Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) Nezdinde Yürütülen Tahkim Süreci

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Tablolar Listesi 15
Şekiller Listesi 16
Kısaltmalar 17
Giriş 21
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI UYUŞMAZLIKLARI, TAHKİM İLE DÜNYA FİKRİ MÜLKİYET ÖRGÜTÜ (WIPO) VE WIPO TAHKİM VE ARABULUCULUK MERKEZİ YAPISI
1. FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI VE HUKUKİ UYUŞMAZLIKLAR 25
1.1. Fikri Mülkiyet Hakları Tanımı ve Özellikleri, Tarihçesi ve Türleri 25
1.1.1. Fikri Mülkiyet Hakları Tanımı ve Özellikleri 25
1.1.2. Fikri Mülkiyet Haklarının Tarihçesi 27
1.1.3. Fikri Mülkiyet Hakları Türleri 29
1.1.3.1. Telif Hakları 30
1.1.3.1.1. Bağlantılı Haklar Kavramı 31
1.1.3.2. Sınai Mülkiyet Hakları 32
1.2. Fikri Mülkiyet Haklarından Kaynaklanan Hukuki Uyuşmazlıklar 33
1.2.1. Genel Olarak 33
1.2.2. Fikri Mülkiyet Haklarından Doğan Uyuşmazlıkların Tasnifi 33
1.2.1.1. Sözleşme Kaynaklı Uyuşmazlıklar 33
1.2.2.2. Sözleşme Dışı Vakıalar 34
1.3. Fikri Mülkiyet Haklarına İlişkin Uyuşmazlıklarda Tahkim ve Tahkimin Uygulanabilirliği 34
1.3.1. Genel Olarak 34
1.3.2. Tahkimin Genel Prensipleri 36
1.3.2.1. Karşılıklı Olma 36
1.3.2.2. Bağımsızlık 37
1.3.3. Tahkim Türleri 38
1.3.3.1. Ad Hoc Tahkim 38
1.3.3.2. Kurumsal Tahkim (Institutional Arbitration) 40
1.3.4. Fikri Mülkiyet Hakları Kaynaklı Uyuşmazlıklarda Uluslararası Tahkimin Avantajları 41
1.3.4.1. Tahkim Yargılaması Süresi 42
1.3.4.2. Tahkim Yargılaması Ücret ve Masrafları 43
1.3.4.3. Tahkim Yargılamasında Gizlilik 43
1.3.4.4. Tahkim Yargılamasında Tarafların Süreçte Etkinliği 44
1.3.4.5. Tahkim Yargılamasının Uzman Hakemlerle Yürütülmesi 44
1.3.4.6. Tahkim Sonucu Verilen Hakem Kararlarının Bağlayıcılığı 44
1.3.5. Fikri Mülkiyet Hakları Kaynaklı Uyuşmazlıklarda Uluslararası Tahkimin Dezavantajları 45
1.3.6. Fikri Mülkiyet Uyuşmazlıklarında Tahkime Elverişlilik 47
1.3.6.1. Tahkime Objektif Elverişlilik (Objective Arbitrability) 49
1.3.6.2. Tahkime Sübjektif Elverişlilik (Subjective Arbitrability) 49
2. DÜNYA FİKRİ MÜLKİYET ÖRGÜTÜ (WIPO) 49
2.1. Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü’nün (WIPO) Kuruluşu ve Amacı 49
2.1.1. Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) Kuruluşu 49
2.1.2. Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) Amacı 50
2.2. Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü’nün (WIPO) Tarihçesi 53
2.3. Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) Organları 57
2.3.1. WIPO Genel Kurulu (General Assembly) 57
2.3.2. WIPO Koordinasyon Kurulu (Coordination Committee) 58
2.3.3. WIPO Konferans (Conference) 58
2.3.4. WIPO Uluslararası Bürosu 59
2.4. WIPO ve Türkiye Bağlantısı 59
3. WIPO TAHKİM VE ARABULUCULUK MERKEZİ YAPISI 61
3.1. WIPO Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi’nin Kuruluşu 61
3.2. WIPO Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi’nin Tarihçesi 61
