Elektronik Vergileme Hukuku_{Tanım-Örnekler-Öneriler}

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Tablolar Listesi 23
Şekiller Listesi 23
Kısaltmalar 25
GİRİŞ 31
BİRİNCİ BÖLÜM
KÜRESELLEŞME, DİJİTALLEŞEN EKONOMİ,
E–TİCARET VE ETKİLERİ
I. Küreselleşme ve Etkileri 39
II. Dijital Ekonomi ve E–Ticaret Bileşeni 41
III. Dijital Ekonominin Ölçümü, Dijital Para, Verimlilik ve Büyüme İlişkisi 45
A. AB Dijital Ekonomi ve Toplum Endeksi 45
B. Türkiye Dijitalleşme Endeksi 47
C. Dijitalleşme, Dijital Para Birimleri ve E–Ticaret İlişkisi 49
D. Verimlilik–Dijitalleşme İlişkisi ve Fırsatlar 53
E. Büyüme–Dijitalleşme İlişkisi 57
IV. E–Ticaretin Tanımı ve Unsurları 58
A. E–Ticaretin Uluslararası Tanımları 59
1. OECD E–Ticaret Tanımı 59
2. DTÖ E–Ticaret Tanımı 59
3. BM Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu E–Ticaret Tanımı 60
4. BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı E–Ticaret Tanımı 60
B. E–Ticaretin Unsurları ve Kapsayıcılığı 60
1. Taraflarına Göre E–Ticaret 61
a. Firmalar Arasında E–Ticaret (B2B) 61
b. Firma– Tüketici Arasında E–Ticaret (B2C) 61
c. Firma–Devlet Arasında E–Ticaret (B2G) 62
d. Tüketici–Devlet Arasında E–Ticaret (C2G) 62
e. Tüketiciler Arasında E–Ticaret (C2C) 63
f. Makinalar Arasında E–Ticaret (M2M) 63
2. Ürün Niteliği ve Teslim Yöntemine Göre E–Ticaret 64
a. Dolaylı Ticaret 64
b. Doğrudan Ticaret 64
V. Türkiye’de E–Ticaret 65
A. Yasal Çerçevesi 65
B. Derinliği ve Gelişimi 66
VI. Dünyada E–Ticaret 70
VII. E– Ticaretin Vergi Yansımaları 74
İKİNCİ BÖLÜM
GELİR VE SERVETİN ULUSLARARASI VE
ULUSAL VERGİLEME İLKELERİ, E–TİCARET İLİŞKİSİ VE
SORUN ALANLARI
I. Gelir ve Servetin Uluslararası Vergileme İlkeleri 79
A. Kaynak ve İkametgâh Kavramları 80
1. Kaynak İlkesi 80
2. İkametgâh İlkesi (Mukimlik) ve Çifte Mukimlik 81
a. Gerçek Kişilerde Mukimlik 81
b. Kurumlarda Mukimlik ve Getirilen Yenilik 82
B. Gelir/Servet Türleri İtibari ile Vergileme İlkeleri 84
1. Ticari Kazançlar 85
2. Serbest Meslek Kazançları 85
a. OECD Modelinde Serbest Meslek Kazançları 86
3. Temettüler 87
4. Faiz Gelirleri 87
5. Gayrimaddi Hak Bedelleri 87
6. Değer Artış/Elden Çıkarma Kazançları 88
7. Bağımlı Kişisel Faaliyetler 88
8. Uluslararası Taşımacılık Kazançları 88
9. Ücret Gelirleri 88
10. Sanatçı ve Sporcuların Gelirleri 89
11. Kamu Görevi Dolayısıyla Elde Edilen Ücret ve Emekli Maaşları 89
12. Diplomatlar ve Konsolosluk Memurlarının Gelir ve Kazançları 90
13. Servet 90
II. E–Ticaretin Ekonomiye Etkisi 95
III. E–Ticaret–Vergi Sistemleri İlişkisi 97
A. E–Ticaretin Vergilemesine Dair Görüşler 99
IV. Vergi Türleri İtibari ile Analiz 103
A. Doğrudan Vergiler– Gelir ve Kurumlar Vergisi 104
1. Ticari Kazancın Tespiti 104
2. Ticari Kazanç Tespitinde İşyeri Sorunu ve Boyutları 110
3. Ulusal Vergilendirmede İşyeri 111
4. Uluslararası Vergilendirmede İşyeri 116
5. İrtibat Büroları 119
6. E–Ticarette İşyeri Kavramı ve Sorun Alanları 120
7. Ulusal Düzeyde İnternet Reklamcılığı için Vergileme Modeli 125
a. Reklam Hizmetlerinde Vergi Kesintisi 125
b. Vergi Kesintisine Yönelik Eleştiriler 127
8. Gayrimaddi Hak Bedelleri 130
B. Dolaylı Vergiler 131
