^{CMR ve Türk Ticaret Kanunu Hükümleri Uyarınca}Karayolu Taşımacılığında Taşıyıcının Sorumluluğu ve Sınırlandıran Haller_{Taşıma ve Sigorta Hukuku Serisi– I}

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar Lı̇stesı̇ 11
Giriş 13
Birinci Bölüm
İLGİLİ TERİMLER
I. CMR TANIMI 17
II. CMR’NİN HUKUKİ NİTELİĞİ VE TÜRK HUKUKUNDAKİ YERİ 18
III. 102 SAYILI TÜRK TİCARET VE 4925 SAYILI KARAYOLU TAŞIMA KANUNU KAPSAMINDA TÜRK HUKUKUNDA KARAYOLU TAŞIMACILIĞI 21
IV. TAŞIMA SÖZLEŞMESİ VE HUKUKİ NİTELİĞİ 26
A. Taşıma Sözleşmesinin Unsurları ve Kurulması 28
1. Taahhüt Unsuru 28
2. Ücret Unsuru 32
3. Sözleşmeye Konu Taşımanın Taşıt Aracılığı ile Karayolunda Gerçekleştirilmesi 40
B. Taşıma Sözleşmesinin Konusu 42
C. Taşıma Sözleşmesinin Hukuki Niteliği 43
D. Taşıma Sözleşmesinin Tarafları ve İlgili Kişiler 46
1.Gönderen 46
2. Gönderilen 48
3. Taşıyıcı 51
4. Yükleten 60
E. Taşıma Konusu Olarak Eşya Kavramı 61
İkinci Bölüm
TAŞIYICININ TAŞINAN EŞYANIN HASARINDAN
DOLAYI SORUMLULUĞU
I. GENEL 65
II. EŞYANIN HASARINDA TAŞIYICININ HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN NİTELİĞİ VE ÇERÇEVESİ 67
III. TAŞIYICININ SORUMLULUĞUNUN BAŞLAMASI VE SONA ERMESİ 71
A. Taşıyıcının Sorumluluğunun Başlaması 75
B. Taşıyıcının Sorumluluğunun Sona Ermesi 78
IV. TAŞIYICININ EŞYANIN HASARINDAN DOĞAN SORUMLULUĞUNUN UNSURLARI 82
A. Taşıyıcının Eşyayı Koruma ve Özen Gösterme Yükümlülüğünü İhlal Etmesi 83
B. Taşınan Eşyanın Zarar Görmüş Olması 92
C. Taşıyıcının veya Çalışanlarının İhmal ya da Kusurunun Varlığı 100
D. Taşınan Eşyada Meydana Gelen Hasar İle Taşıyıcı veya Çalışanlarının Kusurlu Eylemi Arasında Nedensellik Bağının Varlığı 107
V. TAŞIYICININ AĞIR KUSURU VEYA KASITLI EYLEMLERİ NEDENİYLE MEYDANA GELEN EŞYA ZARARINDA SORUMLULUĞU 110
VI. TAŞIYICININ HAKSIZ FİİLİNİN VARLIĞI HALİNDE EŞYA HASARINDAN SORUMLULUĞU 116
VII. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN SÖZLEŞME DIŞI TALEPLERİ NEDENİYLE MEYDANA GELEN EŞYA HASARINDA TAŞIYICININ SORUMLULUKTAN KURTULMA VEYA SINIRLAMA HAKKI 118
VIII. TAŞINAN EŞYADA OLUŞAN ZARARIN KARŞILANMASI VE TAŞIYICININ ÖDEYECEĞİ TAZMİNATIN BELİRLENMESİ 119
A. Taşınan Eşyanın Değerinin Tespit Edilmesi 122
B. Tazminat Sınırının Belirlenmesi Açısından Özel Çekme Hakkı 126
IX. EŞYANIN HASARINDA TAŞIYICININ SORUMLULUĞUNU ORTADAN KALDIRAN DURUMLAR 127
A. Eşyadaki Hasarın Eşya Sahibi Olarak Gönderen veya Alıcının Kusurundan Kaynaklanması 129
B. Hasarın Eşya Sahibinin Talimatından Kaynaklanması 132
C. Hasarın Eşyadaki Eksiklik veya Ayıptan Kaynaklanması 135
D. Taşınan Eşyadaki Hasarın Önlenemeyecek Hal veya Mücbir Sebepten Kaynaklanması 137
Üçüncü Bölüm
TAŞIYICININ EŞYANIN KAYBINDAN DOLAYI
SORUMLULUĞU
I. GENEL OLARAK 143
II. TAŞIYICININ EŞYANIN KAYBINDAN DOĞAN SORUMLULUĞUNUN UNSURLARI 144
A. Taşıyıcının Taşınan Eşyayı Koruma Yükümlülüğünü İhlal Etmesi 145
B. Eşyanın Kaybedilmesi 150
1. Eşyanın Tam Olarak Kaybedilmesi 152
2. Eşyanın Kısmi Olarak Kaybedilmesi 156
C. Taşınan Eşyanın Kaybedilmesinin Taşıyıcının Zilyetliğinde Meydana Gelmesi 159
D. Taşınan Eşyanın Kaybedilmesi ile Taşıyıcının Eylemi Arasında Nedensellik Bağının Varlığı 163
