Dış Ticaret ve Akreditifli İşlemlerin Uluslararası Uygulamaları Kılavuzu

Nihat TURHAN

I. BÖLÜM

DIŞ TİCARETTE KULLANILAN BELGELER VE SATIŞ SÖZLEŞMESİ

1. 1. -DIŞ TİCARETTE SATIŞ SÖZLEŞMESİ-3

1. 1. 1. -BİR SATIŞ SÖZLEŞMESİNDE OLMASI GEREKEN HUSUSLAR-4

1. 1. 2. -GENEL BİR MAL ALIM/SATIM SÖZLEŞMESİ ÖRNEĞİ-6

1. 2. -DIŞ TİCARETTE KULLANILAN BELGELER-9

1. 2. 1. -TİCARİ BELGELER-9

1. 2. 1. 1. -Proforma Fatura (Proforma Invoice)-9

1. 2. 1. 2. -Ticari Fatura (Commercial Invoice)-10

1. 2. 1. 3. -Tasdikli Fatura (Certified/legalized invoice)-11

1. 2. 1. 4. -Konsolosluk Faturası (Consular invoice)-11

1. 2. 1. 5. -Çeki Listesi (Weight List)-11

1. 2. 1. 6. -Koli/Ambalaj Listesi (Packing List)-12

1. 2. 1. 7. -Gözetim Belgesi (Certificate of Inspection)-12

1. 2. 1. 8. -Kalite Kontrol Belgesi (Quality Control Certificate)-13

1. 2. 1. 9. -Analiz Belgesi (Certificate of Analysis)-13

1. 2. 1. 10. -Ekspertiz Raporu (Expertise Report)-14

1. 2. 2. -RESMİ BELGELER-14

1. 2. 2. 1. -Dolaşım Belgeleri (Movement Certificate)-14

1. 2. 2. 2. -A. TR Dolaşım Belgesi (Movement Certificate of A. TR)-14

1. 2. 2. 3. -EUR. 1 Dolaşım Belgesi (Movement Certificate of EUR. 1)-16

1. 2. 2. 4. -EUR-MED Dolaşım Belgesi (Movement Certificate of EUR-MED)-17

1. 2. 2. 5. -Menşe Şahadetnamesi (Certificate of Orgin)-18

1. 2. 2. 6. -Özel Menşe Şahadetnamesi - FORM A (Certificate of Origin Form A)-18

ÜLKELERE GÖRE DÜZENLENECEK SERBEST DOLAŞIM BELGELERİ-19

1. 2. 2. 7. -Sağlık ve Veteriner Sertifikaları (Health/ Sanitery / Phytosanitery Cartificate, Veterinary Certificate)-21

1. 2. 2. 8. -Helal Belgesi (Helal Certificate)-21

1. 2. 2. 9. -Radyasyon Belgesi (Rediation Certificate)-21

1. 3. -TAŞIMA BELGELERİ-21

1. 3. 1. -DENİZ KONŞİMENTOSU (Marine/Ocean Bill of Lading)-22

1. 3. 1. 1. -Konşimento Türleri-26

1. 3. 1. 1. 1. -Kısa Konşimento (Short Form Bill Of Lading)-26

1. 3. 1. 1. 2. -Düzgün Hat Konşimentosu (Liner Bill Of Loading)-26

1. 3. 1. 1. 3. -Konteyner Konşimentosu (Container Bill Of Loading)-26

1. 3. 1. 1. 4. -Navlun Sözleşmesine Dayalı Konşimento: (Charter Party B/L)-27

1. 3. 1. 1. 5. -Ciro Edilemez Denizyolu Taşıma Senedi (Non- Negotiable Sea Waybill)-28

1. 3. 1. 1. 6. -Baştan Başa Konşimento (Through Bill Of Loading)-28

1. 3. 1. 1. 7. -Çok Amaçlı Taşıma Belgesi/Kombine Taşıma Belgesi (Multimodal / Combined Transport Document)-29

