vermeye Yetkili Kişi ....................346
(i) Soruşturma Evresinde Arama Kararını
Vermeye Yetkili Kişi .......................................346
(ii) Kovuşturma Evresinde Arama Kararını
Vermeye Yetkili Kişi .......................................347
(c) Arama Kararına Gerek Olmayan Durumlar .........347
(i) CMK’da Düzenlenen Durumlar......................347
(d) Arama Yapılacak Kişiler .........................................347
(e) Arama Yapılacak Yerler .......................................348
(i) Üstte Arama ..................................................348
(ii) Eşyada Arama................................................348
(iii) Konutta Arama ..............................................349
(iv) İşyerinde Arama ............................................349
(v) Araçta Arama.................................................349
(vi) Diğer Yerlerde Arama ....................................350
(vii) Askerî Mahallerde Arama..............................350
(viii) Bilgisayarlarda, Bilgisayar
Programlarında ve Kütüklerinde Arama........350
(f) Arama Yapılacak Zaman ......................................350
(3) Arama Karar veya Emrinde Bulunacak Hususlar ........351
(4) Aramada Hazır Bulunabilecek Kişiler..........................351
(5) Arama Sonunda Verilecek Belge ................................352
(6) Belge veya Kâğıtları İnceleme Yetkisi .........................352
(7) Aramada Tesadüfen Elde Edilen Deliller ....................353
(8) Arama ve Delil Yasakları .............................................353
(9) Tazminat .....................................................................354
9. Elkoyma ...................................................................................354
a) Genel Olarak.......................................................................... 354
b) Elkoymanın Hukuki Niteliği ................................................... 354
c) Elkoymanın Amacı ................................................................. 355
d) Elkoymanın Kapsamı ............................................................. 355
e) Elkoymanın Uygulanma Koşulları.......................................... 355
(1) Bir Ceza Soruşturması ve Kovuşturması Başlamış
Olmalı .........................................................................355
(2) Elkonulacak Eşya veya Kazanç Bir Kişiye Ait
Olmalı veya Bir Kişinin Zilyedinde Olmalıdır ...............356
(3) Elkoyma Karar veya Emrini Yetkili Kişiler
Vermelidir...................................................................356
f) Elkoyma Karar veya Emrine Karşı Hukuki Denetim .............. 356
g) Elkoyma İşleminin Uygulanma Süresi ................................... 357
h) Elkoyma İşleminin İlgilisine Bildirilmesi ................................ 357
ı) Elkonulan Eşyanın Geri Verilmesi.......................................... 357
i) Elkonulan Eşyanın Muhafazası veya Elden Çıkarılması ........ 357
j) İstenen Eşyayı Vermeyenler Hakkında Yapılacak İşlem ....... 358
k) Elkonulamayacak Mektuplar ve Belgeler ............................. 359
l) İçeriği Devlet Sırrı Niteliğindeki Belgelerin Mahkemece
İncelenmesi............................................................................ 359
m) Askerî Mahâllerde Yapılacak Elkoyma İşlemi........................ 360
n) Özel Elkoyma Şekilleri ........................................................... 360
(1) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma .................360
(a) Genel Olarak........................................................360
(b) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma İle
Müsadere Arasındaki Farklar...............................360
(c) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma İle
ihtiyadi Haciz ve İhtiyadi Tedbir Arasındaki
Fark......................................................................361
(d) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın
Hukuki Niteliği .....................................................361
(e) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın
Amacı ..................................................................362
(f) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın
Kapsamı...............................................................362
(g) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın
Uygulanma Koşulları............................................362
(i) CMK m. 128/2’de Yer Alan Suçlardan
Birinin İşlendiği Konusunda Somut
Delillere Dayanan Kuvvetli Suç Şüphesi
Bulunmalıdır ..................................................362
(ii) Ortada Bir Şüpheli veya Sanık Olmalıdır........363
(iii) Hâkim Tarafından Karar Verilmelidir.............364
(h) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoymanın
İşleminin Uygulanması ........................................364
(ı) Hukuki Denetim...................................................364
(i) Taşınmaz, Hak ve Alacaklara Kayyım
Atanması .............................................................365
(j) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Özel
Elkoyma Şekli.......................................................365
(2) Postada Elkoyma..........................................................365
(a) Genel Olarak........................................................365
(b) Postada Elkoymanın Hukuki Niteliği....................365
(c) Postada Elkoymanın Amacı .................................365
(d) Postada Elkoymanın Kapsamı..............................366
(e) Postada Elkoymanın Uygulama Koşulları ............366
(i) Herhangi Bir Suç İçin Ceza Soruşturması
ve Kovuşturmasına Başlanmış Olmalıdır .......366
(ii) Hâkim veya Gecikmesinde Sakınca
Bulunan Hâllerde Cumhuriyet Savcısının
Kararı Bulunmalıdır........................................367
(f) Postada Elkoyma Tedbirinin Uygulanması ..........367
(g) Hukuki Denetim...................................................368
(3) Avukat Bürolarında ve Postasında Elkoyma...............368
(a) Avukat Bürolarında ve Postasında
Elkoymanın Hukuki Niteliği..................................368
(b) Avukat Bürolarında ve Postasında
Elkoymanın Amacı ...............................................368
(c) Avukat Bürolarında ve Postasında
Elkoymanın Kapsamı............................................369
(d) Avukat Bürolarında ve Postasında
Elkoymanın Uygulanma Koşulları ........................369
(i) Bir Suç İçin Ceza Soruşturması veya
Kovuşturmasına Başlanmış Olmalıdır ............369
(ii) Yetkili Kişinin Kararı Bulunmalıdır..................369
(e) Elkonulan Şeylerin Avukatla Müvekkil
Arasındaki İlişkiye Ait Olduğu İtirazı ....................370
(f) Hukuki Denetim...................................................370
(4) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini..............................370
(a) Genel Olarak........................................................370
(b) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Hukuki