III. TAŞINAN EŞYANIN KAYBI HALİNDE TAŞIYICININ ÖDEMESİ GEREKEN TAZMİNATIN BELİRLENMESİ 166
IV. TAŞINAN EŞYANIN KAYBEDİLMESİ HALİNDE TAŞIYICININ SORUMLULUĞUNU ORTADAN KALDIRAN DURUMLAR 184
Dördüncü Bölüm
TAŞIYICININ TAŞINAN EŞYANIN GEÇ TESLİM EDİLMESİNDEN
DOLAYI SORUMLULUĞU
I. GENEL OLARAK GEÇ TESLİM 187
II. EŞYANIN TAŞIYICI TARAFINDAN GEÇ TESLİM EDİLMESİNİN UNSURLARI 189
A. Taşıma Süresi 189
B. Taşıma Süresinin Belirlenmesi 189
1. Taşıma Süresinin Belirlenmiş Olması 190
2. Taşıma Süresinin Belirlenmemiş Olması 193
C. Geç Teslim Nedeniyle Zararın Meydana Gelmesi 195
D. Geç Teslimden Doğan Zarar ile Taşıyıcının Eylemi Arasında Nedensellik Bağının Varlığı 201
E. Taşınan Eşyanın Geç Teslim Edilmesinden Doğan Zararda Kusurun Varlığı 206
F. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Eşyanın Geç Teslim Edilmesi 210
G. Eşyanın Geç Teslim Edilmesi Nedeniyle Taşıyıcının Tazminat Sorumluluğu ve Tazminatın Belirlenmesi 212
1. Taşıma Ücretiyle Sınırlı Sorumluluk 220
2. Geç Teslim Nedeniyle Taşıyıcının Sorumluluk Sınırının Genişlemesi 221
3. Eşyanın Teslimindeki Özel Menfaatin Bildirilmesi 223
4. Taşıyıcı veya Çalışanlarının Kasıtlı ya da Pervasız Davranışları Nedeniyle Gecikme Meydana Gelmesi 225
H. Taşıyıcının Geç Teslim Nedeniyle Doğan Zarar Sorumluluğundan Kurtulması 227
1. Eşyanın Gecikmesinde Taşıyıcının TTK Hükümlerine Göre Genel Sorumluluktan Kurtulma İmkanları 228
2. TTK Hükümlerine Göre Gecikme Halinde Özel Sorumluluktan Kurtulma Sebepleri 230
a. Sözleşme veya Teamüle Uygun Olarak Üstü Açık Bir Aracın Kullanılması veya Güverteye Yükleme Yapılması 230
b. Gönderen Tarafından Yetersiz Ambalajlama 233
c. Eşyanın Gönderen veya Gönderilen Tarafından İşleme Tabi Tutulması, Yüklenmesi veya Boşaltılması 236
d. Eşyanın Doğal Niteliği Gereği Kırılma, Paslanma, Bozulma, Kuruma, Sızma, Doğal Fire Nedeniyle Zarar Görmesi 238
e. Taşınan Eşyanın Gönderen Tarafından Yetersiz Etiketlenmesi 241
f. Karayolu ile Canlı Hayvan Taşınması 243
g. Gümrük Kanunu ile Başkaca Kanun ve Düzenlemelerde Taşıyıcının Sorumluluğunu Kaldıran Hükümler Bulunması 245
Beşinci Bölüm
EŞYANIN TAŞINMASINDAN KAYNAKLANAN TAŞIYICININ SORUMLULUĞUNUN SINIRLANDIRILMASI
I. TAŞIYICININ TAZMİNAT BORCUNUN SINIRLANDIRILMASI 247
II. TAŞIYICININ SORUMLULUĞUNUN MÜCBİR SEBEPLERİN VARLIĞI HALİNDE SINIRLANDIRILMASI 256
III. TAŞIYICININ SORUMLULUĞUNUN EŞYA SAHİBİNİN MÜNFERİT KUSURUNUN VARLIĞI HALİNDE SINIRLANDIRILMASI 262
IV. TAŞINAN EŞYADAKİ ÖZEL VEYA GİZLİ AYIP 271
V. EŞYA SAHİBİ, GÖNDEREN VEYA GÖNDERİLENİN TALİMATLARI NEDENİYLE SORUMLULUĞUN SINIRLANDIRILMASI 274
VI. TAŞIYICININ SORUMLULUĞUNUN EŞYA SAHİBİ İLE BİRLİKTE KUSURUNUN VARLIĞI HALİNDE SINIRLANDIRILMASI 278
VII. TAŞIMA SÖZLEŞMESİNDE TAŞIYICININ SORUMSUZLUĞUNA DAİR HÜKÜM OLMASI HALİNDE TAŞIYICI SORUMLULUĞU 279
VIII. TAŞINAN EŞYANIN CİNSİ VE NİTELİĞİ NEDENİYLE ORTAYA ÇIKAN ZARARLARDA TAŞIYICININ SORUMLULUĞUNUN SINIRLANDIRILMASI 283
A. Tehlikeli Eşya Taşınması 288
B. Taşınanın Canlı Hayvan Olması 292
IX. TAŞINAN EŞYA NEDENİYLE DAVA AÇMA HAKKI 294
A. Taşınan Eşya Nedeniyle Açılacak Davada Yetkili Mahkeme 297
B. Taşınan Eşya Nedeniyle Açılacak Davada Zamanaşımı 299
Sonuç 303
Kaynakça 309