Ceza Muhakemesinde İspat
Dr. Yasin ÇEVİK
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ7
KISALTMALAR CETVELİ9
İÇİNDEKİLER . 11
GİRİŞ17
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL AÇIKLAMALAR
İSPAT HAKKINDA GENEL AÇIKLAMALAR21
Kavram . 21
Kapsam. 25
İspatın Sınıflandırılması . 26
Adlî İspat – Bilimsel İspat Ayrımı 26
Sıkı İspat - Serbest İspat Ayrımı . 29
İspata Konu Olmayan Durumlar . 32
Genel Olarak 32
Ne Bis In Idem Kuralı. 34
TÜRK CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA İSPATIN TARİHİ GELİŞİMİ.38
İslamiyet Öncesi Dönem . 38
İslam Hukuku Etkisindeki Dönem 40
Genel Olarak 40
Dava İkamesi ve İspat Külfeti 44
İspat Vasıtaları 46
İkrar . 46
Tanıklık (Şahadet) . 49
Mahiyeti ve Önemi 49
Tanıklık Nisabı 50
iii. Tanıklığın Şartları 51
Tezkiye . 54
Tevatür Beyyinesi . 55
12 İçindekiler
Yemin ve Nükûl55
Kasame 56
İlm-i Hâkim57
Bilirkişi (Ehl-i Hibre) 58
Karineler.58
Keşif 59
Yazılı Deliller.60
Yargılama Usulü .60
Tanzimat Dönemi.64
III. CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT İLKELERİ. 67
Delil Serbestîsi ve Vicdani Delil İlkesi .67
İlkenin Mahiyeti .67
İstisnalar72
Delillerin Kolektifliği İlkesi 76
Vasıtasızlık İlkesi81
İlkenin Mahiyeti .81
İstisnalar85
Sözlülük İlkesi ve Yazılılık 88
Re'sen Tahkik İlkesi 90
Nemo Tenetur Se Ipsum Accusare İlkesi .92
İspatın Nispiliği İlkesi.93
Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi97
CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT KÜLFETİ 97
Genel Olarak .97
Özel Durumlar 103
İKİNCİ BÖLÜM
İSPAT VASITALARI
DELİLLER.109
Genel Olarak 109
Delillerin Özellikleri .113
Gerçekçilik .114
Akılcılık .115
İçindekiler 13
Olayı Temsil Edicilik 116
Erişilebilirlik117
Önemlilik.117
Müştereklik118
Hukuka Uygunluk119
Delillerin Tasnifi Meselesi120
Beyan Delilleri.121
Şüpheli ve Sanık Beyanları121
Şüpheli Beyanı (İfade)121
Sanık Beyanı (Sorgu)131
Susma Hakkı ve Nemo Tenetur İlkesi .136
Genel Olarak.136
Vergi Usul Kanununun 359/a-2 Maddesi .144
İkrar .147
Şüphelinin Kendiliğinden Yaptığı Açıklamaları154
Şüpheli ve Sanığın Diğer Açıklamaları164
Yer Gösterme .165
Tanık Beyanı169
Genel Olarak .169
Muhakemeye Katılanların Tanık Olarak Dinlenmesi .172
Tanığın Hakları ve Ödevleri.174
Hazır Bulunma Mecburiyeti174
Yemin Etme Mecburiyeti176
iii. Beyanda Bulunma Mecburiyeti.178
Genel Olarak .178
Devlet Sırları İle İlgili Tanıklık180
Haklarını Öğrenme Hakkı 184
Tanıklıktan Çekinme Hakkı.185
Akrabalık185
Tanıklıktan Çekinmeyi Kavrayamayacakların
Durumu.187
Meslek Sırrı .189
Bazı Sorulara Cevap Vermekten Çekinme.190
14 İçindekiler
Tanığın Korunması.191
vii. Tazminat ve Masrafları Alma Hakkı .195
Doğrudan Tanık Beyanı 195
Olayın Delilinin Bir Tanığın Açıklamasından İbaret Olması
ve Tanık Beyanından Vazgeçme202
