Ceza Muhakemesinde İspat ve Şüphenin Sanık Lehine Yorumlanması
Dr. Doğan GEDİK ( İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Başkanı )
İÇİNDEKİLER
TAKDİM. 5
ALTINCI BASKIYA ÖNSÖZ . 7
BEŞİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ 8
DÖRDÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ . 8
ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ 9
İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ . 10
BİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ. 11
İÇİNDEKİLER 13
BİRİNCİ BÖLÜM
İSPAT VE İSPAT ARAÇLARI (DELİLLER)
1. İSPAT KAVRAMI, İSPATIN KONUSU VE İSPAT YÜKÜ21
CEZA MUHAKEMESİNİN AMACI . 21
İSPAT KAVRAMI 23
III. İSPATIN KONUSU . 28
Genel Olarak İspatın Kapsamı . 28
İspat Kapsamı Dışında Kalan Hususlar. 31
İSPAT YÜKÜ 33
İSPATIN NİSPİLİĞİ . 37
2. İSPAT İLKELERİ39
MADDİ GERÇEĞİN ARAŞTIRILMASI İLKESİ 39
DELİLLERİN RE’SEN ARAŞTIRILMASI İLKESİ. 41
III. DELİLLERİN KOLEKTİFLİĞİ İLKESİ. 43
DELİLLERİN DOĞRUDAN DOĞRUYALIĞI İLKESİ. 46
DELİLLERİN SERBESTÇE ELDE EDİLMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ
İLKESİ 50
ŞÜPHEDEN SANIK YARARLANIR İLKESİ. 55
VII. NEMO TENETUR (KENDİNİ İTHAM ETMEYE ZORLANAMAMA) İLKESİ 56
3. İSPAT ARAÇLARI .58
DELİL KAVRAMI VE İŞLEVİ 58
14 İÇİNDEKİLER
DELİLLERİN ÖZELLİKLERİ .60
Deliller Gerçekçi Olmalıdır .61
Deliller Akla ve Mantığa Uygun Olmalıdır 62
Deliller Olayı Temsil Edici Olmalıdır .62
Deliller İspat Bakımından Önemli Olmalıdır.64
Deliller Müşterek Olmalıdır64
Deliller Hukuka Uygun Olmalıdır65
III. İSPAT ARAÇLARININ TASNİFİ: DELİLLER, DELİL ELDE ETME VE
DEĞERLENDİRME ARAÇLARI.66
Şüpheli ve Sanık Beyanları .67
Genel Olarak67
İkrar.71
Susma Hakkının Kullanılması.75
İnkâra Yönelik Açıklamalar 77
Şüpheli veya Sanığın Başkasını Suçlaması (Atf-ı Cürüm) .77
Şüpheli veya Sanığın Gerçeğe Aykırı Olarak Suçu Üstlenmesi.78
Kendiliğinden Yapılan Açıklamalar 78
Tanık Beyanları.79
Genel Olarak79
Yargılamaya Katılan Diğer Kişilerin Tanıklığı82
Gizli Tanık (Tanığın Korunması).88
Tanık Beyanının İspat Değeri.92
Genel Olarak.92
Dolaylı Tanık Beyanının İspat Değeri 97
Gizli Tanık Beyanının İspat Değeri 99
Mağdur ve Müşteki Beyanları100
Genel Olarak100
Mağdur ve Şikayetçi Beyanlarının İspat Değeri.102
Belgeler 108
Genel Olarak108
Belgelerin İspat Değeri 114
Genel Olarak.114
Ses ve Görüntü Kayıtlarının İspat Değeri116
Belirtiler .119
Kavram 119
İÇİNDEKİLER 15
Belirti Çeşitleri 121
Belirtilerin İspat Değeri. 122
Bilimsel Deliller 127
Dijital (Sayısal=Elektronik) Deliller 130
Dijital Delil Kavramı, Özellikleri, Çeşitleri ve Bulunduğu Yerler 130
Dijital Delillerin İspat Değeri. 133
