Yatırım Uyuşmazlıklarında Temel Sorunların Çözümü Uluslararası Yatırım Mahkemesi ve Diğer Seçenekler
Dr. Öğr. Üyesi Ekin Deniz İLHAN
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
YATIRIM TAHKİMİNE YÖNELTİLEN ELEŞTİRİLER
I. Meşruiyet ve Şeffaflık Eksikliği
A. Yatırım Tahkimi ve Meşruiyet-Şeffaflığa Duyulan İhtiyaç
B. NAFTA ve ICSID ile Başlayan Şeffaflık-Meşruiyet Yaklaşımı
C. Doktrinde ve Tahkim Yargılamasında Şeffaflık-Meşruiyet
D. İkili ve Çok Taraflı Yatırım Anlaşmalarında Şeffaflık-Meşruiyet
E. Meşruiyet Eksikliğinin Giderilmesine Yönelik Girişimler ve Çözüm Önerileri
II. Çelişkili ve Hatalı Hakem Kararları
A. Uluslararası Yatırım Anlaşmalarının Hükümlerinin Farklı Yorumlanmasından Kaynaklanan Çelişki ve Hatalar
B. Hatalı Hakem Kararlarının Düzeltilmesindeki Zorluk
C. Hakem Kararlarının Örnek Teşkil Etmemesi
III. Tahkim Yargılama Usulünün Suiistimali
A. Yatırımcı Kavramına Bağlı Suiistimaller
B. Yatırım Kavramına Bağlı Suiistimaller
C. Rıza Koşulu ile İlgili Suiistimaller
IV. Paralel Yargılama Sorunları
V. Tahkim Yargılamasında Giderlere ve Tazminata İlişkin Sorunlar
A. Yüksek Giderler
B. Tazminata ilişkin Sorunlar
VI. Dolaylı Kamulaştırma Kapsamında Devletin Düzenleyici Yetkisi ve Teorik Temelleri Nedeni ile Yaşanan Sorunlar
A. Düzenleyici Yetki (Regulatory Power/Police Power) Doktrini
B. Sole Effect Doktrini
C. Moderate Police Power Doktrini
VII. Hakemlerin Tarafsızlığı ve Bağımsızlığına İlişkin Sorunlar
VIII. İnsan Haklarına, Çevreye, Kültüre, İklim Değişikliklerinin Göz Ardı Edilmesinden Kaynaklanan Sorunlar
IX. İki Taraflı Yatırım Anlaşmalarının Yetersizliği
A. İki Taraflı Yatırım Anlaşmalarının Uyuşmazlık Çözümüne İlişkin Hükümlerine Yönelen Eleştiriler
B. İki Taraflı Yatırım Anlaşmalarının Muamele Standartlarına İlişkin Hükümleri
X. Avrupa Birliği'ndeki Gelişmelerin Etkisi
A. Avrupa Komisyonu'nun Bazı İkili Yatırım Anlaşmalarını Feshetmesi ve Dayandığı Gerekçeler
B. Achmea Kararının Etkisi
XI. Değerlendirme
İKİNCİ BÖLÜM
YENİ SİSTEM ÖNERİLERİ VE YATIRIM UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜ
I. Uluslararası Örgütlerin Yatırım Tahkiminin İyileştirilmesine İlişkin Çalışmaları II. Yatırım Mahkemesi Sistemi
A. Avrupa Birliği Kanada Kapsamlı Ekonomi ve Serbest Ticaret Anlaşması (CETA)
B. Avrupa Birliği Vietnam Serbest Ticaret Anlaşması
C. Avrupa Birliği Amerika Birleşik Devletler Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşması
D. İkili Anlaşmalarla Öngörülen Sistemin Avantajları ve Dezavantajları
III. Yatırım Tahkimine Seçenek Olarak Diğer Öneriler
A. Uyuşmazlıklar Bakımından Devlet Mahkemelerinin Yetkili Olması
B. ICSID Tahkiminin İyileştirilerek Temyiz Mekanizmasının Kurulması
C. Dünya Ticaret Örgütü Benzeri bir Temyiz Örgütü Kurulması
D. Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümüne İlişkin Kararlara Karşı Dünya Çapında Temyiz Organı Kurulması
E. Mevcut Sisteminin Bütünüyle İyileştirilmesine Yönelik Uluslararası Örgütlerin Çabaları
F. ICSID Kurallarının Değiştirilmesine Yönelik Çalışmalar
G. Çok Taraflı Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümüne İlişkin Bir Uluslararası Mahkeme Kurulması
IV. Çözüm Önerileri
SONUÇ
KAYNAKÇA