Ceza Muhakemesi Hukukunda Kontrollü Teslimat

Dr. Ali Rıza TÖNGÜR (Hakim)

BİRİNCİ BÖLÜM
KONTROLLÜ TESLİMAT KURUMU İLEBAĞLANTILI KİMİ KONULAR
I. -SINIRAŞAN SUÇ VE SINIRAŞAN CEZA HUKUKU KAVRAMLARI-7
A. -Sınıraşan Suç-7
1. -Tanım, Kavram-7
2. -Sınıraşan Suçların Nedenlerine Göre Sınıflandırılması ve Karakteristik Özellikleri-9
a. -Bireysel Nitelikli Sınıraşan Suçlar-9
b. -Ekonomik Kazanç Amaçlı Sınıraşan Suçlar-10
c. -Küresel (Global) Nitelikli Sınıraşan Suçlar-12
d. -Siyasi (Politik) Nitelikli Sınıaraşan Suçlar-13
e. -Organize (Örgütlü) Sınıraşan Suçlar-13
f. -Lokal (Bölgesel) Nitelikli Suçlar-14
3. -Sınıraşan Suçların Neden Olduğu Zararlar-14
4. -Küresel Tehdide Karşı Uluslararası İşbirliğinin Geliştirilmesi Zarureti-17
5. -Sınıraşan Suçlardan Kaynaklanan Tehditin Tanımlanması ve Çözüm Yolları Geliştirilmesi-18
B. -Sınıraşan Ceza Hukuku-20
1. -Suçların ve Ceza Hukukunun Sınıraşan Boyut Kazanması-20
2. -Sınıraşan Ceza Hukukunun Yatay ve Dikey Yapısı-21
a. -Bastırıcı Konvansiyonların Etkisi-21
b. -Sınıraşan Suç ve Cezalara Kavramsal Bir Bakış-22
c. -Adlî Soruşturmada İşbirliğine Duyulan İhtiyaç-26
d. -Sınıraşan Ceza Hukukunun Özneleri-27
3. -Sınıraşan Ceza Hukukunun Moral ve Politik Kökenleri-29
4. -Sınıraşan Ceza Hukukunun Uluslararası Ceza Hukukundan Farkı (Dar Anlamda)-31
II. -ADLÎ YARDIMLAŞMA VE ULUSLARARASI KOLLUK İŞBİRLİĞİ-35
A. -Adlî Yardımlaşma-35
1. -Genel Olarak-35
2. -Adlî Yardımlaşma Kurumunun Yapısı ve Gelişimi-36
B. -İstinabe-38
C. -Karşılıklı Adlî Yardımlaşma-39
1. -Karşılıklı Adlî Yardımlaşma Anlaşmalarının Gelişimi-39
2. -Karşılıklı Adlî Yardımlaşma Hükümlerinin Önleyici Sözleşmelere Dâhil Edilmesi-41
3. -Önleyici Sözleşmelerdeki Adlî Yardımlaşma Hükümlerinin Kapsamı-42
a. -Karşılıklı Adlî Yardımlaşma Sağlamaya İlişkin Genel Sorumluluk-42
b. -Adlî Yardımlaşmanın Cezai İşlemlerle Sınırlandırılması-43
4. -Adlî Yardımlaşma Türleri-45
5. -Adlî Yardımlaşmanın Koşulları-46
a. -Çifte Cezalandırılabilirlik-46
b. -Hususilik (Özellik) İlkesi-48
c. -Egemenlik, Güvenlik ve Kamu Düzeni-49
D. -Klasik Adlî Yardımlaşma Usullerine İlişkin Kısa Bir Değerlendirme-50
İKİNCİ BÖLÜM
KONTROLLÜ TESLİMAT KURUMU
I. -GENEL OLARAK-51
II. -KONTROLLÜ TESLİMAT KAVRAMI, TANIMI VE HUKUKİ NİTELEME-55
III. -KONTROLLÜ TESLİMATIN UYGULANMA ESASLARI-57
A. -Kontrollü Teslimatın Uygulanmasına Egemen Olan İlkeler-57
1. -İkinci Derecede Uygulanabilirlik-58
2. -Orantılılık (Ölçülülük) İlkesi-61
3. -Gizlilik İlkesi-64
4. -Koordinasyon (İşbirliği) İlkesi-65
B. -Kontrollü Teslimatın (Uygulanma) Türleri-66
1. -Ülke Sınırlarına Kontrollü Giriş-66
2. -Ülke Sınırlarından Kontrollü Çıkış-67
3. -Ülke Topraklarından Kontrollü Geçiş-67
4. -Ülke İçi Kontrollü Teslimat-68
