Çocuğun Cinsel İstismarında Adli Görüşme

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Şekiller Listesi 13
Simgeler ve Kısaltmalar 15
Kitap Hakkında Kimler Ne Dedi? 17
1. BÖLÜM
GİRİŞ
I. ÇOCUK İSTİSMARI 22
A. Cinsel İstismar 23
1. Cinsel İstismarın Çocuk Üzerindeki Etkileri 26
II. ÇOCUK VE ADLİ GÖRÜŞME 28
A. Çocukla Adli Görüşmede Bellek 32
B. Çocukla Adli Görüşmenin Zorlukları 33
C. Çocukla Adli Görüşmede Yardımcı Yöntemler 34
III. ÇOCUK CİNSEL İSTİSMARINDA HUKUKİ BOYUT 36
A. Çocuk Cinsel İstismarında Uluslararası Karşılaştırmalar 39
IV. ADLİ GÖRÜŞMECİ 42
V. CİNSEL İSTİSMARA YÖNELİK ADLİ GÖRÜŞME PROTOKOLLERİ 45
A. Ulusal Çocuk Sağlığı ve İnsan Gelişim Enstitüsü Protokolü (NICHD) 45
B. İyi Uygulama Sözleşmesi (Memorandum of Good Practice) 46
C. En İyi Kanıtı Başarmak (Achieving Best Evidence (ABE) 47
D. RATAC Protokolü 48
E. Adli Görüşme Modelleri 48
1. Bilişsel Görüşme (Cognitive Interview) 48
2. PEACE Görüşme Modeli 49
VI. ÇOCUKLA BİRDEN FAZLA KEZ YAPILAN ADLİ GÖRÜŞME 50
VII. ÇOCUKLA YAPILAN ADLİ GÖRÜŞMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ 52
VIII. ÇOCUK İLE ADLİ GÖRÜŞMEDE ULUSLARARASI DÜZENLEMELER 53
IX. TÜRKİYE’DE ÇOCUK ADLİ GÖRÜŞME MERKEZLERİ 54
A. Çocuk Koruma Birimleri 54
B. Çocuk İzlem Merkezleri (ÇİM) 55
C. Çocuk Dostu Adli Görüşme Odaları (AGO) 56
X. SOSYAL HİZMET – ÇOCUKLA ADLİ GÖRÜŞME 57
XI. SİSTEM KURAMI 59
XII. ARAŞTIRMANIN PROBLEMİ 60
2. BÖLÜM
GEREÇ VE YÖNTEM
I. ARAŞTIRMANIN AMACI 63
II. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ 63
III. ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI 63
IV. MATERYAL VE METOT 64
A. Araştırmanın Modeli 64
B. Araştırmanın Örneklemi 64
C. Çalışma Grubu 64
1. Hakimler 65
2. Meslek Elemanları 66
V. VERİ TOPLAMA ARAÇLARI 69
VI. VERİ TOPLAMA SÜRECİ 70
VII. VERİLERİN ANALİZİ 71
VIII. SÜRE VE MALİYET 73
3. BÖLÜM
BULGULAR
I. MAĞDUR ÇOCUK TANIMI 75
A. Genel Özellikler 75
1. Travmaya Maruz Kalma 76
2. Yardıma Muhtaç 77
3. Psikolojik Bütünlüğün Bozulması 78
4. Bedensel Bütünlüğün Bozulması 78
5. Kaygılı – Umutsuz 79
6. Güvensizlik 79
7. İçine Kapanık 80
8. İntihara Eğilim 81
9. Kızgınlık 82
10. Korku – Çaresizlik 82
11. Suçluluk 83
II. ADLİ GÖRÜŞME TANIMI VE ÖNEMİ 84
A. Adli Görüşme Tanımı 85
1. Bilgi Alma Süreci 85
2. Mağdur Çocuğa Yardımcı Olma 85
3. Mağdur Çocuğun Örselenmemesi 86
4. Zor Bir Süreç 87
B. Adli Görüşmenin Sistem İçindeki Yeri 87
1. Mağdur Çocuğa Güvenli Ortam Sağlama 88
2. Karar Alma Sürecine Katkı Sağlama 89
3. Tek Kanıt (Maddi Delil Yoksa) 90
4. Birden Fazla Kez Anlattırılmaması 91
5. Mağdur Çocuğun Yararını Gözetme 91
III. ÇOCUK İFADESİ 93
A. İfade Alma 93
1. Ergen Çocukta İfade Alma 93
a. Ergen Çocuğun İfadesine Duyulan Güvensizlik 94
2. Küçük Çocukta İfade Alma 97
3. Engelli Çocukta İfade Alma 98
B. İfadenin Değerlendirilmesi 100
1. Genel Tutarlılık 100
2. Yönlendirilme Durumu 102
3. Anlatımda Tutarlılık 103
4. Şüphelinin Akraba Olması 104
5. Yaş–Dil Uyumu 105
6. Ailenin Boşanma Aşamasında Olması 106
7. Beden Dilinde Tutarlılık 107
8. Kronolojik Tutarlılık 107
9. Aşırı İş Yükünün Çocuğun İfadesinin Değerlendirilmesine Etkisi 108
10. Olayın Hayatın Olağan Akışına Uygun Olması 110
IV. ÇOCUK VE YETİŞKİN MAĞDURLAR ARASINDAKİ FARKLAR 112
A. Çocuk Mağdura Karşı Daha Hassas Olma 113
B. Çocuk Mağdurlarda Korku ve Olası Etkileri 114
C. Çocuk Mağdurlarda Konuşma Güçlüğü 115
D. Çocuk Mağdurlarda Görüşme Kolaylaştırıcıları 116
E. Çocuk Mağdurlarda Zaman Kavramı 117
F. Çocuk Mağdurlar İçin Ön Bilgi Gerekliliği 118
