Elektronik Ticaret ve Mesafeli Elektronik Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Teşekkür 5
Kısaltmalar 13
Özet 17
Giriş 19
Birinci Bölüm
ELEKTRONİK TİCARET
I. ELEKTRONİK TİCARET KAVRAMI VE UNSURLARI 21
A. Genel Olarak Elektronik Ticaret Kavramı 21
B. Elektronik Ticaretin Unsurları 24
1. Elektronik Ortam Unsuru 24
2. Ticari İş Unsuru 25
II. ELEKTRONİK TİCARET KAPSAMINDA KULLANILAN ARAÇLAR 25
A. Genel Olarak 25
B. İnternet 26
1. Genel Olarak 26
2. Intranet ve Extranet Kavramları 28
a. Intranet 28
b. Extranet 29
3. İnternetin Teknik Yapısını Oluşturan Unsurlar 29
a. Telefon/Telekominükasyon İdareleri 29
b. İnternet Servis Sağlayıcıları (ISS–İnternet Yer Sağlayıcıları/Internet Service Provider–ISP) 30
c. İnternet İçerik Sağlayıcıları (Internet Content Provider– IIS) 32
d. İnternet Erişim Sağlayıcıları (Internet Access Provider) 32
e. Sunucu (Server) 34
f. Host 34
4. Elektronik Ticarete İlişkin Başlıca İnternet Hizmetleri 35
a. E–mail Hizmetleri 35
b. FTP (File Transfer Protocol/ Dosya Transferi Protokolü) 36
c. WWW (World Wide Web) 36
C. Diğer Elektronik Ticaret Araçları 37
III. ELEKTRONİK TİCARET TÜRLERİ 38
A. Genel Olarak 38
B. Tarafları Bakımından Elektronik Ticaret Türleri 39
1. İşletmeler Arası (Business to Business–B2B) Elektronik Ticaret 39
2. İşletme ve Tüketici Arası (Business to Consumer–B2C) Elektronik Ticaret 41
3. Tüketiciler Arası (Consumer to Consumer–C2C) Elektronik Ticaret 42
4. İşletme ve Devlet Arası (Business to Government–B2G) Elektronik Ticaret 43
5. Devlet ve Tüketici Arası (Government to Consumer–G2C) Elektronik Ticaret 44
C. İfa Yeri Bakımından Elektronik Ticaret Türleri 46
1. Doğrudan (Dolaysız) Elektronik Ticaret 46
2. Dolaylı Elektronik Ticaret 48
D. Ürün Niteliği Bakımından Elektronik Ticaret Türleri 49
1. Fiziki Malların Satışına Dayalı Elektronik Ticaret 49
2. Dijital Ürünlerin Satışına Dayalı Elektronik Ticaret 50
3. Hizmet Sunumuna Dayalı Elektronik Ticaret 53
4. Bilgi Sunumuna Dayalı Elektronik Ticaret 54
IV. ELEKTRONİK TİCARETİN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI 56
A. Elektronik Ticaretin Avantajları 56
1. Tüketiciler Açısından Avantajları 56
2. Satıcılar Açısından Avantajları 57
B. Elektronik Ticaretin Dezavantajları 59
1. Tüketiciler Açısından Dezavantajları 59
2. Satıcılar Açısından Dezavantajları 60
V. S–TİCARET VE M–TİCARET KAVRAMLARI 61
A. Genel Olarak 61
B. S– Ticaret (Sosyal Ticaret) 61
1. Genel Olarak 61
2. S–Ticaretin E–Ticaret Türleri Bakımından Değerlendirilmesi 62
3. S–Ticarette Tüketicinin Korunması 63
C. M– Ticaret (Mobil Ticaret) 64
1. Genel Olarak 64
2. M–Ticaretin E–Ticaret Türleri Bakımından Değerlendirilmesi 65
3. M–Ticarette Tüketicinin Korunması 66
VI. İLGİLİ MEVZUAT 67
İkinci Bölüm
ELEKTRONİK TİCARET KAPSAMINDA AKDEDİLEN
MESAFELİ ELEKTRONİK SÖZLEŞMELERİN KURULMASI VE İFASI
I. ELEKTRONİK SÖZLEŞMELER 71
A. Genel Olarak 71