C. -Kontrollü Teslimat Uygulamasında Kullanılan Yöntemler-68
1. -Genel Olarak-68
2. -Güvenilir Kişiyle İşbirliği-69
3. -Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi-70
4. -Takip ve Gözetleme-71
5. -Posta Gönderisini Takip-72
D. -Kontrollü Teslimat Uygulamasında Kullanılan Kimi Kolluk Faaliyetleri ve Özel Soruşturma Tedbirleri-76
1. -Fiziki Takip-77
2. -Özel Soruşturma Tedbirleri-80
a. -Gizli Soruşturmacı-81
aa. -Gizli Soruşturmacı Kavramı-81
bb. -Gizli Soruşturmacı Benzeri Kavramlar-83
aaa. -Yeraltı Ajanı-83
bbb. -Muhbir (Bilgi Veren)-84
ccc. -Güvenilir Kişi-87
cc. -Kimi Mukayeseli Hukuk Örneklerinde Gizli Soruşturmacı-88
aaa. -Almanya-88
bbb. -Fransa-89
ccc. -İtalya-91
b. -İletişimin Denetlenmesi-92
aa. -Genel Olarak-92
bb. -Kimi Mukayeseli Hukuk Örneklerinde Telekomünikasyon Yoluyla İletişimin Denetlenmesi Tedbiri-93
aaa. -Almanya-93
bbb. -Fransa-95
ccc. -İtalya-96
c. -Teknik Araçlarla İzleme-97
aa. -Genel Olarak-97
bb. -Kimi Mukayeseli Hukuk Örneklerinde Teknik Araçlarla İzleme Tedbiri-99
aaa. -Almanya-99
bbb. -Fransa-101
ccc. -İtalya-102
E. -Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi Standartlarına Göre Kontrollü Teslimat Uygulamalarında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar-104
1. -Örgüt İçinden Bir Muhbir Kurye ile İşbirliğinde Güvenlik Önlemleri-105
2. -Gizli Soruşturmacının Kurye Gibi Hareket Ettiği Durumlarda Güvenlik Önlemleri-106
3. -Delillerin Korunmasında Güvenlik Önlemeleri-106
4. -Kontrollü Teslimatın Yapılacağı Yere İlişkin Güvenlik Önlemleri-107
5. -Kontrollü Teslimat Senaryosu (Örtülü Hikâye)-107
6. -İdarî ve Adlî Hazırlıklar-108
7. -Organizasyon Yapısı ve Görevlendirmeler-108
8. -Kontrollü Teslimatın Uygulama Aşaması-109
9. -Baskın-111
a. -Tanım ve Amaç-111
b. -Baskının Planlaması-111
c. -Baskın Öncesi Araştırma ve Hazırlıklar-112
d. -Baskının Zamanlaması-113
e. -Ekip Üyelerinin Baskın Öncesinde Bilgilendirilmesi-114
F. -Kimi Uluslararası Belgelerde Kontrollü Teslimata İlişkin Hükümler-114
1. -Birleşmiş Milletler Belgelerinde Kontrollü Teslimat-114
a. -1961 Narkotik Tek Sözleşmesi ve 1972 Tarihli Ek Protokolü-114
b. -Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Kaçakçılığına Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi (Viyana Konvansiyonu)-116
c. -Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi (Palermo Konvansiyonu)-119
d. -Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi (Merida Konvansiyonu)-121
e. -Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi Belgeleri-123
2. -Kontrollü Teslimata İlişkin Diğer Kimi Uluslararası Belgeler-126
a. -Suçtan Kaynaklanan Gelirlerin Aklanması, Araştırılması, Ele Geçirilmesi ve El Konulmasına İlişkin Sözleşme (141 Nolu Avrupa Konseyi Sözleşmesi - Strasbourg Konvansiyonu)-126
