Ceza Muhakemesi Hukuku
Prof. Dr. Cumhur ŞAHİN
Doç. Dr. Neslihan GÖKTÜRK
- | Ceza Muhakemesi Hukukunun Genel Esasları |
- | Ceza Muhakemesi Şartları |
- | Ceza Muhakemesi Makamları ve Süjeleri |
- | Koruma Tedbirleri |
- | Ceza Muhakemesinde Deliller |
- | Yargılama ve Hüküm Verme |
- | Ceza Muhakemesi İşlemleri |
- | Kanun Yolları |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
4. Basıya Önsöz 5
1. Basıya Önsöz 6
Kısaltmalar 19
Birinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN GENEL ESASLARI
§1. GENEL AÇIKLAMA 21
§2. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN ORTAK TERİMLERİ 21
I. Soruşturma ve Kovuşturma 21
II. Şüpheli ve Sanık 23
III. Müdafi ve Vekil 24
IV. İfade Alma ve Sorgu 24
V. Malen Sorumlu 24
VI. Suçüstü ve Toplu Suç 25
VII. Disiplin Hapsi 25
§3. CEZA MUHAKEMESİ SÜRECİNİN İŞLEYİŞİ 26
§ 4. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI 28
I. Doğrudan Kaynaklar 28
1. Anayasa 28
2. Kanunlar 28
3. Uluslararası Sözleşmeler 29
II. Dolaylı Kaynaklar 29
§5. CEZA MUHAKEMESİ KURALLARININ YORUMU VE KIYAS 30
§6. CEZA MUHAKEMESİ KURALLARININ UYGULAMA ALANI 31
I. Zaman Bakımından Uygulama 31
II. Yer Bakımından Uygulama 32
III. Kişi Bakımından Uygulama 33
Birinci Bölüm Soruları 35
İkinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ ŞARTLARI
§1. GENEL AÇIKLAMA 39
§ 2. CEZA MUHAKEMESİ ŞARTLARININ SONUÇLARI 40
§ 3. BAZI CEZA MUHAKEMESİ ŞARTLARI 41
I. Şikayet 41
II. Talep (İstem) 43
III. Müracaat (Yazılı Başvuru) 44
IV. İzin 44
V. Dokunulmazlığın Bulunmaması 45
VI. Türkiye’de Bulunma 46
VII. Kesin Hüküm Bulunmaması 47
VIII. Aynı Davaya Bakılmakta Olmaması 47
IX. Sanığın Akıl Hastası Olmaması 47
X. Bekletici Sorunun Çözümü 48
XI. Önödeme 48
XII. Uzlaştırma 48
XIII. Seri Muhakeme Usulü 52
İkinci Bölüm Soruları 54
Üçüncü Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ MAKAMLARI VE SÜJELERİ
§ 1. GENEL AÇIKLAMA 57
§ 2. İDDİA MAKAMI 58
I. Cumhuriyet Savcısı 58
1. Cumhuriyet Savcısının Görev ve Yetkileri 58
2. Yer Bakımından Yetki 61
3. İddianamenin İadesi 62
4. Kamu Davası Açmada Takdir Yetkisi 63
a) Etkin Pişmanlık ve Şahsi Cezasızlık Halleri 63
b) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 64
5. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı ve Denetimi 65
II. Sulh Ceza Hakimi 67
III. Mağdur 68
1. Genel Açıklama 68
2. Mağdur ile Suçtan Zarar Görenin Hakları 69
3. Mağdur ile Suçtan Zarar Görenin Dinlenmesi 71
4. Mağdur ile Suçtan Zarar Görenin Davaya Katılması 73
5. Tüzel Kişilerin Kamu Davasına Katılması ve Temsili 74
§ 3. SAVUNMA MAKAMI 74
I. Şüpheli ve Sanık 74
1. Şüpheli ve Sanığın Hakları 75
2. İfade ve Sorgu 76
II. Müdafi 77
1. Müdafi Seçimi ve Görevlendirilmesi 78
2. Müdafiin Dosya İnceleme Yetkisi 80
3. Müdafiin Şüpheli veya Sanıkla Görüşme ve Yazışma Yetkisi 82
§ 4. YARGILAMA MAKAMI 83
I. Yargılama Makamını İşgal Eden Süje Olarak Hakim 83
1. Hakimin Nitelikleri 84
a) Bağımsızlık 84
b) Tarafsızlık 86
