Şirkete Borçlanma Yasağı
Emek Toraman Çolgar
Çalışmanın konusunu oluşturan pay sahibi ile yönetim kurulu üyesinin şirkete borçlanma yasağı hakkındaki TTK m. 358 ile 395/2 ve 3 hükümleri ilk kez 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile benimsenmiş özgün düzenlemelerdir. Ancak, borçlanma yasağının ihdas sebebi olan şirket sermayesi ve malvarlığının korunması ve çoğunluk pay sahiplerinin malvarlıksal haklardan azınlık aleyhine yararlanmasının engellenmesi amacıyla birçok ülke hukukunda düzenlemelere rastlanmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde, borçlanma yasağının benimsenmesine temel oluşturan ilkelerin açıklanmasına ve bu yasak ile amaçlanan korumanın mukayeseli hukukta nasıl sağlandığının tespit edilmesine çalışılmıştır. Pay sahibinin şirkete borçlanma yasağına ayrılan ikinci bölümde ve pay sahibi olmayan yönetim kurulu üyesinin borçlanma yasağına ayrılan üçüncü bölümde öncelikle yasak ile amaçlanan koruma araştırılmış ve mevcut düzenlemeler ile bu korumanın sağlanmasının mümkün olup olmadığı tartışılmıştır. Yasağın kapsamı, kişi ve işlem açısından irdelenmiş ve bu bağlamda hükmün açıkça kapsamında yer almayan kişi ve işlemlere yasağın uygulanabilme ihtimali tartışılmış, nihayet yasağın ihlali halinde uygulanacak müeyyideler araştırılmıştır. Pay sahibinin borçlanmasının belirli şartlarda yasaklanmış olması nedeniyle, çalışmanın ikinci bölümde bu şartlara değinilmiştir. Üçüncü bölümde ise, özellikle grup şirketleri için öngörülen istisnanın kapsamına ilişkin sorunlara yanıt aranmış ve yasağın ihlali halinde uygulanacak müeyyideler araştırılırken özellikle alacaklılar lehine takip imkanı öngören düzenlemenin nasıl yorumlanması gerektiği üzerinde durulmuştur.(ARKA KAPAKTAN)
İçindekiler
Giriş
Birinci Bölüm
Borçlanma Yasağına Temel Oluşturan İlkeler
I. Sermayenin Korunması İlkesi
A. Kavram ve Terminoloji
B. Mukayeseli Hukukta Konunun Düzenlenişi
C. Sermayenin Korunması İlkesi Aleyhine ve Lehine Öne Sürülen Görüşler
D. Türk Hukukunda Sermayeyi ve Malvarlığını Koruyan Hükümler
II. Eşit İşlem İlkesi
A. Kavram
B. İlkenin Düzenlenişi
C. Eşit İşlem İlkesi ile Borçlanma Yasağının İlişkisi
D. İlkeye Aykırılığın Müeyyidesi
İkinci Bölüm
Pay Sahibinin Şirkete Borçlanma Yasağı
I. Genel Olarak
A. Değişiklikten Önceki TTK m. 358 Hakkında Açıklamalar
B. 6335 Sayılı Kanunla Değişik TTK m. 358 Uyarınca Borçlanma Yasağı
II. Borçlanma Yasağının Amacı
III. Borçlanma Yasağının Kapsamı
A. Kişi Açısından
B. İşlem Açısından
IV. Borçlanma Yasağının Şartları
A. Pay Sahibinin Muaccel Sermaye Borcunu İfa Etmemesi
B. Serbest Yedek Akçeler ile Karın Zararları Karşılayamaması
C. Borçlanma İşleminin Piyasa Koşullarında Yapılması ve Yasağın Sermayenin İadesi Yasağı ile İlişkisi
V. Borçlanma Yasağının İhlalinin Sonuçları
A. Genel Olarak
B. Borçlanma Yasağı ile Sermayeyi Koruyan Diğer Hükümlerin Uygulama Alanlarının Tespit Edilmesi
C. Yönetim Kurulu Kararının Butlanının İleri Sürülmesi
D. Genel Kurul Kararının Butlanının İleri Sürülmesi
E. İşlemin Geçersizliğinin İleri Sürülmesi ve İşlem Güvenliği
F. Pay Sahibinin Hukuki Sorumluluğu
G. Yönetim Kurulu Üyesine Karşı Sorumluluk Davası Açılması
H. Adli Para Cezası
I. Diğer Kanunlarda Konunun Düzenlenişi
VI. Borçlanma Yasağının Yürürlüğü Meselesi
Üçüncü Bölüm
Pay Sahibi Olmayan Yönetim Kurulu Üyesi İle Yakınlarının Şirkete Borçlanma Yasağı
I. Genel Olarak
II. Yasağın Amacı
III. Yasağın Kapsamı
A. Kişi Açısından
B. İşlem Açısından
IV. Yasağın İstisnaları
A. Şirketler Topluluğunda
B. Bankacılık Mevzuatında
V. Borçlanma Yasağının İhlalinin Sonuçları
A. Şirket Alacaklılarının Doğrudan Takip Yetkisi
B. İşlemin Geçersizliğinin İleri Sürülmesi
C. Adli Para Cezası
VI. Yasağın Limited Şirketlere Uygulanması
VII. Borçlanma Yasağının Yürürlüğü Meselesi
Sonuç
Kaynakça