Dijital Oyunlarda Şiddet

DİJİTAL OYUNLARDA ŞİDDET



Deniz YENGİN



Oyun, genellikle gerçek dünya dışında, kesin olmayan, kendine özgü kuralları ve kültürü olan, eğlenceli ve isteğe bağlı bir etkinliktir. İnsanoğlu geçmişten günümüze çevresinde gördükleri ile ilgili öykün–me yöntemleri geliştirerek oyun kavramının doğmasına yol açmıştır. Yeni iletişim ortamı olarak dijital oyun; bir okuma sisteminin göstergeler sistemi ile kodlanarak, sesler eklenerek, gerçeğin yeniden üretilerek aktarılmasıdır.



Televizyon ve konsolun birlikteliği olarak tanılanan video konsol sistemi, kullanıcıyı farklı bir konuma sürüklemektedir. Kullanıcıya aktif bir rol ortamı sağlayan dijital oyunlar, kullanıcı tarafından yönlendirilmektedir.



Bu noktada; Huizinga'nın ‘sihirli çember' kuramında belirtilen oyunun kurallarına göre sınırlandırılmış olan sanal yaşam alanları dijital oyunlarla birlikte daha da belirginleşmektedir. Dijital oyunlar birbirinden farklı iletiler içermektedir. Oyunların içinde şiddet içerikleri önemli bir yer tutmaktadır.



Bu çalışmada da özellikle dijital oyunlarda yer alan şiddet iletileri incelenmektedir. İncelemeyle birlikte ebeveynlerin çocuklarına almış oldukları oyunların içeriklerinin, esasında ne kadar yoğun şiddet iletileriyle dolu olduğu dikkat çekmektedir.



- İletişim Perspektifinden Yeni İletişim Ortamı

- İletişim Ortamında Şiddet İletisi

- Yeni İletişim Ortamı Dijital Oyunlarda Şiddet

- Dijital Oyunlarda Şiddet İletilerinin İncelenmesi Araştırması



İÇİNDEKİLER

Sayfa No.

ÖNSÖZ .........iii

TABLO LİSTESİ.........x

ŞEKİL LİSTESİ........xıı

KISALTMALAR......... xıv

1. GİRİŞ........1

2. İLETİŞİM PERSPEKTİFİNDEN YENİ İLETİŞİM ORTAMI....7

2.1 İLETİŞİM KAVRAMI, SÜRECİ VE KURAMLARI .....7

2.1.1 Genel Hatlarıyla İletişim Kavramı.....7

2.1.2 İletişim Süreci ve Ögeleri.......9

2.1.3 İletişim Üzerine Çalışmalar....11

2.1.3.1 Etki Kuramı.....12

2.1.3.2 Enformasyon Kuramı.....13

2.1.3.3 Etkileşim Kuramı.....15

2.1.3.4 Teknolojik Belirlenimcilik Kuramı.....16

2.1.3.5 Simülasyon Kuramı....19

2.2 BİLİŞİM TOPLUMUNDA ETKİLEŞİM.....21

2.2.1 Genel Hatlarıyla Bilişim Kavramı....21

2.2.1.1 Bilgi Kavramı.....22

2.2.1.2 Bilişim Toplumu......25

2.2.2 Etkileşim Kavramı ve Kuramları......30

2.2.2.1 Etkileşim Kavramı....31

2.2.2.2 Etkileşim Üzerine Çalışmalar....31VI Dijital Oyunlarda Şiddet

Sayfa No.

2.2.2.2.1 Sembolik Etkileşim Kuramı.....31

2.2.2.2.2 Sarmal Etkileşim Kuramı ....32

2.2.2.2.3 Rafaeli'nin Etkileşim Kuramı....33

2.2.2.2.4 Yeni Etkileşim Kuramları....35

2.3 YENİ İLETİŞİM ORTAMI KAVRAMI....40

2.3.1 İletişim Araçlarının Gelişimi.....40

2.3.2 Bilişim Toplumunda Yeni İletişim Ortamı.....42

2.3.2.1 Yeni İletişim Ortamı Kavramı....42

2.3.2.2 Yeni İletişim Ortamının İlkeleri......46

2.3.2.3 Yeni İletişim Ortamları.....53

3. İLETİŞİM ORTAMINDA ŞİDDET İLETİSİ....57

3.1 ŞİDDET OLGUSU.......57

3.1.1 Şiddet Kavramı......57

3.1.2 Şiddetin Özellikleri.....61

3.1.3 Şiddet Türleri........62

3.1.3.1 Bireysel Şiddet......66

3.1.3.1.1 Fiziki Şiddet....66

3.1.3.1.2 Psişik Şiddet....67

3.1.3.2 Yapısal Şiddet.......67

3.1.4 Psikolojide Şiddet Üzerine Çalışmalar.....67

3.1.4.1 Katarsis Kuramı ....69

3.1.4.2 Sosyal Öğrenme Kuramı......70

3.1.4.3 Modelleme Kuramı.....72

3.1.4.4 Uyarılma Aktarımı Kuramı.....73

3.2 İLETİŞİM ORTAMINDA ŞİDDET......73

3.2.1 İletişim Türlerinde Şiddet ......73

3.2.1.1 Sözlü İletişim.....74Dijital Oyunlarda Şiddet VII

Sayfa No.

