İÇİNDEKİLER 2. BASKIYA ÖNSÖZ 5 ÖNSÖZ 7 İÇİNDEKİLER 9 KISALTMALAR 15 BİRİNCİ BÖLÜM ONARICI ADALET (RESTORATIVE JUSTICE) KAVRAM 17 ONARICI ADALET FİKRİNİN ORTAYA ÇIKIŞI 18 AMAÇ 20 TEMEL İLKELER 23 BİR ONARICI ADALET MEKANİZMASI OLARAK FAİL-MAĞDUR ARABULUCULUĞU (UZLAŞTIRMA) 24 ONARICI ADALET UYGULAMA MODELLERİ 29 Toplum ve Aile Grup Konferansları 30 Cezalandırıcı Halka (Ceza Belirtme Çemberi) 34 Hapishane Bağlamında Onarıcı Süreçler 37 Mahkeme Tarafından Alınan Onarıcı ve Tazmin Edici Tedbirler 38 Toplumsal Onarım (Islah) Kurulları 39 İKİNCİ BÖLÜM UZLAŞTIRMANIN GENEL HÜKÜMLERİ TERİM VE TANIM 41 TEMEL KAVRAMLAR 42 Şüpheli- Sanık 42 Müdafi 43 Vekil. 45 Suçtan Zarar Gören ve Mağdur 45 Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği'nin Tanımlar Kısmı 47 Bakanlık, Daire Başkanlığı ve Genel Müdürlük 47 Büro 50 Eğitim Kuruluşları Listesi 50
Sicil 51 Ücret Tarifesi 52 UYAP (Ulusal Yargı Ağı Portalı) 53 Uzlaşma ve Uzlaştırma 54 Uzlaştırmacı 55 İ. Uzlaştırma Raporu ve Uzlaşma Belgesi. 57 UZLAŞTIRMANIN TARİHÇESİ 58 UZLAŞTIRMANIN AMAÇLARI 62 UZLAŞTIRMANIN YARARLARI 64 Mağdur Açısından Yararları 64 Fail Açısından Yararları 65 Toplum Açısından Yararları 66 Uzlaştırmanın Ceza Muhakemesi Bakımından Yararları 67 UZLAŞTIRMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ 67 UZLAŞTIRMANIN YASAL DAYANAKLARI 70 UZLAŞTIRMA İLE ARABULUCULUK KARŞILAŞTIRMASI 71 UZLAŞTIRMANIN ANAYASANIN BAZI TEMEL İLKELERİ İLE İLİŞKİSİ 75 Uzlaştırma ve Masumiyet Karinesi 76 Uzlaştırma ve Gizlilik İlkesi 77 Uzlaştırma ve Kişinin Kendini Suçlayıcı Beyanda Bulunmaya Zorlanamaması 80 Uzlaştırma ve Cezaların İnsan Onuruna Aykırı Olamayacağı ile Ölçülülüğü 81 Uzlaştırma ve Adil Yargılanma Hakkı ile Hak Arama Hürriyeti 82 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM UZLAŞTIRMANIN ŞARTLARI VE UZLAŞTIRMA KAPSAMINDAKİ SUÇLAR CEZA MUHAKEMESİNDE UZLAŞTIRMANIN ŞARTLARI 85 Genel Açıklamalar 85 Suçun Uzlaştırma Kapsamında Bulunması 87 Yetişkinler Bakımından Uzlaşma Kapsamındaki Suçlar 88 Şikâyete Tabi Suçlar 88 CMK m. 253’te Sayılan Suçlar 99 Özel Kanunlarda Düzenlenen Suçlar 102 Suça Sürüklenen Çocuklar Bakımından Uzlaştırma Kapsamındaki Suçlar 104 Mağdurun Gerçek veya Özel Hukuk Tüzel Kişisi Olması 115
Muhakeme Şartlarının Gerçekleşmesi 116 Şikâyet 117 İzin 118 Talep 118 Kusur Yeteneğinin Bulunması 119 Zamanaşımı 120 Dokunulmazlık 121 Askerlik Hizmetinin Yapılmış Olması 121 Soruşturma Evresinde Yeterli Delilin Bulunması 122 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA EVRESİNDE UZLAŞTIRMA SORUŞTURMA EVRESİNDE UZLAŞTIRMA VE SONUÇLARI 127 Uzlaştırma Teklifi 127 Genel Olarak 127 Uzlaşma Teklifinin Önce Hangi Tarafa Yapılacağı Meselesi (Şüpheliye mi mağdura mı?) 129 Uzlaşma Teklifi Kimlere Yapılabilir? 132 Tarafların Davet Edilmesi 133 Açıklamalı Tebligat Yoluyla Teklif 135 İstinabe Yoluyla Teklif 138 Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) Yoluyla Teklif 140 Tercüman Bulundurma 142 Uzlaştırma Müzakereleri 143 Genel Olarak 143 Müzakerelere kimler katılabilir 143 Müzakereye Katılmaktan İmtina Edilmesi 144 Müzakereye Hazırlık Aşaması 145 Uzlaştırmacının Taraflarla Görüşmesi 145 Müzakereler Nasıl Yürütülür? 147 Müzakerelerin Gerçekleştirilebileceği Yerler 147 Taraflara Ulaşamama Halinde Müzakere 149 Uzlaştırmada Edim 150 Genel Olarak 150 Edimin Hukuka ve Ahlaka Aykırı Olmaması 151 Uzlaşmaya Konu Olabilecek Edim Türleri 152 Edimin Takibinin Yapılması 155
