Ceza Muhakemesinde İddia Pazarlığı

Dr. Mehmet Emin YAPAR

GİRİŞ-1

BİRİNCİ BÖLÜM

BİRLEŞİK DEVLETLER MAHKEME SİSTEMİ

1. 1. -GENEL OLARAK-3

1. 1. 1. -Eski Amerikan Mahkemeleri-5

1. 1. 2. -Anayasa ve Mahkemeler-6

1. 1. 3. -Ulusal Mahkeme Sisteminin Oluşumu-8

1. 2. -BİRLEŞİK DEVLETLER FEDERAL MAHKEME SİSTEMİ-10

1. 2. 1. -Birleşik Devletler Anayasası ve Federal Hükümet-10

1. 2. 2. -Yasama Organı-12

1. 2. 3. -Yürütme Organı-13

1. 2. 4. -Yargı Organı-14

1. 3. -FEDERAL MAHKEMELERİN AMERİKAN HÜKÜMET SİSTEMİNDEKİ ROLÜ-15

1. 3. 1. -Federal Mahkemeler-15

1. 3. 1. 1. -Federal Mahkemeler ve Kongre-16

1. 3. 1. 2. -Federal Mahkemeler ve Yürütme Organı-16

1. 3. 1. 3. -Federal Mahkemeler ve Kamuoyu-17

1. 3. 2. -Federal Mahkemelerin Yapısı-19

1. 3. 2. 1. -İlk Derece Mahkemeleri (Trial Courts)-20

1. 3. 2. 2. -İkinci Derece Mahkemeleri (Appellate Courts)-21

1. 3. 2. 3. -Birleşik Devletler Anayasa Mahkemesi (The US Supreme Court)-23

1. 3. 2. 4. -Özel Üçüncü Madde Mahkemeleri-24

1. 3. 2. 5. -Kongre Tarafından Kurulan Mahkemeler-24

1. 3. 3. -Eyalet Mahkemeleri-25

1. 3. 3. 1. -Sınırlı Yetkili Asliye Mahkemeleri-25

1. 3. 3. 2. -Genel Yetkili Asliye Mahkemeleri-27

1. 3. 3. 3. -Orta Dereceli Temyiz Mahkemeleri-27

1. 3. 3. 4. -Eyalet Üst Derece Mahkemeleri-28

1. 3. 4. -Federal Mahkemelerin Yargı Yetkisi-30

1. 3. 4. 1. -Eyalet Mahkemeleri ve Federal Mahkemeler Arasındaki Bağlantı-30

1. 3. 4. 2. -Federal Mahkemelerin Baktığı Davalar-31

1. 3. 4. 3. -Eyalet Mahkemelerinin Baktığı Davalar-32

1. 3. 4. 4. -Federal Mahkemelerin ve Eyalet Mahkemelerinin Aynı Anda Yargılama Yetkisine Sahip Olmaları Halleri -33

1. 4. -BİRLEŞİK DEVLETLER FEDERAL HÂKİMLERİ-34

1. 4. 1. -Hâkimlerin Seçimi-34

1. 4. 2. -Anayasa'nın 3'üncü Maddesi Hâkimleri-35

1. 4. 3. -Diğer Federal Hâkimler-36

1. 4. 4. -Eyalet Hâkimleri-37

1. 4. 5. -Federal Yargılama Etik Kuralları-38

1. 4. 6. -Hâkimlerin Maaş ve Özlük Hakları-40

1. 4. 7. -Kıdemli ve Emekli Hâkimler-40

1. 4. 8. -Hâkimlerin Eğitimi-41

1. 4. 9. -Hâkimlerin Yardımcıları-42

1. 4. 10. -Savcı ve Şüpheli/Sanık-42

1. 5. -AMERİKAN YARGI SİSTEMİNİN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ-44

1. 5. 1. -Adversary Sistem-44

1. 5. 2. -Common Law Sistemi-45

1. 5. 3. -Ücretler ve Yargılama Masrafları-46

1. 5. 4. -Hükmün Uygulanması-47

1. 5. 5. -Mahkeme Kararlarının Yayınlanması-47

1. 5. 6. -Federal Yargılama Yönetimi-48

İKİNCİ BÖLÜM

BİRLEŞİK DEVLETLER CEZA YARGILAMA PROSEDÜRÜ

2. 1. -GENEL OLARAK-49

2. 2. -CEZA YARGILAMASI ÖNCESİ PROSEDÜR-62

2. 2. 1. -Yakalama/Tutuklama-62

2. 2. 2. -Yargılama Öncesi Servisin Mülakatı-63

2. 2. 3. -Duruşma Öncesi Hâkim Önüne Çıkarılma-64

2. 2. 4. -Tutuklama Duruşması (Detention Hearing)-66

2. 2. 5. -Büyük Jüri (Grand Jury) Süreci ya da Ön Duruşma (Preliminary Hearing)-67

