Çocuk Hukuku

Konu Başlıkları

-	Genel Bilgiler – Temel Kavramlar – Başlıca Kaynaklar – Tarihçe
-	Kamu Hukukunda Çocuğun Korunması
-	Medeni Hukukta Çocuğun Konumu
-	Sosyal Yardım ve Güvenlik, Eğitim ve İş Hukuku Açısından Çocuk

 

İÇİNDEKİLER

 

Kısaltmalar XI

 

Genel Kaynaklar XII

 

BİRİNCİ BÖLÜM

 

GENEL BİLGİLER - TEMEL KAVRAMLAR -

 

BAŞLICA KAYNAKLAR - TARİHÇE

 

§ 1. Çocuk Hukukunun Konusu ve Özellikleri 1

 

Çocuk Hukuku Nedir? 1

 

Konunun Çekiciliği 2

 

Konunun Çektiriciliği 3

 

Etimolojik ve Sosyolojik Anlamda Çocuk 3

 

Çocuklar Niçin Korunmalıdırlar? 4

 

Korumaya Karşı Çıkanların Yanıltmacaları 5

 

Çocukları Korumanın ve Pusatlandırmanın Değişik Yolları 6

 

Çocuk Haklarının Anlamı ve Önemi 9

 

Korunacak Çocuğun Hukuksal Profili 10

 

§ 2. Çocuklukta Önemli Yaş Basamakları 12

 

§ 3. Çocuk Haklarının Tarihsel Gelişimi 15

 

Sosyal Gelişmenin Dinamikleri 15

 

Tarıma Bağlı Toplumda Ata Erki 16

 

Sanayi Toplumunda Değişenler 17

 

Bilimdeki Patlama 20

 

Uluslararası Hukukta Gelişmeler 23

 

Ulusal Hukuklarda Gelişmeler 24

 

Türk Hukukunda Gelişmeler 26

 

§ 4. Ülkenin Güncel Yaşam Gerçeğinde Çocuk Hakları 29

 

Acı İstatistikler - Acıklı Gerçekler 29

 

Çıkış Yolu 32

 

§ 5. Anayasada Çocuk Hakları 35

 

Anayasa 35

 

Temel İlkeler 35

 

Temel Haklar 37

 

Temel İlkelerin ve Hakların Güçlü ve Zayıf Yanları 38

 

Temel Hakların Kullanılmasında Sınır, Özellikle Yaş Sınırı 39

 

Anayasal Ana Baba Hakkı 43

 

§ 6. Uluslararası Anlaşmalarda Çocuk Hakları 45

 

Uluslararası Anlaşmaların Özellikleri 45

 

Çocuk Hakları Sözleşmesi 49

 

Çocuk Hakları Sözleşmesinde Temel İlkeler ve Haklar 51

 

Öteki Önemli Anlaşmalar 54

 

§ 7. Çocuklara Ayrımcılık Yapma Yasağı 60

 

§ 8. Çocuk Hukukunda Çocuk Yararının Önceliği 65

 

§ 9. Çocuğun Kendisiyle İlgili İşlerde Söz Sahibi Olma (Katılım) Hakkı 68

 

İKİNCİ BÖLÜM

 

KAMU HUKUKUNDA ÇOCUĞUN KORUNMASI

 

§ 1. Çocuğun Kötü Muameleye Karşı Korunması 71

 

§ 2. Çocuğun Baştan Çıkma Tehlikesine Karşı Korunması 78

 

§ 3. Suçlanan Çocuğun Sanık ve Hükümlü Olarak Korunması 83

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

 

MEDENİ HUKUKTA ÇOCUĞUN KONUMU

 

§ 1. Çocuğun Hak ve Fiil Ehliyeti 88

 

I. GİRİŞ: MEDENİ HUKUKUN ÇEVRESİ 88

 

II. HAK EHLİYETİ SOYUTLAMASI 89

 

III. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI 90

 

IV. HAKLARI KULLANMA (FİİL) EHLİYETİ 92

 

V. ÇOCUĞUN BAŞKASINA ZARAR VERİCİ EYLEMİNDEN ÖTÜRÜ

 

SORUMLULUK 100

 

§ 2. Çocuğun Kişiliğinin Korunması 102

 

§ 3. Çocuğun Hukuksal Kimlik (Statü) Özellikleri 107

 

