Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler’denGeçici Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Olmanın DeğerlendirilmesiTıbbi ve Ceza Hukuku Yönünden
Dr. Öğr. Üyesi Summani DEMİRCİ
İÇİNDEKİLER
ÖZET.5
ABSTRACT7
İÇİNDEKİLER.9
KISALTMALAR15
GİRİŞ.17
BİRİNCİ BÖLÜM
TÜRK CEZA HUKUKUNDA KUSURLULUĞUN TEMEL
KAVRAMLARI, TARİHİ GELİŞİMİ, SUÇ TEORİSİNDEKİ
YERİ
KUSURLULUĞUN TEMEL KAVRAMLARI .23
Genel Olarak23
Kusur Kavramı.25
Ceza Hukuku Açısından Kusur Kavramının Haksızlık,
Hukuka Aykırılık ve Suç Kavramlarıyla İlişkisi 29
TARİHİ GELİŞİM33
Genel Olarak33
Türk Hukukunda 37
III. CEZA HUKUKU AÇISINDAN KUSURLULUK
ŞARTLARI.42
Kusur Yeteneğinin Bulunması.43
Algılama Yeteneği 45
İrade Yeteneği.47
Kusur Yeteneğinin Bulunması Gereken Zaman .49
Haksızlık Bilincinin Bulunması.54
Kusur Yeteneğini Etkileyen Nedenlerin Bulunmaması.55
Yaş Küçüklüğü57
İçindekiler
10
Genel Olarak .57
0-12 Yaş Grubu Çocuklar .61
12-15 Yaş Grubu Çocuklar .62
15-18 Yaş Grubu Çocuklar .63
Akıl Hastalığı64
Konjenital veya Edinsel Sağır ve Dilsizlik.66
Zorunluluk Hali 68
Meşru Savunmada Sınırın Heyecan, Korku veya Telaş
Nedeniyle Aşılması.69
Cebir ve Şiddet, Korkutma ve Tehdit Etkisiyle İrade
Yeteneğinin Etkilenmesi.71
Hukuka Aykırı ve Fakat Bağlayıcı Emrin Yerine
Getirilmesi 72
Haksız Tahrik74
İKİNCİ BÖLÜM
CEZA HUKUKU AÇISINDAN BAĞIMLILIK YAPAN
MADDELERİN BİREYDE OLUŞTURDUĞU TIBBI VE
FARMAKOLOJİK ETKİLERİ
MADDE BAĞIMLILIĞINDA TANIMSAL
KAVRAMLAR.77
BİREYDEKİ ORGANİK VEYA İNORGANİK
MADDE BAĞIMLILIĞININ FİZYO-PSİKOLOJİSİ.81
Erken Gençlik Dönemi veya Genç Ergenler .83
Bireylerin Analitik Düşünceye Dayalı Akılcı Eğitimden
Yoksun Olma Durumu .86
Bireyin İçinde Yaşadığı Toplumun Etik ve Hukuk
Zemininden Yoksunluğu 86
Bireyin Ailede ve Çevresinde Sevgiyi Yaşayamama87
Bireydeki Gelecek Endişesi .88
İçindekiler
11
Organik ve İnorganik Madde Bağımlılığı Konusunda
Bilgi Eksikliği.88
Bireyin Okul Sosyo-Kültürel Çevre Tarafından
Oluşturulan Aşırı Baskı Tutumu Sebebiyle Kendisini İfade
Edememe 89
Bireylerin Yaşadığı Sosyo-Çevre İle Kurdukları İletişim
Eksikliği89
Bireyin Üretkenlikten Uzak Kalması Kafe ve Barlarda
Zaman Geçirmesi90
İ. Bireylerdeki Genetik Yatkınlık .90
III. BİREYDEKİ MADDE BAĞIMLILIĞI SONUCUNDA
OLUŞAN İKİNCİL HASTALIKLARIN GÖRÜLMESİ.92
BİREYDE MADDE BAĞIMLISI OLUŞMASININ
FİYO-PATOLOJİSİ VE BAĞIMLILIK MODELLERİ .93
Bireyde Model Olarak Maddeye Karşı Gelişen Tolerans
Kavramı 97
Bireyde Meydana Gelen Psiko-Fizyolojik Yoksunluk ve
Fiziksel Bağımlılık .98
Bireyde Bir Hastalık Modeli Olarak Fizyo-Psikolojik
Bağımlılık .100