1. KDV 132
a. E–Ticaretin KDV Boyutu 132
b. OECD KDV/MHV Rehberine Göre Temel İlkeler 135
c. OECD ve AB’nin yeni KDV/MHV Görüş ve Planları 137
d. Ulusal KDV Uygulaması Açısından E–Ticaret 141
da. KDV Mükellefiyeti, Sorumlu Sıfatı ile Beyan Gereken Hizmetler 141
db. KDV Mükellefi Olmayan Gerçek Kişilere E–Ortamda Sunulan Hizmetler 145
dba. Yasal Düzenleme 145
dbb. E–Hizmetlerin Kapsamı 147
dbc. E– Hizmet Sunucularının KDV Mükellefiyeti 149
dbd. Verginin Hesaplanması ve Defter Tutma 150
dbe. Beyan ve Ödeme 151
dbf. Yükümlülüklerin Yerine Getirilmemesi 152
dc. Elektronik Ortamda Başlayıp Fiziki Teslimle Sonuçlanan Ticarette KDV (Dolaylı Ticarette KDV) 152
dca. Hızlı Posta ve Kargo Taşımacılığı Yolu ile İthalat 152
dcb. Hızlı Posta ve Kargo Taşımacılığı Yolu ile İthalatta Tek ve Maktu Vergileme 153
dcc. Tek ve Maktu Vergilemede KDV 155
dcd. Verginin Ödenmesinde Sorumluluk 156
2. Gümrük Vergileri 156
3. Damga Vergisi 157
a. Ulusal ve Uluslararası Uygulamada Damga Vergisi ve Elektronik Sözleşmeler 158
aa. Elektronik Sözleşme Kavramı 158
ab. Ulusal Uygulamada Elektronik Sözleşmelerde Damga Vergisi 160
ac. Uluslararası Uygulamada Elektronik Sözleşmelerde Damga Vergisi 163
4. Gider Vergisi: BSMV 166
a. Genel Esaslar 166
b. Elektronik Para ve Ödeme Sistemleri ve BSMV Mükellefiyeti 167
ba. Elektronik Para ve Ödeme Kuruluşlarının Mükellefiyeti 167
bb. Elektronik Ödeme Hizmetlerinde BSMV 169
bba. Sanal POS hizmetlerinde BSMV 169
bbb. Para Havalesi Hizmetlerinde BSMV 169
bbc. Mobil Ödeme Hizmetlerinde BSMV 170
bbd. Fatura Ödemelerine Aracılık Hizmetlerinde BSMV 170
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TRANSFER FİYATLAMASI VE ZARARLI VERGİ REKABETİ UYGULAMALARI, E–TİCARET BAĞLANTISI VE BEPS PROJESİ
I. E–Ticaretin Transfer Fiyatlaması/ Zararlı Vergi Rekabeti İlişkisi 173
A. Transfer Fiyatlandırması ve E–Ticaret 174
B. Zararlı Vergi rekabeti 179
1. Zararlı Vergi Rekabeti Ayrımları 182
a. Vergi Cennetleri 186
aa. Temel Özellikleri ve Ölçütleri 187
b. Zararlı Tercihli Vergi Rejimleri 193
ba. Temel Özellikleri ve Ölçütleri 193
II. E–Ticaret Açısından Transfer Fiyatlaması ve Vergi Cennetlerinin Analizi 197
III. OECD/G20 Yeni Projesi: BEPS 199
A. BEPS Süreci ve Eylem Planları 199
B. BEPS Projesinde Vergi Kayıplarına Karşı Önlemler 202
C. BEPS Projesinde E–Ticaret İçin Temel Kabuller 204
1. Daimi İşyerleri 205
2. Zararlı Vergi Uygulamaları ve Tercihli Vergi Rejimleri 205
3. Uluslararası Vergi Uyuşmazlıklarında Çözüm Mekanizmaları 205
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
E– TİCARETİN TAKİP VE DENETİMİ, ELEKTRONİK/DİJİTAL UYGULAMALAR, ETKİLERİ VE SONUÇLARI
I. E–Ticaretin Takibi ve Denetimi 207
A. Sürekli Bilgi Yükümlülüğü Getirilen Aktörler 208
1. Aracı Hizmet Sağlayıcıları 210
2. Bankalar 210
3. İnternet Reklamcılığı Hizmet Aracıları 211
4. Kargo ve Lojistik İşletmeleri 211
5. Raporlama 212
6. Sorumluluk ve Cezai Sonuçlar 213
B. Tahsilat ve Ödemelerin Tevsik Edilmesi 213
1. Tevsik Zorunluluğunun Kapsamı ve Tutarı 215
2. Tevsik Kapsamında Olmayan Tahsilat ve Ödemeler 217
3. Konut ve İşyeri Kiralamalarında Tahsilat ve Ödemelerin Tevsiki 219