1. 3. 2. -HAVAYOLU TAŞIMA BELGESİ-29

1. 3. 2. 1. -Havayolu Taşıma Senedi (Air Waybill)-30

1. 3. 2. 2. -Komisyoncu Taşıma Belgesi (House Air Waybill)-30

1. 3. 3. -KARAYOLU TAŞIMA SENEDİ/CMR (Road Waybill)-31

1. 3. 4. -NAKLİYECİ MAKBUZLARI- FIATA Belgeleri-32

1. 3. 5. -DEMİRYOLU HAMULE SENEDİ (Rail Consigment Note / CIM)-33

1. 4. -SİGORTA BELGELERİ-34

1. 4. 1. -SİGORTA MEKTUBU/ KUVERTÜR NOTLARI (Broker’s Cover Note)-35

1. 4. 2. -SİGORTA BELGELERİ (Insurance Certificate)-35

1. 4. 3. -SİGORTA POLİÇESİ (Insurance Policy)-35

1. 4. 4. -SİGORTA KAPSAMINA GİREN RİSKLER VE TEMİNAT TÜRLERİ-36

1. 5. -FİNANSMAN BELGELERİ-39

1. 5. 1. -POLİÇE (Bill Of Exchange/ Draft)-39

1. 5. 2. -EMRE YAZILI SENET/BONO (Promissory Note)-43

II. BÖLÜM

DIŞ TİCARETTE TESLİM ŞEKİLLERİ (INCOTERMS 2010)

2. -DIŞ TİCARETTE TESLİM ŞEKİLLERİ (INCOTERMS 2010)-46

2. 1. -EXW- EXWORKS (İşyerinde Teslim)-52

2. 2. -FCA- FREE CARRIER (Taşıyıcıya Masrafsız)-54

2. 3. -FAS- FREE ALONGSIDE SHIP (Gemi Doğrultusunda Masrafsız)-56

2. 4. -FOB- FREE ON BOARD (Gemide Masrafsız)-58

2. 5. -CFR- COST AND FREIGHT (Masraflar ve Navlun)-59

2. 6. -CIF- COST, INSURANCE AND FREIGHT (Masraflar, Sigorta ve Navlun)-61

2. 7. -CPT-CARRIAGE PAID TO (Taşıma Ödenmiş Olarak)-63

2. 8. -CIP- CARRIAGE AND INSURANCE PAID TO (Taşıma ve Sigorta Ödenmiş Olarak)-65

2. 9. -DAT- DELIVERED AT TERMINAL (Terminalde Teslim)-67

2. 10. -DAP- DELIVERED AT PLACE (Belirlenen Yerde Teslim)-69

2. 11. -DDP- DELİVERED DUTY PAİD (Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim)-70

III. BÖLÜM

DIŞ TİCARETTE ÖDEME ŞEKİLLERİ VE UYGULAMALARI

3. -DIŞ TİCARETTE ÖDEME ŞEKİLLERİ ve UYGULAMALARI-75

3. 1. -PEŞİN ÖDEME (Advance Payment- Down Payment-Prefinance)-76

3. 1. 1. -PEŞİN ÖDEMENİN İŞLEYİŞ SÜRECİ-77

3. 2. -MAL MUKABİLİ ÖDEME (Open Account-Cash Against Goods)-79

3. 2. 1. -MAL MUKABİLİ ÖDEME ŞEKLİNİN İŞLEYİŞ SÜRECİ-80

3. 3. -VESAİK MUKABİLİ ÖDEME (Collections-Cash Against Documents)-82

3. 3. 1. -VESAİK MUKABİLİ ÖDEME ŞEKLİNİN İŞLEYİŞ SÜRECİ-86

3. 3. 2. -MİLLETLERARASI TİCARET ODASINCA YAYINLANMIŞ TAHSİLLER İÇİN YEKNESAK KURALLAR (URC 522) HAKKINDA AÇIKLAMA-88

3. 4. -KABUL KREDİLİ ÖDEME (Acceptance credit)-96

3. 4. 1. -KABUL KREDİLİ VESAİK MUKABİLİ ÖDEME ŞEKLİNİN İŞLEYİŞ SÜRECİ-98

3. 5. -AKREDİTİF (Letter of Credit)-100

3. 5. 1. 1. -Akreditifin Tanımı-100

3. 5. 1. 2. -Tarafların Bilmesi Gerektiği Önemli Hususlar-101

3. 5. 1. 3. -Akreditif Şartları Belirlenirken Mutabık Kalması Gereken Genel Konular-101