3.2.1.2 Sözsüz İletişim......74

3.2.1.3 Yazılı İletişim.....75

3.2.1.4 Görsel-İşitsel İletişim.....76

3.2.2 İletişim Ortamında Gerçekleşen Şiddet İletisi.....76

3.2.2.1 İletişim Ortamında Şiddet Üzerine

Çalışmalar.....77

3.2.2.2 İletişim Ortamında Gerçekleşen Şiddet

Türleri.......79

4. YENİ İLETİŞİM ORTAMI OLARAK DİJİTAL OYUNLARDA

ŞİDDET ........83

4.1 İLETİŞİMDE OYUNBİLİM: LUDOLOJİ....83

4.1.1 Oyun Kavramı, Tarihi ve Kuramları......83

4.1.1.1 Genel Hatlarıyla Oyun Kavramı......83

4.1.1.2 Oyun Tarihi.....87

4.1.1.3 Oyunun Özellikleri.....89

4.1.1.4 Oyun Üzerine Çalışmalar....90

4.1.1.4.1 Sihirli Çember Kuramı.....92

4.1.1.4.2 Caillois Kuramı.....96

4.1.1.4.3 Stephenson Kuramı....98

4.1.1.4.4 Suits Kuramı......99

4.1.1.4.5 Retorik Kuramı....100

4.1.2 İletişim Bağlamında Ludoloji Kavramı......101

4.1.2.1 Ludoloji Kavramı......101

4.1.2.2 Ludoloji Alanındaki Çalışmalar....101

4.2 YENİ İLETİŞİM ORTAMI OLARAK DİJİTAL OYUN.....105

4.2.1 Dijital Oyun Olgusu ve Ortamları ....106

4.2.1.1 Dijital Oyun Kavramı......106

4.2.1.2 Dijital Oyun Özellikleri.....112

4.2.1.3 Dijital Oyun Türleri.....114

4.2.1.3.1 Soyut Oyunlar.....116VIII Dijital Oyunlarda Şiddet

Sayfa No.

4.2.1.3.2 İkonik Oyunlar.....116

4.2.1.3.3 Anlamsız Oyunlar.....117

4.2.1.3.4 Anlamlı Oyunlar.....118

4.2.1.3.5 Aşamalı Oyunlar....119

4.2.1.4 Dijital Oyun Ortamları....120

4.2.1.4.1 Video Tabanlı Oyunlar......121

4.2.1.4.2 Bilgisayar Tabanlı Oyunlar......124

4.2.1.4.3 Taşınabilir Oyunlar......125

4.2.2 İletişim Bağlamında Dijital Oyun.....126

4.3 DİJİTAL OYUNLARDA ŞİDDET KAVRAMI: YENİ ŞİDDET......128

4.3.1 İletişimde Yeni Kavramı....131

4.3.2 Yeni Şiddet.......131

4.3.3 Yeni Şiddet Bileşenleri.......134

4.3.3.1 Dijitallik .....135

4.3.3.2 Etkileşimlilik.......135

4.3.3.3 Sanallık ......136

4.3.3.4 Değişkenlik.......136

4.3.4 Yeni Şiddet Türleri.......137

4.3.4.1 Kodlu Şiddet.......137

4.3.4.2 Araçsal Şiddet.....141

4.3.4.3 Fiziksel Şiddet.....145

5. DİJİTAL OYUNLARDA ŞİDDET İLETİLERİNİN İNCELENMESİ

ARAŞTIRMASI.........149

5.1 METODOLOJİ........149

5.1.1 Araştırmanın Amacı ve Kapsamı......149

5.1.2 Araştırma Evreni ve Örneklemi.....150

5.1.3 Araştırma Tasarımı ve Veri Toplama......151

5.2 BULGULAR.........152Dijital Oyunlarda Şiddet IX

Sayfa No.

5.2.1 İçerik Analizi Bulguları......152

5.2.2 Demografik Bulgular.......163

5.2.3 Çıkarımsal Analiz Bulguları....171

5.2.3.1 Cinsiyet Bağlamında Analizler......174

5.2.3.2 Yaş Bağlamında Analizler.....177

5.2.3.3 Eğitim Bağlamında Analizler.....179

5.2.3.4 Meslek Bağlamında Analizler.....181

5.3 ARAŞTIRMA SONUCU ........185

6. SONUÇ .........191

KAYNAKÇA.........195

EKLER.........211