4. Tevsik Yükümlülüğüne Uyulmaması 220
II. Vergilemede Sunulan E–Hizmetlere Genel Bir Bakış, Geliştirilen Proje ve Uygulamalar 220
A. E–Hizmetlerin Genel Görünümü 220
B. Vergilemede Alanında Elektronik Proje ve Uygulamalar 225
1. Vergi İdaresinin Etkinliğini Artırmaya Yönelik Projeler 225
a. Vergi Dairesi Otomasyon Projeleri 226
b. E–Haciz Projesi 226
c. Veri Ambarı Projesi 227
d. Risk Analizi Merkezi Projesi 227
2. Mükellef Hizmetlerinin Niteliğinin Artırılması ve Uyum Maliyetlerinin Azaltılması Uygulamaları 228
a. Kredi Kartı ve E–Tahsilât 229
b. E–Yoklama Sistemi 229
c. E–Tebligat Sistemi 230
d. E–Defter–Beyan Sistemi 231
e. İnteraktif Vergi Dairesi 233
f. İnternet Vergi Dairesi 235
g. Gelir İdaresi Forum Uygulaması, Özelge Mukayesesi 238
3. Kayıtlı Ekonominin Güçlendirilmesi ve Belge Düzeninin Yerleştirilmesi Uygulamaları 240
a. E–Defter 240
b. E– Fatura 248
c. E–Arşiv Fatura Uygulaması 251
ca. E–Arşiv Fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu Getirilen Mükellefler ile E–Ticaret Kapsamında Düzenlenecek Faturalara İlişkin Usul ve Esaslar 252
caa. E–Defter ve E–Fatura Uygulamalarına Dâhil Olma Zorunluluğu Bulunan Mükelleflerin E–Arşiv Fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu 252
cab. Aracı Hizmet Sağlayıcıları, İnternet Reklamcılığı Hizmet Aracıları ile İnternet Ortamında İlan Yayınlayanların E–Arşiv Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu 252
cac. E–Arşiv Fatura Olarak Düzenlenme Zorunluluğu Getirilen Diğer Faturalar 253
cad. Zorunluluk Getirilecek Diğer Mükellefler 253
d. Fatura Dışında Kalan Diğer Belgeler 254
III. E–Kamu Alımları 255
IV. Kamu Hizmetlerinde Bütünleşik E–Devlet/A–Devlet Uygulamaları 258
A. E–Devlet Uygulaması 258
B. A–Devlet Uygulaması: KAYSİS 262
V. Elektronik Uygulamaların Kurumsal Koordinasyonu: Dijital Dönüşüm Ofisi ve İşlevi 264
VI. Elektronik/Dijital Uygulamaların Ekonomi ve Mükellef Davranışları Üzerindeki Etkileri 265
A. Elektronik/Dijital Uygulamaların E–Ticaret ve Kayıtdışı Ekonominin Kontrolüne Etkileri 266
B. Elektronik/Dijital Uygulamaların Mükellef Davranışları Üzerine Etkileri 268
BEŞİNCİ BÖLÜM
DİJİTALLEŞME VE E–TİCARETTE VERGİLEME, ULUSAL/ULUSLARARASI ALTERNATİFLER VE
YENİ GELİŞMELER, UÇTAN UCA E–VERGİLEME MİMARİSİ
I. Dijitalleşmenin Efektif Vergilemesi, Vergileme Zorlukları ve Çözüm Çabaları 273
A. Dijital Sektör Piyasa Değerliliği ve Efektif Vergileme 273
B. Vergileme Zorlukları ve Çözüm Çabaları 275
II. E–Ticarette Vergileme Alternatifleri 280
A. OECD Vergileme İlkeleri 280
B. Vergileme Yaklaşımları 281
1. Vergi Tabanının Erozyona Uğraması Yaklaşımı 282
2. Ekonomik Eşik Yaklaşımı 283
3. Formüle Dayalı Vergileme 283
4. OECD Önerileri 284
a. İşyeri Tanımının Değiştirilmesi 284
b. Serverların (Sunucular) İşyeri Niteliği 284
c. İşyeri İstisnalarının Kaldırılması 285
C. Makro Vergileme Önerileri 286
III. Elektronik Vergilemede Uluslararası Yeni Girişimler ve Gelişmeler 287
A. OECD/G20 ve BEPS Komite Kararları ve Yansımaları 288
1. OECD/G20 BEPS Eylem Planının Gündem Maddeleri 289
2. BEPS Eylem Planının Sonuçları 290
3. BEPS Nihai Raporu ile Sunulan Vergileme Alternatifleri 291