Niteliği .................................................................371
(c) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin Amacı.......371
(d) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin
Kapsamı ...............................................................371
(e) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayininin
Uygulanma Koşulları............................................371
(i) Bir Şirket Bulunmalıdır...................................371
(ii) Soruşturulması veya Kovuşturulmasına
Başlanmış Bir Suç Olmalıdır ...........................371
(iii) Soruşturma veya Kovuşturması Başlamış
Suç İçin Kuvvetli Suç Şüphesi
Bulunmalıdır ..................................................372
(iv) Maddi Gerçeğin Ortaya
Çıkarılabilmesi İçin Gerekli Olması.................372
(v) Hâkim veya Mahkeme Kararı
Bulunmalıdır ..................................................372
(f) Atama Kararında Bulunması Gerekenler .............372
(g) Tedbirin Uygulanması Sonucu Kayyıma
Ödenecek Ücret ..................................................373
(h) Tedbirin Uygulanma Süresi .................................373
(l) Hukuki Denetim...................................................373
(5) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve
Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve Elkoyma.............374
(a) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve
Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve
Elkoymanın Hukuki Niteliği..................................374
(b) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve
Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve
Elkoymanın Amacı...............................................374
(c) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve
Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve
Elkoymanın Kapsamı ...........................................374
(d) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve
Kütüklerinde Kopyalama ve Elkoymanın
Uygulanma Koşulları............................................375
(i) Soruşturmasına Başlanmış Bir Suç
Olmalıdır........................................................375
(ii) Hâkim Kararı Bulunmalıdır ............................375
(iii) Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe
Sebeplerinin Varlığı Gereklidir.......................376
(iv) Başka Surette Delil Elde Etme
İmkânının Bulunmaması Gerekir ...................376
(e) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve
Kütüklerinde Elkoymanın Uygulanması...............376
(f) Hukuki Denetim...................................................377
(6) Özel Kanunlarda Öngörülen Elkoyma Durumlar.........377
(a) Basılmış Eserlere Elkoyma ...................................377
(b) 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda
Elkoyma...............................................................378
(c) 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri
Kanununda Elkoyma............................................379
10. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin
Denetlenmesi ..........................................................................380
a) Genel Olarak.......................................................................... 380
b) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin
Denetlenmesinin Hukuki Niteliği .......................................... 380
c) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin
Denetlenmesinin Amacı ........................................................ 381
d) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin
Denetlenmesinin Kapsamı .................................................... 381
(1) İletişimin Dinlenmesi (CMK m. 135/1)........................382
(2) İletişimin Kayda Alınması (CMK m. 135/1).................382
(3) Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi (CMK m.
135/1) .........................................................................383
(4) Mobil (Taşınabilir/Cep Telefonu) Telefonun
Yerinin Belirlenmesi (CMK m. 135/5) .........................383
(5) İletişimin Tespit Edilmesi (CMK m. 135/6).................383
e) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin
Denetlenmesinin Uygulanma Koşulları................................. 384
(1) Soruşturma veya Kovuşturmasına Başlanmış Bir
Suç Bulunmalıdır.........................................................384
(2) Soruşturma veya Kovuşturulmasına Başlanan
Suçun İşlendiğine Yönelik Somut Delillere
Dayanan Kuvvetli Suç Şüphesi Bulunmalıdır...............385
(3) Başka Türlü Delil Elde Etme İmkânının
Bulunmaması..............................................................385
(4) Hakim Kararı veya Gecikmesinde Sakınca
Bulunan Hallerde Cumhuriyet Savcısının Kararı
Bulunmalıdır ...............................................................386
(5) Bir Ceza Soruşturmasında Şüpheli veya Ceza
Kovuşturmasında Sanık Bulunmalıdır .........................386
f) Şüpheli veya Sanığın Tanıklıktan Çekinebilecek Kişilerle
Arasındaki İletişimi ................................................................ 387
g) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin
Denetlenmesi Kararının İçeriği.............................................. 387
h) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin
Denetlenmesinde Süre.......................................................... 388
ı) Şüpheli veya Sanığın Yakalanabilmesi İçin Mobil
Telefonun Yerinin Tespiti (CMK m. 135/5) ........................... 388
i) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin
Denetlenmesine Yönelik Kararın Gizli Tutulması.................. 389
j) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin
Denetlenmesinin Yetkili Olmayan Kişilerde
Gerçekleştirilmesi.................................................................. 389
k) Şüpheli veya Sanığın Müdafiin Bürosu, Konutu ve
Yerleşim Yerindeki Telekomünikasyon Araçları
Hakkında Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin
Denetlenmesi Tedbirinin Uygulanamaması ......................... 389
l) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin
Denetlenmesi İşleminin Uygulanması .................................. 390
m) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin
Denetlenmesi İşlemi Sonucu Elde Edilen Kayıtların
Yok Edilmesi.......................................................................... 390
n) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin
Denetlenmesi İşlemi Sonucu Yapılan Kayıtların Yok
Edildiğinin İlgiliye Bildirilmesi................................................ 391
o) Hukuki Denetim..................................................................... 391
ö) Tesadüfen Elde Edilen Deliller............................................... 391
p) İletişim İçeriklerinin Bir İkrar Delili Olup Olmayacağı
Sorunu ................................................................................... 392
r) Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin
Denetlenmesi ve Yasak Delil ................................................. 393
s) İletişimin Önleme Amaçlı (İdari Kolluk) Denetlenmesi......... 393
11. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi ......................................394
a) Genel Olarak.......................................................................... 394
b) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinin Hukuki Niteliği ..... 394
c) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinin Amacı ................... 394
d) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinin Uygulanma
Koşulu .................................................................................... 394
(1) Soruşturulmasına Başlanmış Bir Suç Bulunmalıdır .....394
(2) Soruşturmasına Başlanmış Suçun İşlendiği
Hususunda Somut Delillere Dayanan Kuvvetli
Şüphe Sebepleri Bulunmalıdır ....................................395
(3) Başka Surette Delil Elde Edilememiş Olmalıdır...........395
(4) Hâkim Tarafından Karar Verilmelidir ..........................395
e) Gizli Soruşturmacı Olarak Atanabilecek Kişiler..................... 395
f) Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinde Süre..................... 396
g) Gizli Soruşturmanın Görevlendirilmesinde Usul .................. 396
h) Soruşturmacı, Görevini Yerine Getirirken Suç
İşleyemez ve Görevlendirildiği Örgütün İşlemekte
Olduğu Suçlardan Sorumlu Tutulamaz ................................. 397
ı) Soruşturmacı Görevlendirilmesi Suretiyle Elde Edilen
Kişisel Bilgileri Görevlendirildiği Ceza Soruşturması ve
Kovuşturması Dışında Kullanılamaması................................ 397
i) Hukuki Denetim..................................................................... 397
12. Teknik Araçlarla İzleme............................................................398
a) Genel Olarak.......................................................................... 398
b) Teknik Araçlarla İzlemenin Hukuki Niteliği ........................... 398
c) Teknik Araçlarla İzlemenin Amacı......................................... 398
d) Teknik Araçlarla İzlemenin Kapsamı ..................................... 398
e) Teknik Araçlarla İzlemenin Konusu....................................... 398
f) Teknik Araçlarla İzlemenin Uygulanma Koşulları .................399
(1) CMK m. 140/1-a’daki Suçların İşlendiği
Hususunda Somut Delillere Dayanan Kuvvetli
Şüphe Sebepleri Bulunması ........................................399
(2) Kanunda Öngörülen Suçlardan Birinin İşlenmiş
Olması.........................................................................399
(3) Başka Suretle Delil Elde Edilememesi.........................400
(4) Ortada Bir Şüpheli veya Sanık Bulunmalıdır ...............400
(5) Hakim Tarafından Karar Verilmelidir ..........................400
g) Teknik Araçlarla İzlemede Süre............................................. 401
h) Elde Edilen Delillerin CMK m. 140/1-a’da Belirtilen
Suçlarla İlgili Soruşturma ve Kovuşturma Dışında
Kullanılamaması .................................................................... 401
ı) Teknik Araçlarla İzleme ve Delil Yasakları............................. 402
DOKUZUNCU BÖLÜM
KORUMA TEDBİRLERİ
XIX. KORUMA TEDBİRLERİ................................................................403
A. Terim - Tanım ..................................................................................... 403
B. Koruma Tedbirlerinin Sınıflandırılması .............................................. 403
C. Koruma Tedbirlerinin Ortak Özellikleri .............................................. 404
1. Kanun İle Düzenlenmiş Olma ..................................................404
2. Geçici Olma .............................................................................404
3. Araç Olma................................................................................405
4. Zorlama ...................................................................................405
D. Koruma Tedbirlerinin Önkoşulları...................................................... 405
1. Bir Suç Şüphenin Bulunması....................................................405
a) Basit/Başlangıç Şüphesi......................................................... 405
b) Makul Şüphe.......................................................................... 406
c) Yeterli Şüphe ......................................................................... 406
d) Kuvvetli Şüphe....................................................................... 406
e) Yoğun Şüphe.......................................................................... 406
2. Gecikmede Tehlike Bulunmalı.................................................407
3. Haklı Görünüş..........................................................................408
4. Orantı Bulunması.....................................................................408
5. Kural Olarak Hâkim, Mahkeme ve Gecikmesinde Sakınca
Bulunan Hallerde Cumhuriyet Savcısının Kararının
Bulunması................................................................................409
E. Koruma Tedbirlerinin Çeşitleri ........................................................... 409
1. Yakalama .................................................................................409
a) Tanım ..................................................................................... 409
b) Yakalama Çeşitleri ................................................................. 410
c) Yakalamanın Amacı ............................................................... 410
d) Yakalamanın Hukuki Niteliği ................................................. 410
e) Yakalamanın Sınıflandırılması ............................................... 410
f) Yakalama Emri Olmadan Yapılan Yakalama İşlemi............... 411
(1) Yakalama Emri Olmadan Yapılan Yakalamanın
Koşulları ......................................................................411
(a) Kişi Bakımından ...................................................411
(i) Herkes Tarafından Yapılabilen Yakalama.......411
(ii) Kolluk Kuvvetleri Tarafından Yapılabilen
Yakalama .......................................................414
g) Yakalama Emri Üzerine Yapılan Yakalama İşlemi ................. 416
h) Yakalamanın Yapılış Şekli ve Kişiye Haklarının
Hatırlatılması ......................................................................... 417
ı) Yakalamanın Bildirilmesi ....................................................... 417
(1) Yakalama İşleminin Cumhuriyet Savcısına
Bildirilmesi ..................................................................417
(2) Yakalananın Yakınlarına Bildirilmesi ..........................418
(3) Yakalama İşleminin İlgililere Bildirilmesi.....................418
i) Yakalanan Kişinin Serbest Bırakılması................................... 419
j) Yakalama Zamanı ve Yeri....................................................... 419
