Defansif Tıp_{Hekimin Tıbbi Uygulamalarda Sorumluluktan Kaçması Durumunda Ortaya Çıkan Problemler}

A.B.D. basta olmak üzere gelişmiş ülkelerin büyük bir kısmında sağlık hizmetlerinin sunumunda ciddi bir problem olarak algılanan defansif tıbbi uygulamalar, hekimlerin tıbbi uygulamalarda sorumluluktan kaçmak için gerekli olmadığı halde teşhis ve tedaviye yönelik uygulamaları daha sık gerçekleştirmesi ya da tam tersi bir şekilde, riskli gördüğü hasta ve tedavi yöntemlerinden kaçınması olarak tanımlanmaktadır.

Ülkemizde de özellikle 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu'nun yürürlüğe girmesi ve tıbbi uygulama hatası iddiaları içeren davaların artış göstermesi ile hekimlerin defansif tıbbi uygulamalara yönelme eğiliminin arttığı görülmektedir.

Yasal sorumluluktan kaçma refleksinin yönlendirici olduğu defansif tıbbi davranış modellerinin çoğunluğu, esasında hasta haklarına aykırı, tıbbi etik dışı ve neticesine göre yasal sorumluluk doğurucu uygulamalardır. Bu çerçevede hekimler, malpraktis sorumluluğundan kaçarken benzeri bir sorumlulukla yüz yüze gelebilecektir. Bu durum ise defansif tıbbın ciddi bir problem olduğunun en büyük göstergesidir.

Kitap, hekimin tıbbi uygulamalarda sorumluluktan kaçması durumunda ortaya çıkan en büyük problem olan defansif tıbbi uygulamaları, neden, sonuç ve yaratacağı hukuki problemler çerçevesinde irdelemektedir.

Konu Başlıkları:
- Tıp Hukukunun Temel Konuları
- Sağlık Ve Hasta Hakkı
- Tıbbi Uygulama Hataları (Malpraktis)
- Hasta Hekim İlişkisi
- Tıbbi Uygulama Hatalarında Hekim Sorumluluğu
- Defansif Tıp
- Defansif Tıbbi Uygulamaların Hekimler Arasında Yaygınlığı
- Defansif Tıbbi Uygulamaların Hukuki Açıdan Değerlendirilmesi
- Defansif Tıp ile İlgili Bir Çalışma
- Futuristik Bir Bakış

Teşekkür               5

Önsöz     7

TIP HUKUKUNUN TEMEL KONULARI

SAĞLIK VE HASTA HAKKI                                                                                      19

1. I.              SAĞLIK HAKKI         20
2. Temel Uluslararası Sözleşmelerde Sağlık Hakkı               23
3. Ulusal Anayasa Metinlerinde Sağlık Hakkı         26
4. II.             HASTA HAKLARI      27
5. Uluslararası Metinler                                           29
6. Kanun Hükmünde Bir Metin "İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi¹'              32
7. Türkiye'de Hasta Hakları ve Yönetmelik            34
8. Hasta Haklarına Dair Yüksek Yargı Kararları       39

TIBBİ UYGULAMA HATALARI (MALPRAKTİS)                                                                                       57

1. TIBBİ UYGULAMA HATALARININ BOYUTLARI                       59
2. TIBBİ UYGULAMA HATALARININ ETKİLERİ                            60
3. MALPRAKTİS KOMPLİKASYON AYRIMI     67
4. TIBBİ UYGULAMA HATASI NEDENLERİ VE TÜRLERİ              70
5. Nedenleri                                                                             70
6. Türleri                    82

a) Tanı Hataları      89

HASTA HEKİM İLİŞKİSİ             93

1. HASTA HEKİM ARASI İLİŞKİ TÜRLERİ                      95
2. a.                    Paternalist ilişki    95
3. b.                    Yol Gösterme Ekseninde iş Birliğine Dayanan İlişki        96
4. c.                    Karşılıklı Katılım Temelinde Yer Alan İlişki        97
5. İDEAL HEKİMLİK      97

TIBBİ UYGULAMA HATALARINDA HEKİM SORUMLULUĞU      101

1. I.              CEZAİ SORUMLULUK           103
2. Tıbbi Müdahalelerde Hukuka Uygunluk Sebepleri      104
3. Kusur     114
4. Tıbbın Kötü Uygulanmasında Sorumluluk       117
5. II.             HUKUKİ SORUMLULUK       120
6. Sözleşmeden Doğan Sorumluluk     122
7. Haksız Fiil Sorumluluğu      131

DEFANSİF TIP       133

1. POZİTİF DEFANSİF TIBBİ UYGULAMALAR        149
2. NEGATİF DEFANSİF TIBBİ UYGULAMALAR       154

DEFANSİF TIBBİ UYGULAMALARIN HEKİMLER ARASINDA YAYGINLIĞI 169

1. ULUSLARARASI LİTERATÜR                169
2. ULUSAL LİTERATÜR             173

DEFANSİF TIBBİ UYGULAMALARIN HUKUKİ AÇIDAN

DEĞERLENDİRİLMESİ          179

1. HASTA HAKLARI VE DEFANSİF TIBBİ UYGULAMALAR   182
2. a.                    Pozitif Defansif Tıbbi Uygulamaların Hasta Hakları Düzleminde Değerlendirilmesi               185
3. b.                    Negatif Defansif Tıbbi Uygulamaların Hasta Haklan Düzleminde Değerlendirilmesi             198
4. HUKUKİ VE CEZAİ SORUMLULUK BAĞLAMINDA DEFANSİF TIBBİ UYGULAMALAR  204
5. I.                     Cezai Sorumluluk 204
6. II.                   Hukuki Sorumluluk             213

DEFANSİF TIP İLE İLGİLİ BİR ÇALIŞMA                           221

1. A.                   KATILIMCI HEKİMLERİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ     224
2. B.                   DEFANSİF TIBBA DAİR BULGULAR    225
3. A.                   Pozitif Defansif Tıbbi Uygulamalar   228
4. B.                   Negatif Defansif Tıbbi Uygulamalar  230
5. C.                   YARDIMCI SORULARA VERİLEN YANITLAR      231

D DEFANSİF TIBBA ETKİ EDEN FAKTÖRLER      243

FUTURİSTİK BİR BAKIŞ                                                                      247

Kaynaklar              257

Kavramlar Dizini                                  275

Yazarın Özgeçmişi               277