Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Uygulamada Yaşanan Sorunlarve Çözüm Önerileri
Dr. Öğr. Üyesi Kübra ÖZTÜRK
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ.5
İÇİNDEKİLER.7
GİRİŞ . 13
BİRİNCİ BÖLÜM
BAŞKANLIK SİSTEMLERİ
BAŞKANLIK SİSTEMİ. 17
Başkanlık Sisteminin Doğuşu ve Tarihsel Gelişimi. 17
Başkanlık Sistemi ve Özellikleri . 22
Başkanlık Hükümeti Sisteminde Yasama Organı . 24
Başkanlık Hükümeti Sisteminde Yürütme Organı 25
Başkanlık Hükümeti Sisteminde Yargı Organı . 27
Başkanlık Hükümeti Sisteminde Denge ve Denetleme Mekanizmaları. 28
BAŞKANLIK SİSTEMİ TÜRLERİ . 30
Klasik Başkanlık Sistemi: ABD 31
ABD Başkanlık Sistemi ve Özellikleri. 32
ABD Başkanlık Sisteminde Yasama Organı . 32
Kongre’nin Yapısı ve İşleyişi . 33
Kongre’nin Yetkileri . 35
(1) Temsilciler Meclisi’nin Yetkileri. 38
(2) Senato’nun Yetkileri 39
ABD Başkanlık Hükümeti Sisteminde Yürütme Organı. 40
Başkanın Seçimi . 40
Başkanın Görev ve Yetkileri . 42
(1) Başkanın Kongreye Mesaj Verme ve Rapor Gönderme
Yetkisi 43
(2) Başkanın Veto Yetkisi 44
(3) Başkan Tarafından Çıkarılan Yürütme Emirleri . 45
(4) Başkanın Üyesi Olduğu Partinin Lideri Olması 47
(5) Bütçe . 48
Başkanın Teşkilatı. 49
8 İçindekiler
(1) Başkanın Yürütme Ofisi . 49
(2) Ofis ya da Konseyler 50
(3) Başkan Yardımcısı 52
(4) Bakanlar ya da Sekreterler 54
ABD Başkanlık Hükümeti Sisteminde Yargı Organı . 54
ABD Başkanlık Hükümeti Sisteminin Uygulanması . 56
Başkan Kongre İlişkileri. 56
(1) Başkan Senato İlişkileri 59
Başkan Bürokrasi İlişkisi 61
Başkan Baskı Grupları İlişkisi 64
İstikrarsız Başkanlık Sistemi: Kolombiya 66
Kolombiya Başkanlık Sistemi. 70
Kolombiya Başkanlık Sisteminde Yasama Organı 70
Kolombiya Başkanlık Sisteminde Yasama Organının Görev ve
Yetkileri . 71
Kolombiya Başkanlık Sisteminde Yürütme Organı 73
Kolombiya Başkanlık Sisteminde Yürütme Organının Görev ve
Yetkileri . 75
Kolombiya Başkanlık Sisteminde Yargı Organı 77
Koalisyoncu Başkanlık Sistemi: Brezilya. 78
Brezilya Başkanlık Sistemi . 81
Brezilya Başkanlık Sisteminde Yasama Organı 81
Brezilya Başkanlık Sisteminde Yasama Organının Görev ve Yetkileri 82
Brezilya Başkanlık Sisteminde Yürütme Organı. 85
Brezilya Başkanlık Sisteminde Yürütme Organının Görev ve
Yetkileri . 88
Brezilya Başkanlık Sisteminde Yargı Organı 94
Otoriterleşmiş Başkanlık Sistemi: Meksika 95
Meksika Başkanlık Sistemi 97
Meksika Başkanlık Sisteminde Yasama Organı . 97
Meksika Başkanlık Sisteminde Yasama Organının Görev ve Yetkileri. 99
Meksika Başkanlık Sisteminde Yürütme Organı 101
Meksika Başkanlık Sisteminde Yürütme Organının Görev ve
Yetkileri . 103
Meksika Başkanlık Sisteminde Yargı Organı 106
İçindekile 9
İKİNCİ BÖLÜM
CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ VE
PARLAMENTER HÜKÜMET SİSTEMİ KARŞILAŞTIRILMASI
PARLAMENTER HÜKÜMET SİSTEMİ VE CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET
SİSTEMİ. 109
PARLAMENTER HÜKÜMET SİSTEMİ ve CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET
SİSTEMİNDE YASAMA ORGANI 112
TBMM’nin Yapısı ve İşleyişi . 113
TBMM’nin Görev ve Yetkileri 115
Cumhurbaşkanı ve Parti İlişkisi 118
III. PARLAMENTER HÜKÜMET SİSTEMİ VE CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET
SİSTEMİNDE YÜRÜTME ORGANI 121
Parlamenter Hükümet Sisteminde Bakanlar Kurulu . 122
Bakanlar Kurulu’nun Yapısı ve İşleyişi. 123
Bakanlar Kurulu’nun Görev ve Yetkileri 124
Parlamenter Hükümet Sistemi ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet
Sisteminde Cumhurbaşkanı. 131
Cumhurbaşkanı Adaylığı ve Seçimi . 132
Cumhurbaşkanının Sorumluluğu 138
Cumhurbaşkanının Görev ve Yetkileri 141
Parlamenter Hükümet Sistemi ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet
Sisteminde Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı. 148
