Yrd. Doç. Dr. Ömer KORKMAZ

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ   5

İÇİNDEKİLER  7

GİRİŞ 11

BİRİNCİ BÖLÜM
DANTE ALIGHERI'NİN TANITIMI VE GENEL BİR BAKIŞ

I- ÖZGÜN KOŞULLANMIŞLIĞI İÇİNDE YAŞADIĞI DÖNEM VE ETKİLENDİĞİ UNSURLAR  15

A- İTALYA VE FLORANSA'DAKİ DURUM, PARTİ ÇEKİŞMELERİ  15

1.  İtalya ve Floransa'daki Durum 15

2. Parti Çekişmeleri 18

B. DANTE'NİN ETKİLENDİĞİ UNSURLAR 23

II.  YAŞAMI 26

III.  EDEBİYATTAKİ YERİ VE ESERLERİ 39

A.  EDEBİYATTAKİ YERİ 39

1.  Edebi Özellikleri 39

2.  Rönesans'a Etkileri 42

B.  ESERLERİ 43

1.  İlahi Komedya (La Divine Commedia) 43

2.  Monarşi Üzerine (De Monarchia) 47

3.  Diğer Eserleri 50

a.  Şölen (İl Convivio) 50

b.  Yeni Hayat (La Vita Nuova) 52

c.  Halk Dili Üstüne İnceleme (De Vulgari Eloquentia) 54

d.  Mektuplar (Epistole) 55

e.  Çoban Şiirleri (Eclogae) 57

f .  Mısralar (Le Rime) 57

g.  Toprak ve Su Üstüne İnceleme

(La Quaestio de Aqua et Terra) 58

 h. Çiçek (İl Fiore) 58

 ı. Lirik Şiirleri (Canzone) 58

İKİNCİ BÖLÜM 
EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİ VE EVRENSEL KRALLIK

I.  GENEL OLARAK 59

II. DANTE ÖNCESİ DÜŞÜN VE ÖĞRETİLERDE EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİ 60

A.  HELENİSTİK FELSEFEDE EVRENSEL İNSANLIK DÜŞÜNCESİ 60

1.  Kynizm'de Evrensellik 63

2.  Stoizm'de Evrensellik 68

B.  ROMALILARDA EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİ 74

1.  Orta Stoa'da Evrensellik 75

2.  Son Stoa (Roma Stoası)'da Evrensellik 78

C.  ORTAÇAĞ'DA EVRENSEL İNSANLIK DÜŞÜNCESİ 84

III.  ORTAÇAĞ TOPLUMSAL GERÇEKLİĞİ VE DANTE'NİN EVRENSEL KRALLIK DÜŞÜNCESİ 88

A.  ORTAÇAĞ TOPLUMSAL GERÇEKLİĞİ 88

1.  Ortaçağın Siyasal ve Sosyal Yapısı 89

2.  Ortaçağın Düşünce Yapısı 92

B.  DANTE'NİN EVRENSEL KRALLIK DÜŞÜNCESİ 95

1.  Genel Olarak 95

2.  Dante'nin Evrensel Krallığı İspatlaması 98

a.  Erek Sorunu: İnsanlığın Ortak-Son Amacı (Ereği) Evrensel Krallıkta Gerçekleşebilir 98

b.  Barış Sorunu: Evrensel Barış Evrensel Krallıkta Sağlanabilir 100

c.  Adalet Sorunu: Adaleti Ancak Evrensel Krallık Gerçekleştirebilir 101

d.  Özgürlük Sorunu: Özgürlüğü Ancak Evrensel Krallık Sağlayabilir 103

e.  Genel İrade Sorunu: Herkesin İradesi Evrensel Krallıkta Gerçekleşebilir 104

f.  Siyasal Birlik Sorunu: İnsanların Birlik Oluşturmaları Gereği Evrensel Krallığı Zorunlu Kılar 105

g.  Evrensel Hakemlik Sorunu: Ulusal Krallıklar Arasındaki Uyuşmazlıkları Ancak Evrensel Krallık Çözebilir 106

h.  "Bir" ve "Çok" Sorunu: "Bir'in Yapabileceği İşin Çokluk Tarafından Yapılması Gereksizdir"  Düşüncesi Evrensel Krallığı Zorunlu Kılar 106