Genel Olarak 133
IP Tespitinin Delil Değeri 136
Ekran Çıktılarının Delil Değeri . 141
Bilirkişi Görüşleri . 148
Genel Açıklamalar. 148
Bilirkişi Raporunun Değerlendirilmesi ve Bağlayıcılığı 154
Uzman Mütalaası 158
Keşif. 160
Yer Gösterme 163
Teşhis 166
Ölünün Kimliğini Belirleme ve Adli Muayene 173
Otopsi 174
İKİNCİ BÖLÜM
DELİLLERİN TOPLANMASI, TARTIŞILMASI
VE DEĞERLENDİRİLMESİ
1. DELİLLERİN TOPLANMASI . 177
GENEL OLARAK. 177
SORUŞTURMA EVRESİNDE DELİL TOPLAMA 179
Soruşturma Evresi, Fonksiyonu ve Süjeler 179
Soruşturma Evresinde Delil Toplama İşlemleri . 186
Genel Olarak. 186
Şüphelinin İfadesini Alma . 188
Mağdur ve Müştekinin Dinlenmesi 190
Tanıkların Dinlenmesi. 193
Bilgi ve Belgelerin Toplanması 194
Keşif Yapılması 196
Yer Gösterme . 197
Teşhis 198
16 İÇİNDEKİLER
İ. Olay Yeri İnceleme 198
Ölünün Kimliğini Belirleme, Adlî Muayene, Otopsi.203
Fizik Kimliğin Tespiti 207
Bilirkişi İncelemesi.210
Dijital Delillerin Toplanması 211
Adli Bilişimin Önemi, Delillendirme Yöntem ve Süreci.211
Bulut Bilişim Sistemlerinde Adli Bilişime İlişkin Sorunlar217
Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde
Arama, Kopyalama ve Elkoyma (CMK m.134) 219
Koruma Tedbirlerine Başvurmak Suretiyle Delil Toplama.226
Arama .226
Elkoyma 231
Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması .233
İletişimin Denetlenmesi241
Gizli Soruşturmacı.251
Teknik Araçlarla İzleme 256
III. KOVUŞTURMA EVRESİNDE DELİL TOPLAMA.260
Kovuşturma Evresi .260
Kovuşturma Evresinde Delil Toplama 262
2. DELİLLERİN ORTAYA KONULMASI, REDDİ VE TARTIŞILMASI265
KAMU DAVASININ DURUŞMA DEVRESİ265
GENEL OLARAK DELİLLERİN ORTAYA KONULMASI .271
III. DELİLLERİN ORTAYA KONULMA SIRASI.273
Sanığın Sorgusunun Yapılması .273
Mağdur ve Şikâyetçi Beyanlarının Ortaya Konulması 280
Tanık Beyanlarının Ortaya Konulması 283
Bilirkişi Mütalaalarının Ortaya Konulması ve Gerek
Görüldüğünde Bilirkişinin Dinlenmesi288
Tutanak ve Belgelerin Ortaya Konulması.290
Belirti Delillerinin Ortaya Konulması296
ORTAYA KONULMASI İSTENEN DELİLLERİN REDDİ .296
DELİLLERİN TARTIŞILMASI.299
Genel Olarak 299
Her Bir Delilin Ortaya Konulmasından Sonra Tartışma 301
Yüzleştirmek Suretiyle Tartışma 302
İÇİNDEKİLER 17
Doğrudan Soru Yöneltme Suretiyle Tartışma 303
Delillerin Bütünü Üzerinde Tartışma. 309
3. DELİLLERİN MAHKEMECE DEĞERLENDİRİLMESİ VE SONUÇ ÇIKARMA . 315
GENEL OLARAK DELİLLERİN MAHKEMECE DEĞERLENDİRİLMESİ. 315
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ YÖNTEMİ 320
Genel Olarak 320
Delillerin Sağlamlık Bakımından Değerlendirilmesi. 321
Delillerin Bir Bütün Olarak Değerlendirilmesi . 321