Edimin Yerine Getirilmemesinin Sonuçları 156 Uzlaştırma Raporu 158 Uzlaştırma Raporunun Hazırlanması 158 Uzlaştırma Raporunun İmzalanması 161 Uzlaştırma Raporunun Onaylanması 162 Uzlaşma Belgesi 164 KOVUŞTURMA EVRESİNDE UZLAŞTIRMA USULÜ 166 Genel Olarak 166 Kanun Değişikliği Sebebiyle Fiilin Uzlaştırma Kapsamına Girmesi 167 İnfaz Sırasında Uzlaştırma 168 İnfaz Bittikten Sonra Uzlaştırma 169 Kovuşturma Evresinde Uzlaştırma Usulü 170 Dosyanın Uzlaştırma Bürosuna Gönderilmesi 170 Dosyanın Uzlaştırma Bürosuna Kaydı 171 Belgelerin Uzlaştırmacıya Verilmesi ve Uzlaştırma Süresi 171 Uzlaştırma Raporunun Büroya Teslim Edilmesi ve Raporun Hâkim Tarafından İncelenmesi 172 Mahkemenin Uzlaştırma Süreci Sonunda Verebileceği Karar Türleri 174 BEŞİNCİ BÖLÜM UZLAŞTIRMACIYA İLİŞKİN HUSUSLAR UZLAŞTIRMACI EĞİTİMİ ve SINAVI 175 Eğitim 175 Amaç, Kapsam ve Konusu 175 Yenileme Eğitimleri. 177 Eğitim Kuruluşları 178 Sınav 180 UZLAŞTIRMACININ GÖREVLENDİRİLMESİ VE DENETİMİ 181 Görevlendirilmesi 181 Denetimi 183 UZLAŞTIRMACININ REDDİ ve YASAKLLIK HALLERİ 184 UZLAŞTIRMACI SİCİLİ 185 Sicile Kayıt Olma Şartları 186 Sicilden ve Listeden Çıkarılma 187 ETİK İLKELER 189 Bağımsızlık ve Tarafsızlık 189
Adalete Hizmet Etme ve Görevi Etkin Şekilde Yürütme 192 Nazik ve Saygılı Olma. 192 Masumiyet Karinesine Riayet Etme 193 Taraflar Arasında Herhangi Bir Saikle Ayrım Yapmama 194 Taraflarla Menfaat Çatışması Yaşamama 195 Uzlaştırmacı Olduğu Olayla İlgili Sonradan Vekil veya Müdafii Olarak Görev Yapamama 196 Doğrudan veya Dolaylı Menfaat Temin Etmeme 197 Görevin Saygınlığını Koruma 197 UZLAŞTIRMACININ ETİK İLKELER YÖNÜNDEN DENETLENMESİ 198 UZLAŞTIRMACI ÜCRETİ, UZLAŞTIRMACININ MASRAFLARI VE UZLAŞTIRMA GİDERLERİ 200 Genel Olarak. 200 Uzlaştırmacının Ücreti 200 Uzlaştırmacının Masrafları ve Uzlaştırma Giderleri 202 ALTINCI BÖLÜM KANUN YOLLARI, ZAMANAŞIMI VE UZLAŞTIRMAYA İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR UZLAŞTIRMA RAPORUNA KARŞI KANUN YOLLARI. 205 UZLAŞTIRMA İŞLEMLERİNİN ZAMANAŞIMI SÜRELERİNE ETKİSİ 207 UZLAŞTIRMAYA İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR 208 Uzlaştırmanın Sağlanması Halinde Müsadere Hükümlerinin Uygulanabilirliği. 208 Uzlaştırmanın Sağlanması Halinde Sigorta Şirketlerine Başvuru İmkânının Değerlendirilmesi 210 Uzlaştırmaya İlişkin Hükümlerin Zaman Bakımından Uygulanması 211 Uzlaştırmanın Sağlanması Halinde Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminata İlişkin Hükümlerin Uygulanabilirliği 213 Uzlaştırmanın Sağlanması Halinde Mahsuba İlişkin Hükümlerin Uygulanabilirliği. 214 Uzlaşmanın Sağlanması Halinde Ödenmiş Olan Adli Para Cezalarının İadesi 215 Suça Tekerrür Halinde Uzlaşma Hükümlerinin Uygulanabilirliği 216 Uzlaştırma Kapsamına Giren Bir Suçun Bu Kapsama Girmeyen Bir Başka Suçla Birlikte İşlenmesi Halinde Uzlaştırmanın Uygulanabilirliği 218 Taraflardan Birinin Ölümü Halinde Uzlaştırma 222 Birden Fazla Suç Olmasına Rağmen Kanunda Tek Ceza Öngörülen Hallerde Uzlaştırma 223
