^{Uygulamacılar İçin}Boşanma Davaları_{Başvuru Kitabı}

IX
İ Ç İ N D E K İ L E R
İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ V
1 BASKININ ÖNSÖZÜ VII
İÇİNDEKİLERIX
GİRİŞ 1
I GENEL OLARAK 3
II KOŞULLARI 4
A Evlilik İlişkisinin Bulunması 4
B Zina Eyleminin Varlığı 7
1 Genel Olarak 7
2 Zina Sayılan Eylemler 8
3 Zina Sayılmayan Eylemler 11
C) Zinanın İsteyerek Gerçekleşmesi12
D) Diğer Eş Tarafından Hak Düşürücü Sürede Dava Açılması 12
E) Zina Yapan Eşin Affedilmemiş Olması 16
III ZİNANIN İSPATI 19
A) Genel Olarak 19
B) Zinanın Varlığını Gösteren Olgular20
IV ZİNA NEDENİYLE BOŞANMA DAVASININ AÇILMASI 29
A) Davacı ve Davalı 29
B) Görevli ve Yetkili Mahkeme 29
C) Harç ve Yargılama Giderleri 30
D) Davanın Açılma Şekilleri 31
1 Sadece Zina Nedenine Dayanılarak Açılabilir31
2 Zina Sebebine Ek Olarak, Terditli Şekilde Evlilik Birliğinin
Temelinden Sarsılması Sebebine Dayanılarak da Açılabilir32
X
3 Zina Eylemi, Evlilik Birliğinin Temel Sarsılması Sebebi Sayılarak
Dava Açılabilir 35
4 Karşı Dava Olarak Açılabilir35
5 Islah Yoluyla Zina Sebebiyle Boşanma Talep Edilebilir 35
6 Boşanmanın Fer’ileriyle Birlikte Talep Edilebilir 37
a) Maddî ve Manevî Tazminat Açısından 37
b) Yoksulluk Nafakası Açısından 38
c) Tedbir Nafakası Açısından 38
d) İştirak Nafakası Açısından38
e) Velâyet Açısından 39
f) Kişisel İlişki Kurulması Açısından 39
V YARGILAMA AŞAMASI 39
A) Yazılı Yargılama Usulü Uygulanır 39
B) Davanın Süresinde Olup Olmadığı İncelenmelidir 40
C) Tensip Zaptı Hazırlanarak Dava Dilekçesi Tebliğ Edilmelidir 40
D) Dilekçeler Aşaması Tamamlanmalıdır41
E) Ön İnceleme Aşaması Tamamlanmalıdır 42
F) Tahkikat ve Duruşma Aşaması Tamamlanmalıdır 43
VI ZİNA NEDENİYLE BOŞANMA KARARI VERİLMESİ ve HÜKMÜN
ÖZELLİKLERİ 43
VII DİĞER USULİ BOZMA SEBEPLERİ 60
VIII HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN KISA KISA NOTLAR 63
IX UYGULAMA ÖRNEKLERİ 68
A) Dava Dilekçesi Örnekleri 68
1 Münhasıran Zina Nedeniyle Boşanma Dilekçesi 68
2 Terditli Boşanma Dilekçesi69
B) Tensip Zaptı Örneği 71
C) Yerel Mahkeme Karar Örnekleri75
I GENEL OLARAK 85
XI
II HAYATA KAST, PEK KÖTÜ veya ONUR KIRICI DAVRANIŞ KAVRAMLARI 86
A) Hayata Kast 86
B) Pek Kötü Davranış87
C) Onur Kırıcı Davranış89
III DAVA HAKKININ DÜŞMESİ 91
A) Hak Düşürücü Süre91
B) Af92
IV DAVANIN İSPATI 94
V BOŞANMA DAVASININ AÇILMASI 94
A) Davacı ve Davalı 94
B) Görevli ve Yetkili Mahkeme 95
C) Harç ve Yargılama Giderleri 95
D) Davanın Açılma Şekilleri 96
1 Sadece Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış
Nedenine Dayanılarak Açılabilir 96
2 Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış Sebebine Ek
Olarak, Terditli Şekilde Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması
Sebebine Dayanılarak da Açılabilir98
3 Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış Eylemi, Evlilik
Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebi Sayılarak Dava Açılabilir 101
4 Karşı Dava Olarak Açılabilir 101
5 Islah Yoluyla Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış
Sebebiyle Boşanma Talep Edilebilir 101
6 Boşanmanın Fer’ileriyle Birlikte Talep Edilebilir 104
a) Maddî ve Manevî Tazminat Açısından 104
b) Yoksulluk Nafakası Açısından 104
c) Tedbir Nafakası Açısından 104
d) İştirak Nafakası Açısından 105
e) Velâyet Açısından 105
f) Kişisel İlişki Kurulması Açısından 105
VI YARGILAMA AŞAMASI 105
A) Yazılı Yargılama Usulü Uygulanır 105
B) Davanın Süresinde Olup Olmadığı İncelenmelidir 106
C) Tensip Zaptı Hazırlanarak Dava Dilekçesi Tebliğ Edilmelidir 106
D) Dilekçeler Aşaması Tamamlanmalıdır 107
XII
E) Ön İnceleme Aşaması Tamamlanmalıdır 108