ı.  Bir'e Bir Örnek: Hz. İsa'nın Roma İmparatoru  Augustus Devrinde Doğması Evrensel Krallığı  İspatlar 107

IV. EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİNİN DANTE SONRASI DÖNEMDEKİ YERİ 108

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DANTE'DE SİYASAL ERKİN (EVRENSEL KRALLIĞIN) KAYNAĞI VE "TEMSİL"İ SORUNU

I.  GENEL OLARAK 117

II.  SİYASAL ERKİN KAYNAĞI SORUNU: DÜNYASAL VE RUHSAL ERKLERİN AYRIMI 119

A. RUHSAL ERKİN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ SAVUNANLAR 125

1.  Salisbury'li John'un Düşünceleri 126

2.  Aegidius Colonna Romanus'un Düşünceleri 127

3.  Viterbo'lu Jacobus'un Düşünceleri 131

B.  DÜNYASAL ERKİN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ SAVUNANLAR 131

1.  Paris'li Jean'ın Düşünceleri 132

2.  Ockam'lı William'ın Düşünceleri 136

3.  Padova'lı Marsilius'un Düşünceleri 139

C.  DANTE'NİN RUHSAL VE DÜNYASAL ERKLERİN AYRILIĞINA İLİŞKİN DÜŞÜNCELERİ 144

III.  SİYASAL ERKİN "TEMSİL"İ SORUNU: EVRENSEL KRALLIĞI ROMALILAR YÖNETMELİDİR 149

SONUÇ VE DEĞERLENDİRME 155

KAYNAKÇA 161

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ  ................................................................................................ 5

İÇİNDEKİLER ...................................................................................... 7

GİRİŞ................................................................................................... 11

BİRİNCİ BÖLÜM
DANTE ALIGHERI'NİN TANITIMI VE
GENEL BİR BAKIŞ

     I-  ÖZGÜN KOŞULLANMIŞLIĞI İÇİNDE YAŞADIĞI DÖNEM VE
          ETKİLENDİĞİ UNSURLAR ..................................................... 15

A-. İTALYA VE FLORANSA'DAKİ DURUM, PARTİ ÇEKİŞMELERİ          15

1. . İtalya ve Floransa'daki Durum......................................... 15

2... Parti Çekişmeleri............................................................. 18

B.. DANTE'NİN ETKİLENDİĞİ UNSURLAR........................... 23

    II. YAŞAMI.................................................................................... 26

   III. EDEBİYATTAKİ YERİ VE ESERLERİ..................................... 39

A. EDEBİYATTAKİ YERİ........................................................ 39

1. . Edebi Özellikleri.............................................................. 39

2. . Rönesans'a Etkileri.......................................................... 42

B. ESERLERİ............................................................................ 43

1. . İlahi Komedya (La Divine Commedia)............................ 43

2. . Monarşi Üzerine (De Monarchia).................................... 47

3. . Diğer Eserleri................................................................... 50

a. . Şölen (İl Convivio).................................................... 50

b. . Yeni Hayat (La Vita Nuova)...................................... 52

c. . Halk Dili Üstüne İnceleme (De Vulgari Eloquentia).. 54

d. . Mektuplar (Epistole).................................................. 55

e. . Çoban Şiirleri (Eclogae)............................................. 57

f . Mısralar (Le Rime)..................................................... 57

g. . Toprak ve Su Üstüne İnceleme
(La Quaestio de Aqua et Terra).................................. 58

 h.. Çiçek (İl Fiore).......................................................... 58

 ı... Lirik Şiirleri (Canzone).............................................. 58

İKİNCİ BÖLÜM
EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİ VE
EVRENSEL KRALLIK

     I. GENEL OLARAK...................................................................... 59

    II.  DANTE ÖNCESİ DÜŞÜN VE ÖĞRETİLERDE EVRENSELLİK
          DÜŞÜNCESİ.............................................................................. 60

