Dijital Para Kavramı ve Elektronik Para Kuruluşlarının Türk Hukuku Kapsamında Değerlendirilmesi
Fatih ERDEMİR
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER 5
ÖZET. 9
TABLOLAR LİSTESİ 11
GİRİŞ 13
BİRİNCİ BÖLÜM
DİJİTAL PARA VE ELEKTRONİK PARA KAVRAMI
DİJİTAL PARA KAVRAMI 21
Dijital Para Kavramı Genel Olarak 21
Dijital Paranın Temel Özellikleri 23
Dijital Para Sınıflandırması 25
Sınıf Ayrımı . 25
a) Kripto Para 25
b) Sanal Para 26
c) Merkez Bankası Dijital Parası. 26
Yönetim Ayrımı . 28
a) Merkeze Bağlı 30
b) Merkezi Olmayan . 30
Teknoloji Ayrımı. 31
a) Online 31
b) Offline 32
Türkiye ve Dünyada Dijital Para Örnekleri. 32
Türkiye 32
a) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Dijital Para Projesi 32
aa) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Dijital
Parasının Tanımı 33
bb) Hukuki ve İktisadi Boyutlar 33
b) Sanal Para Örneği Olarak Oyun Parası 34
c) Türkiye’de Kripto Para Örneği – Kangal Token 35
Küresel Örnekler. 36
a) Dünyada Merkez Bankası Dijital Para Örnekleri 36
aa) Çin Örneği 36
bb) İsveç Örneği 37
cc) Avrupa Birliği Örneği . 38
dd) İngiltere Örneği. 39
ee) Kanada Örneği. 39
b) Dünyada Sanal Para Örnekleri . 40
c) Dünyada Kripto Para Örnekleri . 41
ELEKTRONİK PARA KAVRAMI 42
Elektronik Para Kavramı Genel Olarak . 42
Elektronik Paranın Tarihsel Gelişimi. 45
Elektronik Paranın Sınıflandırılması 46
Sistemin Çalıştığı Ortama Göre. 47
a) Bir Karta Bağlı Çalışan Sistemlerde Elektronik Para 47
aa) Açık Sistem . 48
bb) Kapalı Sistem . 49
b) Web Bazlı Elektronik Para . 50
Cüzdan’ın çalışma Sistemine Göre 51
a) Çift Yuvalı Elektronik Cüzdan. 51
b) Abone Tanımlama Modülü İçerisinde Bulunan
Elektronik Cüzdan . 51
c) Cep Telefonu Numarasına Bağlı Olarak Çalışan
Elektronik Cüzdan . 52
Onaylama Yöntemine Göre. 52
a) Çevrimdışı Onay 52
b) Yarı Çevrimiçi Onay. 52
c) Çevrimiçi Onay 53
Kullanıcının Kimliğinin Belirlenmesi Usulüne Göre . 53
a) Anonim Olmayan Uygulamalar 53
b) Anonim Uygulamalar 53
Paranın Teknik Görünümüne Göre. 54
a) Hesap Tabanlı Uygulamalar 54
b) Madeni Para ve Jeton Temelli Uygulamalar . 54
İçindekiler 7
İKİNCİ BÖLÜM
ÖDEME ARAÇLARININ HUKUKİ NİTELİĞİ
ÖDEME ARAÇLARININ HUKUKİ NİTELİĞİ. 55
Para Nakit Ödemelerin Hukuki Niteliği 56
Banka Parasının Hukuki Niteliği 57
Çekin Hukuki Niteliği 58
Kredi Kartının Hukuki Niteliği 59
Dijital Paranın Hukuki Niteliği 63
Dijital Paranın Hukuki Niteliği . 63
a) Dijital Paranın Sahiplik Mevzusu 64
b) Dijital Paranın Transfer Edilme Mevzusu. 65
c) Dijital Para Ödemelerinde Ödeme Zamanı Mevzusu . 65
d) Dijital Para Hakkında Finansal İstikrar Mevzusu 66
e) Dijital Paranın Yasal Ödeme Aracı Olma Mevzusu 67
Elektronik Paranın Hukuki Niteliği 68
Sözleşmeden Kaynaklı Yükümlülük Olarak Tanımlayan
Görüş 68
Mevduat Görüşü 72
Elektronik Parayı Fon Transferi Olarak Tanımlayan Görüş 74
Elektronik Parayı Havale Olarak Tanımlayan Görüş 75
Elektronik Parayı Kıyasen Banka veya Kredi Kartı Benzeri
Olarak Tanımlayan Görüş. 76
Elektronik Parayı Bir Kıymetli Evrak Niteliğinde İfade Eden
Görüş 79
Elektronik Parayı Fiat Para Olarak İfade Eden Görüş 81
DİJİTAL PARA VE ELEKTRONİK PARANIN HUKUKİ
KARŞILAŞTIRMASI. 86
Değişim (Ödeme) Aracı 87
Değer Saklama . 88
Değer Ölçüsü (Hesap Birimi). 89
III. STABİL KRİPTO VARLIK VE ELEKTRONİK PARA KARŞILAŞTIRMASI. 90
8 İçindekiler
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ELEKTRONİK PARA KURULUŞLARININ
TÜRK HUKUKU KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
ELEKTRONİK PARA KURULUŞLARI 95
6493 Sayılı Kanun ve İkincil Mevzuat Kapsamında İnceleme. 95
Temel Kavramların Kanuni Tanımı 95
Faaliyet İzni Alınması Hakkında Düzenlemeler 97
Faaliyet İzninin İptali Hakkında Düzenlemeler . 103
Elektronik Para Kuruluşlarının Denetlenmesi Hakkında
Düzenlemeler 105
Sermaye Yeterliliği Hakkında Düzenlemeler 107
Özkaynak Yükümlülüğü ve Hesabı Hakkında Düzenlemeler. 107
Fonların Korunması ve Gözetim Altında Tutulması
Hakkında Düzenlemeler . 109
İzinsiz İşlem Yasağı, Kabahat ve Suçlar Hakkında
Düzenlemeler 112
Elektronik Para Kuruluşlarının Yapamayacağı İşler
Hakkında Düzenlemeler . 118
Türkiye’den Örnekler. 121
SONUÇ .123
KAYNAKÇA.129