Bireyde Gelişen Hastalık Bağımlılık Modeli 105
Bireyde Gelişen Fiziksel ve Fizyolojik Bağımlılık Modeli .106
Bireyde Gelişen Psikolojik Bağımlılık Modeli 107
Bireyde Gelişen Madde Pekiştiri Modeli 108
BİREYDE MEYDANA GELEN ALKOL VE ALKOL
BAĞIMLILIĞI.110
Genel Olarak110
Kimyasal İçerikleri Bakımından Çeşitli Alkol Türleri .111
İçindekiler
12
Etil Alkol ve Biyotransformasyonu (Organizmadaki
Dağılımı ve İşlevi) 112
Metil Alkol ve Biyotransformasıyonu 118
Diğer Bağımlılık Oluşturan Maddeler ve İlacın
Suiistimal Edilmesi.120
Opiyat Tipi Bağımlılık120
Bireyde Oluşan Eroin (Heroin) Tipi Bağımlılık .123
Bireyde Oluşan Morfin Tipi Bağımlılık124
Bireyde Oluşan Barbitürat Tipi Bağımlık.126
Bireyde Oluşan Nikotin ve Nikotin Tipi Bağımlılık 127
Bireyde Oluşan Amphetamin Tipi Bağımlılık132
Bireyde Oluşan Kokain Tipi Bağımlılık.135
Bireyde Oluşan Esrar (Marihuana) Tipi Bağımlılık .141
Bireyde Oluşan Halüsinojen (LSD) Tipi Bağımlılık144
Bireyde Oluşan Antikolinerjik İlaç Tipi Bağımlılık.146
Bireyde Oluşan Khat Tipi Bağımlılık.147
Bireylerde Oluşan Uçucu Solvent Tipi Bağımlılık.147
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEZA HUKUKU AÇISINDAN KUSURLULUĞU
ETKİLEYEN GEÇİCİ NEDENLER
KUSURLULUĞU ETKİLEYEN BİR HAL OLARAK
GEÇİCİ NEDENLER151
Genel Olarak151
Geçici Nedenler .153
Genel Olarak.153
Kişinin Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Olması 155
Genel Olarak.155
İçindekiler
13
Alkol veya Uyuşturucu Madde Bağımlılığı162
Alkolün Şiddet ve Suç ile Bağlantısı.167
Kişide Meydana Gelen Alkol Yoksunluğu Sendromu168
Patolojik Alkol Zehirlenmesi
(İntoksikasyon/İdiosenkratik Reaksiyon)169
Alkole Kullanımına Bağlı Geçici Hafıza Kaybı
(Alcoholic Blackout):170
Kusur Yeteneğini Etkileyen Bir Hal Olarak Yığın
(Topluluk, Kitle) Psikolojisi .171
Kusur Yetkisini Etkileyen Geçici Bir Hal Olarak
Lohusalık.173
Kusur Yeteneğini Etkileyen Bir Hal Olarak Regl
(Premenstrüel) Döngüsü .177
Türk Ceza Kanununda Tanımlanmayan Geçici Olarak
Kusur Yetkisini Etkileyen Diğer Haller179
Tedavi Maksadıyla Kullanılan Bazı İlaç Drogları.179
Histaminikler (Anti Alerjik) İlaçlar .179
Lokal Anesteziler.179
Hipnotikler ve Sedatifler180
Bazı Antibiyotik Grupları181
Kusur Yeteneğini Geçici Etkileyen Bazı Psikoz
Hastalıklar.181
Bireyde Kusur Yeteneğini Geçici Etkileyen Bazı
Enfekte–Viral-Metabolik Hastalıklar182
Yüksek Ateş Semptomuyla Seyreden Bakteriyal
Hastalıklar .182
Yüksek Ateş Semptomuyla Seyreden Viral
Hastalıklar .182
İçindekiler
14
Geçici Nörolojik Semptomlarla Seyreden Metabolik
Hastalıklar.182
Davranışsal Bağımlılık Türleri .183
SONUÇ VE ÖNERİLER.185
KAYNAKÇA 187