Denizde Yük Taşımacılığında Konteyner Kaynaklı Zararlardan Doğan Sorumluluk

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
GİRİŞ 19
BİRİNCİ BÖLÜM
DENİZDE YÜK TAŞINMASINA İLİŞKİN
KAVRAMLAR, TANIMLAR VE TÜRLERİ
I. GEMİ KAVRAMI VE TANIMI 25
A. Genel Olarak 25
B. Geminin Hukuki Niteliği 33
II. GEMİ TÜRLERİ 35
A. Amaçlarına Göre Gemi Türleri 35
1. Ticari Olmayan Gemiler ve Ticaret Gemileri 35
a. Ticari Olmayan Gemiler 35
b. Ticaret Gemileri 36
2. Yük Gemisi Türleri 37
a. Kuru Yük Gemileri 37
b. Sıvı Yük Gemileri 38
c. Konteyner Gemileri 39
B. Geçiş Kriterlerine Göre Gemiler 40
1. Panamax Gemileri 41
2. Suezmax Gemileri 41
III. DENİZ YÜK TAŞIMACILIĞINDA KONTEYNER KAVRAMI VE UNSURLARI 42
IV. KONTEYNER TAŞIMACILIĞI VE KONTEYNER TARİHÇESİ 42
V. KONTEYNER TANIMI 44
A. 1972 Konteynerlerle İlgili Gümrük Sözleşmesi (Customs Convention on Containers CCC 1972) 45
B. Emniyetli Konteynerler Hakkında Uluslararası Sözleşme (International Convention for Safe Containers–CSC–IMO 1972) 46
C. Eşyanın Deniz Yoluyla Kısmen veya Tam Olarak Taşınmasına Yönelik Birleşmiş Milletler Sözleşmesi (United Nations Convention on Contracts for the International Carriage of Goods WhollyPartly by Sea–Rotterdam Rules 2009) 48
D. ISO (International Organization for Standadization) Ölçü ve Standartları 50
VI. KONTEYNER TÜRLERİ 51
A. Standart Konteyner 51
B. Üstü Açık ve Düz Tip Konteyner 52
C. Tünel, Yan ve Çift Açılır Kapak Konteyner 53
D. Tank Konteyner 53
E. Araba Taşıyıcı Konteyner 53
F. Özel Amaçlı Konteyner 53
G. Yalıtımlı ve Termal Konteyner 53
H. Havalandırmalı ve Soğutmalı Konteyner 54
VII. DÜZENLİ HAT (LINER) VE DÜZENLİ HAT DIŞI TAŞIMACILIK (NON–LINER) TAŞIMACILIK 55
A. Düzenli Hat (Liner) Taşımacılığı 55
B. Düzenli Hat Dışı (Non–Liner) Taşımacılığı 58
VIII. DENİZDE YÜK TAŞIMA FAALİYETLERİ (NAVLUN SÖZLEŞMESİ) 59
A. Navlun Sözleşmesi Tanımı 59
B. Navlun Sözleşmesinin Hukuki Niteliği 62
C. Navlun Sözleşmesi Unsurları 63
1. Yük Taşıma Taahhüdü 63
2. Taşıma Faaliyetinin Deniz Yolu ile Yapılması 65
3. Yükün Gemi ile Taşınması 67
4. Yükün Taşıyanın Zilyetliği Altında Bulunması 68
5. Taşıma Faaliyetinin Navlun Karşılığında Yapılması 69
D. Navlun Sözleşmesi Tarafları ve Yük İlgilileri 70
1. Taşıyan 70
2. Taşıtan 72
3. Yükleten 73
4. Gönderilen 74
a. Şekli ve Gerçek Gönderilen 75
b. Üçüncü Kişi Gönderilen 76
E. Navlun Sözleşmesi Türleri 77
1. Kırkambar Sözleşmesi 77
2. Çarter Sözleşmeleri 79
a. Yolculuk Çarteri (Voyage Charter) 79
b. Tam Yolculuk Çarteri Sözleşmesi 80
c. Kısmi Yolculuk Çarteri Sözleşmesi 81
3. Zaman Çarteri (Time Charter) 81
4. Miktar Sözleşmesi (Volume/Tonnage Contract) 84
F. Alt Navlun – Asıl Navlun Sözleşmeleri 88
İKİNCİ BÖLÜM
KONTEYNER KAYNAKLI ZARARLAR VE
TARAFLARIN SORUMLULUKLARI
I. KONTEYNER TAŞIMACILIK FAALİYETİ ÇERÇEVESİNDE GERÇEKLEŞEN ZARARLAR 91
II. ZARAR KAVRAMI VE TANIMI 100
A. Zarar Tanımı 102
B. Zarar Türleri 107
1. Yük Zararı 107
a. Yükün Zıyaı 107
b. Yük Hasarı 110
2. Gecikme Zararı (Geç Teslim) 113
III. TAŞIYANIN SÖZLEŞMEDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUĞU 117
