Delillerin DeğerlendirilmesiTürk ve Amerika Birleşik Devletleri Vergi Yargılama Hukuklarında
Mehmet TANK
Konu Başlıkları
- Delil Kavramı Ve Esasları
- Türk Vergi Yargılama Hukukunda Kullanılan Deliller
- Türk Vergi Yargılama Hukukunda Delillerin Değerlendirilmesine İlişkin İlkeler
- ABD Federal Vergi Yargılama Hukukunda Deliller Ve Delillerin Değerlendirilmesine İlişkin İlkeler
- Türk Ve ABD Vergi Yargılama Hukuklarında Delillerin Değerlendirilmesine İlişkin Yaklaşımlar
Türk vergi yargılama hukuku açısından, hukuk devleti ilkesinin yaşama geçirilmesi, vergi yükümlülerinin kendilerini hukuk güvenliği içinde hissetmelerini ve hak arama yollarının işlevsel bir şekilde kullanabilmelerini gerekli kılmaktadır. Hukuk güvenliği ve adil bir yargılanma için, vergi yargısı içtihatlarında istikrarın belli ölçüde korunması, delil durumuna göre mahkemeden çıkacak kararların hukukçular tarafından büyük ölçüde öngörülebilir olması, yükümlülerin karşı karşıya olduğu hukuki risklerin hukuk devleti ilkesinin egemen olduğu ülkelerdeki gibi azalma seyrine girmesi büyük bir önem arz etmektedir. Yargısal uyuşmazlıklarda, tarafların, sunacakları delillerin karar sonucuna etkisini öngörebildiği bir hukuk düzeninde söz konusu olabilecek olan hukuki güvenlik ilkesinin sağlanması, ancak yargıçların delil değerlendirmesinde takip edeceği yargılama hukuku ilke, kural ve yaklaşımlarının bilinebilir ve öngörülebilir olması ile mümkündür. Yargılama sürecinde izlenecek ilkelerin taraflarca öngörülebilmesi, daha ziyade Anglo Sakson hukuk sisteminde görüldüğü gibi, aynı konudaki geçmiş yargı kararlarıyla kendini bağlı gören yargıçların, derdest uyuşmazlıktaki delillerin hangi yönlerden süregelen içtihada ait dosyalardaki delillerle benzeştiğini kararlarında tartışmasıyla mümkün olur. Diğer yandan, delillerin ispat gücüne dair yargıcın, kendisini önceki içtihatlardan farklı bir kanaate götüren hukuksal değerlendirmesini de açıklıkla ortaya koyması gerekmektedir. Bu husus, vergi uyuşmazlıklarının tarafları için olduğu kadar, yargılama hukuku doktrininin gelişimi açısından da önemlidir. Kıta Avrupası hukuk sistemlerinden esinlenerek gelişen Türk vergi yargılama hukuku doktrininde tartışılan sorunlara farklı bir bakış açısı getirmesi bakımından Amerika Birleşik Devletleri federal vergi yargılama hukukunda geliştirilen delillerin değerlendirilmesine ilişkin ilke ve yaklaşımların araştırılmasının ve karşılaştırmalı bir çalışma yürütülmesinin yararlı olacağını düşünülmüştür. (Önsöz'den)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
DELİL KAVRAMI VE ESASLARI
I. DELİL, DELİLLERİN NİTELİKLERİ, SINIFLANDIRILMASI VE KARİNELER
A. DELİL VE DELİLLE İLİŞKİLİ DİĞER KAVRAMLAR
B. DELİLLERİN NİTELİKLERİ
C. DELİLLERİN SINIFLANDIRILMASI
D. KARİNELER
II. DELİL SİSTEMLERİ VE DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. DELİL SİSTEMLERİ
B. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRK VERGİ YARGILAMA HUKUKUNDA KULLANILAN DELİLLER
I. VERGİ YARGILAMA HUKUKUNDA KULLANILAN DELİL TÜRLERİ
A. VERGİ YÜKÜMLÜSÜNCE SUNULAN DELİLLER
B. VERGİ İDARESİNCE SUNULAN DELİLLER
C. MAHKEMECE RESEN ELDE EDİLEN DELİLLER
D. İKRAR
E. DELİL YASAKLARI
II. VERGİ YARGILAMA HUKUKUNDA DELİLLERİN TOPLANMASI
A. VERGİ YARGILAMASINDA DELİLLERİN TOPLANMASI
III. TEMYİZ VE İSTİNAF AŞAMALARINDA YENİ DELİL SUNUMU
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK VERGİ YARGILAMA HUKUKUNDA DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN İLKELER
I. DELİLLERE İLİŞKİN TEMEL YASALAR
A. TÜRK MEDENİ KANUNU'NDA DELİL KONUSU
B. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU'NDA DELİL KONUSU
C. İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU'NDA DELİL KONUSU
D. VERGİ USUL KANUNU'NDA DELİL KONUSU
E. VERGİ YARGILAMASINDA UYGULANACAK YARGILAMA USULÜ NORMUNUN BELİRLENMESİ
II. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN ANAYASAL İLKELER
A. ADİL YARGILANMA HAKKI BAĞLAMINDA DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ İLKESİ
B. HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI BAĞLAMINDA DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ İLKESİ
C. DOĞRULUK VE DÜRÜSTLÜĞÜN GÖZETİLMESİ İLKESİ
D. YARGICIN HUKUK KURALLARINI RESEN UYGULAMASI İLKESİ
E. VERGİLEMEDE YASALLIK İLKESİ
F. KIYAS YASAĞI İLKESİ
G. ÇELİŞMELİ YARGILAMA İLKESİ
H. DURUŞMALI YARGILAMA VE ALENİYET İLKESİ
III. VERGİ YARGILAMA HUKUKUNA ÖZGÜ İLKELER
A. DELİL SERBESTİSİ İLKESİ
B. RESEN ARAŞTIRMA İLKESİ
C. YARGICIN HUKUK YARATMADAN KAÇINMASI İLKESİ
D. YARGICIN YERİNDELİK DENETİMİNDEN KAÇINMASI İLKESİ
E. YAZILI YARGILAMA İLKESİ
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ABD FEDERAL VERGİ YARGILAMA HUKUKUNDA DELİLLER VE DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN İLKELER
I. ABD FEDERAL VERGİ YARGISINA VE YARGILAMA HUKUKUNA GENEL BAKIŞ
A. ABD FEDERAL VERGİ MAHKEMESİ (THE U.S. TAX COURT) YARGILAMASI
B. ABD'DE FEDERAL VERGİ DAVALARI
C. ABD VERGİ YARGILAMA HUKUKUNDA ÇEKİŞMELİ (ADVERSARIAL) YARGILAMA
II. ABD FEDERAL VERGİ YARGILAMA HUKUKUNDA KULLANILAN DELİLLER
A. ABD VERGİ YARGILAMA HUKUKUNDA KULLANILAN DELİLLERE İLİŞKİN TEMEL YASALAR
B. FEDERAL VERGİ YARGILAMA HUKUKUNDA KULLANILAN DELİLLER
III. ABD FEDERAL VERGİ YARGILAMA HUKUKUNDA DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİNE VE YORUMA İLİŞKİN İLKELER
A. ABD FEDERAL VERGİ YARGILAMA HUKUKUNDA DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN İLKELER
B. ABD FEDERAL VERGİ HUKUKU NORMLARININ YORUMUNA İLİŞKİN İLKELER
BEŞİNCİ BÖLÜM
TÜRK VE ABD VERGİ YARGILAMA HUKUKLARINDA DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN YAKLAŞIMLAR
I. TÜRK VERGİ YARGILAMA HUKUKUNDA DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE EKONOMİK YAKLAŞIM
A. VERGİ YARGILAMA HUKUKUNDA EKONOMİK YORUM
B. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE EKONOMİK YAKLAŞIM
C. DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİNDE TEMEL HUKUKSAL HAKLARIN KULLANILMASI
II. ABD FEDERAL VERGİ YARGILAMA HUKUKUNDA DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN YAKLAŞIMLAR
A. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN YAKLAŞIMLAR
B. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE TEMEL HUKUKSAL HAKLARIN KULLANILMASI
SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER
I. TANIK DELİLİNE VE DURUŞMALI YARGILAMAYA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER
II. BİLİRKİŞİ DELİLİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRİLMELER
III. UZMAN GÖRÜŞÜNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRİLMELER
IV. SUSMA VE KENDİNİ SUÇLAMAMA HAKKINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRİLMELER
V. HUKUKA AYKIRI YOLLARDAN ELDE EDİLEN DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
VI. PEÇELEME SÖZLEŞMELERİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRİLMELER
VII. EKONOMİK YAKLAŞIM İLE ABD'DEKİ VERGİ YARGILAMA HUKUKU YAKLAŞIMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
VIII. İSTİNAF VE TEMYİZ AŞAMASINDA SUNULAN DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
IX. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE ÇELİŞİK İÇTİHATLARA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER
KAYNAKÇA
