CMR HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE TAŞIYICININ GECİKMEDEN DOĞAN SORUMLULUĞU Murat USLU - Cmr Hükümlerinin Niteliği Ve Uygulanma Şartları - Cmr'de Öngörülen Sorumluluğun Esasları, Taşıyıcının Gecikmeden - Doğan Sorumluluğunun Şartları Ve Sorumluluktan Kurtulma Sebepleri - Taşıyıcının Gecikmeden Doğan Sorumluluğunun Kapsamı Ve Buna İlişkin Olarak Taşıyıcıya Karşı Dava Hakkının Kullanılması - Cmr Metinleri İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm CMR HÜKÜMLERİNİN NİTELİĞİ VE UYGULANMA ŞARTLARI I. CMR VE TÜRK HUKUKUNDAKİ YERİ 19 A. CMR’ye Genel Bir Bakış 19 B. Türkiye’nin CMR’ye Katılması 20 C. Türkiye’nin CMR’ye Katılmasından Önceki Dönem 23 1. Genel Olarak 23 2. Uygulamaya İlişkin Sorunlar 23 II. CMR’DE YER ALAN KANUNLAR İHTİLÂFI KURALLARI VE CMR YANINDA UYGULANACAK ULUSAL HUKUK 26 A. CMR’de Yer Alan Kanunlar İhtilâfı Kuralları 26 B. CMR Yanında Uygulanacak Ulusal Hukuk 29 1. Genel Olarak 29 2. CMR Hükümlerinin Emredici Niteliği 32 III. CMR’NİN UYGULANMA ŞARTLARI 34 A. Ücret Karşılığında Yapılan Bir Taşıma Sözleşmesi Bulunması 34 1. Taşıma Sözleşmesi Kavramı 34 a. Genel Olarak 34 b. Taşıyıcı 36 c. Taşıma Senedi 38 2. Ücret Unsuru 39 B. Taşımanın Konusunun Eşya Olması 40 1. Eşya Kavramı 40 2. CMR’de Öngörülen İstisnalar 41 a. Uluslararası Posta Taşımaları 41 b. Cenaze Taşımaları 42 c. Ev Eşyası Taşımaları 42 C. Taşımanın Belirli Tür Taşıtlarla Karayolunda Gerçekleştirilmesi 44 1. Taşımanın Belirli Tür Taşıtlarla Gerçekleştirilmesi 44 2. Taşımanın Karayolunda Gerçekleştirilmesi 45 D. Eşyanın Teslim Alındığı Yer İle Teslim Edileceği Yerin İki Ayrı Ülke Sınırları İçinde Olması ve Bu Ülkelerden En Az Birisinin CMR’ye Taraf Olması 47 CMR Hükümleri Çerçevesinde Taşıyıcının Gecikmeden Doğan Sorumluluğu İkinci Bölüm CMR’DE ÖNGÖRÜLEN SORUMLULUĞUN ESASLARI, TAŞIYICININ GECİKMEDEN DOĞAN SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI VE SORUMLULUKTAN KURTULMA SEBEPLERİ I. CMR’DE ÖNGÖRÜLEN SORUMLULUĞUN ESASLARI 51 A. Genel Olarak 51 B. Gecikmeden Doğan Sorumluluğun Hukukî Niteliği 53 II. GECİKMEDEN DOĞAN SORUMLULUĞUN ŞARTLARI 59 A. Taşıma İşinin Gerçekleştirilmesi 59 1. Eşyanın Teslim Alınması 59 2. Eşyanın Teslim Edilmesi 64 a. Genel Olarak 64 b. Taşıma ve Teslim Engelleri 67 B. Taşıma Süresinin Aşılması 72 1. Genel Olarak 72 2. Taşıma Süresinin Taraflarca Kararlaştırıldığı Hâller 74 3. Taşıma Süresinin Taraflarca Kararlaştırılmadığı Hâller 77 4. Zıya Karinesi 80 C. Zarar Meydana Gelmesi 86 1. Genel Olarak 86 2. Gecikme ile Zıya veya Hasarın Birlikte Gerçekleşmesi 89 III. GECİKMEDEN DOĞAN SORUMLULUKTAN KURTULMA SEBEPLERİ 92 A. Genel Olarak 92 B. Taşıyıcının Kaçınamayacağı ve Sonuçlarını Önleyemeyeceği Olay 95 C. Talep Hakkına Sahip Kişinin Kusuru 98 D. Talep Hakkına Sahip Kişinin Talimatı 102 E. Eşyanın Kendi Kusuru 105 Üçüncü Bölüm TAŞIYICININ GECİKMEDEN DOĞAN SORUMLULUĞUNUN KAPSAMI VE BUNA İLİŞKİN OLARAK TAŞIYICIYA KARŞI DAVA HAKKININ KULLANILMASI I. GECİKMEDEN DOĞAN SORUMLULUĞUN KAPSAMI 109 A. Sınırlı Sorumluluk İlkesi 109 1. Genel Olarak 109 2. Taşıyıcının Sorumlu Olduğu Miktar 110 3. Uygulanacak Faiz 114 B. Sorumluluk Sınırının Genişlemesi 118 1. Genel Olarak 118 2. Teslimde Özel Menfaat Beyanı 120 3. Taşıyıcının veya Yardımcılarının Kastı veya Kasta Eşdeğer Kusuru 124 III. TAŞIYICIYA KARŞI DAVA HAKKININ KULLANILMASI 131 A. Davanın Görülme Şartları 131 1. Gecikmenin Süresi İçerisinde İhbar Edilmesi 131 2. Dava Hakkının Zamanaşımına Uğramamış Olması 135 B. Davanın Tarafları 141 1. Davacı 141 2. Davalı 143 C. Davanın Görüleceği Yargı Mercii 146 Sonuç 151 CMR METİNLERİ RESMÎ TÜRKÇE METİN EŞYALARIN KARAYOLUNDAN ULUSLARARASI NAKLİYATI İÇİN MUKAVELE SÖZLEŞMESİ (CMR) 167 İNGİLİZCE METİN CONVENTION ON THE CONTRACT FOR THE INTERNATIONAL CARRIAGE OF GOODS BY ROAD (CMR) 189