3. 5. 1. 4. -Akreditif Kapsamındaki Sözleşmeler-103

3. 5. 2. -AKREDİTİFİN TARAFLARI-104

3. 5. 2. 1. -Amir- İthalatçı (Aplicant)-104

3. 5. 2. 2. -Amir Banka (Opening or issuing Bank)-105

3. 5. 2. 3. -Lehtar- İhracatçı (Beneficiary)-105

3. 5. 2. 4. -Lehtar Bankası (ihbar/ Görevli/Teyit Bankası)-106

3. 5. 2. 4. 1. -İhbar bankası (Advising Bank)-107

3. 5. 2. 4. 2. -Görevli Banka (Nominated Bank)-107

3. 5. 2. 4. 3. -Teyit Bankası (Confirming Bank);-108

3. 5. 3. -AKREDİTİFLERİN SINIFLANDIRILMASI-108

3. 5. 3. 1. -Sağladığı Güvenceler Açısından Akreditifler-109

3. 5. 3. 1. 1. -Kabili Rücu Akreditif / Dönülebilir (Revocable Credit)-109

3. 5. 3. 1. 2. -Gayrikabili Rücu Akreditif / Dönülmez / Irrevocable Credit-109

3. 5. 3. 1. 2. 1. Teyitsiz Akreditif /Unconfirmed Credit-110

3. 5. 3. 1. 2. 2. Teyitli Akreditif/Confirmed Credit-111

3. 5. 3. 2. Ödeme Şekline Göre Akreditifler-112

3. 5. 3. 2. 1. -Vesaik İbrazında Ödemeli (Sight L/C- By Payment)-112

3. 5. 3. 2. 1. 1. -Vesaik İbrazında Ödemeli Akreditifin Teyitsiz İşleyiş Süreci-113

3. 5. 3. 2. 1. 2. -Vesaik İbrazında Ödemeli Akreditifin Teyitli İşleyiş Süreci-116

3. 5. 3. 2. 2. -Vadeli Akreditif/Belirlenen Vadede Ödemeli (Deferred Payment)-119

3. 5. 3. 2. 2. 1. -Vadeli Akreditifin Teyitsiz İşleyiş Süreci-119

3. 5. 3. 2. 2. 2. -Vadeli Akreditifin Teyitli İşleyiş Süreci-122

3. 5. 3. 2. 3. -Kabul Kredili Akreditif (Poliçe Kabullü / Acceptance L/C)-125

3. 5. 3. 2. 3. 1. -Kabul Kredili Akreditifin Teyitsiz İşleyiş Süreci-126

3. 5. 3. 2. 3. 2. -Kabul Kredili Akreditifin Teyitli İşleyiş Süreci-129

3. 5. 3. 2. 4. -Peşin Ödemeli Akreditifler (Red- Green Clause L/C)-132

3. 5. 3. 2. 4. 1. -Red- Clause Akreditif /Kırmızı Şartlı Akreditif-132

3. 5. 3. 2. 4. 1. 1. -Red Clause (Peşin Ödemeli) Akreditifin Teyitsiz İşleyiş Süreci-133

3. 5. 3. 2. 4. 1. 2. -Red Clause (Peşin Ödemeli) Akreditifin Teyitli İşleyiş Süreci-136

3. 5. 3. 2. 4. 2. -Green Clause (Peşin Ödemeli) Akreditif(Yeşil Şartlı Akreditif)-139

3. 5. 3. 2. 4. 2. 1. Greeen Clause (Peşin Ödemeli) Akreditifin Teyitsiz İşleyiş Süreci-139

