Cumhuriyet Savcısının Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı
Tayyip UÇAR ( Cumhuriyet Savcısı )
İÇİNDEKİLER
TAKDİM 7
TEŞEKKÜR.9
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR .15
GİRİŞ .17
BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNDE SAVCILIK
CEZA MUHAKEMESİNİN AMACI 19
CEZA MUHAKEMESİ SİSTEMLERİ.20
İtham Sistemi .21
Tahkik Sistemi .22
Karma Sistem.23
III. CEZA MUHAKEMESİNDE SAVCININ ROLÜ VE ÖNEMİ 25
SAVCILIĞIN TARİHÇESİ .28
Roma Hukuku 28
Cermen Hukuku29
Anglo – Sakson Hukuku.29
İslam Hukuku.30
Fransız Hukuku.32
SAVCILIK KURUMU İLE İLGİLİ ULUSLARASI BELGELER .33
Savcıların Rolüne Dair İlkeler ( Havana Kuralları) .34
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Ceza Adalet Sisteminde
Savcılığın Rolü ile İlgili Üye Devletlere Sunduğu Rec (2000) 19
Sayılı Tavsiye Kararı .36
Savcılar İçin Etik ve Davranış Biçimlerine İlişkin Avrupa Esasları
(Budapeşte İlkeleri) 39
Demokratik Bir Toplumda Hâkim ve Savcılar Arasındaki İlişkiler
Hakkında Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Dikkatine
Sunulan Avrupa Hâkimleri Danışma Konseyinin (CCJE) 12 (2009)
Sayılı Görüşü ve Avrupa Savcıları Danışma Konseyinin (CCPE) 4
(2009) Sayılı Görüşü (Bordeaux Bildirisi - Bordo Bildirisi)41
12 İçindekiler
Avrupa Hukuk Yoluyla Demokrasi Komisyonunun (Venedik
Komisyonu) Yargı Sisteminin Bağımsızlığına İlişkin Avrupa
Standartları Hakkında Raporu: Bölüm II – Savcılık Teşkilatı .42
Avrupa Savcıları Danışma Konseyi’nin Avrupa Konseyi Bakanlar
Komitesi’ne Sunduğu 9 (2014) Sayılı Savcılara İlişkin Avrupa
Norm ve Prensipleri Görüşü ( Roma Şartı).45
Avrupa Savcıları Danışma Konseyi Tarafından Avrupa Konseyi
Bakanlar Komitesine Sunulmak Üzere Hazırlanan Ceza
Soruşturmalarında Savcıların Rolüne İlişkin 10 (2015) Sayılı
Görüş47
Avrupa Savcıları Danışma Konseyi’nin 13 (2018) sayılı “Savcıların
Bağımsızlığı, Hesap Verebilirliği ve Etik İlkeler” Konulu Görüşü .48
SAVCILIĞIN MEVZUATIMIZA GİRİŞİ VE GELİŞİM SÜRECİ .49
Osmanlı Devleti Dönemi49
Türkiye Cumhuriyeti Dönemi .53
VII. GÜNÜMÜZ CUMHURİYET SAVCISININ HUKUKİ NİTELİĞİ.56
Yürütme Erki İçerisinde Yer Aldığını Savunan Görüş57
Yargı Erki İçerisinde Yer Aldığını Savunan Görüş .58
Karma Görüşler .60
Değerlendirme.61
VIII. SAVCILIK TEŞKİLATI.64
Adli Yargı64
İlk Derece Mahkemeleri Nezdinde .64
İstinaf Mahkemeleri Nezdinde .66
Yargıtay Nezdinde67
Anayasa Mahkemesi70
Yüce Divan Sıfatı ile Bakılan Davalarda Savcılık.70
Siyasi Partiler ile İlgili Davarda Savcılık.71
İdari Yargı 72
İKİNCİ BÖLÜM
CUMHURİYET SAVCISININ BAĞIMSIZLIĞI VE TARAFSIZLIĞI
CUMHURİYET SAVCISININ BAĞIMSIZLIĞI75
Genel Olarak75
Savcılık Teminatı 80
İçindekiler 13
Cumhuriyet Savcısının İdari Yetkileri Açısından Bağımsızlığı.82
Cumhuriyet Savcısının Yargısal Yetkileri Açısından Bağımsızlığı85
Cumhuriyet Savcısının Harici Bağımsızlığı (Dış Bağımsızlık)86
Yasama Erkine Karşı Bağımsızlık .86
Yürütme Erkine Karşı Bağımsızlık .87
Cumhuriyet Savcısının Adalet Bakanı ile İlişkisi.87
Cumhuriyet Savcısı ile Hâkimler ve Savcılar Kurulu.94
aaa. 2010 Anayasa Değişikliği Sonrası Kurul.95
bbb. 2017 Anayasa Değişikliği Sonrası Kurul.97
ccc. Cumhuriyet Savcısının Hâkimler ve Savcılar
Kurulu ile İlişkisi .98
Cumhuriyet Savcısının Adli Kolluk ile İlişkisi 102
aaa. Genel Olarak . 102
bbb. Ayrı Bir Adli Kolluk Teşkilatının
Bulunmamasının Cumhuriyet Savcısının
Bağımsızlığına Etkisi 104
Yargı Erkine Karşı Bağımsızlık 107
Genel Olarak . 107
Terfi Sistemi 108
Medya ve Dış Etkenlere Karşı Bağımsızlık 110
Cumhuriyet Savcısının İç Bağımsızlığı (Dâhili Bağımsızlık) 113
Savcılık Teşkilatına Hâkim Olan İlkeler 113
Savcılık Teşkilatının Birliği ve Bölünmezliği 113
Savcılık Teşkilatının Hiyerarşik Bir Yapıya Sahip
Olması 114
Cumhuriyet Savcısı ile Cumhuriyet Başsavcısı İlişkisi . 115
CUMHURİYET SAVCISININ TARAFSIZLIĞI. 120
Genel Olarak 120
Cumhuriyet Savcısının Taraf Olduğu Yönündeki Görüşler. 125
Cumhuriyet Savcısının Taraf Olması Nedeniyle Tarafsız
Davranma Yükümlülüğünün Bulunmadığını Savunan Görüş . 125
Cumhuriyet Savcısının Taraf Olmakla Birlikte Tarafsız
Davranma Yükümlülüğü Altında Olduğunu Savunan Görüş 126
Cumhuriyet Savcısının Taraf Olmadığı Yönündeki Görüşler. 128
Ceza Muhakemesinin Taraf Muhakemesi Olmadığı veya Tek
Bir Taraf Muhakemesi Olduğu Görüşleri 128
14 İçindekiler
Ceza Muhakemesinde Taraflar Olmakla Birlikte Cumhuriyet
Savcısının Muhakemede Taraf Olarak Yer Almadığı Görüşü .129
Cumhuriyet Savcısının Yasaklılığı, Reddi ve Çekinmesi Meselesi131
Genel Olarak 131
Çözüm Önerileri.133
Değerlendirme134
SONUÇ VE ÖNERİLER 143
KAYNAKÇA.147