k) Yakalama Süresi..................................................................... 419
l) Yakalama Tutanağı ................................................................ 420
m) Yakalanan Kişinin Mahkemeye Götürülmesi........................420
n) Tekrar Yakalama .................................................................... 421
o) Yakalanan Kişinin Nakli ve Kelepçe Takılması....................... 421
ö) Hukuki Denetim..................................................................... 422
p) Bazı Özel Yakalama Durumları .............................................. 422
r) Yakalama İle İlgili Kurallara Uyulmaması Sonucu Elde
Edilen Delillerin Kullanılamaması.......................................... 422
2. Gözaltına Alma ........................................................................422
a) Gözaltına Almanın Amacı ...................................................... 423
b) Gözaltına Alma İşleminin Uygulanma Koşulları.................... 423
(1) Bir Suç Şüphesi İle Yakalanmış Bir Kişi Olmalıdır ........423
(2) Cumhuriyet Savcısı Tarafından Gözaltına Alınma
Kararı Verilmiş Olmalıdır.............................................424
(3) Soruşturma Yönünden Zorunlu Olmalıdır...................424
(4) Kişinin Bir Suçu İşlediği Şüphesini Gösteren
Somut Delillerin Varlığı Bulunmalıdır..........................425
c) Gözaltı Süresi ......................................................................... 425
(1) Bireysel Suçlarda ........................................................425
(2) Toplu Suçlarda............................................................426
(3) TMK'daki Suçlarda......................................................426
(4) Kabahatler Kanunu’nun 40. Maddesine Göre
Gözaltı ........................................................................428
d) Yakalanan Kişiyi Yakalama Yerine En Yakın Hâkim veya
Mahkemeye Gönderilmesinde Yetkili Kişi ............................ 428
e) Yakalama, Gözaltına Alma ve Gözaltı Süresinin
Uzatılması Emrine Karşı Hukuki Denetim Hakkı ve Bu
Hakkı Kullanacak Kişiler......................................................... 428
(1) Hukuki Denetim Hakkı................................................428
(2) Hukuki Denetim Hakkını Kullanabilecekler.................428
f) Gözaltına Alınan Kişinin Sorguya Çekilmesi .......................... 429
g) Gözaltına Alınanın Durumunun Yakınlarına Bildirilmesi ...... 429
3. Tutuklama ...............................................................................429
a) Tanım ..................................................................................... 429
b) Tutuklamanın Amacı ............................................................. 429
c) Tutuklamanın Hukuki Niteliği................................................ 430
d) Tutuklama İhtiyari (Takdire Bağlı) Bir Koruma
Tedbiridir ............................................................................... 430
e) Tutuklamanın Koşulları.......................................................... 430
(1) Kuvvetli Suç Şüphesinin Bulunması ............................430
(2) Tutuklama Nedenlerinden En Az Birinin
Bulunması...................................................................431
(a) CMK m. 100/2’deki Tutuklama Nedenleri...........431
(i) Şüpheli veya Sanığın Kaçması,
Saklanması veya Kaçacağı Şüphesini
Uyandıran Somut Olguların Bulunması .........431
(ii) Delilleri Karartma Tehlikesi ...........................432
(b) CMK m. 100/3’teki Tutuklama Nedenlerinin
Varsayılması (Tutuklama Karineleri)....................433
(3) Tutuklama Yasağının Bulunmaması............................434
(4) Tutuklamanın Orantılı Olması (Ölçülülük İlkesi) .........435
(5) Şüpheli veya Sanığa Güvence Belgesi Verilmemiş
Olması.........................................................................435
(6) Hâkim veya Mahkeme Kararının Bulunması...............436
(a) Soruşturma Evresinde .........................................436
(b) Kovuşturma Evresinde.........................................437
f) Hâkim ve Mahkemenin Tutuklamaya, Tutuklamanın
Devamına veya Bu Husustaki Bir Tahliye İsteminin
Reddine İlişkin Kararlarının Gerekçeli Olması....................... 437
g) Şüpheli veya Sanığın Yokluğunda Tutuklama Kararı
Verilmesi................................................................................ 438
h) Müdafiin Hazır Bulunması (Tutuklama Duruşması).............. 438
ı) Tutuklama Kararının veya Tutukluluğun Devamına
İlişkin Kararın Şüpheli veya Sanığın Yakınlarına
Bildirilmesi ............................................................................. 438
i) Tutuklulukta Geçecek Süre ................................................... 439
(1) Ağır Ceza Mahkemelerin Görevine Girmeyen
Suçlarda Tutukluluk Süresi..........................................439
(2) Ağır Ceza Mahkemelerin Görevine Giren
Suçlarda Tutukluluk Süresi..........................................439
j) Tutuklama Kararının Geri Alınması ....................................... 440
(1) Cumhuriyet Savcısının Tutuklama Kararının Geri
Alınmasını İstemesi.....................................................440
(2) Şüpheli ve Sanığın Salıverilme İsteminde
Bulunması...................................................................440
(3) Soruşturma Evresinde Cumhuriyet Savcısı
Tutukluyu Re’sen Serbest Bırakması...........................440
(4) CMK m. 103 ve 104’te Yer Almayan Diğer
Salıverilme Sebepleri ..................................................441
k) Şüpheli veya Sanığın Salıverilme İsteminin Karara
Bağlanması Usulü .................................................................. 441
l) Tutukluluğun İncelenmesi..................................................... 441
m) Tutuklama Kararlarına Karşı Kanun Yolu .............................. 442
n) Birden Çok Tutuklama Kararının Bulunması......................... 443
o) Tutuklama Kararının Ertelenebilmesi İmkânı ....................... 443
ö) Tutuklunun Tedavi Edilmesi ve Beslenmesi.......................... 444
p) Tutuklulukta Geçen Sürenin Mahkûmiyetten
İndirilmesi .............................................................................. 444
r) Salıverilenin Yükümlülükleri.................................................. 445
s) Tutuklunun Hakları................................................................ 445
4. Adli Kontrol .............................................................................445
a) Genel Olarak.......................................................................... 445
b) Adli Kontrolün Hukuki Niteliği............................................... 446
c) Adli Kontrolün Amacı ............................................................ 446
d) Adli Kontrol Tedbirlerinin Uygulanma Koşulları ................... 446
(1) CMK m. 100’de Yer Alan Tutuklama Koşullarının
Gerçekleşmiş Olması Gerekir .....................................447