Dolaylı Tanık Beyanı 213
Genel Olarak 213
Gizli Soruşturmacı 216
İstinabe veya Naiplik Yoluyla Tanık Dinlenmesi .227
Erken Dinleme 230
Gizli Tanık Beyanı232
Bilirkişi Tanık236
Sanığın Dışındaki Tarafın Beyanı 238
Genel Olarak.238
Mağdurun Korunması246
Mağdur Beyanı248
Cinsel Suçlarda Mağdur Beyanının Değeri .259
İhbar .267
Teşhis276
Yüzleştirme281
Belge Delilleri283
Genel Olarak283
Belge Çeşitleri.286
Yazılı Belgeler286
Sahteliği Sabit Oluncaya Kadar Geçerli Belgeler.286
Hilafı Sabit Oluncaya Kadar Geçerli Belgeler288
iii. Adi Belgeler .289
Şekle Ait Belgeler.289
Ses ve Görüntüye Ait Belgeler290
Emareler (Belirtiler)294
Genel Olarak294
Bilimsel ve Teknik Veriler.295
Dijital (Sayısal) Veriler .298
Emarelerin İspat Değeri.302
İçindekiler 15
DELİL DEĞERLENDİRME VASITALARI . 304
Keşif .304
Bilirkişi İncelemesi315
Genel Olarak 315
Bilirkişinin Vasıfları ve Atanması 319
Bilirkişiye Başvurulması Gereken Haller .324
Bilirkişiye Başvurulamayacak Haller .328
Bilirkişiliği Kabul Etme ve Hazır Bulunma Yükümlülüğü .331
Yemin Etme Zorunluluğu.331
Raporun Hazırlanması332
Bilirkişini Reddedilmesi ve Çekinmesi337
Mahalli Bilirkişilik.338
Bilirkişi Raporunun Bağlayıcılığı ve İspat Değeri.341
Uzmanın Bilimsel Mütalaası ve İspat Değeri 345
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DELİLLERİN ORTAYA KONULMASI,
TARTIŞILMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ
DELİLLERİN ORTAYA KONULMASI. 351
Genel Olarak.351
Sanığın Sorgusu 352
Delillerin Ortaya Konulması (İkame Edilmesi) 359
Mağdur Beyanının Ortaya Konulması359
Tanık Beyanının Ortaya Konulması 361
Bilirkişi ve Uzman Mütalaalarının Ortaya Konulması 363
Belge Delillerinin Ortaya Konulması 365
Emarelerin Ortaya Konulması.372
Ortaya Konulması İstenen Delillerin Reddi .372
DELİLLERİN TARTIŞILMASI AŞAMASI . 377
Doğrudan Soru Yöneltme.377
Delillerin Tartışılması Yöntemi .384
Sanığa Ek Savunma Hakkı Verilmesi.392
16 İçindekiler
III. DELİL YASAKLARI (HUKUKA AYKIRI DELİLLER)397
Genel Olarak 397
Delil Yasaklarının Tasnifi.406
Delil Elde Etme Yasakları 406
Delil Değerlendirme Yasakları416
Tesadüfen Elde Edilen Deliller 425
Resmi Makamlar Dışında Elde Edilen Hukuka Aykırı Deliller 429
Zehirli Ağacın Meyvesi Doktrini .435
Hukuka Aykırı Delilin Dosyadan Çıkarılması437
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ (VİCDANİ KANAATİN
OLUŞMASI) 439
Genel Olarak 439
Delilleri Değerlendirme Yöntemleri .445
Delillerin Ayrı Ayrı Değerlendirilmesi 445
Delillerin Kül Halinde Değerlendirilmesi.447
Akıl Yürütme ve Tecrübe Kuralları.451
Karineler.461
Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi (In Dubio Pro Reo)464
Şüpheyi Giderme Mecburiyeti .464
İlkenin Kapsamı469
DEĞERLENDİRMENİN SONUCU (HÜKÜM) .480
SONUÇ.487
FAYDALANILAN KAYNAKLAR .497