3. 5. 3. 2. 4. 2. 2. Green Clause (Peşin Ödemeli) Akreditifin Teyitli İşleyiş Süreci-142

3. 5. 3. 2. 5. -Karışık Ödemeye İmkân Veren Akreditifler Akreditifler (Mix Payment)-145

3. 5. 3. 3. -Finansman Özellikli Akreditifler-145

3. 5. 3. 3. 1. -Devredilebilir Akreditif (Transferable Letter Of Credit)-145

3. 5. 3. 3. 1. 1. -Devredilebilir Akreditifin Teyitsiz İşleyiş Süreci-147

3. 5. 3. 3. 1. 2. -Devredilebilir Akreditifin Teyitli İşleyiş Süreci-152

3. 5. 3. 3. 2. -Karşılıklı Akreditifler (Back to Back L/C)-157

3. 5. 3. 3. 2. 1. -Karşılıklı Akreditifin Teyitsiz İşleyiş Süreci-158

3. 5. 3. 3. 2. 2. -Karşılıklı Akreditifin Teyitli İşleyiş Süreci-164

3. 5. 3. 3. 3. -Yenilenen/Döner Akreditif (Revolving Letter Of Credit)-170

3. 5. 4. -AKREDİTİF METİN ANALİZİ-172

VI. BÖLÜM

YURT DIŞI GARANTİLER VE KONTRGARANTİLER

4. -BANKA GARANTİLERİ-181

4. 1. 1. -TEMİNAT MEKTUPLARI (Letter of Guarantee)-182

4. 1. 2. -KONTRGARANTİ-183

4. 1. 3. -TARAFLAR-183

4. 1. 4. -TAZMİN-184

4. 2. -YURT DIŞI GARANTİ MEKTUPLARI / KONTR-GARANTİLER-185

4. 2. 1. -HARİCİ GARANTİ-185

4. 2. 2. -HARİCİ KONTRGARANTİ-185

4. 3. -TEMİNAT MEKTUBU/KONTRGARANTİ TÜRLERİ-186

4. 3. 1. -GEÇİCİ TEMİNAT MEKTUBU/İHALE GARANTİSİ (Bid Bonds, Tender Guarantees)-186

4. 3. 2. -KESİN TEMİNAT MEKTUBU/GEREĞİNİN YERİNE GETİRME GARANTİSİ (Performance Bond)-187

4. 3. 3. -AVANS TEMİNAT MEKTUBU (Advance Payment Guarantee): -188

4. 3. 4. -ÖDEME GARANTİSİ (Payment Guarantee)-188

4. 3. 5. -KREDİ GARANTİSİ / GERİ ÖDEME GARANTİSİ (Repayment Guarantee)-189

4. 4. -YURT DIŞI GARANTİ MEKTUPLARININ DÜZENLENMESİ VE UYGULAMA-189

4. 4. 1. -YURT DIŞI GARANTİ MEKTUBUNDA OLMASI GEREKEN HUSUSLAR VE METİN ANALİZİ-190

4. 4. 2. -DİREK HARİCİ GARANTİ ÖRNEKLERİ-194

4. 4. 3. -GARANTİ MEKTUPLARI YEKNESAK KURALLARI (URDG ICC 458)-198

4. 5. -GARANTİ AKREDİTİFLERİ (STAND BY L/C)-204

4. 5. 1. -STAND-BY L/C’NİN; TİCARİ AKREDİTİFLERDEN, TEMİNAT MEKTUPLARINDAN VE KONTRGARANTİDEN FARKLI YÖNÜ-205

4. 5. 1. 1. -Stand-By L/C İle Ticari Akreditif Arasındaki Fark-205

4. 5. 1. 2. -Stand-By L/C İle Teminat Mektubu Arasındaki Fark-206

4. 5. 1. 3. -Stand-By L/C’nin Kontrgaranti’den Farkı-207

4. 5. 2. -GARANTİ MEKTUPLARI YEKNESAK KURALLARI (URDG) İLE STANDBY L/C YEKNESAK KURALLAR (ISP 98) ARASINDAKİ BENZERLİKLER-207