F) Tahkikat ve Duruşma Aşaması Tamamlanmalıdır 109
VII HÜKÜM VERİLMESİ 110
VIII HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN KISA KISA NOTLAR 118
IX UYGULAMA ÖRNEKLERİ 121
A) Dava Dilekçesi Örnekleri 121
1 Münhasıran Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış
Nedeniyle Boşanma Dilekçesi121
2 Terditli Boşanma Dilekçesi 123
B) Tensip Zaptı Örneği 125
C) Yerel Mahkeme Karar Örnekleri 129
I GENEL OLARAK 133
II KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ SUÇ İŞLEME 135
A) Suç Küçük Düşürücü Bir Suç Olmalıdır 135
B) Suç Kasıtlı Olmalıdır 137
C) Suç Evlilik Sonrasında İşlenmiş Olmalıdır 137
D) Suçun Bir Kez İşlenmiş Olması Yeterlidir 139
E) Suçtan Dolayı Ceza Almış Olmak Gerekmez 139
F) Süreye Bağlı Değildir 140
G) Birlikte Yaşama Diğer Eşten Beklenemez Olmalıdır 140
III HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME 141
IV DAVANIN İSPATI 146
V BOŞANMA DAVASININ AÇILMASI 146
A) Davacı ve Davalı 146
B) Görevli ve Yetkili Mahkeme 146
C) Harç ve Yargılama Giderleri 147
D) Davanın Açılma Şekilleri 148
XIII
1 Sadece Küçük Düşürücü Suç İşleme veya Haysiyetsiz Hayat
Sürme Nedenine Dayanılarak Açılabilir 148
2 Küçük Düşürücü Suç İşleme veya Haysiyetsiz Hayat Sürme
Sebebine Ek Olarak, Terditli Şekilde Evlilik Birliğinin
Temelinden Sarsılması Sebebine Dayanılarak da Açılabilir149
3 Küçük Düşürücü Suç İşleme veya haysiyetsiz hayat sürme
Eylemi, Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebi
Sayılarak Dava Açılabilir 149
4 Karşı Dava Olarak Açılabilir 153
5 Islah Yoluyla Küçük Düşürücü Suç İşleme veya haysiyetsiz
hayat sürme Sebebiyle Boşanma Talep Edilebilir 153
6 Boşanmanın Fer’ileriyle Birlikte Talep Edilebilir 156
a) Maddî ve Manevî Tazminat Açısından 156
b) Yoksulluk Nafakası Açısından 157
c) Tedbir Nafakası Açısından 157
d) İştirak Nafakası Açısından 157
e) Velâyet Açısından 158
f) Kişisel İlişki Kurulması Açısından 158
VI YARGILAMA AŞAMASI 158
A) Yazılı Yargılama Usulü Uygulanır 158
B) Tensip Zaptı Hazırlanarak Dava Dilekçesi Tebliğ Edilmelidir 159
C) Dilekçeler Aşaması Tamamlanmalıdır 159
D) Ön İnceleme Aşaması Tamamlanmalıdır 160
E) Tahkikat ve Duruşma Aşaması Tamamlanmalıdır 161
VII HÜKÜM VERİLMESİ 162
VIII HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN KISA KISA NOTLAR 165
IX UYGULAMA ÖRNEKLERİ 168
A) Dava Dilekçesi Örnekleri 168
1 Münhasıran Küçük Düşürücü Suç İşleme Nedeniyle Boşanma
Dilekçesi 168
2 Münhasıran Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma
Dilekçesi 170
3 Terditli Boşanma Dilekçesi 172
B) Tensip Zaptı Örneği 174
C) Yerel Mahkeme Karar Örnekleri 178
XIV
I GENEL OLARAK 185
II KOŞULLARI 186
A) Terk Eylemi Gerçekleşmelidir 186
1 Gerçek Terk Eylemi 186
2 Varsayımsal Terk Eylemi 189
B) Ayrı Kalma Hukuka Uygun Olmamalıdır 191
C) İhtara Uymamada Haklı Bir Neden Bulunmamalıdır 198
D) İhtar Samimi Olmalıdır 210
1 İhtar Çekilen Eşe Birtakım Sözler Kullanılması 211
2 İhtar Tebliğinden İtibaren Uzun Bir Sonra Dava Açılması 213
3 İhtara Rağmen Karşı Cinsle Yaşama 214
4 Hastalığıyla İlgilenmeyerek Eşinin Ailesinin Yanına Dönmesine
Neden Olma 214
5 Dava Dilekçesinde Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsıldığını İleri
Sürmek 215
6 Ayrılık Döneminde Başka Kadınlarla Evlenme Görüşmesi Yapma 215
7 Terk Etmiş Olan Eşin Operasyon Geçirmesine Rağmen Arayıp
Sormamak 215
8 Gelemeyeceğini Bildiği Halde İhtar Göndermek 216
9 Evin Kilidini Değiştirmek 216
10 İhtarın Samimiyetine Etki Etmeyen Durumlar 216
E) Usulüne Uygun İhtar Gönderilmelidir 218
1 Genel Olarak 218
2 İhtarın Yapılma Zamanı 218
a) Terk Tarihi Belirlenmelidir 218
