^{Çifte Özen Anlayışı Çerçevesinde}Taksirli Suçtan Doğan Ceza Sorumluluğu

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 9
Kısaltmalar Listesi 19
GİRİŞ 23
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK TAKSİR,
TAKSİRİN YAPISI VE ESASI
§ I. GENEL OLARAK TAKSİR 33
A. Terim ve Kanuni Tanım Sorunu 33
1. Terim 33
2. Kanuni Tanım Sorunu 35
B. Taksirli Suçun İstisnai Niteliği ve Ultima–Ratio Prensibi Çerçevesinde Taksirli Fiilin Cezalandırılabilirliği 44
1. Taksirli Suçun İstisnai Niteliği 44
2. Ultima–Ratio Prensibi Çerçevesinde Taksirli Fiilin Cezalandırılabilirliği 53
C. Taksirin Türleri, Kast–Taksir İlişkisi ve Tarihsel Gelişim Süreci 58
1. Taksirin Türleri 58
2. Kast–Taksir İlişkisi 78
3. Tarihsel Gelişim Süreci 91
§ II. TAKSİRİN YAPISI VE ESASI 97
A. Genel Olarak 97
B. Taksirin Yapısına İlişkin Yaklaşımlar 99
1. Klasik Öğreti Bağlamında Bir Kusur Şekli Olarak Taksir Yaklaşımı 99
2. Amaçsal Öğreti Bağlamında Geliştirilen Modern Yaklaşımlar 110
a. Genel Olarak 110
b. Çift Katmanlı Taksir Yaklaşımı: Çifte Özen Anlayışı 122
c. Tek Katmanlı Taksir Yaklaşımı: Bireyselleştirilmiş Özen Anlayışı 124
C. Taksirin Unsurlarına İlişkin Yaklaşımlar Bağlamında Özen Yükümlülüğüne Karşı Bilişsel Taksir Anlayışı 127
1. “Özen Yükümlülüğüne Aykırılık” Olarak Taksir 128
2. Bilişsel Taksir Yaklaşımı 138
D. Taksirli Suçta Sübjektif Tipiklik (Manevi Unsur) Sorunu 145
E. Değerlendirme 152
İkinci Bölüm
TİPİKLİK UNSURU OLARAK ÖZENE AYKIRI HAREKET VE
ÖZENE AYKIRILIĞA YARDIMCI KRİTERLER: ÖLÇÜT FİGÜR VE İZİN VERİLEN RİSK BAĞLAMINDA GÜVEN PRENSİBİ
§ I. ÖZENE AYKIRI HAREKET 171
A. Hareket 171
1. Genel Olarak 171
2. Taksirli İcrai ve İhmali Hareketli Suç 174
3. Taksirli Sırf Hareket Suçları ve Neticeli Suçlar 179
B. Özene Aykırılık 182
1. Genel Olarak 182
2. Özenin İçeriğinin Belirlenmesi 185
a. Özenin Kaynağı Olarak Özen Normları 187
b. Özenin Kaynağı Olarak Teamüller 196
3. Özen Kurallarının Karine Olma Özelliği 203
§ II. ÖZENE AYKIRILIĞA YARDIMCI KRİTERLER: ÖLÇÜT FİGÜR VE İZİN VERİLEN RİSK BAĞLAMINDA GÜVEN PRENSİBİ 208
A. Ölçüt Figür 208
1. Esası 208
2. Farklılaştırılmış Ölçüt Figür Yoluyla Özen Kapsamının Somutlaştırılması 211
3. “Özel Yetenek” ve “Özel Bilgi”nin Dikkate Alınması Suretiyle Somutlaştırma 220
4. Değerlendirme 235
5. Görüşümüz 247
B. İzin Verilen Risk Bağlamında Güven Prensibi 257
1. Esası 257
a. Trafikte Güven Prensibi 264
b. İş Bölümü İçerisinde Yapılan Faaliyetlerde Güven Prensibi 269
i. Genel Olarak 269
ii. Yatay İş Bölümünde 272
iii. Dikey İş Bölümünde 277
c. Başkasının Kasıtlı Hareketleri Bakımından Güven Prensibi 284
2. Güven Prensinin İstisnaları: Güvensizlik Durumları 286
a. Genel Olarak 286
b. Kişilerin Özene Uygun Hareket Etmeyeceğine Dair Ciddi Şüphe ya da Nedenlerin Mevcut Olması 287