V. MAĞDUR ÇOCUKLA ADLİ GÖRÜŞME EĞİTİMİ 119
A. Eğitim Alma 119
1. Eğitim İçeriği 120
a. Görüşme Teknikleri 120
b. Adli Görüşme Odaları ve Aşamaları 120
c. İstismar 121
d. Teorik Bilgiler 122
e. Psiko–Drama 122
f. Teknik Bilgiler 123
g. Bulguların Değerlendirilmesi 124
2. Eğitimde Yeterlilik 124
a. Yeterli Bulmama 124
aa. Daha Çok Uygulama Görme Talebi 125
ab. Eğitimde Daha İyi Planlama Talebi 125
ac. Uzun Süreli Eğitim İsteği 126
ad. Daha Donanımlı Eğitimci Talebi 127
b. Yeterli 127
B. Eğitim Almama 128
1. Eğitim Almama Nedenleri 128
a. Askerde veya İzinde Olma 129
2. Eğitim Almamanın Etkileri 129
a. Adli Görüşme Odalarının Kullanılmaması 129
b. Adli Görüşme Odalarının Önemsenmemesi 130
VI. ÇOCUKLA ADLİ GÖRÜŞME GERÇEKLEŞTİRMEDE YETERLİLİK 130
A. Meslek Elemanlarının Yeterliliği 131
1. Daha Çok Eğitim Alma İhtiyacı 131
2. Tecrübeye Duyulan İhtiyaç 132
3. Yasada Görev ve Yetkilerinin Net Olmaması 133
4. Süpervizyon İhtiyacı 133
5. Yeterli Personel İhtiyacı 134
B. Hakimlerin Meslek Elemanlarının Yeterliliğine Yönelik Düşünceleri 135
1. Farklı Davalara Bakıyor Olmanın Etkisi 135
2. Eğitimin Yeterli Olmaması 136
3. Tecrübe Şart 137
C. Hakim Meslek Elemanı Arasında Güç Savaşı 138
VII. MAĞDUR ÇOCUKLA BİRDEN FAZLA GÖRÜŞME 139
A. Mağdur Çocukla Çoklu Görüşme Nedenleri 140
1. İlk İfadeye İtibar Etmeme 140
2. İlk İfadenin Eksik Alınması 141
3. Yeni Tanığın – Delillerin Ortaya Çıkması 142
4. Sanığın Mahkemede Kendini Savunma Hakkı 143
5. İfadeler Arasında Çelişkiler 144
6. Duruşmanın Ertelenmesi 145
7. Teknik Aksaklıklar 146
8. Çoklu Şüphelide Teşhis Etme Zorunluluğu 147
9. Çocuğun İfade Değiştirme Talebi 147
10. Sanığın Çelişkili İfadeleri 148
B. Mağdur Çocukla Çoklu Görüşmelerin Olası Sonuçları 149
1. Çocuğun İfade Değiştirme Riski 149
2. Çocukta Travmatizasyonun Yenilenmesi 150
3. İfade Değişikliğinin Kararları Etkileme Durumu 151
4. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi 153
5. Çocukta Detayları Hatırlayamama Sorunu 154
6. Zaman Kaybı 155
7. Çocukta Güven Sorunu 155
VIII. TÜRKİYE’DE CİNSEL İSTİSMAR MAĞDURU ÇOCUKLARIN İFADELERİNİN ALINMASI 156
A. Üniversitelerde Çocuk Koruma Birimi 157
B. Çocuk İzlem Merkezi (ÇİM) 157
1. Çocuk İzlem Merkezlerinde Personel Eğitim Modeli 158
a. Donanım 159
b. Uzmanlaşma 159
c. Tecrübe 160
2. Çocuk İzlem Merkezlerinde (ÇİM) Süpervizyon 161
C. Adli Görüşme Odası (AGO) 161
1. Adli Görüşme Odalarında (AGO) Personel Eğitim Modeli 162
a. Meslek Elemanlarında Eğitim Yeterliliği 163
b. Meslek Elemanlarının Hukuki Düzenleme ve İşleyişe Yönelik Bilgisi 164
2. Adli Görüşme Odalarında Süpervizyon 165
a. Meslek Elemanlarında Tecrübe 166
3. Adli Görüşme Odalarında Teknik Yeterlilik Durumu ve Etkileri 167
IX. MAĞDUR ÇOCUK MUAYENESİ 169
A. Muayene Önceliği 170
1. Önce Adli Görüşme Sonra Adli Muayene 170
2. Önce Adli Muayene Sonra Adli Görüşme 172
3. Olayın Özelliğine Göre Karar Verme 173
4. Ön Görüşme–Fiziki Muayene–Adli Görüşme 174
5. Kararsızlık 175
X. MAĞDUR ÇOCUĞU ADLİYE’DE BEKLEYEN RİSKLER 175
1. Yeniden Travmaya Maruz Kalma 176
2. Fiziksel ve Sözel Şiddete Maruz Kalma 177
3. İfadeyi Değiştirme ve Şikayeti Çekme Baskısı 178
4. Güvenlik Sorunu 179
5. Tehdit 180
6. Avukatların Rolü 181
TARTIŞMA 183
SONUÇ VE ÖNERİLER 197
EKLER
Ek. 1 Ön Bilgi Formu 209
Ek. 2 Sosyo – Demografik Özellikler Formu 210
Ek. 3 Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu (Hakimler İçin) 211
Ek. 3 Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu (Meslek Elemanları İçin) 212
Kaynaklar 213
Kavram Dizini 229
Yazar Özgeçmişleri 231