Parlamenter Hükümet Sisteminde Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı . 149
Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği. 150
Devlet Denetleme Kurulu . 152
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı. 155
Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı . 155
Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanlar 156
Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulları. 160
Cumhurbaşkanlığı Ofisleri. 162
Bakanlıklar . 166
Cumhurbaşkanına Bağlı, İlgili ya da İlişkili Kurum ve
Başkanlıklar 168
(1) Devlet Arşivleri Başkanlığı. 169
(2) Devlet Denetleme Kurulu 172
(3) Diyanet İşleri Başkanlığı 176
(4) İletişim Başkanlığı 180
10 İçindekiler
(5) Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği 183
(6) Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı 185
(7) Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı . 188
(8) Savunma Sanayi Başkanlığı 191
(9) Strateji ve Bütçe Başkanlığı . 193
(10) Türkiye Varlık Fonu 195
(11) Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu 199
Parlamenter Hükümet Sistemi ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet
Sisteminde İdare 201
Parlamenter Hükümet Sistemi ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet
Sisteminde Merkezi İdare . 203
Parlamenter Hükümet Sistemi ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet
Sisteminde Başkent Teşkilatı 204
(1) Parlamenter Hükümet Sisteminde Başkent Teşkilatı 204
(a) Başbakan. 205
(b) Bakanlar Kurulu 209
(2) Parlamenter Hükümet Sistemi ve Cumhurbaşkanlığı
Hükümet Sisteminde Cumhurbaşkanı . 210
(3) Parlamenter Hükümet Sistemi ve Cumhurbaşkanlığı
Hükümet Sisteminde Bakanlıklar. 212
(4) Parlamenter Hükümet Sistemi ve Cumhurbaşkanlığı
Hükümet Sisteminde Yardımcı Kuruluşlar . 215
(a) Milli Güvenlik Kurulu. 216
(b) Danıştay 219
(c) Sayıştay . 222
PARLAMENTER HÜKÜMET SİSTEMİ VE CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET
SİSTEMİNDE YARGI ORGANI.227
Anayasa Yargısı 231
İdari Yargı. 237
Adli Yargı 240
Uyuşmazlık Yargısı . 244
Seçim Yargısı 245
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemiyle Kaldırılan Askeri İdari Yargı . 247
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemiyle Kaldırılan Askeri Ceza Yargı. 248
İçindekile 11
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİNDE
UYGULAMADA YAŞANAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİNDE UYGULAMADA YAŞANAN
SORUNLAR 253
Yetki Devri Sorunu. 253
Bürokrasinin Hantallığı Sorunu 258
Üst Kademe Kamu Yöneticilerinin Cumhurbaşkanı Tarafından Atanması 261
Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulları ve Ofislerinin Uygulamadaki
Etkinliği 265
Kamu Politikalarının Oluşturulması ve Uygulanmasında Politika
Kurulları ve Ofislerle Bakanlıklar Arasında Yaşanan Koordinasyon
Sorunu. 272
Cumhurbaşkanının İş Yükü Sorunu 274
Bakanların Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine Uyum Sağlayamama
Sorunu. 275
Bakanlıkların Sayısının Düşürülmesinden Kaynaklanan İş Yükü Sorunu 280
İ. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sayısının Yetersizliği . 283
Milletvekili Seçilme Yaşının 18’e İndirilmesi . 286
Partili Cumhurbaşkanlığı . 290
TBMM’nin Bilgi Edinme ve Denetleme Yollarından Yazılı Soru
Önergeleri . 292
TBMM’nin Yasama İşlevinin Azalması . 294
Bakan Yardımcıları Arasında Koordinasyon Sorunu 299
CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ UYGULAMA ARAŞTIRMASI 301
Araştırmanın Yöntemi . 301
Araştırmanın Problemi 302
Araştırmanın Amacı. 303
Araştırmanın Önemi 303
Varsayımlar . 304
Sınırlılıklar 304
Araştırma Modeli 304
Araştırmanın Bulguları. 306
İ. Araştırmanın Bulgularının Değerlendirilmesi 354
SONUÇ 369
KAYNAKÇA 389