Ceza Muhakemesi Hukukunda Susma Hakkı
Av. Yakup GÜL
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ.7
İÇİNDEKİLER.9
KISALTMA LİSTESİ 13
GİRİŞ . 15
BİRİNCİ BÖLÜM
SUSMA HAKKINA İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER
SUSMA HAKKININ TANIMI VE HUKUKİ GELİŞİMİ. 19
Susma Hakkının Tanımı . 19
Susma Hakkının Hukuki Gelişimi . 20
Uluslararası Hukukta Susma Hakkı . 20
Ulusal Hukukta Susma Hakkı 27
SUSMA HAKKININ DİĞER KAVRAM VE İLKELERLE İLİŞKİSİ İLE
TEMELLENDİRİLMESİ . 32
Susma Hakkının Diğer Kavram ve İlkelerle İlişkisi 32
Hukuk Devleti İlkesiyle İlgisi 33
İfade Özgürlüğüyle İlgisi 34
İnsan Onuru ile İşkence ve Kötü Muamele Yasağı ile İlgisi . 35
Adil Yargılanma ile İlgisi 40
Suçsuzluk Karinesi ile İlgisi 42
Susma Hakkının Temellendirilmesi . 48
İkrar Delilinin Güvenilirliğinin Sağlanması 48
Sosyal Sözleşme Teorisi 49
İtham Sisteminin Genel Özellikleri 50
Özel Hayatın Gizliliği . 51
10 İçindekiler
İKİNCİ BÖLÜM
HUKUKUMUZDA VE UYGULAMADA SUSMA HAKKININ
NİTELİĞİ KAPSAMI VE SINIRLARI
SUSMA HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ.55
KAPSAM AÇISINDAN SUSMA HAKKINDAN YARARLANABİLEN KİŞİLER VE
YARARLANMA KOŞULLARI .59
Gerçek Kişiler . 59
Şüpheli/Sanık Bakımından 59
Suça Sürüklenen Çocuklar Bakımından. 63
Tanık Bakımından 66
Tanığın Kendisi İçin Yararlanma . 68
Tanığın Yakınları İçin Yararlanma . 70
Tüzel Kişiler Bakımından Susma Hakkından Yararlanma . 77
Diğer Kişi Olarak Mağdurun Tanıklığında Susma Hakkından Yararlanma 80
III. SUSMA HAKKININ KULLANIM BİÇİMLERİ82
Tam Susma. 83
Kısmi Susma . 85
Geçici Susma/Zamana-Yere Bağlı Susma . 86
SUSMA HAKKININ GEÇERLİ OLDUĞU ZAMAN ARALIĞI87
Soruşturma Aşamasından Önce. 88
Soruşturma ve Kovuşturma Aşamasında. 96
Önödeme Aşamasında. 100
Seri Muhakeme Aşamasında . 101
Uzlaştırma Aşamasında 104
İnfaz Aşamasında . 107
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SUSMA HAKKININ SINIRLARI VE SUSMA HAKKINI
İHLAL EDEN DURUMLAR VE SONUÇLARI
SUSMA HAKKININ İSTİSNALARI/SINIRLARI .111
Rızayla Yapılan Açıklama/Susma Hakkının Kullanılmasından Vazgeçme . 112
Suç İsnadı Altında Bulunan Kişinin Yalan Beyanı ve Sonuçları .115
İçindekiler 11
Katlanma Yükümlülüğü Bakımından Tartışmalı Ceza Muhakemesi
İşlemleri. 119
Kimliği Konusunda Susma. 119
Teşhis 124
Yüzleştirme . 130
Keşif ve Yer Gösterme 133
Beden Muayenesi. 136
Parmak İzleri. 144
Koruma Tedbirleri Açısından Susma Hakkı . 146
Arama, Muhafaza Altına Alma ve Elkoyma 146
İletişimin Dinlenmesi Suretiyle Denetlenmesi . 149
Teknik Araçla İzleme 152
Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi. 154
Susma Hakkı Bakımından Sosyal Medya Bilgilerinin Elde Edilişi ve
Uygulanabilirliği. 158
SUSMA HAKKINI İHLAL EDEN DURUMLAR 162
Kendisine Yüklenen Suçu Öğrenme Hakkı İle İlişkisi -Hakları Öğrenme
Hakkı 162
Genel Olarak. 162
Aydınlatma Yükümlülüğü . 165
Avukatın Rolü . 171
Dosya İnceleme Yetkisinin Susma Hakkı Kapsamında Kısıtlanması
ve Şüpheli Hakkındaki Delillerin Varlığının Tespiti 174
Susma Hakkının İhlaline Bağlanan Hukuki Sonuçlar 175
Genel Olarak. 175
Susma Hakkının İhlal Edilmesiyle Elde Edilen Delillerin
Değerlendirilmesi . 179
Elde Edilen Hukuka Aykırı Delillerin Uzak Etkisi 185
Hukuka Aykırı Elde Edilen Delillerin Dosyadan Çıkartılması Sorunu. 190
Kamu Makamları Dışındaki Kişiler Tarafından Elde Edilen Hukuka
Aykırı Deliller 193
İkrarın Geçerlilik Koşulları ve Değerlendirilmesi. 195
Susma Hakkının Varlığının Yorumlanmasına İlişkin Mahkeme
Kararlarına Yansıyan Hatalı Değerlendirmeler . 199
12 İçindekiler
Genel Olarak. 199
Hakimin Vicdani Kanaati Susma Hakkının İkrar Olarak
Değerlendirilmesi . 199
Susma Hakkı Bulunan ve Suçunu Kabul Etmeyen Sanığın
Pişman Olduğunu Beyan Etmesinin Beklenemeyeceği 200
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Uygulanmaması. 200
Savunmasını Yargılamayı Yapan Mahkemede Veya SEGBİS
Sistemi Aracılığıyla Yapmak İsteyen Sanık 201
Ana Dilinde Savunma Yapmak İsteyen Sanık 202
Susma Hakkının Kullanılmasını Siyasi Bir Duruş Olmasını Kabul
Edilemeyeceği 202
Sanığın Kollukta Yasal Susma Hakkını Kullanmış Olmasının
Müsnet Suç Yönünden Delil Veya Örgütsel Faaliyet Olarak Kabul
Edilemeyeceği . 202
Yurt Dışında Bulunan Sanığın Usulüne Uygun Olarak
Savunmasının Alınamaması Nedeniyle, Sanığın Susma Hakkını
Kullandığı Kabul Edilmeyeceği 203
Susma Hakkı Bulunan Sanığın Suçunu İnkar Ettiği Gerekçesiyle
TCK m. 62’nin Uygulanmaması. 203
Susma Hakkı Bulunan Sanığın Suçunu İnkar Ettiği Gerekçesiyle
Haksız Tahrik Hükmünün Uygulanmaması. 204
Esas Mahkemesinde Müdafi İle Birlikte Savunmasını Yapmak
İsteyen Sanığın Susma Hakkını Kullandığını Kabul Etmesi 204
SONUÇ.205
KAYNAKÇA.215