aa) Tarafsızlığı Ortadan Kaldıran Sebepler 86
bb) Tarafsızlığı Sağlama Yolları 88
aaa) Hakimin Reddi 88
bbb) Hakimin Çekinmesi 90
2. Hakimin (Mahkemenin) Yetkileri 90
a) Madde Bakımından Yetki (Görev) 91
aa) Genel Açıklama 91
bb) Mahkemenin Madde Bakımından Yetkisi 92
cc) Madde Bakımından Yetkisizlik İddiası 93
dd) Madde Bakımından Yetki Uyuşmazlığı 94
ee) Madde Bakımından Yetkinin İstisnası: Bağlantı Nedeniyle Birleştirme 94
ff) Madde Bakımından Yetkisiz Hakimin İşlemlerinin Akıbeti 96
b) Yer Bakımından Yetki (Yetki) 97
aa) Genel Açıklama 97
bb) Mahkemenin Yer Bakımından Yetkisi 98
cc) Yer Bakımından Yetkisizlik İddiası ve Kararı 100
dd) Yer Bakımından Yetki Uyuşmazlığı 101
ee) Yer Bakımından Yetkinin İstisnaları 101
aaa) Davanın Nakli 101
bbb) İstinabe 103
ccc) Bağlantı Nedeniyle Birleştirme 103
ff) Yer Bakımından Yetkisiz Hakimin İşlemlerinin Akıbeti 104
c) Kişi Bakımından Yetki 104
d) Görev Bakımından Yetki 105
aa) Genel Açıklama 105
bb) Görev Bakımından Yetki Uyuşmazlığı 106
cc) Görev Bakımından Yetkinin İstisnaları 106
aaa) Naiplik 106
bbb) Nisbi Muhakeme 107
II. Yargılama Makamının Yardımcı Teşkilatı 108
Üçüncü Bölüm Soruları 112
Dördüncü Bölüm
KORUMA TEDBİRLERİ
§ 1. GENEL AÇIKLAMA 115
I. Kavram ve Tanım 115
II. Koruma Tedbirlerinin Ortak Özellikleri 115
1. Yasallık 115
2. Geçicilik 116
3. Araç Olma 116
4. Gecikmede Tehlike 116
5. Görünüşte Haklılık (Haklı Görünüş) 116
6. Ölçülülük 117
7. Bir Karara Dayanma 118
§ 2. KORUMA TEDBİRLERİNİN ÇEŞİTLERİ 118
I. Yakalama 118
1. Doğrudan (Fiili) Yakalama 119
a) Yakalama Yetkisi 119
b) Yakalanan Kişiye Haklarının Bildirilmesi 120
2. Yakalama Emrine İstinaden Yakalama 121
a) Genel Açıklama 121
b) Yakalanan Kişinin Hakim veya Mahkeme Önüne Çıkarılması 123
II. Gözaltı 123
1. Genel Açıklama 123
2. Gözaltı Süresi 125
3. Gözaltına Alınan Şüphelinin Hakim Önüne çıkarılması 126
III. Tutuklama 127
1. Kavram 127
2. Tutuklamanın Şartları 127
a) Kuvvetli Suç Şüphesi 127
b) Tutuklama Nedenlerinden Birinin Varlığı 127
3. Tutuklama Yasağı 129
4. Tutuklama Kararı 130
5. Tutukluluk Süresi 132
6. Tutukluluğun İncelenmesi 132
IV. Adli Kontrol 134
1. Kavram 134
2. Adli Kontrol Kararı 136
3. Adli Kontrol Tedbirinin Türleri 137
4. Adli Kontrolün Süresi, İzlenmesi ve Mahsup 138
5. Yaptırım 140
6. Adli Kontrol Kararının Kaldırılması 140
V. Arama 140
1. Kavram 140
2. Aramanın Şartları 142
3. Aramanın Kapsamı 142
4. Arama Kararı ve Emri 143
5. Aramanın Zamanı 144
6. Aramanın İcrası 144
VI. Elkoyma 146
1. Kavram 146
2. Elkoymanın Kapsamı 146
3. Elkoyma Kararı ve Emri 148
4. Elkoymanın İcrası 148
5. Elkonulan Eşyanın İadesi 150
6. Özel Elkoyma Çeşitleri 151
a) Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma 151
b) Postada Elkoyma 152
c) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini 153
d) Kaçaklara İlişkin Elkoyma 155
7. Arama ve Elkoymaya İlişkin Ortak Düzenlemeler 156
a) Avukat Bürolarında Arama ve Elkoyma 156
b) Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde Arama ve Elkoyma 157
VII. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi 158
1. Genel Açıklama 158
2. İletişimin Denetlenmesi Şekilleri 159
a) İletişimin Tespiti 159
b) İletişimin Dinlenmesi, Kayda Alınması ve Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi 160
c) Mobil Telefonun Yerinin Tespiti 162
3. Kararın İcrası, İletişim İçeriklerinin Yok Edilmesi ve Bildirim 162
VIII. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi 163
IX. Teknik Araçlarla İzleme 165
§ 3. KORUMA TEDBİRLERİ NEDENİYLE TAZMİNAT 166
I. Genel Açıklama 166
II. Tazminat İstenebilecek Haller 168
III. Tazminat Talebinin Şartları ve İncelenmesi 170
IV. Tazminatın Geri Alınması ve Rücu 171
Dördüncü Bölüm Soruları 173
Beşinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİNDE DELİLLER
§ 1. GENEL AÇIKLAMA 177
I. Ceza Muhakemesinde İspat Sorunu ve Delil Kavramı 177
II. Serbest Delil İlkesi 179
§ 2. DELİL ÇEŞİTLERİ 180
I. Genel Açıklama 180
II. Beyan Delili 181
1. Şüpheli–Sanık Beyanı 181
2. Tanık Beyanı 182
a) Tanık Kavramı 182
b) Tanığın Yükümlülükleri ve Yetkileri 184
aa) Hazır Bulunma 184
bb) Yemin Etme 185
cc) Beyanda Bulunma 187
dd) Tanıklıktan Çekinme 189
aaa) Tanıklıktan Çekinme Yükümlülüğü 189
bbb) Tanıklıktan Çekinme Yetkisi 191
III. Belge Delili 192
IV. Belirti Delili 193
§ 3. DELİLLERİN TOPLANMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ 194
I. Delillerin Toplanması 194
1. Beden Muayenesi 194
a) Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi 195
b) Diğer Kişilerin Beden Muayenesi 196
c) Kadının Muayenesi 197
2. Fizik Kimliğin Tespiti 197
3. Yer Gösterme 198
4. Olay Yeri İnceleme 198
II. Delillerin Değerlendirilmesi 198
1. Bilirkişi İncelemesi 198
a) Genel Açıklama 198
b) Bilirkişinin Görevlendirilmesi 199
c) Bilirkişiliği Kabul Yükümlülüğü 201
d) Bilirkişi İncelemesi ve Raporu 202
e) Uzman Mütalaası 204
f) Kanunda Yer Verilen Bazı Bilirkişilik İşlemleri 204
aa) Gözlem Altına Alma 204
bb) Moleküler Genetik İnceleme 205
cc) Adli Muayene ve Otopsi 206
dd) Zehirlenme Şüphesi Üzerine Yapılacak İşlem 208
2. Keşif 208
III. Delil Elde Etme ve Değerlendirme Yasakları 209
Beşinci Bölüm Soruları 211
Altıncı Bölüm
YARGILAMA VE HÜKÜM VERME
§ 1. İDDİANAMENİN KABULÜ ve KOVUŞTURMA EVRESİ 215
§ 2. DURUŞMA HAZIRLIĞI 216
I. Duruşma Hazırlığı Devresinin Önemi 216
II. Duruşma Hazırlığında Yapılacak İşlemler 216
1. Duruşma Gününün Belirlenmesi 216
2. Duruşmada Hazır Bulunacakların Çağrılması 217
a) Sanığın Çağrılması 217
b) Diğer Kişilerin Çağrılması 218
3. Delil Toplanması 219
§ 3. DURUŞMA 221
I. Duruşmanın Önemi 221
II. Duruşmanın Doğrudan Doğruyalığı 222
III. Duruşmanın Sözlülüğü 223
IV. Duruşmaya Ara Vermeme, Yoğunluk, Çabukluk 224
V. Duruşmanın Açık Olması 225
1. Genel Olarak Açıklık 225
2. Açıklığın İstisnaları 225
a) Genel Ahlak veya Kamu Güvenliği Nedeniyle Gizlilik 226
b) Sanığın Çocuk Olması Nedeniyle Gizlilik 227
c) Kayıt ve Yayım Yasağı Yoluyla Gizlilik 227