3.3. WIPO Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi’nin Görevi 61
3.4. WIPO Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi’nin Çalışma Yapısı 62
3.5. WIPO Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi Organları 63
3.5.1. Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi 63
3.5.2. Tahkim ve Arabuluculuk Konseyi 66
3.5.3. Tahkim Danışma Komisyonu 66
4. DÜNYADA BULUNAN DİĞER TAHKİM KURULUŞLARI VE TAHKİM KURALLARI 66
İkinci Bölüm
DÜNYA FİKRİ MÜLKİYET ÖRGÜTÜ (WIPO) TAHKİM SÜRECİNİN ÖZELLİKLERİ VE İŞLEYİŞİ
1. GENEL OLARAK 69
2. WIPO TAHKİM VE ARABULUCULUK MERKEZİ TAHKİM KURALLARI 69
2.1. WIPO Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları Model Klozları (Model Clauses) 70
3. WIPO TAHKİM VE ARABULUCULUK MERKEZİ’NİN SEÇİMİ 72
4. WIPO TAHKİM VE ARABULUCULUK MERKEZİ UYARINCA TAHKİM 72
4.1. TAHKİME BAŞVURU VE YARGILAMANIN BAŞLAMA ANI 72
4.1.1. WIPO Tahkim ve Arabuluculuk Merkezine Başvuru 72
4.1.2. WIPO Tahkim ve Arabuluculuk Merkezince Davanın Başlatılması 72
5. HAKEMLERİN SEÇİMİ VE HAKEM KURULUNUN OLUŞMASI 73
5.1. Hakem Sayısı 73
5.1.1. Taraflarca Belirlenmiş Usul Uyarınca Tayin Usulü 73
5.1.1.2. Tek Hakem Tayini Usulü (Sole Arbitrator) 74
5.1.1.3. Üç Kişilik Hakem Kurulu Tayini Usulü 77
5.1.1.4. Davacı ve Davalı Tarafların İkiden Fazla Olması Durumunda Üç Kişilik Hakem Kurulu Tayini Usulü 79
5.2. Yeni Hakem Seçimi 79
5.3. Hakemlerin Seçilememesi Hali 80
5.4. Hakemlerle İlgili Hukuki Durumlar 82
5.4.1. Hakemlerin Görevi Kabulü 82
5.4.2. Hakemlerin Tarafsızlığı ve Bağımsızlığı (Impartiality and Independence) 82
5.4.3. Hakemlerin Vatandaşlığı 83
5.4.4. Hakemlerin Reddi 84
5.4.5. Hakemler Kurulunun Yetkisine İtirazlar 85
5.4.6. Hakemlerin Kendi Yetkileri Hakkında Karar Vermeleri (Competence–competence Rule) 85
5.4.7. Hakem Kurulunun Üye Sayısının Azalması (Truncated Tribunal) 87
5.4.8. Hakemlik Sıfatını Sona Erdiren Sebepler 87
5.4.9. Hakem Mahkemesinin Görevleri 88
5.5. Hakemlerin Alabilecekleri Geçici Hukuki Tedbir Kararları (Temporary Legal Protection Decision) ve Bu Kararların İşlevi 88
5.5.1 Hakem Kurulu Tarafından Verilen Geçici Hukuki Koruma Tedbirlerine İcrailik Etkisi Tanınması 92
5.5.2 Hakem Kurulu Tarafından Verilen Geçici Hukuki Koruma Tedbirlerinin Mahkemeler Yolu ile İcra Edilmesi 92
6. ACİL YARDIM İŞLEMLERİ 93
7. TAHKİM YERİ 95
8. TAHKİM DİLİ 97
9. WIPO TAHKİM YARGILAMASI SÜRECİ 97
9.1. Tahkim Yargılamasının Yürütülmesi 97
9.2. Tahkim Yargılamasının Başlaması 99
9.2.1. Tahkim Talebi (Request for Arbitration) 99
9.2.2. Tahkim Talebine Cevap (Answer to the Request) 100
9.3. Tebligat 100
9.4. Süreler 100
9.5. Merkezce Dava Dosyasının Hakemlere Tevdii 103
9.6. Dava Dilekçesi (Statement of Claim) 104
9.7. Cevap Dilekçesi (Statement of Defence) 104
9.8. Tarafların Beyanda Bulunması ve Islah Müessesesi 104
9.9. Tarafların Kendilerini Temsili 105