b. -Terörizmin Finansmanı ve Suçtan Elde Edilen Gelirlerin Aklanması, Aranması, El konulması ve Müsaderesi Hakkında Sözleşme (198 Numaralı Avrupa Konseyi Sözleşmesi- Varşova özleşmesi)-128
c. -Schengen Antlaşması-129
d. -Avrupa Konseyi Ceza İşlerinde Karşılıklı Adlî Yardımlaşma Sözleşmesine Ek İki Numaralı Protokol-130
e. -FATF Tarafından Aklama ile Mücadeleye İlişkin Yapılan Kırk Tavsiye Kararı-132
f. -Avrupa Birliğinin EU (98 C 24/1) Sayılı Direktifi-133
g. -Ceza İşlerinde Karşılıklı Adlî Yardımlaşma Avrupa Birliği Sözleşmesi-133
h. -Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Anlaşması-134
G. -Karşılaştırmalı Hukukta Kontrollü Teslimat-134
1. -Almanya-134
2. -Avusturya-136
3. -Danimarka-138
4. -Fransa-140
5. -Hollanda-141
6. -İngiltere-142
7. -İspanya-144
8. -İsveç-145
9. -Litvanya-146
10. -Macaristan-148
11. -Polonya-150
12. -Portekiz-151
13. -Slovenya-152
H. -Uluslararası Kontrollü Teslimat Uygulamalarında Karşılaşılan Hukuki Sorunlar-153
1. -Uluslararası Boyutu Olan Kontrollü Teslimat Uygulamalarında Bir Adlî Yardımlaşma Anlaşmasına İhtiyaç Olup-Olmaması Sorunu-154
2. -Uygulama ve Yasal Düzenlemelerden Kaynaklanan Sorunlar-156
a. -Kontrollü Teslimata Konu Kişi veya Araçların Kullandıkları Geçiş Güzergâhının ve Zamanının Tam Olarak Bilinmemesi-156
b. -Teknik Takip Cihazlarının Yerleştirilmesi ve Kullanılması-157
3. -Kontrollü Teslimat Kararında Yetkili Makamın Tespiti ve Gereken İzinlerin Alınması Sorunu-158
4. -Kontrollü Teslimat Sırasında Beklenmedik Zamanlarda Ortaya Çıkacak Sorunlarda Temas Kurulacak Yetkili Mercii Sorunu-159
5. -Uyuşturucu Maddelerin Konusunu Oluşturduğu Kontrollü Teslimat Uygulamalarında Kaçakçılık Konusu Uyuşturucu Maddelere Beklenmeden El Konulması Sorunu-159
6. -Kontrollü Teslimat Uygulaması Kapsamında Yabancı Bir Ülkede Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesinde Karşılaşılan Sorunlar-160
7. -Farklı Hukuk Sistemleri İçinde Yer Alan Ülkeler Arasında Delillerin Kabul Edilebilirliği Konusunda Yaşanan Sorunlar-162
8. -Uluslararası Kontrollü Teslimatta Karşılaşılan Diğer Sorunlar-162
I. -Kontrollü Teslimata Benzer Kurumlar-163
1. -Ortak Soruşturma Ekipleri-163
2. -Sınır Ötesi Gözetleme ve Sıcak Takip-165
a. -Sınır Ötesi Gözetleme-165
b. -Sınır Ötesi Sıcak Takip-167
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDAKONTROLLÜ TESLİMAT KURUMU
I. -GENEL OLARAK-169
II. -TANIM, KAVRAM VE HUKUKİ NİTELEME-170
III. -TÜRK HUKUKUNDA KONTROLLÜ TESLİMATA İLİŞKİN NORMATİF DÜZENLEMELER-172
A. -Kanun Hükümleri-172
1. -4208 Sayılı Karaparanın Aklanmasının Önlenmesine İlişkin Kanun-172