2. 2. 5. 1. -Büyük Jüri-68

2. 2. 5. 2. -Ön Duruşma-70

2. 2. 6. -Davanın Mahkeme Huzurunda Şüpheliye/Sanığa Tebliği-72

2. 2. 7. -Müdafiin Temsil Sorumluluğu-74

2. 2. 8. -Dava Delillerinin Toplanması-75

2. 2. 9. -Mahkemeden Talepte Bulunabilme (Motions) -76

2. 2. 10. -Delillerin Açıklanması (Discovery)-78

2. 2. 11. -İddia Pazarlığı İhtimali (Pretrial Conference)-79

2. 2. 11. 1. -İsnat İndirimi-80

2. 2. 11. 2. -İsnadın Silinmesi-81

2. 2. 11. 3. -Ceza Pazarlığı-83

2. 2. 12. -Hasımlı Sistem-84

2. 3. -CEZA YARGILAMA PROSEDÜRÜ-85

2. 3. 1. -Yargılamada Temel Haklar-86

2. 3. 2. -Jüri Heyetinin Seçimi-91

2. 3. 3. -Açılış Bildirimleri-95

2. 3. 4. -Savcının Davası-97

2. 3. 5. -Sanığın Davası-99

2. 3. 6. -Kapanış Bildirimleri-100

2. 3. 7. -Yargılamada Hâkimin Rolü-101

2. 3. 8. -Yargılamada Jürinin Rolü-102

2. 3. 9. -Jüriye Talimat-102

2. 3. 10. -Jürinin Kararı-103

2. 4. -CEZA YARGILAMASI SONRASI PROSEDÜR-105

2. 4. 1. -Mahkûmiyet-106

2. 4. 2. -Temyiz-110

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İDDİA PAZARLIĞI -PLEA BARGAINING-

3. 1. -GENEL OLARAK-115

3. 2. -İDDİA PAZARLIĞI-121

3. 3. -İDDİA PAZARLIĞI KISA TARİHİ-125

3. 4. -İDDİA PAZARLIĞI SÜRECİNİN TEMEL AKTÖRLERİ-129

3. 4. 1. -Savcı-130

3. 4. 2. -Şüpheli/Sanık Müdafii-132

3. 4. 3. -Hâkim-133

3. 4. 4. -Mağdur-135

3. 5. -İDDİA PAZARLIĞININ YAPILMA ZAMANI-141

3. 6. -İDDİA ANLAŞMASININ TEMEL NİTELİKLERİ-142

3. 6. 1. -İddia Anlaşmaları Sözleşme Niteliğine Sahiptir-143

3. 6. 2. -Taraflar Anlaşma ile Bağlıdır-143

3. 6. 3. -Diğer Suç ya da Eylemler Nedeniyle Yapılacak Soruşturmalardan Muafiyet-147

3. 6. 4. -İddia Makamı ile Soruşturmada İşbirliği Yapılması-147

3. 6. 5. -Şüphelinin/Sanığın Haklarından Feragat Etmesi-148

3. 6. 6. -Üzerinde Anlaşılmış Olgular-152

3. 6. 7. -İddia Makamının Cezalandırmadaki Fonksiyonu-153

3. 6. 8. -Para Cezaları ve Tazminat-153

3. 6. 9. -Fayda ve Mahsurları-154

3. 6. 10. -Şüpheliyi/Sanığı İddia Pazarlığına Teşvik Eden Sebepler-156

3. 6. 11. -Savcıları ve Hâkimleri İddia Pazarlığına Teşvik Eden Sebepler-159

3. 7. -İDDİA PAZARLIĞININ ANAYASAL STATÜSÜ VE İDDİA PAZARLIĞINA YÖNELİK FEDERAL KANUNİ DÜZENLEME-161

3. 7. 1. -Anayasal Statü-162

3. 7. 2. -Federal Ceza Muhakemesi Kanunu-163

3. 7. 2. 1. -11. Maddede Uygulanmasına İzin Verilen İddia Pazarlığı Çeşitleri-167