B. Elektronik Sözleşmelerin Kuruluş Yöntemleri 72
1. Genel Olarak 72
2. EDI Aracılığıyla Kurulan Elektronik Sözleşmeler 73
3. E–mail Aracılığıyla Kurulan Elektronik Sözleşmeler 76
4. Chat (IRC) Aracılığıyla Kurulan Elektronik Sözleşmeler 79
5. Web Siteleri Aracılığıyla Kurulan Elektronik Sözleşmeler 81
6. Elektronik Temsilci Aracılığıyla Kurulan Elektronik Sözleşmeler 84
7. Online Kitlesel Pazar Aracılığıyla Kurulan Elektronik Sözleşmeler 85
8. Diğer Yöntemlerle Kurulan Elektronik Sözleşmeler 86
C. Elektronik Sözleşmelerin Nitelikleri 87
1. Katılmalı (İltihaki) Sözleşme Niteliği 87
2. Hazır Olmayanlar Arasında Sözleşme Niteliği 91
3. Mesafeli Sözleşme Niteliği 93
II. MESAFELİ ELEKTRONİK SÖZLEŞMELER 97
A. Mesafeli Elektronik Sözleşme Kavramı 97
1. Genel Olarak 97
2. Unsurları 98
a. Sözleşmenin Taraflarından Birinin Tüketici Diğerinin Satıcı veya Sağlayıcı Olması Unsuru 98
aa. Sözleşmenin Bir Tarafının Tüketici Olması 98
ab. Sözleşmenin Diğer Tarafının Satıcı Olması 102
ac. Sözleşmenin Diğer Tarafının Sağlayıcı Olması 104
ad. Elektronik Sözleşme Türleri Bakımından Değerlendirme 105
b. Eş Zamanlı Fiziksel Varlık Göstermeksizin Elektronik Uzaktan İletişim Araçlarının Kullanılması Unsuru 107
ba. Genel Olarak 107
bb. Elektronik Sözleşme Türleri Bakımından Değerlendirme 110
c. Uzaktan Pazarlamaya Yönelik Bir Sistemin Mevcut Olması Unsuru 111
ca. Genel Olarak 111
cb. Elektronik Sözleşmeler Bakımından Değerlendirme 113
B. İstisnalar 114
C. Mesafeli Elektronik Sözleşmelerin Kurulması 114
1. Elektronik İrade Beyanları: Öneri ve Kabul Beyanları 114
a. Genel Olarak 114
b. Öneri Beyanı 116
ba. Genel olarak 116
bb. Önerinin Bağlayıcılığı 119
bc. Öneri Beyanının Geri Alınması 120
c. Öneriye Davet Beyanı 121
d. Kabul Beyanı 122
da. Genel Olarak 122
db. Kabul Beyanının Geri Alınması 125
2. Sözleşmenin Kurulma Anı 125
a. Genel Olarak 125
aa. Hazırlar Arası Sözleşmeler Bakımından 126
ab. Hazır Olmayanlar Arası Sözleşmeler Bakımından 126
b. Mesafeli Elektronik Sözleşmeler Bakımından 127
3. Sözleşmenin Hüküm ve Sonuçlarını Doğurma Anı 128
a. Hazırlar Arası Elektronik Sözleşmeler Bakımından 128
b. Hazır Olmayanlar Arası Elektronik Sözleşmeler Bakımından 129
D. Mesafeli Elektronik Sözleşmelerde Şekil 129
E. Mesafeli Elektronik Sözleşmelerde İfa 130
1. Genel Olarak 130
2. İfa Yeri 132
a. Genel Olarak 132
b. Mesafeli Elektronik Sözleşmeler Bakımından İfa Yeri 135
ba. Satıcı veya Sağlayıcının Borcunu İfa Yeri 135
bb. Tüketicinin Borcunu İfa Yeri 137
3. İfa Zamanı 138
a. Genel Olarak 138
b. Mesafeli Elektronik Sözleşmeler Bakımından İfa Zamanı 139
ba. Satıcı veya Sağlayıcının Borcunu İfa Zamanı 139
bb. Tüketicinin Borcunu İfa Zamanı 140
F. Mesafeli Elektronik Sözleşmelerde İspat 141
Üçüncü Bölüm
ELEKTRONİK TİCARET KAPSAMINDA KURULAN
ELEKTRONİK MESAFELİ SÖZLEŞMELERDE
TÜKETİCİNİN KORUNMASI
