Cumhuriyet Dönemi Roma Toplumunda Kamu Suçları, Yargılamalar ve Ceza Uygulamaları
Dr. Onur GÜNDAY
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR5
ÖNSÖZ7
İÇİNDEKİLER11
SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ17
KAYNAKLAR21
GİRİŞ31
1. BÖLÜM
1.1TEMEL KAVRAMLAR VE İLKELER35
1.1.1Populus Romanus (Roma Devleti), Civitas
(Örgütlü Halk) Ve Res Publica (Roma Cumhuriyeti)35
1.1.2Anayasa36
1.1.3Ius (Hak-Hukuk)37
1.1.4Caput (Kişisel Haklar) ve Status (Toplumsal Konum)39
1.1.5Existimationis Minutio (Ahlaki Yaptırım)42
1.1.6Maiestas (Yücelik), Humanitas (İnsancıllık) ve
Utilitas Publica (Kamu Yararı) İlkeleri43
1.1.7Exemplum (Emsal) ve Mos Maiorum
(Ataların Adetleri)46
1.2IUS PUBLICUM (ROMA KAMU HUKUKU)47
1.2.1Ius Poenale/Ius Criminale (Roma Ceza Hukuku)50
1.2.2Leges Duodecim Tabularum (XII Levha Kanunları)54
1.2.3Delicta/Delictum (Haksız Fiil)56
1.2.4Delicta Publica (Kamu Haksız Fiili) ve
Crimina Publica (Kamu Suçu)58
2. BÖLÜM
2.1CRIMINA (Kamu Suçları)63
2.1.1Vis Publica (Kamusal Şiddet)64
2.1.2Proditio (Vatana İhanet ) Suçları69
2.1.3Kamu Ahlakına İlişkin Suçlar80
2.1.4Zirai ve Ekonomik Temelli Kamu Suçları89
2.1.5Falsum/de Falsis (Sahtekârlık ve Sahtecilik Suçları)91
2.1.6Homicidium (Cinayet)95
2.1.7Magia/Artes Magicae (Büyücülük)98
2.1.8Parricidium/Parricide
(Babanın, Yakın Akrabanın Öldürülmesi)99
2.2MAGISTRATUSLARIN GÖREVLERİNDEKİ USULSÜZLÜKLER102
2.2.1Corruptio/Corrumpere (Magistratusun Ve
Hâkimin Rüşvet Alması Veya Onlara
Rüşvet Verilmesi)102
2.2.2Crimen Paeculatus/Peculatus, Crimen De Residuis
(Devlet Parası Hakkındaki Usulsüzlükler) ve
Sacrilegium103
2.2.3Crimen Repetundarum (Magistratusların ve
Eyalet Yöneticilerinin Gasp, Haraç ve Rüşvet Suçları)105
2.2.4Crimen Sodaliciorum et Ambitus
(Seçimlerdeki Rüşvet ve Yolsuzluklar)108
2.2.5Veneficium (Zehirleme Suçları)110
3. BÖLÜM
3.1KAMU SUÇLARINA UYGULANAN CEZALAR (POENA)115
3.2CAPITAL CEZALAR117
3.2.1Summum Supplicium (İdam Cezası)118
3.2.2Cruci Fixus (Çarmıha Germe)122
3.2.3Kırbaçlayarak Öldürmek126
3.2.4Capitis Amputatio/Decollatio
(Başın Gövdeden Ayrılması)126
3.2.5Poena Cullei/Culleus (Deri Çuval Cezası)127
3.2.6Strangulare/Strangulatio (Boğmak)130
3.2.7Vivi Crematio/Vivicombustio/Vivus Exuri
(Canlı Canlı Yakmak)130
3.2.8Ludi Romani (Roma Oyunları) ve Arenalar131
3.2.9Deicere e saxo Tarpeio
(Tarpeia Kayalıkları’ndan Atmak)132
3.2.10Exilium (Sürgün)133
3.2.11Metallum (Metalla) Damnati in Metellum/
In Opus Metalli (Ömür Boyu Madenlerde Çalışma)139
3.2.12Damnatio in Opus Publicum (Kamu Hizmeti)140
3.2.13Homo Sacer - Sacer Esto (Lanetlenmiş Adam)140
3.2.14Servitus (Köle Olarak Satmak)141
3.2.15Tormentum (İşkence)141
3.3NON CAPITAL CEZALAR143
3.3.1Carcer - Vincula (Hapis)143
3.3.2Infamia (Şerefsizlik)146
3.3.3Nota Censoria (Censor Yaptırımı)147