3. 7. 2. 2. -Şüpheliye/Sanığa Tavsiyede Bulunulması-171

3. 7. 2. 3. -İddia Anlaşmasından Geri Dönmek-172

3. 7. 2. 4. -Hâkimlerin İddia Pazarlığı Görüşmelerinde Yer Almaları-176

3. 7. 2. 5. -Başarıya Ulaşmayan İddia Pazarlığında Yer Alan İfadelerin Kullanılması-177

3. 7. 3. -Federal Cezalandırma Rehberi-179

3. 7. 3. 1. -İddia Pazarlığını Kabul ya da Reddetme Standartları-183

3. 7. 3. 2. --İlintili Eylem-in Rehberdeki İlkeler Doğrultusunda Kullanılması-183

3. 7. 3. 3. -Beraatle Sonuçlanan Eylemin Rehberdeki İlkeler Doğrultusunda Kullanılması-185

3. 7. 4. -Adalet Bakanlığı Politikası-186

3. 7. 4. 1. -İsnadı Etkileyen Politikalar-189

3. 7. 4. 2. -İddia Pazarlığını Etkileyen Politikalar-190

3. 7. 5. -Barolar Birliği Standartları-191

3. 7. 6. -İddia Anlaşmasının Yürürlüğe Girmesi-192

3. 8. -İDDİA ANLAŞMASININ BELİRLİ ÇEŞİTLERİ-198

3. 8. 1. -İddianame Öncesi Yapılan İddia Pazarlığı-199

3. 8. 2. -İsnat Pazarlığı-200

3. 8. 2. 1. -Kanun Maddeleri ve Rehberler-201

3. 8. 2. 2. -Adalet Bakanlığı Politikaları-201

3. 8. 2. 3. -İddia Pazarlığının Muhtemel Maksimum Ceza Üzerindeki Etkileri-202

3. 8. 2. 4. -İsnat Edilmeyen ya da Cezalandırılmayan Eylemin Cezalandırma Rehberi Bakımından Kullanılması-202

3. 8. 2. 4. 1. -Cezalandırma Rehberinden Uygun Bölümün Seçimi-203

3. 8. 2. 4. 2. -Cezalandırma Rehberinden Uygulanacak Ceza Aralığının Belirlenmesi-204

3. 8. 2. 4. 3. -Cezalandırma Rehberinde Sanığın Ceza Geçmişi Kategorisinin Belirlenmesi-205

3. 8. 2. 4. 4. -Cezalandırma Rehberinde Sanığın Cezasının ya da Hakkında Uygulanacak Arttırımın Belirlenmesi-206

3. 8. 3. -Bağlayıcı Olmayan Tavsiye Anlaşmaları-207

3. 8. 3. 1. -Kanun ve Rehber Kuralları-207

3. 8. 3. 2. -Adalet Bakanlığı Politikaları-208

3. 8. 3. 3. -Cezalandırma Rehberinde Belirtilen Aralık Dışında Tavsiyede Bulunulmasının Etkileri-209

3. 8. 3. 4. -İddia Makamının Tavsiyede Bulunma Konusundaki Başarısızlığının Etkisi-210

3. 8. 4. -Belirli Ceza Anlaşmaları (Stipulation Bargaining)-212

3. 8. 4. 1. -Kanun ve Rehber Kuralları-212

3. 8. 4. 2. -Adalet Bakanlığı Politikaları-213

3. 8. 4. 3. -Madde 11 (c) (1) (C) Doğrultusunda Cezanın Belirlendiği Anlaşmalar-213

3. 8. 5. -Cezalandırma Rehberinde Yer Alan Faktörler İle İlgili Anlaşmalar-214

3. 8. 5. 1. -Mahkeme Kanuna Uygun Olmayan Taahhütleri Reddetmek Zorundadır-214

3. 8. 5. 2. -Sanığa Zarar Veren Taahütlere Güvenilebilir-215

3. 8. 6. -İşbirliği İçeren İddia Anlaşmaları-216

3. 8. 6. 1. -İşbirliğinin Konusu-216

3. 8. 6. 2. -Gizli Çalışma-216

3. 8. 6. 3. -Anayasanın Değişik 5'inci Maddesinde Yer Alan Haklardan Feragat Edilmesi-217