b) Terk Tarihinden İtibaren Dört Aylık Bir Süre Geçmelidir 219
3 Yetkili Merci Eliyle Terk İhtarı Çıkarılmalıdır 226
a) İhtarı Çıkaracak Merci 226
b) İhtarın Niteliği 227
c) İhtarın İçeriği 228
aa) Eşin Davet Edildiği Konutun Açık Adresi
Gösterilmelidir 228
XV
bb) Davet Edilen Konuta Dönüş Süresi Gösterilmelidir 233
cc) İhtara Uyulmamasının Sonuçları Belirtilmelidir 234
dd) Yol Masrafı Belirtilmelidir 234
ee) Konut Dört Ay Önce Hazır Edilmiş Olmalıdır 239
aaa) Konut İhtar Talebinden Dört Ay Önce Hazır
Edilmelidir 239
bbb) Ev Girişe Hazır Bulundurulmalıdır 239
ccc) Ev Döşenmiş (Mefruş) Olmalı ve Yeterli
Yiyecek İçecek Bulunmalıdır 239
ddd) Elektrik, Su, Doğalgaz Gibi Kaynaklar
Bulunmalıdır 240
eee) Konut Maddî ve Manevî Yönden Bağımsız
Olmalıdır 240
fff) Eşlerin Birlikte Seçtiği veya Hâkim Tarafından
Belirlenen Bir Konut Olmalıdır 245
ggg) Konut, İhtar Çekenin de Yaşadığı Ev Olmalıdır 248
d) İhtar Talebini İnceleme Usulü 248
e) İhtar Örneği 249
4 İhtar, Usulüne Uygun Tebliğ Edilmelidir 250
5 İhtar Kararının Tebliğinden İtibaren İki Ay Beklenmelidir 253
6 İhtarın Sonuçları 256
F) Terk Nedeniyle Boşanma Davası Açılmalı ve Kabul İle Sonuçlanmalıdır 257
III TERK NEDENİYLE BOŞANMA DAVASININ AÇILMASI 257
A) Davacı ve Davalı 257
1 Davacı 257
2 Davalı 261
B) Görevli ve Yetkili Mahkeme 261
C) Harç ve Yargılama Giderleri 262
D) Davanın Açılma Şekilleri 263
1 Sadece Terk Nedenine Dayanılarak Açılabilir 263
2 Terk Nedeniyle Boşanma Davası, Evlilik Birliğinin Temelinden
Sarsılması Nedeniyle Boşanma Davası İle Birlikte Açılamaz 266
3 Karşı Dava Olarak Açılabilir 268
4 Boşanmanın Fer’ileriyle Birlikte Talep Edilebilir 271
a) Maddî ve Manevî Tazminat Açısından 271
b) Yoksulluk Nafakası Açısından 273
XVI
c) Tedbir Nafakası Açısından 274
d) İştirak Nafakası Açısından 274
e) Velâyet Açısından 274
f) Kişisel İlişki Kurulması Açısından 274
IV YARGILAMA AŞAMASI 275
A) Yazılı Yargılama Usulü Uygulanır 275
B) Davanın Belirli Süreler Geçtikten Sonra Açılıp Açılmadığı
İncelenmelidir 275
C) Tensip Zaptı Hazırlanarak Dava Dilekçesi Tebliğ Edilmelidir 276
D) Dilekçeler Aşaması Tamamlanmalıdır 276
E) Ön İnceleme Aşaması Tamamlanmalıdır 277
F) Tahkikat ve Duruşma Aşaması Tamamlanmalıdır 280
V TERK NEDENİYLE BOŞANMA KARARI VERİLMESİ ve HÜKMÜN
ÖZELLİKLERİ 282
VI HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN KISA KISA NOTLAR 289
VII EMSAL YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARLARI 299
VIII UYGULAMA ÖRNEKLERİ 324
A) Dava Dilekçesi Örneği 324
B) Tensip Zaptı Örneği 326
C) Yerel Mahkeme Karar Örnekleri 330
I GENEL OLARAK 341
II AKIL HASTALIĞI NEDENİYLE BOŞANMANIN ŞARTLARI 341
A) Akıl Hastalığının Bulunması 341
B) Akıl Hastalığının Sağlık Kurulu Raporu İle Belirlenmesi 342
C) Akıl Hastalığının Geçmesinin Mümkün Olmaması 346
D) Ortak Hayatın Diğer Eş İçin Çekilmez Hale Gelmesi 350
III BOŞANMA DAVASININ AÇILMASI 353
A) Davacı ve Davalı 353
B) Görevli ve Yetkili Mahkeme 355
XVII
C) Harç ve Yargılama Giderleri 355
D) Davanın Açılma Şekilleri 357
1 Sadece Akıl Hastalığı Nedenine Dayanılarak Açılabilir 357
2 Dava Terditli Olarak Açılabilir 358
3 Islah Yoluyla Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanma Talep Edilebilir 358
4 Boşanmanın Fer’ileriyle Birlikte Talep Edilebilir 361
a) Maddî ve Manevî Tazminat Açısından 361
b) Yoksulluk Nafakası Açısından 362
c) Tedbir Nafakası Açısından 362
d) Velâyet Açısından 363
IV YARGILAMA AŞAMASI 363
A) Yazılı Yargılama Usulü Uygulanır 363
B) Tensip Zaptı Hazırlanarak Dava Dilekçesi Tebliğ Edilmelidir 363
C) Dilekçeler Aşaması Tamamlanmalıdır 364
D) Ön İnceleme Aşaması Tamamlanmalıdır365