(2) Sulh Ceza Hâkimi veya Mahkeme Karar Vermeli........448
(3) Orantılılık İlkesine Uyulmuş Olmalı ............................448
e) Adli Kontrol Kararının İçeriği ................................................. 449
f) Adli Kontrol Kararının Kaldırılması ........................................ 449
g) Adli Kontrol Kararına Karşı İtiraz Kanun Yolu........................ 450
h) Adli Kontrol Uygulamasında Süre ......................................... 450
ı) Adli Kontrol Tedbirine Yönelik Karara Uyulmaması ve
Yaptırım ................................................................................. 451
i) Adli Kontrol Tedbirinde Geçen Sürenin Mahsubu................ 451
j) Uygulanabilecek Adli Kontrol Yükümlülükleri
(Tedbirleri) ............................................................................. 452
k) Güvence Verilmesi................................................................. 454
(l) Güvencenin Geri Verilmesi.................................................... 454
ONUNCU BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ
XX. CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ .............................................457
A. Genel Olarak ....................................................................................... 457
B. Soruşturma Evresinin Amacı .............................................................. 457
C. Soruşturma Evresinin Görevi ............................................................. 457
D. Soruşturma Evresine İlişkin Bazı İlkeler ............................................. 458
1. Ceza Davasının Kamusallığı......................................................458
2. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi................................................458
3. Kamu Davasının Zorunluluğu...................................................459
a) Kamu Davasının Zorunluluğu İlkesinin İstisnası.................... 459
4. Soruşturmanın Gizliliği.............................................................460
5. Soruşturmanın Yazılılığı ...........................................................460
6. Soruşturmanın Dağınıklılığı......................................................461
7. Soruşturmanın Bir Sıraya Bağlı Olmayışı..................................461
8. Soruşturma Evresinde Cumhuriyet Savcısı, Sulh Ceza
Hâkimi ve Kolluğun Görev ve Yetkileri.....................................461
a) Cumhuriyet Savcısının Görev, Yetki ve Yükümlülükleri........ 461
(1) Cumhuriyet Savcısının Görevi.....................................462
(2) Cumhuriyet Savcısının Yetkisi ....................................462
(3) Cumhuriyet Savcısının Yükümlülüğü..........................463
(4) Sulh Ceza Hâkiminin Görev ve Yetkileri........................463
(a) Sulh Ceza Hâkiminin Görev ve Yetkisi..................463
(b) Sulh Ceza Hâkiminin Görevi (Yükümlülüğü) ........463
(5) Kolluk Kuvvetlerinin Görevleri (Yükümlülükleri).........463
b) Soruşturma Evresinde Şüphe Türleri .................................... 464
(1) Basit Şüphe .................................................................464
(2) Makul Şüphe...............................................................464
(3) Yeterli Şüphe ..............................................................464
(4) Kuvvetli Şüphe ............................................................465
c) Suçun Öğrenilmesi................................................................. 465
(1) Re’sen Öğrenme .........................................................465
(2) İhbar Yoluyla Öğrenme...............................................465
(3) Şikâyet Yoluyla Öğrenme............................................466
(4) Tutanakla Öğrenme ....................................................467
(5) Diğer Yollarla Öğrenme..............................................467
(a) Talep....................................................................467
(b) Yabancı Devletin Şikâyeti ....................................468
(c) Mütalaa ...............................................................468
(d) Basın-Yayın Organları veya Sosyal Medya
Vasıtasıyla Öğrenme............................................468
d) Soruşturmanın Sona Ermesi.................................................. 468
(1) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı.............................468
(a) Genel Olarak........................................................468
(i) Yeterli Şüphe Oluşturacak Delil Elde
Edilememesi ..................................................470
(ii) Kovuşturma Olanağının Bulunmaması ..........470
(b) Aynı Fiilden Dolayı Yeni Delil Ortaya
Çıkmadıkça Kamu Davası Açılamaması................470
(c) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına Karşı
Hukuki Denetim Türleri .......................................471
(i) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına
Karşı İdari Denetim........................................471
(ii) Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararına
Karşı Adli Denetim.........................................471
(2) İddianameyi Düzenlemede Takdir Yetkisi ..................472
(a) Cezayı Kaldıran Şahsî Sebep Olarak Etkin
Pişmanlık Hükümleri............................................472
(b) Şahsî Cezasızlık Sebepleri ....................................473
(c) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi ...........473
(i) Kamu Davasının Açılmasının
Ertelenmesini Koşulları..................................473
(3) Kamu Davasının Açılması (İddianamenin
Düzenlenmesi, İadesi ve Kabulü)................................475
(a) Genel Olarak........................................................475
(b) İddianamenin Unsurları.......................................475
(i) İddianamenin Ön Unsurları ...........................475
(ii) İddianamenin Ana Unsurları..........................477
(c) İddianamenin İncelenmesi ..................................477
(i) İddianamenin CMK m. 170/3’te
Belirtilen Hususlara Uyulmadan
Düzenlenmesi (CMK m. 174/1-a) ..................478
(ii) İddianamenin Suçun Sübûtuna
Doğrudan Etki Edecek Mevcut Bir Delil
Toplanmadan Düzenlenmesi .........................479
(iii) İddianamenin Önödeme veya Uzlaşma
Ya da seri Muhakeme Usulü
Uygulanmaksızın Düzenlenmesi ....................479
(d) İddianamenin İadesi Yasağı .................................480
(e) İddianamenin İade Edilmesi ve Bu İade
Kararı Üzerine Yapılacak İşlem ............................481
(f) İddianamenin İadesinde Süre ..............................481
(g) İddianamenin İadesi Kararına Karşı Hukuki
Denetim Yolu .......................................................481
(h) İddianamenin Kabul Edilmesi ..............................481
E. Kovuşturma Evresi.............................................................................. 482
1. Genel Olarak............................................................................482