3. 8. 6. 4. -Şüphelinin/Sanığın Aleyhine Olan Bilgilerin Kullanılması-217

3. 8. 6. 5. -İddia Makamı Tarafından Verilen Sözlerin Çeşitleri-219

3. 8. 6. 6. -Cezalandırma İşleminin Zamanı-222

3. 8. 6. 7. -Anlaşmanın İhlaline İlişkin Kararlar-222

3. 8. 6. 8. -Şüphelinin/Sanığın Anlaşma Hükümlerini İhlal Etmesi Halinde Verilecek Cezalar-223

3. 8. 6. 9. -İddia Makamının Anlaşmayı İhlal Etmesi Halinde Uygulanan Çözümler-224

3. 8. 7. -Sınır Dışı Edilmeye İlişkin İddia Anlaşmaları-226

3. 9. -BAZI HAKLARDAN FERAGAT-226

3. 9. 1. -Duruşma Hakkından Feragat Etme ve Şüphelinin/Sanığın Hakları-227

3. 9. 2. -Temyiz Hakkından Feragat-228

3. 9. 2. 1. -Temyiz Hakkına İlişkin Kanuni Kısıtlamalar-229

3. 9. 2. 2. -Şarta Bağlı İddia Anlaşmaları-230

3. 9. 2. 3. -Şüphelinin/Sanığın Temyiz Hakkından Feragat Etmesi Genellikle Geçerlidir-230

3. 9. 2. 4. -Temyiz Hakkından Feragat Bilerek, İsteyerek ve Gönüllü Olarak Yapılmalıdır-230

3. 9. 2. 5. -Bazı Temyiz Hakkından Feragatler Geçersiz Olabilir-231

3. 9. 2. 6. -İddia Makamının Temyiz Hakkından Feragat Etmesi-232

3. 10. -ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER-233

3. 10. 1. -Cezalar-233

3. 10. 1. 1. -Cezaya İlişkin Hükümlerde Yapılan Yaygın Hatalar-234

3. 10. 1. 2. -Cezalara İlişkin Hükümlerde Yapılan Hataların Etkisi-234

3. 10. 2. -Uyarılar-236

3. 10. 2. 1. -Yalan Yere Yemin ve Diğer Yanlış Bilgi Verme Suçları-236

3. 10. 2. 2. -Soruşturmanın Yeniden Başlatılması-237

3. 10. 2. 3. -Şüpheliden/Sanıktan Elde Edilen Bilgilerin Şartlı Tahliye Ofisine ve Mahkemeye Karşı Gizli Tutulmayacağı-237

3. 10. 2. 4. -Müsadere, Medeni Hukuk Uygulamalarına Etkisi-238

3. 10. 3. -Olgusal Temeller-239

3. 10. 4. -Onay ve Kabul-239

3. 10. 4. 1. -Şüpheli/Sanık Müdafinin Onayı-239

3. 10. 4. 2. -İddia Makamının Onayı-240

3. 10. 4. 3. -Mahkemenin Kabulü-241

3. 11. -İDDİA PAZARLIĞININ DİĞER SONUÇLARI-242

3. 11. 1. -Mahkemenin İddia Anlaşmasının Dolaylı Sonuçları Konusunda Bilgilendirme Görevi Bulunmamaktadır-242

3. 11. 2. -Federal Dolaylı Etkiler-242

3. 11. 3. -Dolaylı Etkilere İlişkin Eyalet Uygulamaları-243

3. 11. 3. 1. -Anayasal Haklar-243

3. 11. 3. 2. -Aile Hukukuna İlişkin Haklar-244

3. 11. 3. 3. -Profesyonel Ehliyetlerin Kullanılması-245

3. 11. 3. 4. -Kamu Görevi Alma Hakkı-245

3. 11. 4. -Medeni Hukuk ve İdare Hukuku Üzerindeki Etkisi-245

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

TÜRK HUKUKUNDA UZLAŞMA

4. 1. -GENEL OLARAK-247

4. 2. -İDDİA PAZARLIĞI VE UZLAŞMA KURUMUNUN KARŞILAŞTIRILMASI-247

SONUÇ-299

EKLER-309

EK-1: -HÂKİMİN SANIK İLE SÖYLEŞİSİ-309

EK-2: -KONTROL LİSTESİ -311

EK-3: -FEDERAL CEZA MUHAKEMESİ KANUNU'NUN 11 (C) (1) (B) MADDESİ UYARINCA YAPILAN İDDİA ANLAŞMASI ÖRNEĞİ-313

EK-4: -BİRLEŞİK DEVLETLER CEZALANDIRMA TABLOSU-320

KAYNAKÇA-323