E) Tahkikat ve Duruşma Aşaması Tamamlanmalıdır 366
V HÜKÜM VERİLMESİ 366
VI HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN KISA KISA NOTLAR 372
VII UYGULAMA ÖRNEKLERİ 376
A) Dava Dilekçesi Örneği 376
B) Tensip Zaptı Örneği 378
C) Yerel Mahkeme Karar Örnekleri 382
I GENEL OLARAK 385
II EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI NEDENİYLE
BOŞANMANIN KOŞULLARI 386
A) Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması 386
1 Genel olarak 386
2 Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılmasına Neden Olan Olaylar 386
a) Hakaret Etmek 386
XVIII
b) Tehdit etmek 396
c) Aşağılayıcı ve Küçük Düşürücü Sözler Sarfetmek 398
aa) Genel Olarak 398
bb) Fiziksel Özellikleriyle Alay Etmek 412
cc) Eşinin Ailesini Aşağılamak 413
c) Fiziksel Şiddette Bulunmak 414
aa) Darpetmek 414
bb) Eşyalarını Dışarı Atmak 422
cc) Ev Eşyalarına Zarar Vermek 423
d) Sadakat Yükümlülüğüne Aykırı Davranmak 424
e) Birlik Görevlerini İhmal Etme 426
f) Birlikte Yaşamaktan Kaçınmak 434
g) Güven Sarsıcı Davranışlarda Bulunmak 440
h) Mali Yönden Ortak Hayatı Sıkıntıya Sokacak
Eylemlerde Bulunma 445
i) Aile Birliği Dışındaki Hayatında Aile Birliğine Zarar
Verecek Eylemler Yapmak 450
j) Cinsel Yaşamda Kabul Edilmeyecek Eylemlerde ve
İstemlerde Bulunmak 450
k) Eşinin Ailesinden Gelen Müdahalelere Karşı İhmali
Davranışlarda Bulunmak 454
l) Ortak Konutla/Yaşanılan Yerle İlgili Tutum ve Davranışlar 457
m) Sevmediğini, Beğenmediğini, Tiksindiğini vs Söyleyerek
Duygusal Yönden Tahribat Oluşturacak Eylemlerde
Bulunmak 459
n) İntihara Teşebbüs Etmek 464
o) Eşinin Ailesiyle İlişkilerine İlişkin Eylemler 465
ö) Asılsız Şikayetlerde Bulunmak 469
p) Asılsız İsnatlarda Bulunma ve Hakkında Dedikodu Yayma 470
r) Eşini ve Çocuklarını Evden Göndermek 476
s) Önceki Evliliğinden Olan Çocuklara Karşı Olumsuz
Davranmak 476
ş) Eşinin Yaşam Şekline Müdahale Niteliğindeki Eylemler 478
t) Çocuk Sahibi Olmak İstememek 479
u) Aşırı kıskançlık göstermek 480
ü) Eşinin Ailesiyle İlişkilerine Müdahale Etmek 480
XIX
v) Cinsel Birleşmenin Gerçekleşememesi 482
y) Aile Sırlarını İfşa Etmek 486
z) Diğer Nedenler 487
aa) Kendi Sağılığına ve Bakımına Özen
Göstermeyerek Eşine Rahatsızlık Vermek 487
bb) Eve Misafir Gelmesini İstememek, Gelenlere
Rencide Edici Şekilde Davranmak 488
cc) İsteği Dışında Geç Saatlere Kadar Çalışmaya
Zorlamak 488
dd) Eşi İçin Muska Yaptırmak ve Muska İşleriyle
Uğraşarak Eşini Huzursuz Etmek 488
ee) Kadını Ailesine Göndermek 489
ff) Eşinin Ailesini Arayarak Gelip Kızlarını Almalarını
Söylemek 490
gg) Eşi İstememesine Rağmen Eve Erkek Arkadaşlarını
Getirmek 490
hh) Dinen Boşandığını İfade Etmek 490
ii) Cinsel İçerikli Sitelere Üye Olup Vakit Geçirmek 491
jj) Cinsel İlişkiden Kaçınma 491
kk) Bilgisi Dışında Çocuğu Aldırmak (Kürtaj Yaptırmak) 491
B) Ortak Hayatın Sürdürülmesinin Eşlerden Beklenemez Olması 492
C) Davalının, Davacının Daha Ağır Kusurlu Olduğu İtirazını İleri
Sürmemiş ya da İleri Sürülen İtirazın Kabul Edilmemiş Olması 493
1 Genel Olarak 493
2 İtirazın Kabul Edilebilmesinin Koşulları 494
a) Davacı Daha Ağır Kusurlu Olmalıdır 494
b) İtiraz Hakkın Kötüye Kullanılması Niteliğinde Olmamalıdır 496
c) Evlilik Birliğinin Devamı Hususunda Davalı ve Çocuklar
Bakımından Korunmaya Değer Bir Yarar Kalmış Olmalıdır 498
III BOŞANMA DAVASINA ESAS ALINAMAYACAK VAKIALAR 500
A) Evlilik Öncesinde Yaşanan Olaylar 500
B) Affedilmiş veya Hoşgörü ile Karşılanmış Olaylar 501
1 Genel Olarak 501
2 Affedilme veya Hoşgörü ile Karşılanma Hali Oluşturan Durumlar 503
a) Barışmış Olmak 503
b) Bir Arada Yaşamaya Devam Etmek 504