2. -5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu-177
3. -5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun-178
4. -6415 Sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun-179
5. -Türk Uluslararası Adlî İşbirliği Kanun Tasarısı Taslağı-180
B. -Yönetmelik Hükümleri-182
1. -Kontrollü Teslimatın Uygulaması Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik-182
2. -5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa Göre Muhbir ve El Koyanlara İkramiye Ödenmesi Hakkında Yönetmelik-182
3. -Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanunun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik-184
IV. -TÜRK HUKUKUNDA KONTROLLÜ TESLİMATIN UYGULANMA KOŞULLARI-185
A. -Soruşturma Konusu Organize Bir Suçun Varlığı-185
B. -Kontrollü Teslimat Kapsamına Giren Kaçakçılık Faaliyetinin Çok Ciddi Organize Edilmiş Olması-186
C. -Kontrollü Teslimatın Zorunlu Olması (İkinci Derece Uygulanabilirlik)-188
D. -Mal veya Fonların Gideceği Son Yere Kadar Kesintisiz Denetiminin Sağlanabilmesi-190
E. -Kontrollü Teslimat Uygulaması İçin Yeterli Zaman Bulunması-192
F. -Türkiye'de Hazırlanarak Yurt Dışını Götürülecek veya Transit Geçecek Her Türlü Kaçak Mal veya Fon İçin Ayrıca Aranan Koşullar-194
1. -Kontrollü Teslimat Uygulamasının Boşluksuz İşleyeceği ve Failler Hakkında Kovuşturma Açılacağının Talep Eden Devlet Tarafından Garanti Edilmesi-194
2. -Kontrollü Teslimat Sonunda Türk Vatandaşlarının Mal veya Fonlar ile Bunların Naklinde Kullanılan Araçlar ve Suçtan Elde Edilen Malvarlığı Değerlerinin İadesinin Taahhüt Edilmiş Olması-195
3. -Türk Ceza Kanununun 188 inci Maddesinin İkinci Fıkrası Çerçevesinde Türk Vatandaşının Yabancı Ülkede İşlediği Suç Nedeniyle İade Edilebilmesi İçin Cezasının İnfaz Edilmiş Olması-196
V. -KONTROLLÜ TESLİMAT KARARI-196
A. -Türk Makamları Tarafından Yapılan Talepler Bakımından-196
B. -Yabancı Ülkelerin Talep ve Taahhütleri Bakımından-200
VI. -KONTROLLÜ TESLİMAT KARARLARINA KARŞI İTİRAZ-202
VII. -KONTROLLÜ TESLİMATIN UYGULANMASI, KOORDİNASYONU VE SONLANDIRILMASI-204
VIII. -YURT DIŞI GÖREVLENDİRME-206
IX. -YURTDIŞINDA ELDE EDİLEN DELİLLERİN DEĞERİ SORUNU-206
X. -KONTROLLÜ TESLİMAT UYGULAMASINA KATILAN GÖREVLİLERİN CEZAİ VE HUKUKİ SORUMLULUKLARI-210
A. -Cezai Sorumluluk-210
B. -Hukuki Sorumluluk-211
XI. -TÜRK HUKUKUNDA KONTROLLÜ TESLİMATIN TÜRLERİ-212
A. -Yurtdışından Türkiye'ye Kontrollü Teslimat (Kontrollü Giriş)-212
B. -Türkiye'den Yurtdışına Kontrollü Teslimat (Kontrollü Çıkış)-213
C. -Türkiye'den Transit Geçiş Suretiyle Kontrollü Teslimat (Kontrollü Geçiş)-213
D. -Türkiye Sınırları İçinde Kontrollü Teslimat (Yurtiçi Kontrollü Teslimat)-214