c. Failin Kendi Özene Aykırı Hareketleri 294
d. Özel Gözetim Yükümlülüğünün Bulunduğu Durumlar 301
i. Tıbbi Müdahalelerde 302
ii. Sanayi ve Endüstri Alanında Faaliyet Gösteren İş Yerlerinde 308
iii. İnşaat ve Yapı Çalışmalarında 335
e. Mesleki Hareketlerin İşlenen Suça Katkı Olarak Görünmesi 351
Üçüncü Bölüm
TİPİKLİK UNSURU OLARAK NEDEN OLUNAN,
ÖNGÖRÜLEBİLİR VE OBJEKTİF OLARAK
İSNAT EDİLEBİLİR NETİCE
§ I. “NEDEN OLUNAN” NETİCE 357
A. Taksirli Neticeli Suç ve Teşebbüs 357
B. Neticenin Niteliği 362
C. Nedensellik Bağı 371
§ II. ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK 375
A. Öngörülebilirlik ve Özene Aykırılık İlişkisi 375
B. Öngörülebilirliğin Konumu 379
C. Öngörülebilirliğin Tespiti 389
1. Türk ve Alman Öğretisinde 389
2. Yargı Kararlarında 392
a. Alman Federal Yüksek Mahkemesi Kararları 392
b. Yargıtay Kararları 394
D. Öngörülebilirliğin Konusu 398
§ III. OBJEKTİF ANLAMDA İSNAT EDİLEBİLİR NETİCE 407
A. Genel Olarak 407
B. Yükümlülüğe Aykırılık Bağlantısı 411
1. Esası 411
2. Yükümlülüğe Aykırılık (Kaçınılabilirlik) Öğretisi 412
3. Riskin Artırılması Öğretisi 422
4. Görüşümüz 426
C. Normun Koruma Amacı Bağlantısı 453
1. Esası 453
2. Olayın Zamansal/Mekânsal Açıdan Ertelenmesine Etki Eden Varsayımsal Bakış 462
3. Tehlikenin Normun Koruma Amacı Kapsamında Yer Alan Netice Olarak Gerçekleşmediği Haller (Üçüncü Kişi Tarafından Oluşturulan ve Arada Kalan Tehlike) 467
4. “Şahsi Sorumluluk Prensibi” Bağlamında Kendini Tehlikeye Düşüren Kişinin Hareketlerine Nedensel Katkıda Bulunma 482
a. Genel Olarak 482
b. Şahsi Sorumluluk Altında Mağdurun Kendini Tehlikeye Düşüren Hareketinin Birleşmesi 489
c. Kaçma ve Kurtarma Hareketleri 493
d. Takip Olayları 503
e. İzinsiz Motor Yarışları 506
f. İntihar Olayları 509
g. Uyuşturucu Madde Kullanma Durumları 513
h. Hatalı Tavsiye ve Öneriler 519
Dördüncü Bölüm
HUKUKA AYKIRILIK UNSURU VE
TAKSİRE DAYALI KUSUR
§ I. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU 521
A. Genel Olarak 521
B. Özellik Arz Eden Hukuka Uygunluk Nedenleri 525
1. Meşru Savunma 525
2. İlgilinin Rızası 532
C. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Sübjektif Unsurları 548
§ II. TAKSİRE DAYALI KUSUR 553
A. Genel Olarak 553
B. Kusur Yeteneği 557
C. Özellik Arz Eden Kusuru Azaltan veya Kaldıran Nedenler 559
1. Haksız Tahrik 559
2. (Potansiyel) Haksızlık Bilinci: Yasak (Haksızlık) Hatası 562
D. Sübjektif (Bireysel) Öngörülebilirlik ve Kaçınılabilirlik 568
E. Norma Uygun Davranışın Beklenebilirliği 581
F. Üstlenilmiş Taksir Sorumluluğu 590
G. Suça Nedensel Katkısı Bulunan Kişilerin Kusurunun Tespiti 601
1. Taksirli Suçlarda İştirak 601
2. Kusurun Belirlenmesi 611
Sonuç 619
Kaynakça 639
Kavramlar Dizini 659