VI. Duruşmanın Başlaması ve Yürüyüşü 228
1. Duruşmada Hazır Bulunma 228
a) Hakimlerin Hazır Bulunması 228
b) İddia Makamının Hazır Bulunması 229
aa) Cumhuriyet Savcısı 229
bb) Bireysel İddia Makamı 229
c) Savunma Makamının Hazır Bulunması 230
aa) Sanık 230
bb) Müdafi 232
2. Duruşmanın İdaresi ve Düzeni 232
3. Duruşmanın Başlaması 233
4. Delillerin Ortaya Konulması 235
5. Doğrudan Soru Yöneltme 236
6. Delillerin Tartışılması 236
7. Suç Niteliğinin Değişmesi 238
8. Duruşma Tutanağı 239
§ 4. HÜKÜM VERME 240
I. Delillerin Değerlendirilmesi 240
II. Hükmün Müzakeresi ve Oylanması 241
III. Hüküm Çeşitleri 243
IV. Hükmün İçeriği 245
V. Hükmün Açıklanması 248
VI. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 248
Altıncı Bölüm Soruları 251
Yedinci Bölüm
CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ
§ 1. KAVRAM 255
§ 2. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI 255
I. Sözlü, Yazılı ve Eylemli İşlemler 255
II. Hakim, Savcı ve Savunma İşlemleri 256
III. Elektronik İşlemler 256
§ 3. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİNDE SÜRELER 258
I. Sürelerin Sınıflandırılması 258
II. Sürelerin Hesaplanması 259
§ 4. ESKİ HALE GETİRME 259
§ 5. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİNİN BİLDİRİLMESİ 261
§ 6. MUHAKEME İŞLEMLERİNDEKİ SAKATLIKLARIN YAPTIRIMI 263
I. Yokluk 263
II. Butlan 263
III. Hak Düşümü 263
IV. Kabul Edilmezlik 264
§ 7. MUHAKEME İŞLEMLERİNDEKİ AYKIRILIKLARIN
GİDERİLMESİ 264
Yedinci Bölüm Soruları 265
Sekizinci Bölüm
KANUN YOLLARI
§ 1. KANUN YOLLARI HAKKINDA GENEL BİLGİLER 269
I. Kavram 269
II. Kanun Yollarının Çeşitleri 270
III. Kanun Yollarına Başvurabilecek Kişiler 270
IV. Kanun Yollarına Başvuru Süresi 273
V. Kanun Yollarına Başvuru Şekli 273
VI. Kanun Yolu Başvurusundan Vazgeçme 274
VII. Kanun Yoluna Başvurmanın Etkileri 275
1. Kararın Kesinleşmesine ve İnfazına Engel Olması 275
2. Aleyhe Değiştirme Yasağı 275
§ 2. OLAĞAN KANUN YOLLARI 277
I. İtiraz 277
II. İstinaf 280
1. Genel Açıklama 280
2. İstinaf Yoluna Başvurulabilecek Kararlar 281
3. İstinaf İstemi ve Süresi 282
4. İstinaf İsteminin Hükmü Veren Mahkemece Reddi 283
5. İstinaf İsteminin Tebliği ve Cevabı 283
6. İstinaf İncelemesi ve Karar 284
III. Temyiz 287
1. Temyiz Konusu Olan Kararlar 287
2. Temyiz Nedenleri 289
3. Temyiz Talebi ve Süresi 290
4. Hükmü Temyiz Edilen Mahkemece Yapılan İnceleme 291
5. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Mütalaası 291
6. Yargıtayın İncelemesi ve Karar 291
7. Dosyanın Esas Mahkemesine Gönderilmesi 294
8. Bozmadan Sonraki Yargılama 294
§ 3. OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI 296
I. Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı 296
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı 296
2. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının İtiraz Yetkisi 297
II. Kanun Yararına Bozma 297
III. Yargılamanın Yenilenmesi 299
Sekizinci Bölüm Soruları 305
Kavramlar Dizini 309