Hüseyin Çağrı ÇORLU
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR . 11
GİRİŞ . 13
DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ TEMELLERİ VE YAPISI 19
Genel . 19
Başlangıç: Neden Ticaretin Serbestleşmesi? . 21
İktisadi Temeller . 22
Mukayeseli Üstünlükler Kuramı. 22
Mukayeseli Üstünlükler’in Eleştirisi ve Cevaplar . 27
Gelir Eşitsizliği Eleştirisi 27
Gelişmiş/Az Gelişmiş Devletler Uçurumu Eleştirisi 29
iii. Bebek Sanayii Tezi 31
Ticaret Hadleri . 32
Ticaret. Dışı Politikalar . 34
Siyasi Temeller 36
Kurumsal Yapı: Neden DTÖ? . 38
Kısa Bir Geçmiş . 38
DTÖ’nün Kurumsal Yapısı . 41
Bakanlar Konferansı. 43
Genel Konsey . 43
Alt Konseyler ve Çalışma Grupları 44
Karar Alma . 44
UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM MEKANİZMASI. 47
Genel . 47
UÇM’nın Organları. 52
Uyuşmazlık Çözüm Organı 52
Paneller. 54
Temyiz Mercii . 58
UÇM’nın İşleyişi. 61
8 İçindekiler
III. TARİFELER .71
GENEL 71
GATT 1994 Madde II ve Tarifeler Rejimi 75
Madde II:1(b) Birinci Cümle 77
Madde II:1(b) İkinci Cümle 83
Madde II:2: Tarife Rejiminin İstisnaları . 85
EN ÇOK GÖZETİLEN ULUS KAYDI .87
Genel 87
MFN ve Ayrımcılık Yasağı. 90
Sağlanan Menfaat, İmtiyaz veya Muafiyetler . 92
Menfaatin Kayıtsız, Şartsız ve Derhal Diğer Taraf Devletlere
Sunulması 93
‘Benzer Ürün’ Değerlendirmesi. 96
Tercihli Ticaret Anlaşmaları . 99
Serbest Ticaret Bölgeleri . 101
Gümrük Birlikleri . 105
Yetki Hükmü. 109
MİKTAR KISITLAMARI VE TARİFE DIŞI ENGELLER121
Genel 121
GATT 1994 Madde XI: I VE Tarife-dışı Engeller 123
Herhangi Bir Usulle Uygulanan Taraf Devlet Tedbiri. 124
İhracat veya İthalata İlişkin Olma 128
Ticareti Kısıtlayıcı Olma . 130
GATT 1994 Madde XIII ve Ayrımcı Olmayan Miktar Kısıtlamaları134
Ticarete Teknik Engeller Anlaşması . 140
TTE’nin Kapsamı 141
Teknik Düzenlemeler 143
Ayrımcılık Yasağı 150
Ticarete Gereksiz Kısıt Getirmeme Yükümlülüğü 156
Uluslararası Standartlara Uyma Yükümlülüğü 163
Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemlerinin Uygulanmasına Dair Anlaşma 171
SBS Anlaşmasının Kapsamı 171
Risk Değerlendirmesi Yükümlülüğü 175
Tutarlılık Yükümlülüğü 184
İçindekiler 9
Ticarete Gereksiz Kısıt Getirmeme Yükümlülüğü . 194
Uyumlaştırma . 198
İhtiyati Tedbir . 204
GATT 1994, TTE ve SBS Anlaşması Arasındaki İlişki . 208
ULUSAL MUAMELE KURALI 211
Genel . 211
Mali Yükümlülüklerde Ayrımcılık Yasağı 213
Madde III:2, Birinci Cümle Hukuki Analizi. 214
Yerel vergi ücret veya harç 214
Benzer ürün . 216
Fazlalık . 223
Madde III: 2, İkinci Cümle Hukuki Analizi . 225
Doğrudan doğruya rekabet edebilir veya muadil ürünler . 226
Uygulanan vergi, ücret veya harçlarda farklılık 228
Vergi, ücret veya harçların yerel üretimi koruyacak şekilde
uygulanması. 229
Hukuki Yükümlülüklerde Ayrımcılık Yasağı 232
İthal Malların İç Piyasada Satışına, Satışa Arzına, Alımına,
Taşınmasına, Dağıtılmasına veya Kullanılmasına Tesir Eden Bir
Hukuki Yükümlülük. 233
Benzer Ürün 237
Daha Az Lehte Muamele 241
Ulusal Muamele Kuralına Yönelik Muafiyet Rejimi . 243
Kamu Alımları . 244
Teşvikler/Sübvansiyonlar 247
VII. GENEL İSTİSNALAR REJİMİ 249
Genel 249
Genel İstisnalar 251
Madde XX Alt Paragraflar . 254
Kamu ahlakının korunması 254
İnsan, hayvan veya bitki sağlığının veya yaşamının korunması . 260
GATT 1994 hükümlerine aykırılık oluşturmayan kural ve
düzenlemelere uygunluğun temini 264
Gereklilik analizi 268
Tükenebilir doğal kaynakların muhafazası. 278
10 İçindekiler
Genel veya bölgesel arz yetersizliğine tabi ürünlerin tedariği
veya dağıtımı 284
Madde XX: Şapka Hükmü 287
GÜVENLİK İSTİSNALARI 295
KAYNAKÇA.303