A. HELENİSTİK FELSEFEDE EVRENSEL İNSANLIK DÜŞÜNCESİ           60

1. . Kynizm'de Evrensellik.................................................... 63

2. . Stoizm'de Evrensellik...................................................... 68

B. ROMALILARDA EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİ.................. 74

1. . Orta Stoa'da Evrensellik.................................................. 75

2. . Son Stoa (Roma Stoası)'da Evrensellik............................ 78

C. ORTAÇAĞ'DA EVRENSEL İNSANLIK DÜŞÜNCESİ........ 84

   III. ORTAÇAĞ TOPLUMSAL GERÇEKLİĞİ VE DANTE'NİN
          EVRENSEL KRALLIK DÜŞÜNCESİ......................................... 88

A. ORTAÇAĞ TOPLUMSAL GERÇEKLİĞİ............................. 88

1. . Ortaçağın Siyasal ve Sosyal Yapısı.................................. 89

2. . Ortaçağın Düşünce Yapısı............................................... 92

B. DANTE'NİN EVRENSEL KRALLIK DÜŞÜNCESİ.............. 95

1. . Genel Olarak................................................................... 95

2. . Dante'nin Evrensel Krallığı İspatlaması........................... 98

a. . Erek Sorunu: İnsanlığın Ortak-Son Amacı (Ereği) Evrensel Krallıkta Gerçekleşebilir        98

b. . Barış Sorunu: Evrensel Barış Evrensel Krallıkta Sağlanabilir          100

c. . Adalet Sorunu: Adaleti Ancak Evrensel Krallık Gerçekleştirebilir  101

d. . Özgürlük Sorunu: Özgürlüğü Ancak Evrensel
Krallık Sağlayabilir.................................................. 103

e. . Genel İrade Sorunu: Herkesin İradesi Evrensel
Krallıkta Gerçekleşebilir.......................................... 104

f. . Siyasal Birlik Sorunu: İnsanların Birlik Oluşturmaları Gereği Evrensel Krallığı Zorunlu Kılar       105

g. . Evrensel Hakemlik Sorunu: Ulusal Krallıklar
Arasındaki Uyuşmazlıkları Ancak Evrensel Krallık
Çözebilir.................................................................. 106

h. . "Bir" ve "Çok" Sorunu: "Bir'in Yapabileceği
İşin Çokluk Tarafından Yapılması Gereksizdir" 
Düşüncesi Evrensel Krallığı Zorunlu Kılar............... 106

ı. .. Bir'e Bir Örnek: Hz. İsa'nın Roma İmparatoru 
Augustus Devrinde Doğması Evrensel Krallığı 
İspatlar..................................................................... 107

   IV.  EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİNİN DANTE SONRASI
          DÖNEMDEKİ YERİ................................................................. 108

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DANTE'DE SİYASAL ERKİN (EVRENSEL KRALLIĞIN)
KAYNAĞI VE "TEMSİL"İ SORUNU

     I. GENEL OLARAK.................................................................... 117

    II. SİYASAL ERKİN KAYNAĞI SORUNU: DÜNYASAL VE
          RUHSAL ERKLERİN AYRIMI................................................ 119

A.. RUHSAL ERKİN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ SAVUNANLAR........ 125

1. . Salisbury'li John'un Düşünceleri.................................... 126

2. . Aegidius Colonna Romanus'un Düşünceleri.................. 127

3. . Viterbo'lu Jacobus'un Düşünceleri................................ 131

B. DÜNYASAL ERKİN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ SAVUNANLAR.. 131

1. . Paris'li Jean'ın Düşünceleri............................................ 132

2. . Ockam'lı William'ın Düşünceleri................................... 136

3. . Padova'lı Marsilius'un Düşünceleri................................ 139

C. DANTE'NİN RUHSAL VE DÜNYASAL ERKLERİN AYRILIĞINA İLİŞKİN DÜŞÜNCELERİ 144

   III. SİYASAL ERKİN "TEMSİL"İ SORUNU: EVRENSEL
          KRALLIĞI ROMALILAR YÖNETMELİDİR........................... 149

SONUÇ VE DEĞERLENDİRME.................................................... 155

KAYNAKÇA.................................................................................... 161