Ad 107

 

Yerleşim Yeri 108

 

Vatandaşlık 109

 

Hısımlık 109

 

Cinsiyet 111

 

Nüfus Kayıtları 111

 

Nafaka Alacaklılığı 112

 

Mirasçılık 113

 

§ 4. Çocuğun Nişanlanması ve Evlenmesi 116

 

I. NİŞANLANMA 116

 

II. EVLENME 118

 

§ 5. Özel Çocuk Hukuku: Çocukla Ana Babası Arasındaki İlişkiler 121

 

I. Giriş: Genel Bilgiler 122

 

Ana Konu: Çocukluk İlişkisi (Soybağı) 122

 

Temel Kaynak: Medeni Kanun 123

 

Medeni Kanunun Aile Hukuku Kitabının Özellikleri 123

 

Çocukluk İlişkisinin Kurulması ve Kaldırılması 125

 

Yeni Medeni Kanunun Çocuklarla İlgili Düzenlemesinin Eleştirisi 127

 

En Önemli Yenilik: Evlilik Dışı Çocuklara Karşı Ayrımcılığın Giderilmesi 140

 

Temel Kavramlar: Hısımlık, Soybağı, Çocuk, Ana, Baba, Velayet 142

 

Özel Çocuk Hukukunun Başlıca Davaları 151

 

Soybağı Davalarının Özellikleri 153

 

Özel Çocuk Hukuku Davalarına Bakan Özel Mahkeme: Aile Mahkemesi 155

 

Bilimsel Gelişmelerin Özel Çocuk Hukuku Uyuşmazlıklarına Olumlu ve

 

Olumsuz Etkileri 156

 

Özel Çocuk Hukukunun Özellikleri ve İlkeleri 158

 

Kamusallık 158

 

İstikrar 159

 

Tip Sıkılığı 160

 

Şekilcilik 162

 

Çocuk Yararının Önceliği 162

 

Yeni Çocuk Hakları: Kimlik ve Katılım Hakkı 163

 

Aile Haklarının, Özellikle Velayet Hakkının Özelliği 164

 

II. Çocukla Ana Arasındaki Soybağı 165

 

III. Çocukla Baba Arasındaki Soybağı 168

 

IV. Çocuğun Anasıyla Evli Olan Erkek İçin Babalık Karinesi 170

 

Babalık Karinesinin Anlamı ve Önemi 170

 

Kuşkulu Karineler: Karineler Çakışması ve Gaiplik Çıkmazı 173

 

V. Babalık Karinesinin Çürütülmesi: Soybağının Reddi 176

 

Ancak Dava Yoluyla Kullanılabilen Bir Hak 176

 

Soybağının Reddi Davasında İspat Yükünün Ağırlığı 176

 

Bilimsel Tahlillere Katlanma Ödevi 178

 

İspat Süreci 179

 

Yapay Döllemenin Babalık Karinesi Açısından Yol Açtığı Sorunlar 182

 

Babalık Karinesinin Zayıflaması: Soybağının Kolay Yoldan Reddi 185

 

Soybağını Kimler Reddedebilirler? 187

 

Ehliyetsizlerin Soybağını Ret Hakları 192

 

Soybağının Ret Davası Kim(ler)e Karşı Açılır? 192

 

Soybağını Ret Davasını Açma Süresi 193

 

Soybağını Ret Hakkının Sürenin Kaçırılması Dışında Etkisizleşmesi 195

 

Soybağının Reddinin Sonuçları 196

 

VI. Ana ile Babanın Çocuğun Doğumundan Sonra Evlenmeleri Üzerine

 

Soybağının Düzelmesi 199

 

Kendiliğinden Düzelme 199

 

Soybağının Düzelmesine İtiraz 201

 

VII. Evlilik Dışı İlişki Ürünü Çocuğu Tanıma 203

 

Tanımanın Niteliği ve Koşulları 203

 

Tanımanın Süresi 205

 

Kimler Tanıyabilirler? 206

 

Kimler Tanınabilirler? 206

 

Formalite 207

 

Ölüme Bağlı Tanıma 207

 

Tanımanın Etkileri 207

 

Tanımanın Hükümsüzlüğü 208

 

Hükümsüzlüğü İleri Sürme Süresi 210

 

VIII. Babalık Davası 211

 

