- Bir Zihniyet Problemi Olarak Hukukta Sorun Algısı
- Hukuk Akademisyenliğinin Bilime Uzaklığı
- Hukuk Eğitiminin Özsüzlüğü
- Türkiyede Hukukun Felsefi Temelsizliği
- Kültürel Bocalamadan Hukuki Kargaşaya
- Türk Hukuk Sisteminde Algısal Ve Yapısal Bozukluklar
- Türkiyede Hukuk Zihniyeti Anketi
"Bu kitapta zihniyet kavramını anahtar kabul ettim ve hukuk sorunlarının altında yatan zihniyeti tespit etmeyi amaçladım. Her bölümde hukukun bir sahasına ışıkları çevirerek algı ve anlayış kuytularını aydınlatmaya çalıştım. Kanaatimce hukuku iyileştirmek için gereken şey -biçimsel çabalardan evvel- sosyal realitelerin içyüzünü idrak etmektir. Nasıl ki bir nesnenin görüntüsü, sesi, kokusu hep içeriden dışarı doğru yayılır; hukuk da içeriden dışarı, düşünceden eyleme doğru hayat bulur. Öyleyse yapılardan önce yaklaşımlar üzerinde durulmalıdır. Adalet üretmeyen zihniyetten adalet üreten zihniyete doğru birlikte yol alınmalıdır. En başta şunu öneriyorum: Gerçeğe saygı duyalım. Gerçeklerden ürkmeyelim. Gerçekleri sorgulamaya, tartışmaya alışalım. Gerçekleri es geçerek yol almaya çabalamayalım. Gerçeğin sadece işimize gelen kısmına değil, tamamına açık olalım. Bilhassa kurguların işgali altındaki hukuk alanında en büyük ihtiyaç, gerçeklerle daha fazla yüzleşmektir. Toplumsal gerçeklerden ilham almak, ortaklık yolunu o ilhamla çizmektir. Bunu yapabilirsek insana dair her kalıcı güzelliğin temeli olan dürüst bir kültüre vücut verebiliriz. Hukuku dürüstlük zemininde diriltebiliriz." (Önsözden)
İçindekiler
ÖNSÖZ-VII
TEŞEKKÜR-XI
İÇİNDEKİLER-XIII
KISALTMALAR-XVII
İSTATİSTİKİ TABLOLAR DİZİNİ-XIX
GİRİŞ-1
I. BİR ZİHNİYET PROBLEMİ OLARAK HUKUKTA SORUN ALGISI-31
A. Hukukçularda Sorun Algısı-35
B. Sorunlu Eğilimler-44
1. Tutuculuk-44
2. Yüzeysellik-50
a. Zaman farkındalığı-52
b. Mekan farkındalığı-53
c. -Simgesellik-55
d. Şekilcilik-57
3. Duygusallık-57
4. Önyargı-61
a. İdeoloji-63
b. Dogmatizm-64
c. Şartlanmışlık-65
5. Vasatlık-66
6. Güç Odaklılık-67
7. Çözüm Arayışlarını Sorun Olarak Algılama-68
C. Değerlendirme-68
II. HUKUK AKADEMİSYENLİĞİNİN BİLİME UZAKLIĞI-71
A. Hukukun Bilimsel Niteliği-71
1. Hukukun Tanımı-73
2. Bilimin Tanımı-80
a. Bir not-83
3. Hukuk Bilgisinin Niteliği-85
a. Hukukun üç yönü: felsefi, sosyolojik ve dogmatik-85
b. Hukuk dogmatiğinin bilimselliği sorunu-91
4. Bilim Olan ve Olmayan Hukuk-102
a. Bilimsel hukuk ve hukukçular-105
b. Teknik hukuk ve hukukçular-108
B. Akademik Özgürlük ve Özgünlük Sorunu-110
1. Sorunun Kaynağı: Kanun Şartlanmışlığı-111
2. Bir Çelişki: Akademik Üretkenlik - Bilimsel Kısırlık-115
3. Hukuka Bilimsel Yaklaşımın Esasları-119
4. Genç Akademisyen İkilemlerinin Çözümü-126
III. HUKUK EĞİTİMİNİN ÖZSÜZLÜĞÜ-129
A. Genel Eğitim Altyapısı-131
1. Yapılandırılmamış Eğitim: Kesintisiz Bir Alt Akıntı-132
2. Toplumun Eğitsel Etkileri-137
3. Okulda Eğitim-Öğretim-141
4. Devletin Eğitimdeki Amacı-144
B. Fakülte Dönemi Eğitim-Öğretim-152
1. Müfredatın Düşündürdükleri-154
2. Hukuk Fakültelerinin Mesleki Kişiliğe Olumsuz Etkileri-166
a. Kötü eğitim olarak hukuk öğretimi-169
b. Pedagojik tahribat örnekleri-171
c. Kanıksanmış çelişkiler-178
d. Hukuk öğretiminin çıktısı-180
C. Fakülte Sonrası Eğitim-181
D. Değerlendirme-185
IV. TÜRKİYEDE HUKUKUN FELSEFİ TEMELSİZLİĞİ-189
A. Felsefe, İdeoloji, Zihniyet-189
B. Müslümanlığın Hukuki İzdüşümleri-196
1. İslamı Yorumlama Sorunu-197
2. İslamın Hukuki Özü-204
3. Müslümanların Dejenerasyonu ve Hukuksuzluğu-212
C. Batı Felsefesinin Hukuki İzdüşümleri-215
1. Batı Felsefesinin Nüvesi: Şüphecilik-218
2. Batıdan Doğuya Modernist Tutulma-227
3. Eski İmancılığa Yeni Ambalaj: Batıcılık-233
D. Türkiyede Hukuk İdeolojisi: Teşhis ve Tedavi-235
1. Hukukta İdeolojik Psikoloji-237
2. Patolojiler-240
a. İlerlemecilik-240
b. Devletçilik-243
c. Pozitivizm-246
d. Laikçilik-247
e. Homojenleştirme-249
E. Hukuk Düşüncesinde Açılım İmkanları-250
V. KÜLTÜREL BOCALAMADAN HUKUKİ KARGAŞAYA-257
A. Kültürün Mahiyeti ve Pratikte Hukuka Üstünlüğü-258
B. Türkiyenin Kültür İkilemleri-266
1. Yürürlükteki Hukukun Değerler Dünyası-269
2. Toplumsal Kültür ve Değerler-273
a. Eşitlik-275
b. İfade özgürlüğü-286
c. Masumiyet karinesi-293
C. Tek Çare: Hukuk-Kültür Bütünleşmesi-298
VI. TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE ALGISAL VE YAPISAL BOZUKLUKLAR-301
A. Sistem Kavramına İki İtiraz-302
1. Sistem Takıntısına İtiraz-303
2. Evrensel İdeal Sistem Varsayımlarına İtiraz-307
B. Sistem - Toplum Kopukluğuna Bir Örnek: Kuvvetler Ayrılığı-312