XX
c) Babaevine Gittikten Sonra Geri Dönmek 509
d) Ortak Konuta Dön İhtarı Yapmak 509
e) Açılmış Boşanma Davasından Feragat Etmek 510
f) Birlikte Tatile Gitmek-Aynı Otel Odasında Kalmak 511
g) Birlikte Pikniğe Gitmek 512
h) Cinsel İlişkiye Girme 513
i) Öğrenilen Kusura Rağmen Nikah Yapılması 514
j) Eşini sevdiğini ve Evliliğin Devam Etmesinden Yana
Olduğunu Belirtmek 514
3 Af ya da Hoşgörü Kapsamında Sayılmayan Haller 515
a) Ceza Davasındaki Şikayetten Vazgeçme515
aa) Eşin Şikayetten Vazgeçmesi Hali 515
bb) Eşin Yakınlarının Şikayetten Vazgeçmesi Hali 517
b) Zorunlu Olarak Aynı Evde Yaşama 518
c) Yeni Bir Başlangıç Yapmaya Yönelik Girişim 518
d) Evliliği Kurtarmaya Yönelik Girişim 519
e) Evlilik Birliğini Sağlamaya Yönelik Müzakere Girişimleri 520
f) Çocuklar İçin Boşanmak İstemediğine Dair Beyan 522
g) Çocukları İçin Eve Gelmek İstediğini İfade Etmek 522
C) Açılan Boşanma Davasından Sonra Gerçekleşen Olaylar 523
D) Hukuka Aykırı Yollarla Elde Edilen Delillerin İşaret Ettiği Olaylar 524
E) Usul Hukukuna Aykırı Şekilde Bildirilen Olaylar 524
F) Reddedilen Boşanma Davasının Dava Tarihinden Önceki Olaylar 526
IV BOŞANMA SEBEBİ OLUŞTURMAYAN DURUMLAR 527
A) Genel Olarak 527
B) Akıl Hastalığının Bulunması 527
C) Fiili Ayrılık-Ayrı Yaşama 529
D) Diğer Nedenler 530
V BOŞANMA DAVASININ AÇILMASI 531
A) Davacı ve Davalı 531
1 Davacı 531
2 Davalı 532
B) Görevli ve Yetkili Mahkeme 532
C) Harç ve Yargılama Giderleri 533
XXI
D) Davanın Açılma Şekilleri 534
1 Sadece Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Nedenine
Dayanılarak Açılabilir 534
2 Bir Özel Boşanma Sebebinin Yanında Evlilik Birliğinin
Temelinden Sarsılması Nedeniyle Boşanma Davası Terditli
Olarak Açılabilir 534
3 Karşı Dava Olarak Açılabilir 535
4 Islah Yoluyla Talep Edilebilir 536
5 Anlaşmalı Boşanma Olarak Açılan Dava, Çekişmeli Hale
Dönebilir 536
6 Boşanmanın Fer’ileriyle Birlikte Talep Edilebilir 539
a) Maddî ve Manevî Tazminat Açısından 539
b) Yoksulluk Nafakası Açısından 541
c) Tedbir Nafakası Açısından 541
d) İştirak Nafakası Açısından 541
e) Velâyet Açısından 542
f) Kişisel İlişki Kurulması Açısından 542
VI YARGILAMA AŞAMASI 542
A) Yazılı Yargılama Usulü Uygulanır 542
B) Tensip Zaptı Hazırlanarak Dava Dilekçesi Tebliğ Edilmelidir 543
C) Dilekçeler Aşaması Tamamlanmalıdır 543
D) Ön İnceleme Aşaması Tamamlanmalıdır 544
E) Tahkikat ve Duruşma Aşaması Tamamlanmalıdır 546
VII BOŞANMA DAVASINDA İSPAT ve KULLANILABİLECEK
DELİLLER 548
A) Genel Olarak 548
B) Türk Ceza Kanunu’nda Yer Alan ve Konuyla İlgili Suçlar 549
1 Haberleşmenin Gizliliğini İhlâl (TCK m 132) 549
2 Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması
(TCK m 133) 561
VIII EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI NEDENİYLE
BOŞANMA KARARI VERİLMESİ ve HÜKMÜN ÖZELLİKLERİ 569
IX HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN KISA KISA NOTLAR 571
X EMSAL YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARLARI 579
XI UYGULAMA ÖRNEKLERİ 609
XXII
A) Dava Dilekçesi Örnekleri 609
1 Münhasıran Evlilik Birliğinin Sarsılma Nedeniyle Boşanma
Dilekçesi 609
2 Terditli Boşanma Dilekçesi 612
B) Tensip Zaptı Örneği 614
C) Yerel Mahkeme Karar Örnekleri 618
I GENEL OLARAK 645
II ANLAŞMALI BOŞANMANIN KOŞULLARI 645
A) Evlilik Birliğinin En Az Bir Yıl Sürmüş Olması 645
B) Tarafların Boşanmak İstediklerine İlişkin Birbirlerine Uygun
Karşılıklı İrade Beyanlarının Mevcut Olması648
1 Tarafların Birlikte Mahkemeye Başvurması 649
2 Bir Eşin Diğerinin Açtığı Davayı Kabul Etmesi 650
C) Tarafların Duruşmada Bizzat Dinlenmesi 653
D) Tarafların İradelerinin Serbestçe Açıklandığı Hususunda Kanaat