Davanın İşlevi 211

 

Babalık Davasında Davacılar ve Davalılar 213

 

Babalık Karinesi - İspat Yükü 214

 

Davalı Erkeğin Savunmaları 216

 

Babalık Davasında Süre 217

 

Hükmün Sonucu 219

 

IX. Evlat Edinme 219

 

Evlat Edinmeyle Oluşan Soybağının Özellikleri 219

 

Evlatlık, Besleme, Korunmaya Muhtaç Çocuk, Üvey Çocuk 220

 

Evlat Edinmenin Yararları ve Sakıncaları 221

 

Yeni Medeni Kanun’da Köklü Değişiklikler 223

 

Kimler Kimleri Evlat Edinebilir? 224

 

Evlat Edinen Kişinin Ehliyeti 225

 

Evlatlığın Ehliyeti 226

 

Tek Başına ve Birlikte Evlat Edinme 226

 

Küçüklerin Evlat Edinilmesi 228

 

Küçüğün Ana Babasının Oluru 228

 

Ergin Kişilerin Evlat Edinmesi 230

 

Evlat Edinmede Aracılık 230

 

Evlat Edinmenin Formalitesi 231

 

Evlat Edinmenin Hükümleri 231

 

Evlat Edinmede Gizlilik 233

 

Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması 234

 

Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması Davasının Açılabileceği Süre 236

 

Evlatlık İlişkisinin Sona Ermesinin Sonuçları 236

 

Soybağı İlişkilerinin Şematik Özeti 237

 

X. Soybağının Genel Hükümleri 238

 

Çocuğun Soyadı, Vatandaşlığı, Yerleşim Yeri, Hısımlığı, Mirasçılığı 238

 

Çocukların Yakınlarıyla Kişisel İlişkileri 240

 

Ana Babayla Çocuk Arasında Karşılıklı Yardımlaşma 242

 

Ana Babanın Bakım (Çocuk) Nafakası Ödeme Yükümü 243

 

Bakım Nafakasının Uzantısı: Yardım (Hısım) Nafakası 246

 

Başkaca Nafakalar 247

 

Tüm Nafakaların Ortak Özellikleri 248

 

Aile Malı 249

 

XI. Velayet 250

 

Velayetin Anlamı ve Kapsamı 250

 

Velayet Sorumluluğu Kim(ler)dedir? 254

 

Velayeti Sınırlayan Gelişmeler 256

 

Velayetin Benzeri: Vesayet 257

 

Velayetin Üç Boyutundan İlki: Küçüğün Kişi Varlığının Korunması 260

 

Velayetin İkinci Boyutu: Küçüğün Malvarlığının Korunması 265

 

Küçüğün Malvarlığının Yönetilmesi 266

 

Küçüğün Malvarlığından Yararlanma 268

 

Yeni Medeni Kanun’un Doğurduğu Tereddüt 270

 

Velayetin En Önemli Boyutu: Küçüğün Temsili 272

 

Velinin Temsil Yetkisinin Kapsamı ve Sınırlanması 273

 

Ayırt Etme Gücünden Yoksun Küçüğün Temsili 275

 

Ayırt Etme Gücüne Sahip Küçüğün Temsili 277

 

Küçüğün Ehliyetinin Genişlemesi 288

 

Küçük Çocuğun Başkalarına Zarar Veren Eylemlerinden Ötürü Sorumluluk -

 

Ev Başkanının Sorumluluğu 289

 

Velayetin Kötü Kullanılmasında Çocuk Yararına Alınabilecek Önlemler:

 

Özellikle Velayetin Kaldırılması 292

 

Velayetin Kendiliğinden veya Yargıcın Velayeti Eşlerden Birine Verme

 

Kararıyla Sona Ermesi 294

 

Velayetin Bitiminde Sorumluluk 295

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

 

SOSYAL YARDIM VE GÜVENLİK, EĞİTİM VE

 

İŞ HUKUKU AÇISINDAN ÇOCUK

 

§ 1. Giriş: Genel Bilgiler ve Temel Kavramlar 297

 

§ 2. Korunmaya Muhtaç Çocuklar 298

 

§ 3. Çocukların Eğitimi 301

 

§ 4. Çalışan Çocukların Korunması 304

 

KAVRAM DİZİNİ 309

 

 

 

KURAL DİZİNİ 317