2. Kovuşturma Evresinin Aşamaları .............................................482
a) Duruşma Hazırlığı Aşaması.................................................... 482
(1) Duruşma Hazırlığı Aşamasında Yapılacak İşlemler......483
(a) İddianamenin Sanığa Tebliği ve Sanığın
Çağrılması ............................................................483
(b) Sanığın Savunma Delillerinin Toplanması
İstemi...................................................................483
(c) Çağrılması Reddedilen Tanığın ve Uzman
Kişinin Doğrudan Mahkemeye Getirilmesi ..........484
(d) Çağrılan Tanıkların Ad ve Adreslerinin Sanığa
ve Cumhuriyet Savcısına Bildirilmesi ...................484
(e) Tanık ve Bilirkişinin Naiple veya İstinabe
Yoluyla Dinlenmeleri............................................485
(f) Tanık ve Bilirkişinin Dinleneceği Günün
Bildirilmesi...........................................................486
b) Duruşma Aşaması.................................................................. 486
(1) Duruşmanın açıklığı ....................................................486
(2) Duruşmanın Kapalılığı.................................................487
(a) Zorunlu kapalılık ..................................................487
(b) Zorunlu Olmayan Kapalılık (İsteğe Bağlı veya
Re’sen Verilen Karara Göre Kapalılık)..................487
(3) Kapalı Duruşmada Bulunabilme .................................487
(4) Ses ve Görüntü Alıcı Aletlerin Kullanılması Yasağı......488
(5) Duruşmada Hazır Bulunacaklar ..................................488
(6) Duruşmaya Ara Verme ...............................................489
(7) Duruşmanın Başlaması ..............................................489
(8) Başkan veya Hâkimin Görevi ......................................490
(9) Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Zorunluluğu........490
(10) Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma
Zorunluluğunun İstisnaları..........................................490
(a) Mahkûmiyet Dışında Bir Karar Verilmesi
Gerektiği..............................................................491
(b) Sanığın Mahkemeden Uzaklaşması .....................491
(c) Sanığın Yokluğunda Duruşma..............................491
(d) Sanığın Duruşmadan Bağışık Tutulması...............491
(e) Sorgu Sırasında Sanığın Mahkeme
Salonundan Çıkarılabilmesi .................................492
(f) Sanığın Duruşma Salonundan Dışarı
Çıkarılması ...........................................................492
(g) Kaçak Sanığın Kovuşturulması.............................492
(11) Sanık Hazır Bulunmaksızın Yapılan Duruşmada
Eski Hâle Getirme Koşulu ...........................................493
(12) Sanığın Zorla Getirilebilmesi.......................................493
(13) Doğrudan Soru Yöneltme ...........................................493
(14) Tercüman Bulundurulacak Hâller...............................494
(15) Hâkim veya Başkanın Yetkisi ......................................494
(16) Duruşma Sırasında İşlenen Suç Hakkında İşlem .........495
(17) Delillerin Ortaya Konulması ve Reddi.........................495
(18) Delil ve Olayın Geç Bildirilmesi...................................496
(19) Belge ve Tutanakların Duruşmada Okunması ............496
(a) Duruşmada Okunması Zorunlu Belge ve
Tutanaklar ...........................................................496
(b) Duruşmada Okunmayacak Belgeler ......................496
(c) Duruşmada Okunmasıyla Yetinilebilecek
Belgeler................................................................496
(d) Tanığın Önceki İfadesinin Okunması .....................497
(e) Sanığın Önceki İfadesinin Okunması .....................497
(f) Rapor, Belge ve Diğer Yazıların Okunması...........498
(20) Dinleme ve Okumadan Sonra Diyeceğin
Sorulması ....................................................................498
(21) Delillerin Tartışılması ..................................................498
(22) Delilleri Takdir Yetkisi .................................................498
(23) Ceza Mahkemelerinin Ek Yetkisi.................................499
(24) Duruşma Tutanağı ......................................................499
(25) Duruşma Tutanağının Başlığı ......................................499
(26) Duruşma Tutanağının İçeriği.......................................500
(27) Duruşma Tutanağının İspat Gücü ...............................500
(28) Hükmün Konusu ve Suçu Değerlendirmede
Mahkemenin Yetkisi ...................................................500
(29) Suçun Niteliğinin Değişmesi........................................501
3. Hüküm veya Son Karar Aşaması ..............................................502
a) Müzakereye Katılacak Hâkimler............................................ 502
b) Müzakerenin Yönetimi.......................................................... 503
c) Oyların Toplanması................................................................ 503
d) Hükmün Gerekçesinde Gösterilmesi Gereken Hususlar ...... 503
e) Hükmün Açıklanması............................................................. 504
f) Hükmün Gerekçesi ve Hüküm Fıkrasının İçereceği
Hususlar ................................................................................. 504
g) Hüküm Türleri........................................................................ 505
(1) Beraat Kararı...............................................................506
(2) Kusurunun Bulunmaması Dolayısıyla Ceza
Verilmesine Yer Olmadığı Kararı.................................506
(3) Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı ........................506
(4) Mahkûmiyet Kararı.....................................................507
(6) Davanın Reddi Kararı....................................................507
(7) Düşme ve Durma Kararı .............................................507
(a) Düşme Kararı.......................................................507
(b) Durma Kararı .......................................................508
(8) Adlî Yargı Dışındaki Bir Yargı Merciine Yönelik
Görevsizlik Kararı........................................................508
h) Hükmün Açıklanması ve Hükmün Açıklanmasının Geri
Bırakılması ............................................................................. 508
(1) Hükmün Açıklanması..................................................509
(2) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması...................509
(a) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının
Amacı ..................................................................509
(b) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının
Hukuki Niteliği .....................................................509
(c) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının
Koşulları...............................................................511
(i) Nesnel (Objektif) Koşullar..............................511
(ii) Öznel (Sübjektif) Koşullar ..............................512