Getirilmesi 656
E) Hâkimin, Boşanmanın Malî Sonuçları İle Çocukların Durumu
Hususunda Taraflarca Kabul Edilecek Düzenlemeyi Uygun Bulması 657
1 Genel Olarak 657
2 Boşanmanın Mali Sonuçları 659
a) Nafakayla İlgili Anlaşmalar 659
b) Maddî ve Manevî Tazminatla İlgili Anlaşmalar 661
c) Çeşitli Mali Konulardaki Anlaşmalar 663
III ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASININ AÇILMASI 675
A) Davacı ve Davalı 675
B) Görevli ve Yetkili Mahkeme 677
C) Harç ve Yargılama Giderleri 680
D) Davanın Açılma Şekilleri 682
1 Eşlerin Birlikte Başvurması 682
XXIII
2 Eşlerden Sadece Birisi Tarafından Açılabilir 682
3 Çekişmeli Şekilde Açılan Dava Anlaşmalı Boşanmaya Dönüşebilir684
4 Kanun Yolu Aşamasında Anlaşma Protokolü Sunularak
Anlaşmalı Boşanmaya Dönüştürülebilir 686
5 Davanın Çekişmeli Hale Dönmesi 687
a) Eşinden Boşanmak İstediğini Beyan Etme 689
b) Protokolde Olmayan Talepte Bulunulması 689
c) Davalının Duruşmaya Katılmaması 690
d) Anlaşmalı Boşanma Hükmünün Temyiz Edilmesi 690
e) Çekişmeli Boşanmaya Dönüşme İçin Islaha Gerek
Olmaması 691
6 Çekişmeli Boşanmaya Dönen Davada Usul Kuralları 691
a) Genel Olarak Yapılması Gerekenler 691
b) Delil ve Vakıa Bildirilmemiş Olmasının Etkisi 692
c) Anlaşmalı Boşanma Kapsamında İstenmemiş Olsa Bile
Nafaka ve Tazminat İstenebilmesi 693
d) Dilekçeler Teatisinin Yapılması 694
e) Diğer Hususlar 697
IV YARGILAMA AŞAMASI 700
A) Yazılı Yargılama Usulü Uygulanır 700
B) Eşlerden Biri Tarafından Açılan Davalarda Tensip Zaptı
Hazırlanarak Dava Dilekçesi Tebliğ Edilmelidir 701
C) Anlaşmalı Boşanma Kararı Verilebilmesi İçin Davayı Kabul Etmiş
Olmak Yeterli Değildir 702
D) Eşlerden Birinin Ölümü Halinde Yapılacaklar 702
V HÜKÜM VERİLMESİ ve HÜKMÜN ÖZELLİKLERİ 705
A) Protokol Hükümlerinin Hüküm Fıkrasına Geçirilmesi 705
B) Protokol Hükümlerinde Hâkim Tarafından Değişiklik Yapılması 707
C) Anlaşmalı Boşanma Davasından Feragatin Sonuçları 710
D) Ziynet Alacağı Boşanmanın Fer’isi Değildir 715
D) Hüküm Kesinleştikten Sonra Nafaka ve Tazminat Talebinde
Bulunulamaz 715
E) Anlaşmalı Boşanma Hükmünün Uzun Süre Sonra Tebliğe Çıkarılması
Hakkın Kötüye Kullanılması Niteliğindedir 717
XXIV
F) Diğer Hususlar 718
VI HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN KISA KISA NOTLAR 728
VII UYGULAMA ÖRNEKLERİ 734
A) Dava Dilekçesi Örneği 734
B) Yerel Mahkeme Karar Örnekleri 735
I GENEL OLARAK 741
II EYLEMLİ AYKIRILIK NEDENİYLE BOŞANMA DAVASININ KOŞULLARI 741
A) Öncesinde Açılmış Bir Boşanma Davasının Bulunması 741
B) Açılmış Bulunan Boşanma Davasının Reddedilmiş Olması 742
C) Reddedilmiş Olan Boşanma Davasına İlişkin Hükmün
Kesinleşmiş Olması 743
D) Kesinleşme Tarihinden İtibaren Üç Yıl Geçmiş Olması 745
E) Üç Yıllık Sürede Ortak Hayatın Yeniden Kurulamamış Olması 751
F) Boşanma Davasının Açılmış Olması 757
III DAVANIN KABULÜNE ENGEL OLMAYAN HUSUSLAR 757
IV EYLEMLİ AYRILIK NEDENİYLE BOŞANMA DAVASININ AÇILMASI 759
A) Davacı ve Davalı 759
B) Görevli ve Yetkili Mahkeme 759
C) Harç ve Yargılama Giderleri 760
V YARGILAMA AŞAMASI 761
VI HAKİM ve AVUKATLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN KISA KISA NOTLAR 767
VII UYGULAMA ÖRNEKLERİ 768
A) Dava Dilekçesi Örneği 768
B) Yerel Mahkeme Karar Örneği769
I GENEL OLARAK 775
XXV
II EŞLERİN BARINMASINA İLİŞKİN GEÇİCİ ÖNLEM 775
III EŞLERİN GEÇİMİNE İLİŞKİN GEÇİCİ ÖNLEM (TEDBİR NAFAKASI) 775
IV EŞLERİN MALLARININ YÖNETİMİNE İLİŞKİN GEÇİCİ ÖNLEMLER 789
V ÇOCUKLARIN BAKIM ve KORUNMASINA DAİR GEÇİCİ
ÖNLEMLER (GEÇİCİ VELAYET) 790
I BOŞANMA KARARININ ASIL (ANA) SONUCU 791
II BOŞANMA KARARININ EŞLER YÖNÜNDEN KİŞİSEL SONUÇLARI 791
