Adli Arama ve Önleme Araması Arasındaki Farklılıkların Hukuksal Boyutları
Av. Arb. Emrullah ÖZEL
İÇİNDEKİLER
Sayfa
ÖNSÖZ . 7
KISALTMALAR . 15
GİRİŞ 17
ARAMA, ARAMA TÜRLERİ VE ARAMANIN KOŞULLARI 21
1.1. Arama Kavramı 21
1.2. Aramaya İlişkin İlkeler . 24
1.2.1. Hukuk Devleti . 24
1.2.2. İnsan Onurunun Dokunulmazlığı 26
1.2.3. Dürüst İşlem İlkesi 27
1.2.4. Orantılılık 28
1.2.5. Maddi Gerçeğin Araştırılması 30
1.3. Arama Türleri . 32
1.3.1. Adli Arama . 33
1.3.1.1. Genel Olarak 33
1.3.1.2. Adli Aramanın Hukuki Niteliği . 35
1.3.1.3. Adli Aramada Koruma Tedbiri Açısından Şüphe . 37
1.3.1.4. Adli Aramaya Maruz Kalacak Kişiler . 43
1.3.1.4.1. Şüpheli ve Sanık 44
1.3.1.4.2. Adli Aramanın Özellik Gösterdiği Kişiler 44
1.3.1.4.2.1. Cumhurbaşkanı 45
1.3.1.4.2.2. Diplomatik Dokunulmazlığı Olanlar . 46
1.3.1.4.2.3. Yasama Dokunulmazlığına Sahip Olanlar . 48
1.3.1.4.2.4. Avukatlar . 49
1.3.1.4.2.5. Yargı Mensupları . 50
1.3.1.5. Adli Aramanın Gerçekleşeceği Yer . 50
1.3.1.5.1. Kişinin Üstü 50
1.3.1.5.2. Kişinin Eşyası 51
1.3.1.5.3. Kişinin Konutu ve İşyeri . 52
1.3.1.5.4. Bilgisayar, Bilgisayar Kütüklerinde ve Programlarında Arama 53
1.3.1.6. Adli Aramanın Zamanı 55
1.3.1.7. Adli Arama Kararı . 56
1.3.1.8. Adli Aramanın Gerçekleştirilmesi . 59
1.3.1.9. Adli Aramada Bulunacak Kişiler . 60
1.3.1.10. Adli Arama Tutanağı . 64
1.3.1.11. Adli Arama Sonucunda Elde Edilen Delillere İlişkin Yapılması Gerekenler 65
1.3.1.11.1. Müsadere 66
1.3.1.11.2. İade . 66
1.3.1.11.3. Dosyada Delil Olarak Muhafaza Altına Alınması 67
1.3.2. Önleme Araması . 68
1.3.2.1. Genel Olarak 68
1.3.2.2. Önleme Aramasının Hukuki Niteliği . 73
1.3.2.3. Önleme Aramasının Sebebi . 77
1.3.2.4. Önleme Aramasının Yapılacağı Yerler 79
1.3.2.5. Önleme Araması Kararı ve Emri . 82
1.3.2.6. Önleme Aramasının Zamanı 85
1.3.2.7. Önleme Aramasının Gerçekleştirilmesi . 85
1.3.2.8. Önleme Aramasının Sona Ermesi 86
1.3.2.9. Önleme Araması Sayılmayan Haller: Denetim, Durdurma ve Kimlik Sorma . 89
1.3.2.9.1. İdari Denetim. 89
1.3.2.9.2. Durdurma 92
1.3.2.9.3. Kimlik Sorma 95
ADLİ ARAMA VE ÖNLEME ARAMASI ARASINDAKİ FARKLILIKLAR VE HUKUKİ DEĞERLENDİRMELER . 97
2.1. Adli Arama ve Önleme Arama Arasındaki Farklılıklara İlişkin Hukuki Değerlendirmeler 97
2.1.1. Arama Kararını Verecek Kişi ve Merciilere İlişkin Farklılıklar 97
2.1.1.1. Adli Arama Yapılmasına Karar Verecek Merciler 97
2.1.1.2. Önleme Araması Yapılmasına Karar Verecek Merciler . 99
2.1.1.3. Değerlendirme 100
2.1.2. Adli Arama ve Önleme Aramasının Yapılma Zamanı 102
2.1.2.1. Adli Aramanın Yapılma Zamanı . 102
2.1.2.2. Önleme Aramasının Yapılma Zamanı . 104
2.1.2.3. Değerlendirme 104
2.1.3. Adli Arama ve Önleme Arama Yapılmasına Karar Verilebilmesi için Gerekli Olan Şüphe Derecesi 105
2.1.3.1. Adli Arama Yapılmasına Karar Verilebilmesi İçin Gerekli Olan Şüphe Derecesi . 105
2.1.3.2. Önleme Araması Yapılmasına Karar Verilebilmesi İçin Gerekli Olan Şüphe Derecesi . 106
2.1.3.3. Değerlendirme 107
2.1.4. Adli Arama ve Önleme Araması Sırasında Elde Edilen Deliller ve Bu Delillerin Hukuka Uygun Olup Olmadığı Sorunu 111
2.1.4.1. Adli Aramada Elde Edilen Deliller 111
2.1.4.2. Önleme Aramasında Elde Edilen Deliller 112
2.1.4.3. Değerlendirme 115
2.1.5. Aramanın Yapılacağı Yere İlişkin Farklılıklar . 118
2.1.5.1. Adli Aramanın Yapılacağı Yerler 118
2.1.5.2. Önleme Aramasının Yapılacağı Yerler 119
2.1.5.3. Değerlendirme 119
2.2. Hukuka Aykırı Aramanın Sonuçları . 120
2.2.1. Deliller Bakımından Değerlendirme . 120
2.2.1.1. Hukuka Aykırı Delil ve Hukuka Aykırı Delillerin Uzak Etkisi Kavramı . 120
2.2.2. Hukuka Aykırı Delillerin Kullanılması ve Değerlendirilmesi Yasağı . 127
2.2.2.1. Mutlak Kabul Yaklaşımı 134
2.2.2.2. Mutlak Değerlendirme Yasağı . 135
2.2.2.3. Nispi Değerlendirme Yasağı 137
2.2.2.4. Arama Tedbirleri Açısından Delillerin Hukuka Aykırı Kullanılması 138
2.2.3. Maddi Hukuk Bakımından Değerlendirme. 148
2.2.3.1. Ceza Hukuku 148
2.2.3.2. Disiplin Hukuku . 151
2.2.3.3. Tazminat Sorumluluğu. 155
SONUÇ . 157
KAYNAKÇA . 167