9.10. Hazırlık Toplantısı 105
9.11. Yargılamaya Tarafların Katılmaması 106
9.12. Deliller 106
9.12.1. Deney 107
9.12.2. Keşif 107
9.12.3. Tanık 108
9.12.4. Bilirkişi 108
9.12.5. Kararlaştırılan Açıklama ve Modeller 109
9.13. Duruşmalar (Hearings) 109
10. WIPO TAHKİMİNE UYGULANACAK HUKUK 110
10.1. Tahkime Elverişli Hukuki Uyuşmazlığın Varlığı 110
10.2. Tahkim Anlaşması ve Yargılamasında Uygulanacak Hukuk 110
10.2.1. Tahkim Anlaşmasına Uygulanacak Hukuk 110
10.2.2. Usule Uygulanacak Hukuk 111
10.2.3. Esasa Uygulanacak Hukuk 112
11. WIPO ARABULUCULUK VE TAHKİM MERKEZİNİN YARGILAMAYA MÜDAHALE YETKİSİ 113
Üçüncü Bölüm
TAHKİM YARGILAMASININ SONA ERMESİ, SON HÜKÜMLER VE DİĞER ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM METODLARI
1. TAHKİM YARGILAMASININ SONA ERMESİ 115
1.1. Hakem veya Hakemler Kurulu Kararı (Final Award) 115
1.1.1. Karar Yeter Sayısı 115
1.1.2. Kararın Şekli ve İçeriği 116
1.1.3. Hakem Kararlarının Verilme Süresi 117
1.1.4. Ek Karar (Additional Award) ve Kararın Düzetilmesi 117
1.1.5. Hakem Kararına Karşı Başvuru Yolu 118
1.1.6. Kararlaştırılan Para Türü ve Faizi 119
12.2. Hakem Kararları Dışında Kalan Başkaca Sebepler 119
1.2.1. Tarafların Sulh Olması 119
1.2.2. Tahkim Yargılamasının Devam Etmesi Gereksiz veya İmkânsız Bir Hale Gelirse 120
1.2.3. Tarafların Gerekli Ücret ve Masrafları Yatırmaması 120
1.2.4. Tarafların Yargılamaya Katılmaması 122
1.2.5. Tarafların Ehliyetlerini Kaybetmesi 122
1.2.6. Davanın Geri Çekilmesi 122
1.3. Tahkimde Hakem Kararının Hüküm İfade Ettiği An ve Kararın Etkisi 123
2. WIPO TAHKİMİNDE GİZLİLİK 123
2.1. Yargılama Esnasında Yapılan Açıklamaların Gizliliği 125
2.2. Tahkim Sürecinin Varlığına İlişkin Gizlilik 125
2.3. Hakem Kararlarının Gizliliği 126
2.4. Gizlilik İlkesinin İstisnaları 126
3. WIPO TAHKİMİNDE ÜCRET VE MASRAFLAR 128
3.1. Ücretler 128
3.1.1. WIPO Tahkim ve Arabuluculuk Merkezine Ödenecek Ücretler 128
3.1.1.1. Kayıt Ücreti 128
3.1.1.2. İdari Ücret 129
3.1.2. Hakem Ücretleri 130
3.2. Masraflar 131
3.2.1. Avanslar 131
3.2.2. Tahkim Masrafları 132
4. DÜNYA FİKRİ MÜLKİYET ÖRGÜTÜ’NÜN, WIPO TAHKİM VE ARABULUCULUK MERKEZİNİN VE HAKEMLERİN SORUMLULUĞU 132
4.1. Sorumluluğun Hariç Tutulması 133
4.2. Hakaretten Feragat 133
5. HAKEM KARARLARININ BAĞLAYICILIĞI VE İPTALİ 133
5.1. Hakem Kararlarının Bağlayıcılığı 133
5.2. Hakem Kararlarının İptali 134
6. YABANCI HAKEM KARARLARININ TANIMA VE TENFİZİ 137
7. WIPO HIZLANDIRILMIŞ TAHKİM (EXPEDITED ARBITRATION) 146
7.1. Genel Olarak 146
7.2. WIPO Hızlandırılmış Tahkim ile WIPO Tahkimi Karşılaştırması 148
8. WIPO ICANN (INTERNET CORPORATION FOR ASSIGNED NAMES AND NUMBERS) TAHKİMİ 152
9. WIPO ARABULUCULUK SÜRECİ (MEDIATION) 158
10. WIPO ARABULUCULUK – TAHKİM MÜESSESESİ (MED–ARB) 160
11. WIPO UZMAN KARARI (EXPERT DETERMINATION) 163
Sonuç 167
EK: WIPO ARBITRATION RULES 171
Kaynaklar 199
Kavramlar Dizini 207