A) Eşlerin Yeniden Evlenebilmeleri 791
B) Evlenme İle Edinilen Kişisel Durumun Korunması veya Değişmesi 792
1 Genel Olarak 792
2 Boşanmanın Kadının Soyadına Etkisi 793
a) Kural: Kadının Evlenme Öncesindeki Soyadına Dönmesi 793
b) İstisna: Kadının Kocasının Soyadını Kullanması 794
3 Boşanmanın Vatandaşlığa Etkisi 805
4 Kayın Hısımlığına Etkisi 805
5 Erginliğe Etkisi 805
III ÇOCUKLA KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASI 805
A) Genel Olarak805
B) Çocukla Anne - Baba Arasında Kişisel İlişki Kurulması806
C) Çocukla Üçüncü Kişiler Arasında Kişisel İlişki Kurulması 810
D) Kişisel İlişki Kurulmasında Usul Kuralları 812
1 Görevli ve Yetkili Mahkeme 812
2 Yargılama Usulü 812
3 Harç ve Vekalet Ücreti 813
E) Kişisel İlişki Kurulmasında Yargıtay Uygulaması 813
F) Kişisel İlişki İlamlarının İnfazı846
G) Kişisel İlişki Hüküm Örnekleri 853
IV VELÂYET HAKKININ DÜZENLENMESİ 862
A) Velâyetin Kullanılmasında Genel Kural 862
B) Ana ve Baba Evli İse Velâyet 862
XXVI
C) Ana ve Baba Evli Değilse Velâyet 865
D) Velâyetin Kapsamı 866
E) Boşanma Davası Sonucunda Velâyetin Verilmesi 867
F) Velâyetin Kaldırılması 875
V BOŞANMA KARARININ MALİ SONUÇLARI 895
A) Maddî Tazminat 895
1 Genel Olarak 895
2 Maddî Tazminatın Hukuki Niteliği 895
3 Maddî Tazminatın Koşulları 895
a) Maddî Koşullar 895
aa) Zarara Uğranılması 895
aaa) Mevcut Zarar 896
bbb) Beklenen Zarar 898
ccc) Zarar Kapsamında Olmayan Menfaatler 900
ddd) Zarar Miktarının Hesaplanması 902
bb) Tazminat Talep Edilen Eşin Kusurlu Olması 904
aaa) Genel Olarak 904
bbb) Mutlak ve Nisbi Boşanma Davalarında Kusur 906
ccc) Anlaşmalı Boşanma Davalarında Kusur 907
ddd) Eylemli Ayrılık Davalarında Kusur 907
eee) Kusurla İlgili Yargıtay Uygulaması 908
cc) Tazminat Talep Eden Eşin Kusursuz ya da Daha Az
Kusurlu Olması 917
aaa) Kusursuz Olması 917
bbb) Daha Az Kusurlu Olması 918
dd) Nedensellik Bağının Bulunması 921
ee) Hukuka Aykırılık Unsurunun Bulunması 921
b) Şekli Koşullar 922
aa) Boşanma Kararı Bulunması 922
bb) Talep Olması 923
aaa) Genel Olarak 923
bbb) Talep Dilekçesinde Yer Alacak Hususlar 926
aaaa) Tazminat Miktarı ve Niteliğinin
Belirtilmesi 926
XXVII
bbbb) Tazminat Miktarında Fazlaya İlişkin
Haklar Saklı Tutulabilir 928
ccc) Talep Hakkının Hukuki Niteliği 929
cc) Talebin Süresinde Olması 929
aaa) Genel Olarak 929
bbb) Boşanma Davası Devam Ederken Süre 930
ccc) Boşanma Davası Kesinleştikten Sonra Süre 932
4 Tazminatın Kapsamı 935
a) Tazminat Kapsamının Belirlenmesinde Kriterler 935
b) Ödeme Şekli 937
aa) Toptan (Def’aten) Ödeme 937
bb) İrat Şeklinde Ödeme 939
5 Tazminat İsteğinde Çeşitli Usul Hükümleri 943
a) Görevli ve Yetkili Mahkeme 943
b) Harç ve Yargılama Gideri 944
B) Manevî Tazminat 945
1 Manevî Zarar Kavramı 945
2 Manevî Tazminat Kavramı 946
3 Manevî Tazminatın Koşulları 947
a) Maddî Koşullar 947
aa) Davacının Kişilik Hakkının Zedelenmesi 947
aaa) Genel Olarak 947
bbb) Kişilik Haklarına Saldırı Teşkil Eden Eylemler 949
ccc) Kişilik Haklarına Saldırı Teşkil Etmeyen
Eylemler 954
bb) Tazminat Talep Edilen Eşin Kusurlu Olması 960
cc) Tazminat Talep Eden Eşin Kusursuz ya da
Daha Az Kusurlu Olması 963
dd) Nedensellik Bağının Bulunması 966
ee) Hukuka Aykırılık Unsurunun Bulunması 967
b) Şekli Koşullar 968
aa) Boşanma Kararı Bulunması 968
bb) Talep Olması 969
aaa) Genel Olarak 969
bbb) Talep Dilekçesinde Yer Alacak Hususlar 971
XXVIII
aaaa) Tazminat Miktarı ve Niteliğinin
Belirtilmesi 971
bbbb) Tazminat Miktarında Fazlaya İlişkin
Haklar Saklı Tutulamaz 973
ccc) Talep Hakkının Hukuki Niteliği 974
cc) Talebin Süresinde Olması 975
aaa) Genel Olarak 975