Boşlukların Doldurulması 325
Delilleri Değerlendirilmesinde ve Boşlukların Doldurulmasında
Tamamlayıcı Yöntem Olarak Akıl Yürütme, Tecrübe Kuralları ve
Karineler 327
Akıl Yürütme (Mantık Kuralları) 329
Tecrübe Kuralları 334
Karineler . 338
III. DELİLLERDEN SONUÇ ÇIKARMA. 342
Genel Olarak 342
Kanaatin Oluşumunda Etkili Faktörler. 345
Hüküm. 347
MAHKEMENİN DELİL DEĞERLENDİRMESİNİN YASA YOLUNDA DENETİMİ . 352
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DELİL YASAKLARI
1. DELİL YASAKLARI (İSPAT YASAKLARI-YASAK DELİL-HUKUKA AYKIRI DELİL) 359
GENEL OLARAK. 359
DELİL YASAKLARININ AMACI 363
III. DELİL ELDE ETME YASAKLARI . 364
DELİL DEĞERLENDİRME YASAKLARI . 367
Genel Açıklamalar . 367
Karşılaştırmalı Hukukta Delil Değerlendirme Yasakları . 369
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Delil
Değerlendirme Yasakları . 373
Genel Olarak Türk Hukukunda Delil Değerlendirme Yasakları 376
Hukuka Aykırı Elde Edilen İkrarın Değerlendirilmesi . 383
Tanıkların Dinlenmesine İlişkin Düzenlemelere Aykırılık
Hallerinde Yasaklar 385
18 İÇİNDEKİLER
Arama, Elkoyma, Yakalama ve Gözaltına Alma ile İlgili Kuralların
İhlali Nedeniyle Hukuka Aykırı Hale Gelen Delillerin
Değerlendirilmesinde Yasaklar 386
İletişimin Denetlenmesine İlişkin Kuralların İhlali Nedeniyle Hukuka
Aykırı Hale Gelen Delillerin Değerlendirilmesinde Yasaklar.391
Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Almaya İlişkin Kurallara
Aykırılıkla Elde Edilen Delillerin Değerlendirilmesinde Yasaklar 398
Teşhis, Yüzleştirme ve Yer gösterme ile İlgili Kuralların İhlali
Nedeniyle Hukuka Aykırı Hale Gelen Delillerin
Değerlendirilmesinde Yasaklar 400
Gizli Soruşturmacının Görevlendirilmesi ile İlgili Kuralların İhlali
Nedeniyle Hukuka Aykırı Hale Gelen Delillerin Değerlendirilmesi.400
Teknik Araçlarla İzleme ile İlgili Kuralların İhlali Nedeniyle Hukuka
Aykırı Hale Gelen Delillerin Değerlendirilmesinde Yasaklar.402
ÖZEL ŞAHISLARIN ELDE ETTİĞİ YASAK DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ .403
TESADÜFEN EDİLEN DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ.407
VII. HUKUKA AYKIRI DELİLLERİN UZAK ETKİSİ (ZEHİRLİ AĞACIN MEYVESİ) .413
Genel Olarak 413
Karşılaştırmalı Hukukta 414
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Yaklaşımı .415
Türk Hukukunda.416
VIII. YASAK DELİLİN DOSYADAN ÇIKARILIP ÇIKARILAMAYACAĞI SORUNU 420
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İSPAT İÇİN ŞÜPHENİN YENİLME ZORUNLULUĞU VE
ŞÜPHEDEN SANIK YARARLANIR İLKESİ
1. İSPAT İÇİN ŞÜPHENİN YENİLME ZORUNLULUĞU.423
GİRİŞ .423
İSPAT İÇİN ÖLÇÜT: ŞÜPHENİN YENİLMESİ ZORUNLULUĞU VE VİCDANİ