4. 5. 3. -GARANTİ MEKTUPLARI YEKNESAK KURALLARI (URDG) İLE STANDBY L/C YEKNESAK KURALLAR (ISP 98) ARASINDAKİ FARKLILIKLAR-208

4. 5. 4. -COMMERCİAL STANDBY L/C ÖRNEĞİ/METİN ANALİZİ-210

V. BÖLÜM

AKREDİTİFLER İÇİN MİLLETLERARASI TİCARET ODASINCA YAYINLANAN UCP600 SAYILI YEKNESAK KURALLARIN UYGULANMASI VE MADDE YORUMLARI

Madde 1 - -UYGULAMA ALANI-217

Madde 2- -TANIMLAR-220

Madde 3- -YORUMLAR-230

Madde 4- -SÖZLEŞMELER KAPSAMINDA AKREDİTİFLER-241

Madde 5- -MALLAR, HİZMETLER VEYA YAPILAN İŞLER KARŞISINDA BELGELER-244

Madde 6- -KULLANIM YÖNTEMİ, VADE TARİHİ VE İBRAZ YERİ-246

Madde 7- -AMİR BANKANIN YÜKÜMLÜLÜĞÜ-262

Madde 8- -TEYİT BANKASININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ-277

Madde 9- -AKREDİTİFLERİN VE DEĞİŞİKLİKLERİN İHBAR EDİLMESİ-296

Madde 10- -DEĞİŞİKLİKLER-302

Madde 11- -TELEKOMÜNİKASYON ARACILIĞIYLA GÖNDERİLEN, ÖN İHBARI YAPILAN AKREDİTİFLER VE DEĞİŞİKLİKLER-306

Madde 12- -GÖREVLENDİRME-308

Madde 13- -BANKALAR ARASINDAKİ RAMBURSMAN DÜZENLEMELERİ-312

Madde 14- -BELGELERİN İNCELENMESİNE İLİŞKİN STANDART-320

Madde 15- -UYGUN İBRAZ-341

Madde 16- -REZERVLİ/UYGUN OLMAYAN BELGELER, REZERV KALDIRMA VE BİLDİRİ-348

Madde 17- -ORİJİNAL BELGELER VE KOPYALAR-358

Madde 18- -TİCARİ FATURA-362

Madde 19- -EN AZ İKİ FARKLI TAŞIMA ŞEKLİNİ KAPSAYAN TAŞIMA BELGESİ-369

Madde 20- -KONŞİMENTO-387

Madde 21- -CİRO EDİLMEZ DENİZYOLU SENEDİ-409

Madde 22- -CHARTER PARTY KONŞİMENTO-429

Madde 23- -HAVAYOLU TAŞIMA BELGESİ-445

Madde 24- -KARAYOLU, DEMİRYOLU VEYA KARASAL SUYOLU TAŞIMA BELGELERİ-460

Madde 25- -KURYE ALINDISI, POSTA ALINDISI VEYA POSTALAMA SERTİFİKASI-474

Madde 26- --GÜVERTE ÜZERİNDE- -YÜKLETENİN TARTI, SAYIM VE İÇERİK- BEYANI VE NAVLUNA EK MASRAFLAR-478

Madde 27- -TEMİZ TAŞIMA BELGELERİ-483

Madde 28- -SİGORTA BELGESİ, KAPSAMI VE TUTARI-485

Madde 29- -VADE TARİHİNİN VEYA İBRAZIN SON GÜNÜNÜN UZATILMASI-495

Madde 30- -AKREDİTİF TUTARINDA, MAL MİKTARINDA VE BİRİM FİYATLARINDA TOLERANS-499

Madde 31- -KISMİ KULLANIMLAR VEYA KISMİ YÜKLEMELER-502