bbb) Boşanma Davası Devam Ederken Süre 975
ccc) Boşanma Davası Kesinleştikten Sonra Süre 977
4 Tazminatın Kapsamı 980
a) Tazminat Kapsamının Belirlenmesinde Kriterler 980
b) Ödeme Şekli 983
5 Tazminat İsteğinde Çeşitli Usul Hükümleri 986
a) Görevli ve Yetkili Mahkeme 986
b) Harç ve Yargılama Gideri 987
D) Nafaka 988
1 Yoksulluk Nafakası 988
a) Genel Olarak 988
b) Koşulları 989
aa) Nafaka İsteyen Eşin Yoksulluğa Düşecek Olması 989
bb) Talep Eden Eşin Kusursuz ya da Daha Az Kusurlu
Olması 998
cc) Ödenecek Nafakanın Bunu Ödeyecek Eşin Mali
Gücüyle Orantılı Olması 1001
dd) Nafaka Yönünde Talep Bulunması 1006
ee) Talebin Süresinde Olması 1008
aaa) Genel Olarak 1008
bbb) Boşanma Davası Devam Ederken Süre 1009
ccc) Boşanma Davası Kesinleştikten Sonra Süre 1010
c) Yoksulluk Nafakasının Miktarı 1013
d) Yoksulluk Nafakasının Süresi 1014
e) Yoksulluk Nafakasının Ödenme Şekli 1014
aa) Toptan (Def’aten) Ödeme 1014
bb) İrat Şeklinde Ödeme 1015
XXIX
f) Yoksulluk Nafakasının Azaltılması, Artırılması veya
Kaldırılması İsteği 1015
g) Usul Hükümleri 1026
aa) Görevli ve Yetkili Mahkeme 1026
bb) Harç ve Vekalet Ücreti 1027
cc) Kurulacak Hükmün Özellikleri 1029
dd) Faiz 1031
h) Gerekçeli Karar Örnekleri 1033
2 İştirak Nafakası 1038
a) Genel Olarak 1038
b) İştirak Nafakasında Temel Kurallar ve Yargıtay
Uygulaması 1039
aa) Nafaka Yükümlüsü ve Alacaklısı 1039
bb) Nafakanın Başlangıcı ve Süresi 1041
cc) Nafakanın Belirlenme Kriterleri ve Miktarı 1044
dd) Velâyetin Değiştirilmesi Talebiyle Birlikte İstenen
İştirak Nafakası 1049
c) Gerekçeli Karar Örnekleri 1052
3 Tedbir Nafakası 1060
E) Yasal Mirasçılık Sıfatının Kaybedilmesi 1062
1 Genel Olarak 1062
2 Dava Devam Ederken Ölüm 1065
F) Mal Rejiminin Sona Ermesi 1071
VI EMSAL YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARLARI 1071
I YABANCI MAHKEME İLAMLARININ TANINMASI 1141
A) Genel Olarak1141
B) Tanımanın Koşulları 1141
II YABANCI MAHEME İLAMLARININ TENFİZİ 1143
XXX
A) Genel Olarak 1143
B) Şartları 1143
1 Tenfizi İstenen Kararın Mahkeme Kararı Olması Gerekir 1143
2 Kararın Kesinleşmiş Olması Gerekir 1143
3 Karşılıklılık Bulunması 1143
4 İlamın Türk Mahkemelerinin Münhasır Yetkisine
Girmeyen Bir Konuda Verilmiş Olması Gerekir 1144
5 Hüküm Kamu Düzenine Açıkça Aykırı Olmamalıdır 1144
6 Aleyhine Tenfiz İstenenin Yokluğunda Karar Verilmemiş
Olması Gerekir 1144
7 Türk Mahkemesince Tenfiz Kararı Alınması 1145
C) Yetkili ve Görevli Mahkeme, Yargılama Usulü 1145
D) Tenfiz İsteyebilecek Kişiler 1145
E) Tenfiz İsteminin Şekli 1145
F) Dilekçeye Eklenecek Belgeler 1146
G) Tebliğ ve İtiraz 1146
H) Karar 1147
İ) Tenfizin Sonuçları, Yerine Getirme ve Temyiz Yolu 1147
III TANIMA ve TENFİZLE İLGİLİ YARGITAY UYGULAMASI 1147
A) Kamu Düzenine Aykırılıkla İlgili Kararlar 1147
B) Diğer Kararlar 1163
C) Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararları 1169
I GENEL OLARAK 1179
II GÖREVLİ ve YETKİLİ MAHKEME 1179
A) Görevli Mahkeme 1179
1 Genel Olarak 1179
2 Aile Mahkemesinin Görevine Giren Konular 1180
XXXI
3 Aile Mahkemesinin Görevine Girmeyen Konular 1183
B) Yetkili Mahkeme 1188
III YARGILAMA SIRASINDA EŞLERDEN BİRİNİN ÖLÜMÜ 1190
IV TEBLİGAT ESASLARI 1198
A) İlgili Mevzuat 1198
B) Yargıtay Kararlarında Tebligat Kuralları 1207
V TANIKLARIN DİNLENMESİNE DAİR ESASLAR 1218
A) İlgili Mevzuat 1218
B) Tanıkların Dinlenmesiyle İlgili Yargıtay Uygulaması 1224
VI KANUN YOLLARINA İLİŞKİN HÜKÜMLER 1232
A) İlgili Mevzuat 1232
B) İstinaf Dilekçesi Örneği 1244
C) Temyiz Dilekçesi Örneği 1245
VII YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARLARI 1247
KAVRAM İNDEKSİ 1333
KAYNAKÇA 1343