KANAAT 423
Genel Olarak İspat Faaliyeti .423
İspat İçin Şüphenin Yenilmesi Zorunluluğu, Yenilmesi Gereken
Şüphe ve Vicdani Kanaat430
İspat İçin Şüphenin Yenilmesi Zorunluluğunun Yasal Temelleri 430
İspat İçin Yenilmesi Gereken Şüphe 431
Şüphe Kavramı431
İspat İçin Yenilmesi Gereken Şüphe Nedir ve Şüphe Ne
Zaman Yenilmiş Sayılır? 432
Alman Hukukunda 434
İÇİNDEKİLER 19
Anglo Amerikan Hukukunda . 436
Türk Hukukunda 437
Vicdani Kanaat Ölçütü 441
Genel Olarak 441
Gerekçe Gösterme Zorunluluğu ve Denetimi 445
2. ŞÜPHEDEN SANIK YARARLANIR İLKESİ. 451
KAVRAM VE İLKENİN ANLAMI 451
TARİHİ GELİŞİM 455
III. ŞÜPHEDEN SANIK YARARLANIR İLKESİNİN KAYNAĞI . 457
POZİTİF HUKUKTAKİ TEMELLERİ 459
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ŞÜPHEDEN SANIK YARARLANIR İLKESİ. 461
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARINDA ŞÜPHEDEN
SANIK YARARLANIR İLKESİ 463
VII. ŞÜPHEDEN SANIK YARARLANIR İLKESİNİN KAPSAMI . 465
Genel Olarak 465
Maddi Olaya İlişkin Şüphe. 465
Suçun İspatına İlişkin Şüphe . 466
Özellikli Bir Durum Olarak Cinsel Suçlarda İspat Meselesi . 474
Manevi Unsura İlişkin Şüphe 479
Suçun Ağırlatıcı / Nitelikli Sebeplerine İlişkin Şüphe 488
Suçun İndirim Sebeplerine İlişkin Şüphe 491
Hukuka Uygunluk Sebeplerinde, Özellikle Meşru Savunma
Halinde Şüphe 493
Haksız Tahrike İlişkin Şüphe 500
Suçun Özel Görünüş Hallerinde Şüphe. 503
Objektif Cezalandırılma Şartlarında Şüphe. 505
İ. Sanığın Kişiliğinin Önemli Olduğu Durumlar. 506
Sanığın ve Mağdurun Yaşında Şüphe . 508
Muhakemenin Şarta Bağlandığı Durumlarda Şüphe . 512
VIII. İLKENİN GEÇERLİ OLMADIĞI DURUMLAR 516
Uygulanacak Hukuk Kuralı Konusunda Şüphe Sanık Lehine
Yorumlanamaz 516
Soyut ve Teorik Şüpheler ilkenin Uygulanmasını Gerektirmez . 519
Eksik Soruşturmanın (Araştırmanın) Bulunduğu Durumlarda
Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesine Sığınılamaz 521
20 İÇİNDEKİLER
Bir Ceza Muhakemesi İşleminin Hukuka Uygun Olup Olmadığı
Konusundaki Şüphe Lehe Yorumlanamaz527
Hakaret Suçlarında Cezasızlık Sebebinin İspatında Şüphe Sanık
Lehine Yorumlanamaz .528
Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi, Soruşturma Aşamasında
Takipsizlik Kararı Verilmesinin Gerekçesi Olamaz528
ŞÜPHEDEN SANIK YARARLANIR İLKESİNİN SANIK YARARINA ORTAYA
ÇIKAN SONUÇLARI 529
YARGITAY İÇTİHATLARI 533
1) ŞÜPHEDEN SANIK YARARLANIR İLKESİNE DAİR İÇTİHATLAR.533
2) HUKUKA AYKIRI DELİLLERE İLİŞKİN İÇTİHATLAR .659
3) EKSİK SORUŞTURMAYA İLİŞKİN İÇTİHATLAR.748
4) GENEL OLARAK İSPAT FAALİYETİNE İLİŞKİN İÇTİHATLAR 795
KAYNAKÇA.827
-
-
-
-
-
-
-
-
-
%20905,00 TL724,00 TL
-