XII. -TÜRK HUKUKUNDA KONTROLLÜ TESLİMATTA KULLANILAN ÖZEL SORUŞTURMA TEDBİRLERİ VE BU TEDBİRLERİN UYGULANMASI SIRASINDA TESADÜFEN ELDE EDİLEN DELİLLER-215
A. -Kontrollü Teslimat Uygulamasında Kullanılan Özel Soruşturma Tedbirleri-215
1. -Gizli Soruşturmacı-215
2. -Teknik Araçlarla İzleme-219
3. -Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Tespiti-225
B. -Kontrollü Teslimatta Kullanılan Özel Soruşturma Tedbirlerinin Uygulanması Sırasında Tesadüfen Elde Edilen Deliller-232
1. -Gizli Soruşturmacı Tarafından Tesadüfen Elde Edilen Deliller-233
2. -Teknik Araçlarla İzleme Tedbiri Sırasında Tesadüfen Elde Edilen Deliller-234
3. -Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi Sırasında Tesadüfen Elde Edilen Deliller-235
XIII. -KONTROLLÜ TESLİMAT UYGULAMASINDA TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN ORTAYA ÇIKAN SORUNLAR-236
A. -Maddi Ceza Hukuku Bakımından-236
1. -Devlet Egemenliğinin İhlâli Sorunu-236
2. -Türk Ceza Kanunun Yer Bakımından Uygulanması (Mülkîlik İlkesi) ve Kontrollü Teslimat-238
3. --Ne Bis in Idem- İlkesi Bakımından Türkiye'de Kontrollü Teslimat-242
4. -Yabancı Ülkede Türkiye Namına Memuriyet veya Görev İfa Eden Kişi ve Kontrollü Teslimat-244
5. -Türk Vatandaşı Tarafından Yurt Dışında İşlenen Suç (Şahsilik İlkesi) ve Kontrollü Teslimat-247
6. -Yabancı Tarafından Yurt Dışında Türkiye'ye Karşı İşlenen Suç ve Kontrollü Teslimat-250
7. -Evrensellik ve Devleti Koruma İlkeleri Bakımından Kontrollü Teslimat-252
8. -Vatandaşın İade Edilmezliği Kuralı ve Kontrollü Teslimat-258
9. -Cezadan Mahsup ve Kontrollü Teslimat-259
10. -Kontrollü Teslimat Uygulamasında Müsadere Sorunu-261
B. -Ceza Muhakemesi Hukuku Bakımından-267
1. -Arama Tedbiri ve Kontrollü Teslimat-267
2. -Elkoyma Tedbiri ve Kontrollü Teslimat-269
3. -Postada Elkoyma ve Kontrollü Teslimat-271
XIV. -CEZA MUHAKEMESİNE EGEMEN OLAN KİMİ İLKELER BAKIMINDAN KONTROLLÜ TESLİMAT KURUMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ-272
A. -Masumiyet Karinesi Bakımından Kontrollü Teslimat-272
B. -Kişinin Kendini Suçlamaya Zorlanması Yasağı Bakımından Kontrollü Teslimat-275
C. -Silahların Eşitliği Prensibi ve Kontrollü Teslimat-278
D. -Aldatma Yasağı Prensibi ve Kontrollü Teslimat-281
E. -Kovuşturma Mecburiyeti Prensibi Bakımından Kontrollü Teslimat-283
XV. -TEMEL İNSAN HAKLARINDAN ÖZEL HAYAT, AİLE HAYATI, KONUT DOKUNULMAZLIĞI VE HABERLEŞME ÖZGÜRLÜKLERİNİN KORUNMASI HAKKI ÇERÇEVESİNDE KONTROLLÜ TESLİMAT KURUMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ-290
A. -Özel Hayata Saygı Gösterilmesi Hakkının Korunması-294
B. -Aile Hayatına Saygı Gösterilmesi Hakkının Korunması-296
C. -Konut Dokunulmazlığının Korunması-297
D. -Haberleşme Özgürlüğünün Korunması-299

SONUÇ-301
BİBLİYOGRAFYA-323