a. Ekonomik Varlık Kavramına Dayalı Bağlama Noktası “Nexus” Yaklaşımı 291
aa. Gelire Dayanan Faktörler 291
ab. Dijital Faktörler 291
ac. Kullanıcı Bazlı Faktörler 292
b. Dijital İşlemler Üzerinden Kesinti Yoluyla Vergi Alınması 293
c. Dijital İşlemler Üzerinden Denkleştirme Vergisi Alınması 294
4. OECD Model Vergi Anlaşmasında 2017 Değişiklikleri ve Sonuçları 295
a. Anlaşma Başlığı ve Önsöz Değişiklikleri 295
b. Daimi İşyeri Tanımında Değişiklikler 297
5. BEPS 2018 Ara Raporu Vergileme Alternatifleri 300
a. Alternatifler ve Değerlendirilmesi 301
aa. Kullanıcı Katılımı (User participation) 301
ab. Gayrimaddi Pazarlama Varlıkları (Marketing intangibles) 301
ac. Önemli Derecede Ekonomik Varlık (Significant economic presence) 302
B. AB nin Dijital Vergilemeye Bakışı 304
1. AB nin Vergileme Önerileri 305
a. Dijital Faaliyetler için Kurumlar Vergisi Kurallarının Reformu 306
b. Geçici Dijital Hizmetler Vergisi İhdası 307
ba. Dijital Hizmetler Vergisinin Konusu 307
baa. Reklam Hizmetleri 308
bab. Aracılık Hizmetleri 308
bac. Veri İletimi Hizmetleri 308
bb. Dijital Hizmetler Vergisinin Mükellefi ve Oranı 308
bc. Dijital Hizmetler Vergisinin Yürürlük Dönemi 309
C. Dijital Hizmetlere Yönelik Tek Taraflı Vergi Önlemleri ve Ülke Uygulamaları 309
1. Tek Taraflı Vergi Önlemlerinin Gerekçesi 309
2. Dijital Hizmetlerin Vergilendirilmesine Yönelik Ülke Uygulamaları 312
a. İngiltere 312
b. Hindistan 313
c. İspanya 313
d. Macaristan 314
e. İtalya 315
f. Yeni Zelanda 316
g. Suudi Arabistan ve Kuveyt 316
h. Çin 317
ı. Avustralya 318
D. OECD–AB Karşılaştırması 322
1. Önemli Derecede Ekonomik Varlık Yaklaşımı 322
2. Önemli Derecede Dijital İşyeri Yaklaşımı 324
3. AB–OECD Yaklaşımlarının Vergileme İzdüşümü ve Öneriler 325
IV. Ulusal Düzeyde Yeni Dijital Vergi Düzenlemesi: Dijital Hizmet Vergisi İhdası 327
A. Verginin Arka Planı 327
B. Verginin Konusu 329
C. Verginin Mükellefi 330
D. Vergi Oranı, Matrahı ve Hesaplaması 331
E. Muafiyet ve İstisnalar 331
F. Beyan ve Ödeme 336
G. Vergi Alacağının Teminatı 337
H. Yürürlük 338
İ. Vergiye Yönelik Değerlendirme ve Analiz 338
1. Matrah Olarak Kâr Yerine Hasılat Tercihi 338
2. Verginin Niteliği ve Değerlendirmeler 341
3. Verginin Uluslararası Kurallarla Uyumu 343
V. Uçtan Uca Elektronik Vergileme ve Temel Yapıtaşları 344
A. Elektronik Vergilemenin Yapıtaşları 344
B. E–Vergi ve Elektronik Vergileme 346
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME 355
EKLER
EK–1/A: YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI 365
EK–1/B: MEVCUT ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARINI TADİL EDEN EK PROTOKOLLER 370
EK–2: ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARINDA İNŞAAT FAALİYETLERİNDE İŞYERİ TESPİT SÜRELERİ 371
EK–3: İNTERAKTİF VERGİ DAİRESİ ÜZERİNDEN YAPILABİLEN İŞLEMLER 378
EK–4: İNTERNET VERGİ DAİRESİ ÜZERİNDEN ŞİFRELİ YAPILABİLEN İŞLEMLER 384
EK–5: MÜKELLEFLERİN E–BELGE VE E–DEFTER UYGULAMALARINA GEÇİŞ TAKVİMİ 388
EK–6/A: UÇTAN UCA ELEKTRONİK VERGİLEME MİMARİSİ TEMEL YAPITAŞLARI 395
EK–6/B: ELEKTRONİK VERGİLEMENİN ŞEMATİK GÖRÜNÜMÜ 397
Kaynakça 405
Kavram Dizini 417
Özgeçmiş 423