A. Uluslararası Sözleşmeler 117
B. Türk Hukuku 122
C. Sorumluluk Sebepleri 126
1. Başlangıçtaki Denize, Yola ve Yüke Elverişsizlik 126
a. Geminin Başlangıçtaki Elverişsizliği 126
b. Konteynerler Bakımından Başlangıçtaki Denize, Yola, Yüke Elverişsizlik 131
2. Yükün Zıya veya Hasara Uğraması ya da Geç Teslimi 137
a. Sorumluluk Şartları 137
b. Yük Zıya, Hasarı ve Geç Tesliminden Doğan Zararlardan Kaynaklanan Sorumluluktan Kurtulma Halleri 141
ba. Taşıyanın, Kendisinin ve Adamlarının Kusursuzluğunu İspatlaması 141
bb. Mutlak Sorumsuzluk Sebepleri 143
bc. Muhtemel Sorumsuzluk Sebepleri 148
c. Kurtarma 150
d. Yük Zıya, Hasar ve Geç Tesliminin Bildirimi 151
D. Sorumluluk Sınırı 154
1. Yük Hasarı ve Zıyaı Durumunda 154
a. Koli ve Ünite Kavramları 156
b. Konteyner ile Taşınan Yük 160
2. Yükün Geç Teslimi 165
3. Sorumluluk Sınırlarının Birlikte Uygulanması 166
E. Sorumluluk Sınırlama Hakkının Kaybı 166
F. Taşıyan ve Fiili Taşıyanın Sorumluluğu 170
1. Fiili Taşıyan Kavramı 170
2. Taşıyan ile Fiili Taşıyanın Sorumluluğunun Birlikte Değerlendirilmesi 171
IV. TAŞIYAN VE ADAMLARININ KONTEYNER KAYNAKLI ZARARLARDAN DOĞAN SÖZLEŞME DIŞI SORUMLULUĞU 173
A. Taşıyanın Adamları ile Birlikte Sözleşme Dışı Sorumluluğu 173
B. Taşıyanın Adamlarının Sözleşme Dışı Sorumluluğu 175
C. Haksız Fiil Kavramının Konteyner Kaynaklı Zararlar Açısından Değerlendirilmesi 176
D. Konteyner Zararları Açısından Haksız Fiil Unsurlarının Değerlendirilmesi 178
Haksız Fiil Kapsamındaki Konteyner Zararı Hükümleri 181
V. TAŞIYANIN KONTEYNER KAYNAKLI ÇEVRE ZARARLARINDAN SORUMLULUĞU 182
A. Uluslararası Düzenlemeler 182
1. Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (UNCLOS) 182
2. Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Dair Uluslararası Sözleşme (MARPOL) 184
3. Tehlikeli ve Zararlı Maddelerin Deniz Yoluyla Taşınmasından Kaynaklanan Zararın Tazmini ve Sorumluluğu Hakkında Uluslararası Sözleşme (HNS) 185
B. Türk Hukuku 188
1. Türk Ticaret Kanunu Kapsamında Deniz Kirliliği ve Çevre Zararı 188
2. Çevre Kanunu Kapsamında Deniz Kirliliği ve Çevre Zararı 189
VI. TAŞITAN, YÜKLETEN VE GÖNDERİLENİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 192
A. Türk Hukuku 192
B. Rotterdam Kuralları Gereğince Sorumluluk 197
C. Denizde Tehlikeli Yük Taşınması Kaynaklı Sorumluluk 202
1. Taşıtanın İşaretleme ve Etiketleme Borcu 204
2. Taşıtanın Ambalajlama Borcu 205
3. Sorumluluk 205
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KONTEYNER KAYNAKLI ZARARLAR SONUCUNDA
TARAFLAR VE SORUMLULUKLARININ
SİGORTA HUKUKU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. GENEL OLARAK 207
II. ZARAR SİGORTALARI 211
A. Mal Sigortası 212
B. Sorumluluk Sigortaları 216
III. KORUMA VE TAZMİN (PROTECT & INDEMNITY) SİGORTASI 219
A. Tarihçesi 219
B. Tanımı ve Niteliği 220
C. Teminat ve Kapsamı 222
IV. GENEL ŞARTLAR VE KLOZLAR 228
A. Genel Şartlar 228
1. Yük Sigortası Genel Şartları 229
2. Tekne Poliçesi Genel Şartları 231
B. Klozlar 233
1. Yük Klozları 233
2. Tekne ve Yat Klozları 234
3. Konteyner Klozları 236
Sonuç 239
Kaynakça 245
Kavram Dizini 255