3.3.4Multa/Poena/Nummaria/Pecuniaria (Nakdi Ceza)148
3.3.5Publicatio/Ademptio/Consecratio Bonorum
(Müsadere)149
3.3.6Flagellum (Kırbaç Cezası) ve Pulsatio (Dayak)151
3.4DELICTA MILITUM (ASKERİ SUÇLAR) VE CEZALAR153
3.4.1Seditio (Ayaklanma ve İtaatsizlik)154
3.4.2Desertio/Deserere (Firar ve Taraf Değiştirmek)156
3.4.3Komutanlık Yetkisinin Kötüye Kullanılması157
3.4.4Kendini Askeri Hizmete Elverişsiz Hale Getirmek157
3.4.5Proditio ve Renuntiatio158
3.4.6Decimatio158
3.4.7Fustuarium (Öldüresiye Dövmek)161
3.4.8Kürek Cezası161
4. BÖLÜM
4.1YARGILAMA USULLERİ VE CEZA MAHKEMELERİ163
4.1.1Iudicia Populi (Halk Mahkemesi) ve
Tribunal Yargılama164
4.1.2Quaestiones ve Quaestiones Perpetuae
(Daimi Ceza Mahkemeleri)171
4.1.3Vis Mahkemeleri ve Yargılamaları185
4.1.4Quaestio (Cognitio) Extra Ordinem
(Özel Mahkemeler)187
4.1.5Eyaletlerde Ceza Muhakemesi189
4.1.6Senatus Yargılaması191
5. BÖLÜM
5.1MAGISTRATUSLAR VE DİĞER GÖREVLİLER193
5.1.1Consules196
5.1.2Tribunus Plebis198
5.1.3Quaestor, Quaesitor ve Quaestores Parricidii200
5.1.4Iudices202
5.1.5Aedilis203
5.1.6Patroni Causarum, Iurisconsulti ve Advocatus209
5.1.7Duoviri/Duumviri Perduellionis
(Perduellionun İki Adamı)212
5.1.8Triumviri/Tresviri Capitales212
5.1.9Quinqueviri Uls Cis Tiberim219
5.1.10Triumviri Nocturni221
5.1.11Lictores221
5.1.12Viatores221
5.1.13Praesidia221
5.1.14Scribae224
5.1.15Carnifex224
5.2MAGISTRATUS VE VATANDAŞLARIN
KANUNİ YETKİLERİ225
5.2.1Accusatio (Suçlama Hakkı)225
5.2.2Coercitio (Zor Kullanma Hakkı)226
5.2.3Imperium (Emretme Yetkisi)227
5.2.4Potestas ve Tribunica Potestas
(Legal Otorite Yetkisi)228
5.2.5Provocatio ad Populum (Temyiz Hakkı)229
5.2.6Apellatio ve Auxilium (Korunma ve Koruma Hakkı)232
5.2.7Intercessio - Interdicere (Veto Hakkı)233
6. BÖLÜM
6.1ACİL DURUMLARDA ALINAN KAMUSAL ÖNLEMLER235
6.1.1Senatus Consultum Ultimum (Nihai Senatus Kararı)236
6.1.2Dictator Ataması238
6.1.3Tumultus ve Iustitium239
6.1.4Privati cum Imperio240
6.2KAMU VE CEZA HUKUKU AÇISINDAN ÖNEMLİ
KANUN DÜZENLEMELERİ241
6.2.1Borçlar ve Mülkiyet Hakkında241
6.2.2Büyücülük ve Zehirleme Hakkında (Veneficium)241
6.2.3İftira, Yalan Şahitlik ve Sahtecilik Hakkında
(Calumniae ve Falsum)242
6.2.4Jüriler Hakkında (Iudices)243
6.2.5Para Cezaları Hakkında (Multae)243
6.2.6Baba ve Yakın Akraba Katilliği Hakkında (Parricide/Matricide)244
6.2.7Magistratusların ve İdarecilerin Rüşvet ve
Gasp Suçları Hakkında (Repetundae)244
6.2.8Seçimlerdeki Rüşvet ve Hile Suçları Hakkında
(Ambitus)247
6.2.9Kamu Ahlakını Zedelemeye Dönük Suçlar Hakkında (Adulterium, Stuprum ve Alea)253
6.2.10Vatan Hainliği Hakkında (Perduellio ve Maiestas)255
6.2.11Temyiz Hakkında (Provocatio)256
6.2.12Senatus Kararları (Senatus Consultum ve
Senatus Consultum Ultimum/de re publica Defenda)257
6.2.13Vis Kanunları261
SONUÇ267
EK273
SÖZLÜK293
KAYNAKÇA317
DİZİN335