(d) Denetim Süresi ....................................................512
(e) Denetim Süresi İçinde Sanığın
Yükümlülükleri ....................................................513
(f) Denetim Süresi İçinde Sanığın
Yükümlülüklerine Uyması....................................513
(g) Denetim Süresi İçinde Sanığın
Yükümlülüklerine Uymaması...............................513
(h) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Kararının Etkisi.....................................................514
(ı) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Kararının Sisteme Kaydedilmesi ..........................514
(i) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Kararının Verilemeyeceği Durumlar ....................514
(j) Denetim Süresi İçinde Dava Zamanaşımının
Durması ...............................................................514
(k) Hukuki Denetim...................................................514
XXI. KANUN YOLLARI ....................................................................... 515
A. Genel Olarak ....................................................................................... 515
B. Kanun Yollarının Kendi İçinde Farklı Sınıflandırılmaya Tabi
Tutulması ............................................................................................ 515
C. Kanun Yollarına Başvurmanın Etkileri................................................ 516
1. Aktarma Etkisi..........................................................................517
2. Yayılma (Yansıma/Genişleme) Etkisi........................................517
3. Durma Etkisi ............................................................................518
D. Kanun Yoluna Başvurabilmenin Koşulları .......................................... 518
E. Kanun Yollarına Başvurmaya İlişkin Genel Hükümler........................ 518
1. Kanun Yollarına Başvurma Hakkı .............................................518
2. Kanun Yoluna Başvuru Hakkına Sahip Olanlar.........................519
a) Cumhuriyet Savcısının Başvuru Hakkı................................... 519
b) Şüpheli ve Sanığın Başvuru Hakkı ......................................... 520
c) Katılanın, Katılan Sıfatını Elde Edememiş Olanların ve
Suçtan Zarar Görenlerin Başvuru Hakkı................................ 521
3. Avukatın Başvurma Hakkı ........................................................522
4. Tutuklunun Kanun Yollarına Başvurması .................................523
5. Yasal Temsilcinin ve Eşin Başvurma Hakkı ...............................524
6. Tanık, Bilirkişi ve Üçüncü Kişilerin Başvuru Hakkı ....................525
7. Kanun Yolunun Belirlenmesinde Hata (Yanılma) .....................526
8. Reformatio İn Peius/Aleyhe Bozma ve Değiştirme Yasağı.......526
9. Kanun Yoluna Başvurma İstemi ...............................................528
10. Kanun Yollarına Başvurudan Vazgeçilmesi (Feragat) ve
Başvurunun Geri Alınması .......................................................529
a) Kanun Yollarına Başvurudan Vazgeçilmesi (Feragat) ........... 529
b) Kanun Yollarına Başvurunun Geri Alınması .......................... 529
11. Kanun Yollarına Başvuru Süresi ...............................................531
F. Olağan Kanun Yolları .......................................................................... 532
1. İtiraz Kanun Yolu......................................................................532
a) İtiraz Kanun Yoluna Başvurma Hakkına Sahip Olanlar ......... 532
b) İtiraz Kanun Yoluna Başvurulabilecek Kararlar..................... 533
c) İtiraz Kanun Yoluna Başvurmada Süre.................................. 533
d) İtiraz Kanun Yoluna Başvurmada Şekil.................................. 534
e) İtiraz Kanun Yoluna Başvurma Usulü.................................... 534
f) İtiraz Kanun Yolu Başvurusunu İnceleme Mercileri.............. 534
g) İtiraz Kanun Yoluna Başvurmanın Etkisi/Sonucu.................. 535
h) İtirazın Cumhuriyet Savcısına ve Karşı Tarafa Tebliği İle
İnceleme ve Araştırma Yapılması.......................................... 535
(ı) İtiraz Kanun Yoluna Başvuru Sonucu Verilecek Karar .......... 536
2. İstinaf.......................................................................................537
a) Genel Olarak.......................................................................... 537
b) İstinaf Kanun Yolunun Lehinde ve Aleyhinde İleri
Sürülen Görüşler.................................................................... 538
c) İstinaf Kanun Yolunda Görevli Bölge Adliye Mahkemesi
ve Cumhuriyet Başsavcılığının Oluşumu............................... 540
d) İstinaf Kanun Yoluna Başvurabilecek Kişiler ......................... 540
(1) İstem Üzerine İstinaf Başvurusu Yapılabilecek
Kararlar.......................................................................540
(2) Kendiliğinden (Otomatik Olarak) İstinaf Kanun
Yoluna Giden Kararlar ................................................541
(3) İstinaf Kanun Yoluna Başvurulamayan Kararlar
(İstinaf Yasağı) ............................................................541
(4) İstinaf Kanun Yoluna Başvurma İstemi ve Şekli ..........541
(5) İstinaf Kanun Yoluna Başvurma Süresi .......................542
(6) İstinaf Başvurusunun Etkisi.........................................542
(7) İstinaf İsteminin Hükmü Veren Mahkemece
Reddi ..........................................................................542
(8) İstinaf İsteminin Tebliği ve Cevabı..............................543
(9) Bölge Adliye Mahkemesi İlgili Ceza Dairesinin
Görevi.........................................................................543
(10) Dosya Üzerinde Ön İnceleme .....................................543
(11) Bölge Adliye Mahkemesinde İnceleme ve
Kovuşturma ................................................................544
(12) Duruşma Hazırlığı .......................................................546
(13) İstinaf Kanun Yolu Başvurusu Üzerinde Yapılacak
Duruşma .....................................................................546
(14) Sanık Lehine Başvurma Hâlinde Verilecek Hüküm......549
(15) Bölge Adliye Mahkemesinin Kararlarına Karşı
Direnme Yasağı...........................................................549
(16) Bölge Adliye Mahkemesinin Kararlarına Karşı
Herhangi Bir Kanun Yoluna Başvurma Yasağı .............550
(17) Özel Kanunların Temyize İlişkin Hükümleri.................551
3. Temyiz .....................................................................................552
a) Genel Olarak.......................................................................... 552
b) Temyiz Kanun Yolu ................................................................ 552
(1) Genel Olarak...............................................................552
(2) Temyiz ile İstinaf Arasındaki Farklar ...........................553
(3) Temyiz Kanun Yolu Başvurusunun Etkisi ....................553