Madde 32- -KISIMLAR/PARTİLER HALİNDE KULLANIMLAR VEYA YÜKLEMELER-507

Madde 33- -İBRAZ SAATLERİ-509

Madde 34- -BELGELERİN GEÇERLİLİĞİNE İLİŞKİN SORUMLULUKLARIN ÜSTLENİLMESİ-510

Madde 35- MESAJLARIN İLETİLMESİNE VE ÇEVRİLMESİNE İLİŞKİN SORUMLULUK ÜSTLENİLMESİ-513

Madde 36--MÜCBİR SEBEP-518

Madde 37- -TALİMAT VERİLEN TARAFIN EYLEMLERİ İÇİN SORUMLULUK ÜSTLENİLMEMESİ-521

Madde 38- -DEVREDİLEBİLİR AKREDİTİFLER-525

Madde 39- -AKREDİTİFTEN OLUŞACAK FONLARIN TEMLİKİ-552

VI. BÖLÜM

AKREDİTİF KAPSAMINDA İBRAZ EDİLEN BELGELERİN KONTROL LİSTESİ (CHECK LİST) VE GENEL REZERV KONULARI

6. 1. -AKREDİTİF KAPSAMINDA İBRAZ EDİLEN BELGELERİN KONTROL LİSTESİ-563

6. 1. 1. -FATURA / INVOICE-563

6. 1. 2. -DENİZ KONŞİMENTOSU-565

6. 1. 3. -KOMBİNE/ÇOK ÇEŞİTLİ TAŞIMA BELGESİ-567

6. 1. 4. -CİRO EDİLEMEZ DENİZYOLU TAŞIMA SENEDİ-572

6. 1. 5. -CHARTER PARTY KONŞİMENTO-576

6. 1. 6. -KARAYOLU TAŞIMA BELGESİ (CMR)-580

6. 1. 7. -HAVAYOLU TAŞIMA BELGESİ-581

6. 1. 8. -SİGORTA BELGELERİ (INSURANCE POLICY / INSURANCE-584

6. 1. 9. -DOLAŞIM BELGESİ (A. TR)-586

6. 1. 10. -MENŞE ŞAHADETNAMESİ-588

6. 1. 11. -POLİÇE / BILL OF EXCHANGE-590

6. 2. -BİR AKREDİTİFTE KONTROL EDİLMESİ GEREKEN ŞARTLAR VE GENEL REZERV KONULARI-592

6. 2. 1. -AKREDİTİF ŞARTLARINA İLİŞKİN-592

6. 2. 2. -TİCARİ FATURANIN UYGUNLUĞUNA İLİŞKİN-593

6. 2. 3. -DENİZ KONŞİMENTOSU’NUN UYGUNLUĞUNA İLİŞKİN-594

6. 2. 4. -KOMBİNE TAŞIMA BELGESİNİN UYGUNLUĞUNA İLİŞKİN-595

6. 2. 5. -CMR- KARAYOLU TAŞIMA BELGESİNİN UYGUNLUĞUNA İLİŞKİN-597

6. 2. 6. -HAVAYOLU TAŞIMA BELGESİNİN UYGUNLUĞUNA İLİŞKİN-598

6. 2. 7. -DEMİRYOLU TAŞIMA BELGESİNİN UYGUNLUĞUNA İLİŞKİN-599

6. 2. 8. -KURYE VE POSTA MAKBUZLARININ UYGUNLUĞUNA İLİŞKİN-600

6. 2. 9. -PAKETLEME/AMBALAJLAMA LİSTESİNİN UYGUNLUĞUNA İLİŞKİN-601

6. 2. 10. -AĞIRLIK LİSTESİNİN UYGUNLUĞUNA İLİŞKİN-601

6. 2. 11. -MENŞE ŞAHADETNAMESİNİN UYGUNLUĞUNA İLİŞKİN-602

6. 2. 12. -SİGORTA POLİÇESİNİN UYGUNLUĞUNA İLİŞKİN-603

6. 2. 13. -MALİ BELGELERİN (POLİÇE) UYGUNLUĞUNA İLİŞKİN-604

Yararlanılan Kaynaklar-605





"