I. MESAFELİ ELEKTRONİK SÖZLEŞMELERDE ÖN BİLGİLENDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE CAYMA HAKKI KAPSAMINDA TÜKETİCİNİN KORUNMASI 145
A. Tüketicinin Bilgilendirilme Yükümlülüğü Çerçevesinde Koruma 145
1. Genel Olarak 145
2. Kapsamı 146
3. Şekli 149
4. Yaptırımı 153
B. Cayma Hakkı Çerçevesinde Koruma 156
1. Genel Olarak 156
2. Cayma Hakkı Süresi ve Sürenin Hesaplanması 158
3. Cayma Hakkının Kullanılmasında Şekil 160
4. Cayma Hakkının Kullanılmasının Sonuçları 162
a. Genel Olarak 162
b. Alınanların İadesi 162
ba. Tüketici Açısından 162
bb. Satıcı veya Sağlayıcı Açısından 163
c. Yan Sözleşmelerin Akıbeti 164
5. Cayma Hakkının İstisnaları 165
II. HAKSIZ ŞARTLAR BAKIMINDAN TÜKETİCİNİN KORUNMASI 167
A. Genel Olarak 167
B. Haksız Şartlara Karşı Tüketicinin Korunmasına İlişkin Özel Düzenlemeler 173
1. Haksız Şartların Geçersizliği 173
2. Haksız Şartların Tüketici Lehine Yorumlanması 174
III. AYIP SEBEBİYLE TÜKETCİNİN KORUMASI 176
A. Ayıplı Mal Sebebiyle Tüketicinin Korunması 176
1. Tanımı 176
2. Türleri 178
a. Maddi Ayıp 178
b. Hukuki Ayıp 179
c. Ekonomik Ayıp 181
3. Ayıplı Maldan Sorumluluğun Şartları 182
a. Ayıplı Malın Teslim Edilmiş Olması 182
b. Ayıbın Yarar ve Hasarın Geçtiği Anda Mevcut Olması 182
c. Ayıbın Önemli Olması 185
d. Ayıbın Gizli Olması 186
e. Gözden Geçirme ve Bildirim Külfetlerinin Olmaması 187
ea. Gözden Geçirme (Muayene) Külfeti 188
eb. Satıcıya Bildirim (İhbar) Külfeti 189
f. Sorumsuzluk Anlaşmasının Mevcut Olmaması 191
4. İspat Yükü 193
5. Tüketicinin Seçimlik Hakları 195
a. Fiziksel Malın Teslimi Bakımından 195
aa. Sözleşmeden Dönme Hakkı 197
ab. Bedelden İndirim İsteme Hakkı 199
ac. Ücretsiz Onarım İsteme Hakkı 202
ad. Ayıpsız Benzeriyle Değişim İsteme Hakkı 204
b. Dijital Malın İndirme (Download) Yoluyla Teslimi Bakımından 208
6. Zamanaşımı 210
B. Ayıplı Hizmet Sebebiyle Tüketicinin Korunması 212
1. Tanımı 212
2. Ayıplı Hizmetten Sorumluluğun Şartları 215
a. Genel Olarak 215
b. Ayıbın Yarar ve Hasarın Geçtiği Anda Mevcut Olması 215
c. Ayıbın Önemli Olması 217
d. Ayıbın Gizli Olması 217
e. Gözden Geçirme ve Bildirim Külfetlerinin Olmaması 218
f. Sorumsuzluk Anlaşmasının Mevcut Olmaması 219
3. Tüketicinin Seçimlik Hakları 220
a. Genel Olarak 220
b. Sözleşmeden Dönme Hakkı 221
c. Ayıp Oranında Bedelden İndirim İsteme Hakkı 223
d. Hizmetin Yeniden Görülmesini İsteme Hakkı 224
e. Ücretsiz Onarım İsteme Hakkı 225
4. İspat Yükü 226
5. Zamanaşımı 227
IV. BORÇLUNUN TEMERRÜDÜ SEBEBİYLE TÜKETİCİNİN KORUNMASI 229
A. Genel Olarak 229
B. Borçlunun Temerrüdünün Şartları 230
1. Borcun Muaccel Olması 230
2. İhtar 232
C. Borçlunun Temerrüdünün Sonuçları 234
1. Genel Sonuçlar 235
a. Aynen İfa ve Gecikme Tazminatı 235
b. Beklenmedik Halden Sorumluluk 236
2. Karşılıklı Borç Yükleyen Sözleşmeler Bakımından Sonuçlar 238
a. Süre 238
b. Seçimlik Haklar 239
V. İMKÂNSIZLIK SEBEBİYLE TÜKETİCİNİN KORUNMASI 242
Sonuç 247

Kaynakça 251
Kavramlar Dizini 271