(4) Temyiz Edilebilecek Kararlar.......................................553
(5) Temyiz Edilemeyecek Kararlar/Temyiz Yasağı............553
(6) Temyiz Nedenleri........................................................555
(7) Nisbi Temyiz Nedenleri...............................................555
(8) Mutlak Temyiz Nedenleri (Kesin Hukuka Aykırılık
Halleri) ........................................................................556
(9) Temyiz İsteminin Yapılma Şekli...................................557
(10) Temyiz Başvurusunda Süre.........................................557
(11) Temyiz Başvurusunun Etkisi .......................................557
(12) Temyiz Başvurusunun İçeriği ......................................557
(13) Temyiz Gerekçesi........................................................558
(14) Temyiz İsteminin Kabule Değer Sayılmamasından
Dolayı Hükmü Veren Mahkemece Reddi....................559
(15) Temyiz Dilekçesinin Tebliği ve Cevabı, Yargıtay
Cumhuriyet Başsavcılığının Görevi .............................560
(16) Temyiz İsteminin Reddi ..............................................561
(17) Temyiz İncelemesine (Yargılaması) Başlanması..........562
(18) Temyiz İncelemesinin Duruşmasız Yapılması..............562
(19) Temyiz İncelemesinin Duruşmalı Yapılması................562
(20) Duruşmada Usul.........................................................562
(21) Temyizde İncelenecek Hususlar .................................563
(22) Temyiz Kanun Yoluna Başvuru Sonucu Temyiz
İncelemesi Sonucu Verilebilecek Kararlar ..................563
(a) Esastan Red (Onama) Kararı................................564
(b) Bozma Kararı .......................................................565
(i) Bozma Kararının İçeriği..................................565
(ii) Bozma Kararı Üzerine Dava Dosyasının
İlgili Mahkeme Gönderilmesi ........................566
(iii) Bozma Kararı Üzerine Dosyanın Geri
Gönderildiği İlgili Mahkemenin Yapacağı
İşlemler..........................................................566
(iv) Bozma Kararının Diğer Sanıklara Etkisi..........569
(c) Düzeltme (İyileştirme) veya Davanın Esasına
Hükmedilmesi .....................................................570
(d) Düşme Kararı.......................................................571
G. Olağanüstü Kanun Yolları ................................................................... 571
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın İtiraz Yetkisi.....................572
a) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın İtiraz Yetkisinin
Olmasının Nedeni.................................................................. 572
b) Olağanüstü İtiraz Kanun Yolu Başvurusunun Koşulları......... 573
c) İtiraz Başvurusunun İçeriği.................................................... 573
d) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın İtiraz Yoluna
Başvurmasını Kimler İsteyebilir............................................. 573
e) Yargıtay Özel Dairesinin Verebileceği Kararlar ..................... 574
f) İtiraz Kanun Yoluna Başvurmada Süre.................................. 574
g) İtiraz Kanun Yoluna Başvuru Üzerine Ceza Genel
Kurulunun Verebileceği Kararlar........................................... 574
2. Kanun Yararına Bozma ............................................................575
a) Kanun Yararına Bozma Kanun Yollarına Başvurmanın
Unsurları ................................................................................ 576
(1) Başvurulacak Karar Bakımından .................................576
(2) Gerekçe Bakımından ..................................................577
(3) Başvurma Hakkına Sahip Kişi Bakımından ..................577
(4) Başvuru Usulü Bakımından .........................................577
(5) Gerekçe Gösterme Zorunluluğu Bakımından..............578
(6) Süre Bakımından.........................................................578
(7) Kanun Yararına Bozma Kanun Yoluna
Başvurmada Ön İnceleme...........................................578
(8) İncelemenin Niteliği Bakımından................................578
b) Kanun Yararına Bozma Kanun Yoluna Başvuru Üzerine
Yapılan İnceleme Sonucu Verilebilecek Kararlar .................. 578
c) Kanun Yararına Bozma Kanun Yoluna Sanık veya
Hükümlü Aleyhine Başvurulabilip Başvurulamayacağı
Sorunu.................................................................................... 579
d) Kanun Yararına Bozma Kanun Yoluna Başvurulacak
Merci...................................................................................... 580
3. Yargılamanın Yenilenmesi........................................................580
a) Yargılamanın Yenilenmesi Çeşitleri....................................... 581
(1) Hükümlü Lehine Yargılamanın Yenilenmesi
Nedenleri....................................................................581
(2) Sanık veya Hükümlünün Aleyhine Yargılamanın
Yenilenmesi Nedenleri................................................582
b) Yargılamanın Yenilenmesi İsteminde Bulunabilecekler ....... 583
c) Yargılamanın Yenilenmesi İsteminde Bulunma
Gerekçesi ............................................................................... 583
d) Yargılamanın Yenilenmesi Yoluna Başvurmada Süre ........... 583
e) Yargılamanın Yenilenmesi İstemi.......................................... 583
(1) Yargılamanın Yenilenmesi İsteminin Etkisi .................583
(2) Yargılamanın Yenilenmesinin Kabul Edilmeyeceği
Hâl ..............................................................................583
(3) Bir Suça Dayanan Yenileme İstemlerinin Kabulü
Koşulları ......................................................................584
(4) Yenileme İstemi Hakkında Uygulanacak
Hükümler....................................................................584
(5) Yenileme İsteminin Yapılacağı Merci ve Bu
Merciin Kabule Değer Olup Olmadığı Kararı...............584
(6) Yenileme İsteminin Kabule Değer Görülmemesi
Nedenleri ve Kabulü Hâlinde Yapılacak İşlem.............584
(7) Yenileme İsteminin Esassız Olmasından Dolayı
Reddi, Aksi Takdirde Kabulü .......................................585
f) Yargılamanın Yenilenmesi Yargılaması ................................. 585
(1) Delillerin Toplanması Aşaması....................................585
(a) Yargılamanın Yenilenmesinin Duruşma
Yapılmaksızın Yapılması ve Hüküm Verilmesi......586
(b) Yargılamanın Yenilenmesinin Duruşmalı
Yapılması ve Hüküm Verilmesi ............................586
ONBİRİNCİ BÖLÜM
ÖZEL MUHAKEME USULLERİ
I. SERİ MUHAKEME USULÜ...........................................................587
II. BASİT YARGILAMA USULÜ ........................................................592
A. Basit Yargılama Usulünde İtiraz ......................................................... 593
KAYNAKÇA.......................................................................................595
-
%3630,00 TL611,10 TL -
-
-
-
-
-
-
-
%3440,00 TL426,80 TL -
-
-
